Εμφανίζει 57 αποτελέσματα

Αρχειακή περιγραφή
Αρχείο Συλλογικού Kαταλόγου Xειρογράφων Χειρόγραφα, Ελληνικά -- Κοζάνη
Προεπισκόπηση εκτύπωσης Hierarchy Προβολή:
Ascending

Αθανάσιος Ψαλίδας , Στοιχεία μεταφυσικής (σε κοινή γλώσσα).

(φ. 1r-3v) «Στοιχεῖα Μεταφυσικῆς. Προοίμιον». Ἀρχ. Μεταφυσικὴ ἦτον ἡ πρώτη, καὶ κυριωτέρα ἀσχολία τῶν ἀρχαίων φιλοσόφων, ἡ ἀρχὴ τοῦ κόσμου. Τέλ. ἐπειδὴ αὐτὴ εἶναι ἡ ἀξιολογωτέρα, καὶ πρέπει νὰ πραγματευθῇ πλέον ἐκτεταμένα. Πβ. Παν. Νοῦτσος, «Ἕνα μαθηματάριο ‘Μεταφυσικῆς’ τοῦ Ἀθανασίου Ψαλίδα», Ὁ Ἐρανιστὴς 18 (1986) 93-104.
(φ. 3v-80r) «Στοιχεῖα τῆς Μεταφυσικῆς. Μέρος Α΄. Ψυχολογία». Ἀρχ. Ὁ ὅρος Ψυχολογία ἑτοιμολογεῖται [!] παρὰ τὸ ψυχὴ καὶ λόγος καὶ θέλει νὰ λόγος ἢ πραγματεία περὶ τῆς ψυχῆς. Τέλ. ὅθεν ποῖος ἤθελε τολμήσῃ ποτὲ νὰ ὀνομάσῃ τὸν θεὸν σκληρὸν διὰ τὸ δῶρον ὁποῦ τὰ ἔκαμε;
(φ. 80v-158r) «Στοιχεῖα Μεταφυσικῆς Μέρος Δεύτερον. Ὀντολογία ἢ ἀνάλυσις τῶν ἰδεῶν καὶ ἐννοιῶν περὶ τὰ ὄντα». Ἀρχ. Ἡ Ὀντολογία ὁποῦ θέλει νὰ εἰπῇ λόγος ἢ πραγματεία περὶ τῶν ὄντων, εἶναι τὸ μέρος τῆς Μεταφυσικῆς ὁποῦ πραγματεύεται περὶ τῶν καθόλου ἰδιοτήτων τῶν ὄντων. Τέλ. μὲ τί μέτωπον θέλουν ἀντισταθῇ οἱ Λαϊβνιτζιανοὶ εἰς τὸ δυνατὸν τούτης τῆς μεταβολῆς;
Τὸ Μέρος Γ΄ (Κοσμολογία) παραλείπεται ἀπὸ τὸν γραφέα.
(φ. 159r-167v) «Στοιχεῖα τῆς Μεταφυσικῆς. Μέρος Δ΄. Φυσικὴ θεολογία». Ἀρχ. Πῶς φθάνει ὁ ἄνθρωπος εἰς τὴν γνῶσιν τῆς ὑπάρξεως τοῦ θεοῦ δὲν εἶναι δύσκολον νὰ ἀποδειχθῇ. Τέλ. Καὶ ἄλλοι πολλοί, τοὺς ὁποίους θέλεις τοὺς εὕρῃ συναθροισμένους εἰς Ἰουστῖνον τὸν φιλόσοφον ἐν τῷ Περὶ θεοῦ μοναρχίας.

Ψαλίδας, Αθανάσιος Π., 1767-1829

Ακολουθία Αγίου Μάρτυρος Γεωργίου του νέου του εξ Ιωαννίνων.

«Κατὰ τοὺς ͵αωλη´ ἰανουαρίου 17 ἐμαρτύρησεν εἰς Ἰωάννινα ὁ νέος μάρτυς τοῦ Χριστοῦ Γεώργιος. Ἀκολουθία τοῦ ἁγίου μάρτυρος Γεωργίου, πονηθεῖσα παρὰ ἐλαχίστου Ἱερομονάχου Χρυσάνθου τοῦ Παπάϊνα». (ἀνέκδοτο)
(φ. 1r-3v, σ. 1-6) Μ. Ἑσπερινός
(φ. 4r-17r, σ. 7-33) Ὄρθρος.

