Εμφανίζει 63 αποτελέσματα

Αρχειακή περιγραφή
Προεπισκόπηση εκτύπωσης Hierarchy Προβολή:

Αθανάσιος Ψαλίδας , Στοιχεία μεταφυσικής (σε κοινή γλώσσα).

(φ. 1r-3v) «Στοιχεῖα Μεταφυσικῆς. Προοίμιον». Ἀρχ. Μεταφυσικὴ ἦτον ἡ πρώτη, καὶ κυριωτέρα ἀσχολία τῶν ἀρχαίων φιλοσόφων, ἡ ἀρχὴ τοῦ κόσμου. Τέλ. ἐπειδὴ αὐτὴ εἶναι ἡ ἀξιολογωτέρα, καὶ πρέπει νὰ πραγματευθῇ πλέον ἐκτεταμένα. Πβ. Παν. Νοῦτσος, «Ἕνα μαθηματάριο ‘Μεταφυσικῆς’ τοῦ Ἀθανασίου Ψαλίδα», Ὁ Ἐρανιστὴς 18 (1986) 93-104.
(φ. 3v-80r) «Στοιχεῖα τῆς Μεταφυσικῆς. Μέρος Α΄. Ψυχολογία». Ἀρχ. Ὁ ὅρος Ψυχολογία ἑτοιμολογεῖται [!] παρὰ τὸ ψυχὴ καὶ λόγος καὶ θέλει νὰ λόγος ἢ πραγματεία περὶ τῆς ψυχῆς. Τέλ. ὅθεν ποῖος ἤθελε τολμήσῃ ποτὲ νὰ ὀνομάσῃ τὸν θεὸν σκληρὸν διὰ τὸ δῶρον ὁποῦ τὰ ἔκαμε;
(φ. 80v-158r) «Στοιχεῖα Μεταφυσικῆς Μέρος Δεύτερον. Ὀντολογία ἢ ἀνάλυσις τῶν ἰδεῶν καὶ ἐννοιῶν περὶ τὰ ὄντα». Ἀρχ. Ἡ Ὀντολογία ὁποῦ θέλει νὰ εἰπῇ λόγος ἢ πραγματεία περὶ τῶν ὄντων, εἶναι τὸ μέρος τῆς Μεταφυσικῆς ὁποῦ πραγματεύεται περὶ τῶν καθόλου ἰδιοτήτων τῶν ὄντων. Τέλ. μὲ τί μέτωπον θέλουν ἀντισταθῇ οἱ Λαϊβνιτζιανοὶ εἰς τὸ δυνατὸν τούτης τῆς μεταβολῆς;
Τὸ Μέρος Γ΄ (Κοσμολογία) παραλείπεται ἀπὸ τὸν γραφέα.
(φ. 159r-167v) «Στοιχεῖα τῆς Μεταφυσικῆς. Μέρος Δ΄. Φυσικὴ θεολογία». Ἀρχ. Πῶς φθάνει ὁ ἄνθρωπος εἰς τὴν γνῶσιν τῆς ὑπάρξεως τοῦ θεοῦ δὲν εἶναι δύσκολον νὰ ἀποδειχθῇ. Τέλ. Καὶ ἄλλοι πολλοί, τοὺς ὁποίους θέλεις τοὺς εὕρῃ συναθροισμένους εἰς Ἰουστῖνον τὸν φιλόσοφον ἐν τῷ Περὶ θεοῦ μοναρχίας.

Ψαλίδας, Αθανάσιος Π., 1767-1829

Σύμμικτος φιλολογικός κώδικας .

1. (φ. 7r-20v) ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΨΑΛΙΔΑΣ, «Πραγματεία περὶ τῶν ἑλληνικῶν συγγραφέων ὑπὸ Ἀθανασίου Πέτρου Ψαλίδα τοῦ ἐξ Ἰωαννίνων. 1797: νοεμβρ[ίου] 25» (σὲ ἁπλὴ γλώσσα). Ἀρχ. Οἱ τῶν Ἑλλήνων συγγραφεῖς ἠμποροῦν ὡσὰν τὰ μέταλλα κατὰ τὴν ποιότητα νὰ θεωρηθοῦν. – Ἀνέκδοτο.
2. (21r-111r) «Μέρος τρίτον. Περὶ συντάξεως», § 1-454 (σὲ ἁπλὴ γλώσσα). Ἀρχ. Ἀφ’ οὗ λοιπὸν εἴπαμεν εἰς τὸ πρῶτον καὶ δεύτερον μέρος περὶ ἐτοιμολογίας (!) καὶ ὀρθογραφίας τῶν ὀκτὼ μερῶν τοῦ λόγου. Μετὰ τὸ πέρας τοῦ κειμένου: Τέλος τοῦ περὶ συντάξεως συντακτικοῦ τρίτου μέρους τῆς γραμματικῆς.
3. (112r-169v) «Ξενοφῶντος Κύρου ἀνάβασις. Ἱστοριῶν Βιβλίο α΄ κεφ. α΄» (σὲ ἁπλὴ γλώσσα). Ἀρχ. Δύω υἱοὶ ἦτον τοῦ Δαρείου τοῦ βασιλέως τῶν Περσῶν ὁποῦ ἐπωνομάζετο νόθος καὶ τῆς βασιλίσσης, συζύγου τε Παρυσάτιδος.
Στὸ φ. 1r σημείωμα περὶ τῶν περιεχομένων (ἄνω ἀριστερά): ὅσα ἐμπεριέχονται ταύτῃ τῇ βίβλῳ. | Ἐξήγησις εἰς τὸ τέταρτον τοῦ Γαζῆ | Ξενοφῶντος περὶ ἀναβάσεως Κύρου.

