Εμφανίζει 1 αποτελέσματα

Αρχειακή περιγραφή
Αρχείο Συλλογικού Kαταλόγου Xειρογράφων Κορέσσιος, Γεώργιος 1563-1661 Ορθόδοξη Ανατολική Εκκλησία
Προεπισκόπηση εκτύπωσης Hierarchy Προβολή:

Γεώργιος Κορέσσιος , Θεολογικά έργα .

Τίτλος (4r): «ΘΕΟ-ΛΟΓΙΚΟΝ ΠΕΡΙ ΕΞΟΧΗΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ συγγραφὲν παρὰ τοῦ σοφωτάτου καὶ λογιωτάτου ἄκρου θεολόγου τῆς μεγάλης Ἐκκλησίας, καὶ ἐν ἰατροῖς ἀρίστου ΚΥΡΙΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΟΡΕΣΣΙΟΥ τοῦ Χίου καὶ ἀφιερωθὲν τῷ Παναγιωτάτῳ Θειοτάτῳ καὶ Σοφωτάτῳ ἀρχιεπισκόπῳ Κωνσταντινουπόλεως Νέας Ρώμης τῷ οἰκουμενικῷ Πατριάρχῃ ΚΥΡΙῼ ΚΥΡΙῼ ΚΥΡΙΛΛῼ τῷ ἐκ Βεῤῥοίας, Ταὐτὸν εἰπεῖν τῇ ἁγίᾳ τοῦ Χριστοῦ καθολικῇ Ἀποστολικῇ Ἀνατολικῇ ΕΚΚΛΗΣΙΑ· Ἐν ἔτει τῷ σωτηρίῳ ͵αχλα΄» (ἐρυθρόγραφα τὰ κεφαλαῖα πλὴν τῶν λέξεων ΚΥΡΙΟΥ, ΚΥΡΙῼ). – Ἀνέκδοτο. Γιὰ τὸ ἔργο καὶ τὰ σωζόμενα χειρόγραφα βλ. Στουπάκης, Γεώργιος Κορέσσιος, σ. 180-220 (βλ. Βιβλ.).
(φ. 5r-7r) Προσφώνηση ἀφιερωματικὴ τοῦ συγγραφέα πρὸς τὸν Οἰκουμ. Πατριάρχη Κύριλλο Β΄ ἐκ Βεροίας Χαλεπίου (Συρίας): (κεφαλαῖα) «Τῷ Παναγιωτάτῳ Θειοτάτῳ καὶ Σοφωτάτῳ Οἰκουμενικῷ Πατριάρχῃ κυρίῳ κυρίῳ Κυρίλλῳ τῷ ἐκ Βεῤῥοίας, Γεώργιος ὁ Κορέσσιος θεολόγος τῆς μεγάλης Ἐκκλησίας τὴν ὀφειλομένην εὐλάβειαν» (Τῷ Κυρίλλῳ: ἐρυθρόγραφα). Ἀρχ. Οἶδα ΠΑΤΕΡ ἐπιστάτα τῆς ἐκκλησίας ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΤΕ ΚΑΙ ΣΟΦΩΤΑΤΕ, ἄλλους μὲν ἄλλοις προσύλοις τῶν δωρεῶν τοὺς προϊσταμένους. Τέλ. καὶ σοφωτάτῳ νεύματι ἀπερχόμενος, εἴης τῶν ἐς βίον μακραίωνα ἀφικομένων. Στὴν ἄνω ὤα τοῦ φ. 5r: Χ(ριστὸ)ς ἡγοῦ.
(φ. 7v) Ἀπαντητικὴ ἐπιστολὴ Κυρίλλου Β΄: «ΚΥΡΙΛΛΟΣ Ο ΕΚ ΒΕΡ-ΡΟΙΑΣ ἐλέῳ Θεοῦ Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως νέας Ῥώμης καὶ οἰκουμενικὸς Πατριάρχης». Ἀρχ. Ἐχρονίσαμεν γράψαι σοι λογιώτατε καὶ σοφώτατε Ἰατρέ, οὐχ ὅτι ἀχάριστοι καὶ ἀμνήμονες, ἀλλ’ ὅτι πολλαῖς βαπριζόμενοι ταῖς τηκεδόσιν. Τέλ. ἀλλὰ παρὰ τοῦ θεοῦ καὶ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, οὗ ἡ χάρις μετὰ τῆς σῆς λογιότητος. Μετὰ τὴν ἐπιστολή (ἀπὸ κάτω): Ἐν ἔτει σωτηρίῳ ͵αχλζ΄ φευρουαρίου κϛ΄. Ὁ Κωνσταντινουπόλεως καὶ ἐν Χ(ριστ)ῷ εὐχέτης.