Ακολουθίες – Μάξιμος Πελοποννήσιος

1. (φ. 2) Ἀκολουθία τοῦ ὁσιομάρτυρος Νικολάου. Τῇ εἰκοστῇ Μαΐου.
(φ. 2r-5v): Ἀκολουθία τοῦ Ἑσπερινοῦ.
(φ. 5v-9v): Ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου καὶ τῆς Θ. Λειτουργίας.
(φ. 10r-21r) Μαρτύριον τοῦ ὁσιομάρτυρος Νικολάου τοῦ νέου. Ἀρχ. Πάντοτε πρέπει, ἀγαπητοί, νὰ σπουδάζωμεν διὰ τὴν σωτηρίαν. Τέλ. ἀμὴ ὅταν χορτάσετε τοὺς πτωχούς, σᾶς τὸ ἀνταποδίδει ὁ κ(ύριο)ς ἑκατονταπλασίωνα εἰς τὴν βασιλείαν του.
(φ. 22r) Ἀκολουθία Τοῦ ἁγίου ἱερομάρτυρος Χαραλάμπους. Ἀρχ. Σήμερον εξέλαμψεν.
2. (φ. 27) Μαξίμου Ἱερομόναχου τοῦ Πελοποννησίου, «'Επιστολή ἐγκύκλιος». – (φ. 29v-30r) Πίναξ τοῦ παρόντος Κυριακοδρομίου. – (φ. 31) Μαξίμου Ἱερομονάχου, Ὁμιλίαι εἰς τὰς κυριακὰς τῶν εὐαγγελιστῶν τοῦ ὅλου ἐνιαυτοῦ «πάνυ ὠφέλιμαι εἰς τοὺς ἀναγιγνώσκοντας». Κυριακὴ πρὸ (χφ πρώ) τῶν φώτων. Τέλ. (φ. 378) ἂς ζητοῦμεν καὶ ἐμεῖς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν διὰ νὰ γενοῦμεν ἄξιοι τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν, ἐν Χ(ριστ)ῷ Ἰ(ησο)ῦ τῷ Κ(υρί)ῳ ἡμῶν.

Βικέντιος Δαμοδός , Εγχειρίδιο ρητορικής.

(φ. 2r-171v) «Ἐγχειρίδιον ῥητορικῆς ἤτοι μέθοδος καὶ διδασκαλία, καὶ τρόπος τοῦ συνθέτειν τὰς διδαχάς» (24 κεφ.). Ἀρχ. Τὸ πρῶτον, ὁποῦ πρέπει νὰ εἶναι εἰς εἴδησιν, ἐκείνου ὁποῦ θέλει νὰ κάμῃ τὸ ἔργον τοῦ ἱεροκήρυκος. Τέλ. ἐκ τῶν ὁποίων οἱ ἔξω ῥήτορες ἐδύνοντο νὰ συνθέσουν σχετικὰ προοίμια. – (φ. 170r-171v) «Πίναξ τῶν περιεχομένων εἰς τοὺς ἐξαρχῆς τῆς βίβλου τρόπους ὑπὲρ τῶν ἱεροκηρύκων».
– Ἀνέκδοτο. Τὸ ἔργο προσγράφει στὸν Δαμοδὸ ἡ Μπόμπου-Σταμάτη, σ. 212-216 (βλ. Βιβλ.). Ἄλλα χειρόγραφα τοῦ ἔργου: κώδ. ΔΒΚ 54, ΕΦΣΚ 33 βλ. γιὰ τὸ ἔργο βλ. στὸ ἴδιο, σ. 212.

Δαμοδός, Βικέντιος, 1700-1752

Βικέντιος Δαμοδός , Τέχνη ρητορικής.

(φ. 3r-188v) «Τέχνη ῥητορική». – Ἔκδ. Βενετία 1759. Γιὰ ἄλλα χειρόγραφα τοῦ ἔργου βλ. Μπόμπου-Σταμάτη, σ. 372 (βλ. Βιβλ.)· γιὰ τὸ ἔργο βλ. στὸ ἴδιο, σ. 199-202.
(φ. 3r-106r) «Βιβλίον Αον. Περὶ τῆς φύσεως τῆς ῥητορικῆς» (κεφ. α΄-κζ΄). Ἀρχ. Κεφ. αον. Τί εἶναι ῥητορική, πόθεν ὠνομάσθη, κατὰ τί ὁμοιάζει καὶ διαφέρει ἀπὸ τὴν διαλεκτικήν.
(φ. 106r-144r) «Βιβλίον Βον. Μέρος Βον τῆς ῥητορικῆς. Περὶ διαθέσεως καὶ τί εἶναι ἡ διάθεσις» (κεφ. α΄-γ΄). Ἀρχ. Ἡ διάθεσις εἶναι τῶν εὑρεθέντων πραγμάτων διάταξις.
(φ. 144r-159v) «Βιβλίον Γον. Περὶ τῆς μερικῆς εὑρέσεως, καὶ διαθέσεως, ἤγουν περὶ τῶν παηγυρικῶν λόγων καὶ ἑταίρων (sic) τοῦ δημηγορικοῦ γένους» (κεφ. α΄-η΄). Ἀρχ. Εἰς τὰ πρῶτα δύο βιβλία, ἐξηγήσαμεν τὴν εὕρεσιν, καὶ διάθεσιν κοινῶς.
(φ. 160r-188v) «Βιβλίον Δον. Μέρος Γον τῆς ῥητορικῆς. Περὶ ἑρμηνείας καὶ τί εἶναι» (κεφ. α΄-θ΄). Ἀρχ. Τὸ τρίτον μέρος τῆς ῥητορικῆς λέγεται ἑρμηνεία, διατί μὲ τούτην ὁ ῥήτωρ ἑρμηνεύει.
Τὸ αὐτὸ κείμενο πιθανότατα καὶ στὸν κώδ. ΜΠΤ 419· ΙΒ, τ. 4, σ. 403 (ἴδια Ἀρχ.).

