Περιλαμβάνει απόκομμα εφημερίδας με άρθρο για την ελληνική παιδεία στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, - το χρήμα και η παιδεία στην Τουρκοκρατία, - αναφορά στην ορθοδοξία, - ανάτυπο από το Ημερολόγιο Δυτ.Μακεδονίας,1935,με τίτλο η πατριωτική δράση κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, και φωτοαντίγραφο αυτού. - Απόκομμα με αναφορά στους Νεομάρτυρες και την Αγιογραφία.
Περιλαμβάνει αποκόμματα εφημερίδων και φωτοαντίγραφο που αναφέρονται στους Βαλαάδες και τους Νεομάρτυρες, Κρυπτοχριστιανούς στην Τουρκοκρατία. - Με το όνομα Βαλαάδες ήταν οι ελληνόφωνοι μουσουλμανικοί πληθυσμοί που κατοικούσαν στην περιοχή του άνω Αλιάκμονα (Βοίο-Γρεβενά).Οι πληθυσμοί αυτοί συμπεριλήφθηκαν στην ανταλλαγή του 1924-1925 αν και υπήρχε ειδική μνεία στη συνθήκη της Λωζάνης του 1923 και απόφαση για την ανταλλαγή ήταν δικιά τους, αργότερα μετανιώνουν και λένε τους κορόιδεψαν οι ομόθρησκοι τους μπέηδες οι ίδιοι όμως είχαν αποφασίσει να παραμείνουν. - Κατά το Ορθόδοξο χριστιανικό δόγμα, νεομάρτυρας είναι ο ορθόδοξος χριστιανός που υπέστη μαρτυρικό θάνατο λόγω της θρησκευτικής πίστης του, κυρίως κατά τους χρόνους της τουρκοκρατίας. - Οι κρυπτοχριστιανοί ήταν (ή είναι) χριστιανοί που ασκούσαν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα κρυφά, ενώ δημοσίως και φανερά ασκούσαν κάποια άλλη θρησκεία. Αυτό συνέβαινε σε περιόδους όπου οι χριστιανοί διώκονταν ή ο χριστιανισμός ήταν παράνομος.
Περιλαμβάνει αποκόμματα εφημερίδων για τους Βλάχους και Σλαβομακεδόνες και τη γλώσσα τους, για τους Έλληνες ταξιδιώτες και τους εθνικούς ευεργέτες, άρθρο αναφορικά με τα καραβάνια και τη χρήση τους - τι κουβαλούσαν, απόκομμα του περιοδικού Μακεδονική Ζωή (1979) με αναφορά στους Βλαχόφωνους, προσωπικές σημειώσεις για τη γλώσσα των Βλάχων, φωτοαντίγραφο για τη βλάχικη διάλεκτο.
Ο Μακεδονομάχος Καπετάν Κώστας Γαρέφης γεννήθηκε το 1874 στις Μυλιές Πηλίου. Ο ίδιος έλαβε μέρος στον ελληνοτουρκικό πόλεμο. Κατα τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα εργαζόταν στο Κάιρο της Αιγύπτου , μόλις ενημερώθηκε τη θυσία του Παύλου Μελά και τα κακουργήματα των Βουλγάρων απέναντι στου Έλληνες , έσπευσε τα γυρίσει και να βοηθήσει. Τάχθηκε σε ένα από τα αντάρτικα σώματα Το 1906 πέρασε πάλι στη Μακεδονία ως ανεξάρτητος αρχηγός με 22 άνδρες. Αφού έμεινε στο Βάλτο των Γιαννιτσών , προωθήθηκε στην Καρατζόβα. Εκεί είχε ως σκοπό την εξόντωση των δύο Βουλγάρων Κομιτατζήδων Λουκά και Καρατάσο, όπου και το κατάφερε στα καλύβια του σαρακατσάνου αρχιτσέλιγκα Καραφιλιά πάνω από το χωριό της Αριδαίας Τσερνέσοβο ( στη συνέχεια πήρε το όνομα του Γαρέφη).Δυστυχώς όμως, τραυματίστηκε και ο ίδιος βαριά από έναν Βούλγαρο και μετά από λίγο ξεψύχησε. Περίεχονται αποκόμματα εφημερίδων, προσχέδιο άρθρου, φωτοαντίγραφα και χειρόγραφες σημειώσεις σχετικά με τη ζωή, τα κατορθώματα και τον θάνατο του Μακεδονομάχου Κώστα Γαρέφη.
Βιβλιογραφία, χειρόγραφες σημειώσεις, ποιήματα, φωτογραφίες, φωτοαντίγραφα, μικροφίλμ και ανάτυπο σχετικά με τη δράση του οπλαρχηγού Κωνσταντίνου Γαρέφη στον Μακεδονικό αγώνα.
Προσχέδιο εργασίας και ποιήματα αφιερωμένα στον οπλαρχηγό Γαρέφη. Επίσης, περιέχει, χειρόγραφες και βιογραφικές σημειώσεις σχετικά με τη δράση του στον Μακεδονικό αγώνα.
Περιλαμβάνει αποκόμματα με βιογραφικά σημειώματα των παρακάτω εθνικών αγωνιστών: - Ιωάννης Σιώμος(1835) - Ιωάννης Αργυρόπουλος, ιατρός - Αναστάσιος Τσίρλης, λόγιος -Νικόλαος Γ.Φιλιππίδης - Θωμάς Πασχαλίδης(1836-.) - Θωμάς Κόκκος, μυστικός ταχυδρόμος στην εθνική κίνηση. - Αθανάσιος Κεφαλάς - Κωνσταντίνος Βατικιώτης, Έλληνας γεν.πρόξενος στη Θεσ/νικη.