(φ. 8r) Σημείωμα (συγγραφέα): Ἡ Θεολογία παρὰ τῇ γραφῇ λέγεται σοφία τοῦ θεοῦ … ὅμοιοι δὲ γινόμεθα, ἤγουν ἀγλαΐας θείας ἀνάμεστοι.
(φ. 8v) «ΕΠΙΓΡΑΜΜΑ Πρὸς τὸν εὐκλεέστατον σοφώτατον καὶ θεο-λογικώτατον καὶ ἐν Ἰατροῖς ἄριστον κύριον κύριον Γεώργιον τὸν Κορέσσιον, ἑλλάδι τε καὶ λατινίδι φωνῇ κεκοσμημένον ἄνδρα τῷ ὄντι εὐσεβείᾳ σωφροσύνῃ νοῦ καθαρότητι καὶ φιλανθρωπίᾳ διαπρεπῇ, πολλῶν ἀντάξιον ἄλλων» (ἐρυθρ.: τὰ κεφαλαῖα τοῦ τίτλου, τὸ πρωτόγραμμα Π, ὁ τίτλος τοῦ δευτέρου ἐπιγράμματος, ὅπως καὶ τὰ ἀρχικὰ τῶν μονῶν στίχων ποὺ ἀκολουθοῦν):
Οὐρανὸς ἑπτάζωνος χάρισιν εἶ γλυκερῇσιν
πάνσοφε τῷ Κορέσῃ πλημμύρα τῆς σοφίης·Οἷα κεκοσμημένος ἄστρασι λαμπροῖς ἑπτὰ πλανήτων
θεσμοῖς θειολόγοις παγχθονίων συνόδων.
Ἔξοχα δ’ ἠελίῳ γανόοντι πᾶσαν ἐπ’ αἶαν
πίστει τῇ ἀτρεκεῖ θεσπεσίων πατέρων·
Τῇ σε διαυγαζούσῃ ὣςς λιπαρὰν σελαναίαν,
οἷά τε ψυχοσόον σώματι ἀτερσόφον.
Πρὸς δὲ φέρεις πόλον αὖτε βόρειον νειλοτροφῆα,
εὐκελάδου ῥήτρης ἠδὲ θεηγορίης·
Ἀστέρα τηλεφανῆ Χίοιο, μέγ’ ὄμματε κόσμου,
ῥεύματα ὠκεανοῦ ἐκ προχέων σοφίης.
Καὶ πόλον ἠδὲ νότειον, δόγματα δεύτερα φῶτα
μυστοπόλων Χριστοῦ φθέγμασιν ἀμφιχέων.
Δωδεκάτην ζώων ἐκλαμπετόεσσαν ἀέλλην,
ἄρθρων πιστοσύνης φέρτατα σοῖς καμάτοις.
Ζώδια μὲν καλέουσιν ἀμύμονες οὐρανοφάνται,
φαίνεις ἀμβροσύνης πᾶσιν ἐπιχθονίοις.
Ναὶ μήν, καὶ θρασυκάρδιον Ὠρίονος ἀρίστου,
πάμμεγα Κορέσσιον τὸ ξίφος ἑκτάδιον.
Σφάτον ἅπαντας παμπήδην δολοφράδμονας ἄνδρας,
ἄλλος ἅτ’ Ὠρίων ἔκδικος εὐσεβίης.
Ἔστι δὲ καὶ λύρα τετράχορδος σαῖς δ’ ἐνὶ Μούσαις
φθόγγους κρουομένη αἰπυτάτης σοφίης.
Ἄθρει και τετράγωνον σαφαῖραν οὐρανιώνων
τέτταρα κλίματα γῆς, ἠδέ γε μέτρα θαλάσσης.
Τὰς ἀρετὰς ὡς ἄστρα μὲν ἀπλανέας τε πλάνητας
ἣν σὺ καταστερόεις ἤθεσι κυδαλίμοις.
Ἠρ’ ὅσον οὐρανὸς ἀστερόεις γαίης πολὺ κρείττων,
τοσσάτιον τελέθεις φέρτατος ἐκ μερόπων.