Δαμοδός, Βικέντιος, 1700-1752

Γεράσιμος Βλάχος, Ρητορική. – Βικέντιος Δαμοδός , Ρητορική.

1. (σ. 1-22) ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΒΛΑΧΟΣ, «Διδασκαλία περὶ τοῦ ἀκραιφνοῦς τρόπου τοῦ
διδάσκειν τὸ θεῖον καὶ ἱερὸν εὐαγγέλιον, ἐκδοθεῖσα παρὰ Γερασίμου
Βλάχου τοῦ Κρητός». Ἀρχ. Προοίμιον ἐν εἴδει χρείας. Πορευθέντες εἰς
τὸν κόσμον ἅπαντα κηρύξατε τὸ εὐαγγέλιόν μου πάσῃ τῇ κτίσῃ. Τέλ.
ἡδοναῖς τισὶ καὶ εὐφροσύναις ἐνέτυχε, τὴν δὲ τούτων αἰτίαν ἐν ἄλλοις
δηλώσωμεν. Ἀκολουθεῖ ἁπλοϊκὸ σχῆμα ἐν εἴδει σχεδιαγράμματος: τῶν
καθ’ ὕπνους φαινομένων. α ον ἐνύπνιον. β ον φάντασμα. γ ον χρηματισμός.
δ ον ὅραμα. ε ον ὄνειρος. – Προηγεῖται τοῦ κειμένου προσφώνηση πρὸς τὸν
Βησσαρίωνα Μακρῆ, βάσει τῆς ὁποίας τεκμαίρεται ὅτι ἡ «Διδασκαλία
ἐκπονήθηκε κατ’ αἴτησιν τοῦ τελευταίου». Ἐπιγραφή: Τῷ
σεβασμιωτάτῳ ἐν πνευματικοῖς πατράσι καὶ λογιωτάτῳ ἐν Διδασκάλοις
κ(υρί)ῳ Βησ-σαρίωνι Μακρῇ, τῷ τῶν Ἰωαννίνων βλαστήματι καὶ
Διδασκάλῳ, Γεράσιμος Βλάχος κοινός, τῶν ἐπιστημῶν διδάσκαλος,
κήρυξ τοῦ ἱεροῦ εὐαγγελίου, καὶ καθηγούμενος τοῦ ἐν Κερκύρᾳ