Ψαλίδας, Αθανάσιος Π., 1767-1829

Γεράσιμος Παλλαδάς, Πατριάρχης Αλεξάνδρειας , Λόγοι.

(φ. 1 r -1 v ) Πίνακας περιεχομένων (ἀπὸ τὸ χέρι τοῦ Θεοφίλου Βεροίας),
1. (φ. 3 r -10 r ) Τοῦ αὐτοῦ Γερασίμου πρῴην Καστορίας λόγος εἰς τὸ ἐλέησόν
με ὁ θεὸς κατά. Ἀρχ. Προοίμιον. Καθὼς εἰς μίαν εἰκόνα στοχαζόμενος
τινὰς βλέπει ὅλα τὰ τοῦ πρωτοτύπου. Τέλ. καὶ εἴσελθε εἰς τὴν
ἡτοιμασμένην σοι βασιλείαν τῆς ἐκ δεξιῶν στάσεως τῶν δικαίων, ἧς
γένοιτο κ.λπ.
2. (φ. 12 r -28 r ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος τρίτος εἰς τὸ ρητὸν τοῦ πεντηκοστοῦ
ψαλμοῦ ὅτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω. Τέλ. νὰ δοξασθοῦμεν εἰς
τὴν οὐράνιον δόξαν αἰνοῦντες καὶ εὐλογοῦντες τὸν π(ατέ)ρα κλπ
3. (φ. 30 r –40 v ) Λόγος Γερασίμου εἰς τὸ ρητὸν ἰδοὺ γὰρ ἀλήθειαν καὶ
ἠγάπησας τὰ ἄδηλα καὶ τὰ κρύφια. Ἀρχ. θέλει ὁ υψιπέτης αετός νά
μάθῃτοὺς νεοσσούς του. Τέλ. νά χαροῦμεν μὲ ἀγαλλίασιν, ἧς γένοιτο
κ.λπ. – φ. 30 r : ἐρρέθη εἰς τὸν ἅγιον Λάζα(ρον).
4. (φ. 42 r -52 r ) Τοῦ αὐτοῦ εἰς τὸ ρητὸν ῥαντιεῖς με ὑσσώπῳ καὶ
καθαρισθήσομαι. Ἀρχ. ἄτεχνα καὶ μὲ πολλὴν ἀμέλειαν τῆς δολερᾶς
του προαιρέσεως. Τέλ. ἀκαταπαύστως θὰ ὑμνοῦμεν τὸν ἄναρχον
π(ατέ)ρα κλπ. – φ. 42 r : ἐρρέθη εἰς τὰ Χανιά.
5. (φ. 54 r -61 v ) Τοῦ αὐτοῦ εἰς τὸ ρητόν τοῦ ψαλμοῦ ἀπόστρεψον τὸ
πρόσωπόν σου ἀπὸ τῶν ἁμαρτιῶν μου. Ἀρχ. Περιγράφει εἰς τὰς ὑπὲρ
αἴσθησιν θεωρίας. Τέλ. νὰ ἀξιωθῆτε τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν, ἧς
γένοιτο κλπ. – φ. 54 r : ἐρρέθη εἰς Κυδωνίας.
6. (φ. 62 r -67 r ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος α. Περὶ μυστηρίων. Ἀρχ. Ἰδίωμα καὶ φύσις
εἶναι εἰς τὸ ζῶον. Τέλ. ὁποῦ ψάλλει … ἡ ἁγία ἐκκλησία εἰς τὴν ὥραν