Εἰς τὸν αὐτόν.
Πνευματοῤῥύτων ἐκ φρεάτων ὁ Κορέσσιος ἀντλῶν,
νάματ’ ἀπὸ στομάτων πᾶσι βροτοῖς προχέει.
Γλώσσης τοὕνεχ’ ἑῆς γλυκερῆς κόρος, οὔποτ’ ἐσεῖται,
Ματέρος οἷα λόγων νέκταρος ἡδυτέρων.

Τὸ πρῶτο ἐπίγραμμα ἐκδίδεται καὶ στὸ Στουπάκης, Γεώργιος Κορέσσιος, σ. 181-182 (βλ. Βιβλ.)· ἀμφότερα ἐπίσης στὸ Ι. Σακελλίων, Πατμιακὴ Βιβλιοθήκη ἤτοι ἀναγραφὴ τῶν ἐν τῇ Βιβλιοθήκῃ τῆς κατὰ τὴν νῆσον Πάτμον γεραρᾶς καὶ βασιλικῆς Μονῆς τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου καὶ Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου τεθησαυρισμένων χειρογράφων τευχῶν, Ἀθήνα 1890, σ. 154-155, ἀπὸ τὸν κώδ. Πάτμου ΤΙΑ΄-ΤΙΖ΄. Στὸν ἐν λόγω κώδικα ἀναφέρεται ὡς συνθέτης τοῦ δευτέρου ἐπιγράμματος ὁ ἱερομόναχος Νεκτάριος Σιναΐτης, μετέπειτα πατριάρχης Ἱεροσολύμων (1660-1669). Τὰ δύο ἐπιγράμματα καὶ στὸν κώδ. 216 τοῦ Πατρ. Ἱεροσολύμων, φ. 7r· βλ. Α. Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, Ἱεροσολυμιτικὴ Βιβλιοθήκη, τ. 1, [Ἁγία Πετρούπολη 1891], σ. 219 (ἀνατύπ.: Βρυξέλλες 1963).
(φ. 9r-14v) Πίνακας περιεχομένων. Τίτλος (9r): «ΕΛΕΓΧΟΣ ἢ πίναξ τῆς παρούσης Ἱερᾶς Θεολογίας, διῃρημένης ἐν βιβλίοις ἕξ». Σημειώνονται τὰ ἕξι βιβλία καὶ τὰ ὑποκεφάλαια μὲ τὴν ἔνδειξη φλ [: φύλλα], μὲ τὴν ὁποία ὑπονοῦνται ὅμως σελίδες. Ἡ παραπομπὴ σὲ φύλλα (δηλ. σελίδες) διακόπτεται στὴ σ. 173 τοῦ Πίνακα (πρὸς τὸ τέλος τοῦ Βιβλίου Β΄). Οἱ λέξεις ΕΛΕΓΧΟΣ, οἱ ἐπικεφαλίδες (ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ κ.λπ.) καὶ τὰ πρωτογράμματα τῶν ὑποκεφαλαίων: ἐρυθρόγραφα.
(σ. 1-101) «ΠΕΡΙ ΕΞΟΧΗΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ … ΒΙΒΛΙΟΝ ΠΡΩΤΟΝ» (ἐρυθρ.). Ἀρχ. Ἡ θεολογία κατὰ τὸν θεῖον Διονύσιον ἐν τῇ πρὸς Τῖτον ἐπιστολή. – (σ. 194-177) «ΒΙΒΛΙΟΝ ΔΕΥΤΕΡΟΝ» (ἐρυθρ.). Ἀρχ. Τὸ ἁμάρτημα τοῦ Ἀδὰμ ὑπῆρχε πεπερασμένον, ἀποτέλεσμα ὂν πεπερασμένης δυνάμεως. – (σ. 195-302) «ΒΙΒΛΙΟΝ ΤΡΙΤΟΝ Περὶ προορισμοῦ καὶ χάριτος» (ἐρυθρ.). Ἀρχ. Ὁ ἀγαθὸς καὶ ὑπεράγαθος θεὸς ὁ διὰ τὴν ἄκραν ἀγαθότητα. – (σ. 303-456) «… Περὶ φυσικῶν ἰδιωμάτων τοῦ Θεοῦ. ΒΙΒΛΙΟΝ ΤΕΤΑΡΤΟΝ» (ἐρυθρ.). Ἀρχ. Ἐπειδὴ ὅση δύναμις τοῖς προσωπικοῖς θεωρήμασι διητήμασι. – (σ. 457-518) «… ΒΙΒΛΙΟΝ ΠΕΜΠΤΟΝ Περὶ τῆς τῶν ἀγγέλων δημιουργίας» (ἐρυθρ.). Ἀρχ. Περιοδευομένης τῆς περὶ τῶν ἀσωμάτων θεωρίας, ἤδη πρὸς τὴν τῶν ἀσωμάτων οὐσιῶν δεῖν τρέπεσθαι ἔγνωμεν. – (σ. 519-618) «ΒΙΒΛΙΟΝ ΕΚΤΟΝ· Πραγματεία τῶν μυστηρίων διαλαμβάνουσα» (ἐρυθρ.). Ἀρχ. Τινὲς τὸ μυστήριον βούλονται εἶναι αἰσθητὸν σημεῖον ἱεροῦ πράγματος.