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΟΖΑΝΗΣ

 106 

σεβασμίου μοναστη-ρίου, τῆς ὑπεραγίας Θ(εοτό)κου Παλαιοπόλεως,
εὔχομαι εὖ διάγειν καθεκάτερον τὸν ἄνθρωπον. Ἀρχ. Ζητήσας παρὰ τῆς
ἡμετέρας εὐτελείας, σεβασμιώτατε, τὸν τρόπον τοῦ διδάσκειν τὸ θεῖον
καὶ ἱερὸν εὐαγγέλιον. Τέλ. καὶ διὰ γραμμάτων ἀποδοῦναι τὰς ἀμοιβάς.
Ἔῤῥωσο. –Ἔκδ. Κ. Δυοβουνιώτης, «Γερασίμου Βλάχου τοῦ Κρητός –
Διδασκαλία περὶ τοῦ ἀκραιφνοῦς τρόπου τοῦ διδάσκειν τὸ θεῖον καὶ
ἱερὸν εὐαγ-γέλιον», Ἐκκλησία 16 (1938) 163-165 (μερικὴ ἔκδ.)· Κ.
Κούρκουλας, Ἡ ἀνέκδοτος Ὁμιλητικὴ τοῦ Γερασίμου Βλάχου, Ἀθήνα
1958 (πλήρης ἔκδ.). Σχετικὰ μὲ τὸ ἔργο τοῦ Βλάχου βλ. Γ. Σπυριδάκης,
«Γεράσιμος Βλάχος», Ἐπετηρὶς τοῦ Μεσαιωνικοῦ Ἀρχείου 2 (1940) 70-
106: 258 188 (ΤΑ 31) 86 κ.ἑ.· Β. Τατάκης, Γεράσιμος Βλάχος ὁ Κρής
(1605/7-1685). Φιλόσοφος, Θεολόγος, Φιλόλογος, Βενετία 1973, σ. 44·
Βασιλικὴ Μπόμπου-Σταμάτη, «Παρατηρήσεις στὰ χειρόγραφα τῶν
ἔργων τοῦ Γερασίμου Βλάχου», Ἑλληνικὰ 28 (1975) 375-393: 387-389·
Χατζοπούλου, Κατάλογος χειρογράφων Μπενάκη, σ. 257-258. Γιὰ ἄλλα
χειρόγραφα βλ. https://archivesetmanuscrits.bnf.fr/ark:/12148/cc4290c/ca
112 .
1. (σ. 25-177) ΒΙΚΕΝΤΙΟΣ ΔΑΜΟΔΟΣ, «Ἐγχειρίδιον ῥητορικῆς, ἤτοι μέθοδος, καὶ
διδασκαλία, καὶ τρόπος τοῦ συνθέτειν τὰς διδαχάς» (24 κεφ.). Ἀρχ. Τὸ
πρῶτον, ὁποῦ πρέπει νὰ εἶναι εἰς εἴδησιν ἐκείνου, ὁποῦ θέλει νὰ κάμῃ
τὸ ἔργον τοῦ ἱεροκήρυκα. Τέλ. ἐκ τῶν ὁποίων οἱ ἔξω ῥήτορες ἐδύνοντο
νὰ συνθέσουν σχετικὰ προοίμια. – (σ. 178-181) «Πίναξ τῶν
περιεχομένων εἰς τοὺς ἐξ ἀρχῆς ταύτης τῆς βίβλου τρόπους ὑπὲρ τῶν
ἱεροκηρύκων». Γιὰ τὸ ἔργο βλ. κώδ. ΔΒΚ 24. — Βασιλικὴ Μπόμπου-
Σταμάτη, Ὁ Βικέντιος Δαμοδός. Βιογραφία-Ἐργογραφία 1700-1754,
ἐκδ. ΜΙΕΤ, Ἀθήνα, 1998, σ. 147-148
2. (σ. 183-227) ΒΙΚΕΝΤΙΟΣ ΔΑΜΟΔΟΣ, «Μέθοδος σύντομος πρακτικὴ περὶ
ῥητορικῆς τῶν ἱερῶν λόγων τοῦ δημηγορικοῦ, καὶ ἐπιδεικτικοῦ γένους,
πρὸς τὸν εὐλαβέστατον καὶ λογιώταταν ἐν ἱερεῦσι Πέτρον Μάνεσιν
Κερκυραῖον παρὰ Βικεντίου τοῦ Δαμῳδοῦ τοῦ ἐκ τῆς νήσου
Κεφαληνίας». Ἀρχ. Περὶ τοῦ δημηγορικοῦ λόγου, καὶ περὶ διδαχῆς.
Ὅλη ἡ δυσκολία ὁποῦ δοκιμάζεις, λογιώτατε δέσποτα, εἰς τὴν σύνθεσιν
τοῦ ῥητορικοῦ λόγου. Τέλ. Καὶ ταῦτα περὶ τῆς πραγματείας ταύτης
κατὰ συντομίαν γενομένης. Τέλος· τῷ Θεῷ δ’ ἔστω δόξα. — Βασιλικὴ
Μπόμπου-Σταμάτη, Ὁ Βικέντιος Δαμοδός. Βιογραφία-Ἐργογραφία
1700-1754, ἐκδ. ΜΙΕΤ, Ἀθήνα, 1998, σ. 147-148.

Βλάχος, Γεράσιμος ο Κρής, 1605 ή 7-1685

Γεράσιμος Παλλαδάς, Πατριάρχης Αλεξάνδρειας , Λόγοι.