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΩΔΙΚΩΝ 1-100

 119 

τοῦ βαπτιζομένου. Ἔκδ. Χατζόγλου-Μπαλτᾶ, τ. 1, σ. 103-120.
7. (φ. 70 r -75 v ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος β ος Περὶ ἱερωσύνης. Ἀρχ. Ὅλοι ἠξεύρετε
καλὰ τὴν λαιμαργικὴν συνήθειαν ὁποῦ ἔχουν οἱ ἄνθρωποι. Τέλ. θέλει
σᾶς ἀξιώσει ἀντάμα εἰς τὸ ἕνα μέρος καὶ τὸ ἄλλο τῆς οὐρανίου αὐτοῦ
βασιλείας. ἔκδ. Χατζόγλου-Μπαλτᾶ, τ. 1, σ. 121-135.
8. (φ. 78 r -84 r ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος εις τοὺς Τρεῖς Ἱεράρχας. Ἀρχ. Ἂν ἴσως
καὶ καμμίαν φορὰν ἐθέλασι. καθήση τινὲς τὸν καιρὸν τοῦ ἔαρος. Τέλ.
μιμηθεῖτε ταῖς πράξεις τους καὶ ταῖς πολιτείαις τους διὰ νά ἀξιωθῆτε
κλπ.
9. (φ. 86 r -91 r ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος τῇ Κυριακῇ ι΄ Ματθαίου ἐμβλέψατε εἰς τὰ
πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ. Ἀρχ. θαυμάζεται ὁ σοφώτατος Ἀριστοτέλης.
Τέλ. νὰ εὐχαριστοῦμεν ἐκεῖ ἀληθέστατα τὸ δεδοξασμένον σου κράτος
εἰς τοὺς αἰῶνας, ἀμήν.
10. (φ. 94 r -101 v ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος τῇ Κυριακῇ τοῦ Ματθαίου εἰς τὸ ὁ λύχνος
τοῦ σώματος εστιν ὁ ὀφθαλμός. Ἀρχ. Εἶναι ρήτωρ ὁποῦ συμβουλεύει
μίαν πολιτείαν. Τέλ. νὰ ἐπίβλεψῃ εἰς ἡμᾶς ἀξιώνοντάς μας τῆς
οὐρανίου αὐτοῦ βασιλείας, ἧς γένοιτο κλπ.
11. (φ. 106 r -111 v ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος εἰς τὸ τοῦ Ἠσαΐου ρηθέν. Ὁ λαὸς ὁ
καθήμενος ἐν σκότει εἶδε φῶς μέγα. Ἀρχ. εὑρισκόμενος κανένας
ἄρρωστος εἰς τὰ ὀλοίσθια. Τέλ. νὰ δοξάζῃς ἀντάμα μὲ ὅλους τοὺς
μακάριους τὸ ὑπερύμνητον ὄνομα.
12. (φ. 114 r -122 v ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος εἰς τὴν θυγατέρα τοῦ ἀρχισυναγωγοῦ
Ἰαείρου. Ἀρχ. Πολλὴν καὶ θαυμαστὴν ὠφέλειαν πέρνουσιν. Τέλ. εἰς
τοὺς γνωρίμους της λέγω εἰς τὴν οὐράνιον βασιλείαν.
13. (φ. 124 r -129 v ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος τῇ Κυριακῇ τῶν δύο τυφλῶν. Ἀρχ. Καὶ
τὰ ἀναίσθητα πράγματα καὶ τὰ ἀπροαίρετα. Τέλ. καὶ νὰ ἐλπίσωμεν
πῶς θέλεις μας δεχθεῖς εἰς τήν.
14. (φ. 132 r -138 v ) Τοῦ αὐτοῦ εἰς τὴν ὑπόθεσιν τοῦ λεπροῦ. Ἀρχ. Ἐὰν τὸ
θέλημα τοῦ ἀνθρώπου τόσον εἶναι δυνατόν. Τέλ. νὰ γενοῦμεν ἄξιοι
τοῦ γάμου τῆς θείας σου μεγαλοπρεπείας δοξάζοντες κλπ.
15. (φ. 140 r -147 v ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος εἰς τὴν παραβολὴν τῶν γάμων. Ἀρχ.
Πολλὴν παραπόνεσιν δείχνει σήμερον ὁ τῶν ὅλων βασιλεύς. Τέλ. νὰ σὲ
ὑμνοῦμεν καὶ νὰ σὲ δοξάζωμεν εἰς τοὺς αἰῶνας κλπ.
16. (φ. 148 r -154 r ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος τῇ ς Κυριακῇ. Ἀρχ. Ἂν ἴσως καὶ τινὰς
ἄνθρωπος ἤθελεν ἔχει κανένα πρᾶγμα μὲ πᾶσαν δικαιοσύνην. Τέλ.
ἄλλα στεφόμεστεν κατὰ ἀλήθειαν εἰς τὴν πατρίδα τῆς οὐρανίου
ἐκείνης δόξης.
17. (φ. 156 r -165 v ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος εἰς τὸ τοῦ Λουκᾶ ρητὸν καὶ προσελθὼν
ἥψατο τῆς σοροῦ. Ἀρχ. Καθὼς ὁ ἔμπειρος ἰατρός. Τέλ. καὶ νὰ ἀνεβῆτε
εἰς τὸ καθολικόν σας κάστρον κλπ.
18. (φ. 166 r -173 v ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος εἰς τὸν μονογενῆ υἱὸν τῆς χήρας. Ἀρχ.