2. (σ. 619-733) «Ἀπολογία Γεωργίου Κορεσσίου Θεολόγου τῆς μεγάλης Ἐκκλησίας πρὸς τὸν ἐν τῇ Ἀγγλίᾳ τῶν σοφῶν σύλλογον ὡς ἐκ μέρους τῶν τῆς Κωνσταντινουπόλεως κληρικῶν» (ἐρυθρ.). Ἀρχ. Πρῶτον φὴς μὴ εἶναι ἀναγκαῖον τὴν ἀληθινὴν ἀποδιώκει τὴν οὐσίαν τοῦ σημαίνοντος. Τέλ. δι’ ἣν αἰτίαν καὶ μεσίταις κεχρήμεθα. – Ἀνέκδοτο. Γιὰ τὸ ἔργο καὶ τὰ σωζόμενα χειρόγραφα βλ. Στουπάκης, Γεώργιος Κορέσσιος, σ. 274-278 (βλ. Βιβλ.), ὅπου ὅμως δὲν ἀναφέρεται ὁ παρὼν κώδικας (στὸ ἴδιο, σ. 274). Τὸ ἔργο συνεγραφη τὸ 1631.
3. (σ. 734-769) [ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΡΕΣΣΙΟΣ], «Περὶ εὐαγγελικοῦ κήρυκος» (ἐρυθρ.) [Σχεδάσματα ἐκκλησιαστικῶν λόγων]. Ἀρχ. Ὀφείλει ὁ εὐαγγελικὸς κῆρυξ μετὰ τὸ προοίμιον καὶ τὴν προδιήγησιν καὶ τὴν διήγησιν τῆς προκατασκευῆς. Τέλ. πρὸς Ῥωμ.: καὶ ἀδελφοί, 23: τοῦ Ματθαίου, καὶ τὰ ἑξῆς. Μετὰ τὸ πέρας (ἐρυθρ.): Τέλος καὶ τῷ Θεῷ δόξα. – Ἀνέκδοτο. Γιὰ τὸ συγκεκριμένο ἔργο καὶ τὰ σωζόμενα χειρόγραφα βλ. Στουπάκης, Γεώργιος Κορέσσιος, σ. 410-423 (βλ. Βιβλ.), ὅπου ὅμως δὲν ἀναφέρεται ὁ παρὼν κώδικας (στὸ ἴδιο, σ. 410).
Ὁ κώδικας χρονολογεῖται βάσει γραφῆς δ΄ τέταρτο τοῦ 18ου αἰ., καὶ ὄχι στὸν 17ο αἰ., ὅπως τὸν χρονολογεῖ ὁ Σιγάλας (Βιβλ.), ὁ ὁποῖος παρασύρθηκε προφανῶς ἀπὸ τὴ χρονολογία συγγραφῆς τῶν ἔργων (ἔτ. 1631 τὰ δύο πρῶτα)· τὴ χρονολόγηση τοῦ Σιγάλα γιὰ τὸν κώδικα ἀντιγράφει καὶ ὁ Στουπάκης, Γεώργιος Κορέσσιος, σ. 160 (Βιβλ.). Γιὰ τὴ χρονολόγηση τοῦ χειρογράφου βλ. καὶ Γρ.
Παρόμοια κωδικολογικὰ χαρακτηριστικὰ μὲ τὸν κώδ. ΔΒΚ 6.

Κορέσσιος, Γεώργιος 1563-1661