(φ. 1 r -1 v ) Πίνακας περιεχομένων (ἀπὸ τὸ χέρι τοῦ Θεοφίλου Βεροίας),
1. (φ. 3 r -10 r ) Τοῦ αὐτοῦ Γερασίμου πρῴην Καστορίας λόγος εἰς τὸ ἐλέησόν
με ὁ θεὸς κατά. Ἀρχ. Προοίμιον. Καθὼς εἰς μίαν εἰκόνα στοχαζόμενος
τινὰς βλέπει ὅλα τὰ τοῦ πρωτοτύπου. Τέλ. καὶ εἴσελθε εἰς τὴν
ἡτοιμασμένην σοι βασιλείαν τῆς ἐκ δεξιῶν στάσεως τῶν δικαίων, ἧς
γένοιτο κ.λπ.
2. (φ. 12 r -28 r ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος τρίτος εἰς τὸ ρητὸν τοῦ πεντηκοστοῦ
ψαλμοῦ ὅτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω. Τέλ. νὰ δοξασθοῦμεν εἰς
τὴν οὐράνιον δόξαν αἰνοῦντες καὶ εὐλογοῦντες τὸν π(ατέ)ρα κλπ
3. (φ. 30 r –40 v ) Λόγος Γερασίμου εἰς τὸ ρητὸν ἰδοὺ γὰρ ἀλήθειαν καὶ
ἠγάπησας τὰ ἄδηλα καὶ τὰ κρύφια. Ἀρχ. θέλει ὁ υψιπέτης αετός νά
μάθῃτοὺς νεοσσούς του. Τέλ. νά χαροῦμεν μὲ ἀγαλλίασιν, ἧς γένοιτο
κ.λπ. – φ. 30 r : ἐρρέθη εἰς τὸν ἅγιον Λάζα(ρον).
4. (φ. 42 r -52 r ) Τοῦ αὐτοῦ εἰς τὸ ρητὸν ῥαντιεῖς με ὑσσώπῳ καὶ
καθαρισθήσομαι. Ἀρχ. ἄτεχνα καὶ μὲ πολλὴν ἀμέλειαν τῆς δολερᾶς
του προαιρέσεως. Τέλ. ἀκαταπαύστως θὰ ὑμνοῦμεν τὸν ἄναρχον
π(ατέ)ρα κλπ. – φ. 42 r : ἐρρέθη εἰς τὰ Χανιά.
5. (φ. 54 r -61 v ) Τοῦ αὐτοῦ εἰς τὸ ρητόν τοῦ ψαλμοῦ ἀπόστρεψον τὸ
πρόσωπόν σου ἀπὸ τῶν ἁμαρτιῶν μου. Ἀρχ. Περιγράφει εἰς τὰς ὑπὲρ
αἴσθησιν θεωρίας. Τέλ. νὰ ἀξιωθῆτε τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν, ἧς
γένοιτο κλπ. – φ. 54 r : ἐρρέθη εἰς Κυδωνίας.
6. (φ. 62 r -67 r ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος α. Περὶ μυστηρίων. Ἀρχ. Ἰδίωμα καὶ φύσις
εἶναι εἰς τὸ ζῶον. Τέλ. ὁποῦ ψάλλει … ἡ ἁγία ἐκκλησία εἰς τὴν ὥραν

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΩΔΙΚΩΝ 1-100

 119 

τοῦ βαπτιζομένου. Ἔκδ. Χατζόγλου-Μπαλτᾶ, τ. 1, σ. 103-120.
7. (φ. 70 r -75 v ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος β ος Περὶ ἱερωσύνης. Ἀρχ. Ὅλοι ἠξεύρετε
καλὰ τὴν λαιμαργικὴν συνήθειαν ὁποῦ ἔχουν οἱ ἄνθρωποι. Τέλ. θέλει
σᾶς ἀξιώσει ἀντάμα εἰς τὸ ἕνα μέρος καὶ τὸ ἄλλο τῆς οὐρανίου αὐτοῦ
βασιλείας. ἔκδ. Χατζόγλου-Μπαλτᾶ, τ. 1, σ. 121-135.
8. (φ. 78 r -84 r ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος εις τοὺς Τρεῖς Ἱεράρχας. Ἀρχ. Ἂν ἴσως
καὶ καμμίαν φορὰν ἐθέλασι. καθήση τινὲς τὸν καιρὸν τοῦ ἔαρος. Τέλ.
μιμηθεῖτε ταῖς πράξεις τους καὶ ταῖς πολιτείαις τους διὰ νά ἀξιωθῆτε
κλπ.
9. (φ. 86 r -91 r ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος τῇ Κυριακῇ ι΄ Ματθαίου ἐμβλέψατε εἰς τὰ
πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ. Ἀρχ. θαυμάζεται ὁ σοφώτατος Ἀριστοτέλης.
Τέλ. νὰ εὐχαριστοῦμεν ἐκεῖ ἀληθέστατα τὸ δεδοξασμένον σου κράτος
εἰς τοὺς αἰῶνας, ἀμήν.
10. (φ. 94 r -101 v ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος τῇ Κυριακῇ τοῦ Ματθαίου εἰς τὸ ὁ λύχνος
τοῦ σώματος εστιν ὁ ὀφθαλμός. Ἀρχ. Εἶναι ρήτωρ ὁποῦ συμβουλεύει
μίαν πολιτείαν. Τέλ. νὰ ἐπίβλεψῃ εἰς ἡμᾶς ἀξιώνοντάς μας τῆς
οὐρανίου αὐτοῦ βασιλείας, ἧς γένοιτο κλπ.
11. (φ. 106 r -111 v ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος εἰς τὸ τοῦ Ἠσαΐου ρηθέν. Ὁ λαὸς ὁ
καθήμενος ἐν σκότει εἶδε φῶς μέγα. Ἀρχ. εὑρισκόμενος κανένας
ἄρρωστος εἰς τὰ ὀλοίσθια. Τέλ. νὰ δοξάζῃς ἀντάμα μὲ ὅλους τοὺς
μακάριους τὸ ὑπερύμνητον ὄνομα.
12. (φ. 114 r -122 v ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος εἰς τὴν θυγατέρα τοῦ ἀρχισυναγωγοῦ
Ἰαείρου. Ἀρχ. Πολλὴν καὶ θαυμαστὴν ὠφέλειαν πέρνουσιν. Τέλ. εἰς
τοὺς γνωρίμους της λέγω εἰς τὴν οὐράνιον βασιλείαν.
13. (φ. 124 r -129 v ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος τῇ Κυριακῇ τῶν δύο τυφλῶν. Ἀρχ. Καὶ
τὰ ἀναίσθητα πράγματα καὶ τὰ ἀπροαίρετα. Τέλ. καὶ νὰ ἐλπίσωμεν
πῶς θέλεις μας δεχθεῖς εἰς τήν.
14. (φ. 132 r -138 v ) Τοῦ αὐτοῦ εἰς τὴν ὑπόθεσιν τοῦ λεπροῦ. Ἀρχ. Ἐὰν τὸ
θέλημα τοῦ ἀνθρώπου τόσον εἶναι δυνατόν. Τέλ. νὰ γενοῦμεν ἄξιοι
τοῦ γάμου τῆς θείας σου μεγαλοπρεπείας δοξάζοντες κλπ.
15. (φ. 140 r -147 v ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος εἰς τὴν παραβολὴν τῶν γάμων. Ἀρχ.
Πολλὴν παραπόνεσιν δείχνει σήμερον ὁ τῶν ὅλων βασιλεύς. Τέλ. νὰ σὲ
ὑμνοῦμεν καὶ νὰ σὲ δοξάζωμεν εἰς τοὺς αἰῶνας κλπ.
16. (φ. 148 r -154 r ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος τῇ ς Κυριακῇ. Ἀρχ. Ἂν ἴσως καὶ τινὰς
ἄνθρωπος ἤθελεν ἔχει κανένα πρᾶγμα μὲ πᾶσαν δικαιοσύνην. Τέλ.
ἄλλα στεφόμεστεν κατὰ ἀλήθειαν εἰς τὴν πατρίδα τῆς οὐρανίου
ἐκείνης δόξης.
17. (φ. 156 r -165 v ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος εἰς τὸ τοῦ Λουκᾶ ρητὸν καὶ προσελθὼν
ἥψατο τῆς σοροῦ. Ἀρχ. Καθὼς ὁ ἔμπειρος ἰατρός. Τέλ. καὶ νὰ ἀνεβῆτε
εἰς τὸ καθολικόν σας κάστρον κλπ.
18. (φ. 166 r -173 v ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος εἰς τὸν μονογενῆ υἱὸν τῆς χήρας. Ἀρχ.

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΟΖΑΝΗΣ

 120 

Ἐὰν ἡ κοσμικὴ ἐξουσία, ὁποῦ ἔχει ἕνας ἄνθρωπος ἐπάνω εἰς ἕνα
πρᾶγμα. Τέλ. νὰ σὲ ἀναθέσῃ εἰς τὴν κατοικητήριον τῶν μακαρίων
ἀγγέλων.
19. (174 r -180 v ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος τῇ Κυριακῇ τῶν δέκα λεπρῶν. Ἀρχ. Πολὺν
πόθον εἴχασι παλαιὰ οἱ Ἑβραῖοι νά ψάλλουν. Τέλ. καὶ τὸ ἄλλον νὰ
κληρονομήσετε τῶν οὐρανίων ἀγαθῶν.
20. (φ. 182 r -190 v ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος εἰς τὸ κατὰ Λουκᾶν 10 ὑπόθεσις τοῦ
πειράζοντος τὸν κύριον νομικοῦ. Ἀρχ. Ὅταν τινὰς ἀκούῃ ἕνα
ἄνθρωπον πλούσιον καὶ ἐξουσιαστήν. Τέλ. καὶ θέλει μᾶς δώση τὸν
ἀρραβῶνα τῆς οὐρανίου βασιλείας.

Γεράσιμος, Παλλαδάς, Πατριάρχης Αλεξάνδρειας και πάσης Αφρικής, 1633-1714

Γεώργιος Σουγδουρής – <Νικόλας Ζερζούλης >

1. (φ. 10r-49v) ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΟΥΓΔΟΥΡΗΣ, Εἰσαγωγὴ Λογικῆς. Τίτλος: «Εἰς ἅπασαν τὴν λογικὴν τοῦ Ἀριστοτέλους μέθοδον Προδιοίκησις, ἤτοι Εἰσαγωγὴ Γεωργίου Σουγδουρῆ τοῦ ἐξ Ἰωαννίνων». – (φ. 10r-11r) [Προοίμιο] «Τί ἐστι λογική, καὶ περὶ τῶν τριῶν τοῦ νοὸς ἐνεργειῶν. Ἀρχ. Ἡ περὶ τὴν φιλοσοφίαν σπουδὴ ὑμᾶς ὑποδέχεται, νέοι φιλομαθέστατοι. – (11r-27r) «Μέρος α΄. Περὶ τῶν ἀνηκόντων εἰς τὴν αην τοῦ νοὸς ἐνέργειαν, ἤτοι περὶ ὅρων». – (27r-36v) «Μέρος β΄. Περὶ τῶν ἀνηκόντων εἰς τὴν βαν τοῦ νοὸς ἐνέργειαν». – (36v-49r) «Μέρος γ΄. Περὶ τῶν ἀνηκόντων εἰς τὴν γην τοῦ νοὸς ἐνέργειαν». Στὰ φ. 19r, 33r, 36r, διαγράμματα λογικῆς (μελάνι κειμ. καὶ ἰόχρωμο). – Ἔκδ. Γεώργιος Σουγδουρῆς, Εἰσαγωγὴ Λογικὴ ἤτοι Προδιοίκησις, Βιέννη 1792 (ΘΠ, ἀρ. 5318)· πβ. κώδ. ΔΒΚ 42, φ. 1r-31r.
2. (φ. 54r-132v) <ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΖΕΡΖΟΥΛΗΣ>, «Στοιχεῖα τῆς Ἀριθμητικῆς» [μετάφραση/παράφραση τοῦ ἔργου Christian Wolff, Elementa Matheseos Universae, τ. 1-2, Halle 1713-1715, Γενεύη 21743]. Ἀρχ. «Κεφ. Αον. Περὶ τῶν ἀρχῶν τῆς Ἀριθμητικῆς. Ὁρισμὸς Αον». Ἀριθμητική ἐστιν ἡ τῶν ἀριθμῶν ἐπιστήμη· ταύτης δὲ πρακτικὸν μέρος ἡ ἐπιστήμη τοῦ ἀναλογίζεσθαι. Τέλ. ὅς ποτε ἐπὶ τῆς διαιρέσεως τοῦ μέτρου τῶν γραμμῶν χώραν ἔσχε. Ἀνέκδοτο. Γιὰ τὰ σωζόμενα χειρόγραφα τοῦ ἔργου βλ. Καράς, Οἱ ἐπιστῆμες στὴν Τουρκοκρατία, τ. 1, σ. 79-88, ὁ ὁποῖος (στὸ ἴδιο, σ. 85) διαπιστώνει ὁμοιότητες τοῦ κώδ. ΔΝΚ 44 μὲ τὸν κώδ. Μπενάκη 210 (ΤΑ 59), φ. 13r-96r)· βλ. Χατζοπούλου, Κατάλογος χειρογράφων Μπενάκη, σ. 314-316. Πβ. Λίνος Μπενάκης, «Νικόλαος Ζερζούλης, μεταφραστὴς τῶν μαθηματικῶν ἔργων τοῦ Christian Wolff», Ὁ Ἐρανιστὴς 20 (1995), σ. 47-57. Ὁ Καράς (ὅ.π., σ. 86) ἀναφέρει ἐπίσης ὅτι τὸ ἀνωτέρω ἔργο περιέχει καὶ ὁ σύμμικτος κώδ. ΔΒΚ 3 (Σιγάλας [Βιβλ.], σ. 61), ὁ ταξινομικὸς ἀρ. ὅμως τοῦ ἐν λόγω χειρογράφο ἔχει ἀλλάξει –χωρὶς ἀντιστοίχιση–, ὥστε ἡ ταύτισή του δὲν εἶναι ἄμεσα δυνατή).

Ζουγδουρής, Γεώργιος

Γεώργιος Σουγδουρής – Αναστάσιος Παπαβασιλόπουλος – Νικηφόρος Βλεμμύδης – <Μεθόδιος Ανθρακίτης >

1. (φ. 1r-27r) ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΟΥΓΔΟΥΡΗΣ, Εἰσαγωγὴ Λογικῆς. Τίτλος: «Εἰς ἅπασαν τὴν λογικὴν τοῦ Ἀριστοτέλους μέθοδον Προδιοίκησις, ἤτοι Εἰσαγωγὴ Γεωργίου Σουγδουρῆ τοῦ ἐξ Ἰωαννίνων». – (φ. 1r-v) [Προοίμιο] «Τί ἐστι λογική, καὶ περὶ τῶν τριῶν τοῦ νοὸς ἐνεργειῶν. Ἀρχ. Ἡ περὶ τὴν φιλοσοφίαν σπουδὴ ὑμᾶς ὑποδέχεται, νέοι φιλομαθέστατοι. – (1v-12r) «Μέρος Πρῶτον. Περὶ τῶν ἀνηκόντων εἰς τὴν πρώτην τοῦ νοὸς ἐνέργειαν, ἤτοι περὶ ὅρων». – (12r-18r) «Μέρος β΄. Περὶ τῶν ἀνηκόντων εἰς τὴν βαν τοῦ νοὸς ἐνέργειαν». – (18r-27r) «Μέρος γ΄. Περὶ τῶν ἀνηκόντων εἰς τὴν τρίτην τοῦ νοὸς ἐνέργειαν». Στὰ φ. 6v, 15v, 18r, διαγράμματα λογικῆς (μελάνι κειμ.). – Ἔκδ. Γεώργιος Σουγδουρῆς, Εἰσαγωγὴ Λογικὴ ἤτοι Προδιοίκησις, Βιέννη 1792 (ΘΠ, ἀρ. 5318)· πβ. κώδ. ΔΒΚ 42, φ. 1r-31r, καὶ ΔΒΚ 44, φ. 10r-49v.
2. (φ. 27r-44v) ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ, Εἰσαγωγὴ μαθηματικῆς. Τίτλος: «Εἰσαγωγὴ μαθηματικῆς ἐκ τῆς τῶν Λατίνων φωνῆς μετοχετισθεῖσα καὶ τῇ ἑλληνικῇ διαλέκτῳ ὑπεστρωθεῖσα σπουδῇ καὶ πόνῳ μεγίστῳ τοῦ λογιωτάτου κὺρ Ἀναστασίου ἱεροδιδασκάλου τοῦ Παπαβασιλοπούλου τοῦ ἐξ Ἰωαννίνων». Ἀρχ. Τῷ πρωτοπείρῳ μαθητῇ ἵνα εἰσέλθῃ ἐν τοῖς ἀδύτοις τῆς μαθηματικῆς. Τέλ. ἀλλ’ ἑκουσίως τὰ τοιαῦτα καταλιμπάνω συντομίας ἕνεκα. Ἀκολουθεῖ ἡ σημείωση: Ἀποδείξεις σύντομοι τῆς λβας προτ. τοῦ αου τῶν εὐκλειδείων, ὅτι παντὸς τριγώνου αἱ τρεῖς γωνίαι, ἶσαι δυσὶν ὀρθαῖες εἰσὶ πάντη μεταλαμβανόμεναι. – Ἔκδ. Χατζῆς (Βιβλ.), σ. 315-344. Σχήματα γεωμετρικὰ ἐσωματωμένα στὸ κείμενο.
3. (φ. 45r-105v) ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΛΕΜΜΥΔΗΣ, Ἐπιτομὴ τῆς Λογικῆς. Ἀρχ. Ἐπειδήπερ ἡ λογικὴ ἐπιστήμη πρὸς τὴν ἱερὰν γραφὴν καὶ πάντας τοὺς τῆς ἀληθείας λόγους. – Ἔκδ. PG 142, 688-1004· J. Wegelinus, Augsburg 1605. Νεώτερη ἔκδοση: Λειψία 1784, σ. 1-21 (ΘΠ, ἀρ. 1383).
4. (φ. 106r-114r) <ΜΕΘΟΔΙΟΣ ΑΝΘΡΑΚΙΤΗΣ, Λογικὴ Πραγματεία>.
(φ. 106r-113v) «Ζητήματα τῆς Λογικῆς πρὸς ἄσκησιν τῶν λογικευoμένων». Ἀρχ. Διάλεξις α΄. Ζήτημα α΄. Πότερον ἀναγκαία ἡ λογικὴ πρὸς τὴν τῶν ἐπιστημῶν ἐπίκτησιν. Διχῶς ἡ λογική, ἡ μὲν φυσική, ἡ δ’ ἔντεχνος. Τέλ. καὶ ὅπερ ἡ λογικὴ συνεσταλμένως, τοῦτο ἡ ῥητορικὴ διεξοδικωτέρως διαλαμβάνει. – Τὸ αὐτὸ κείμενο καὶ στὸν κώδ. British Library 8227, φ. 42v-63r, τοῦ ἔτους 1726, καθὼς καὶ στὸν κώδ. ΔΒΚ 41, φ. 107r-116r.
(φ. 113v-114r) «Κοινῶς περὶ τῶν καθόλου». Ἀρχ. Εἴρηται τὰς ἐπιστήμας περὶ τῶν καθόλου καταγίνεσθαι, τὴν δὲ λογικὴν ὄργανον τούτων εἶναι. Τέλ. (ἀτελές) Ἕτερα δ’ ὧν τὰ εἴδη πλείω, ὡς ἄνθρωπος ἵππος, ἡ ὧν ἡ ὕλη ἑτέρα, ὡς τὰ ἓν ἀριθμῷ ἔνυλα [ . – Τὸ αὐτὸ κείμενο καὶ στὸν κώδ. British Library 8227, φ. 42v-63r, τοῦ ἔτους 1726, καθὼς καὶ στὸν κώδ. ΔΒΚ 41, φ. 118r-132r.

Νικηφόρος Βλεμμύδης

Αποτελέσματα 1 έως 10 από 57