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΟΖΑΝΗΣ

 120 

Ἐὰν ἡ κοσμικὴ ἐξουσία, ὁποῦ ἔχει ἕνας ἄνθρωπος ἐπάνω εἰς ἕνα
πρᾶγμα. Τέλ. νὰ σὲ ἀναθέσῃ εἰς τὴν κατοικητήριον τῶν μακαρίων
ἀγγέλων.
19. (174 r -180 v ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος τῇ Κυριακῇ τῶν δέκα λεπρῶν. Ἀρχ. Πολὺν
πόθον εἴχασι παλαιὰ οἱ Ἑβραῖοι νά ψάλλουν. Τέλ. καὶ τὸ ἄλλον νὰ
κληρονομήσετε τῶν οὐρανίων ἀγαθῶν.
20. (φ. 182 r -190 v ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος εἰς τὸ κατὰ Λουκᾶν 10 ὑπόθεσις τοῦ
πειράζοντος τὸν κύριον νομικοῦ. Ἀρχ. Ὅταν τινὰς ἀκούῃ ἕνα
ἄνθρωπον πλούσιον καὶ ἐξουσιαστήν. Τέλ. καὶ θέλει μᾶς δώση τὸν
ἀρραβῶνα τῆς οὐρανίου βασιλείας.

Γεράσιμος, Παλλαδάς, Πατριάρχης Αλεξάνδρειας και πάσης Αφρικής, 1633-1714

Κωσταντίνος Κούμας , Σύνταγμα Φιλοσοφίας.

Βλ. καὶ κώδ. ΔΒΚ 70, ὁ ὁποῖος ἀποτελεῖ τὸ α΄ μέρος τοῦ ἔργου. Βάσει τοῦ
ἀνωτέρω χειρογράφου, ποὺ φέρει χρονολογία 1812, χρονολογεῖται καὶ ὁ
παρὼν κώδ. 47 περὶ τὸ ἔτος 1812, καὶ πρέπει νὰ ἀντιγράφηκε στὴ Σμύρνη.
(Α σ. 1-148· Β, 1-88) Σύνταγμα Φιλοσοφίας, κολοβό.
Α (σ. 1-148) Μεταφυσική. – (σ. 1) Τίτλος: «Φιλοσοφίας Μέρος Τέταρτον.
Μεταφυσική». – (σ. 2) χωρίο ἀπὸ τὰ Μετὰ τὰ Φυσικὰ τοῦ Ἀριστοτέλη,

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΩΔΙΚΩΝ 1-100

 91 

ἐλαφρῶς παραλλαγμένο [996b8-12]: οὐδαμῶς ἔχειν λόγον ἑκάστη τῶν
ἐπιστημῶν … τὰς ἄλλας ἐπιστήμας δίκαον τοιαύτη.
– (σ. 3-7) «Εἰσαγωγή. § α΄». Ἀρχ. Μεταφυσικὴ εἶναι ἐπιστήμη τῶν ἀρχικῶν
νόμων τοῦ ἀνθρωπίνου νοός. Τέλ. ὑποσυνάπτομεν κεφαλαιωδῶς τὰ μέρη, εἰς
τὰ ὁποῖα πάλιν ὑποδιαιρεῖται καθέν. – (σ. 7-65) «Μεταφυσικῆς μέρος
πρῶτον. Καθαρὰ Μεταφυσική, Ὀντολογία». – (σ. 65-95) «Μεταφυσικῆς
μέρος δεύτερον. Ἐφηρμοσμένη Μεταφυσική». – (σ. 96-109) «Ἐφηρμοσμένης
Μεταφυσικῆς τμῆμα δεύτερον. Μεταφυσική, ’Οργανολογία». – (σ. 110-116)
«Ἐφηρμοσμένης Μεταφυσικῆς τμῆμα τρίτον. Μεταφυσικὴ Τελεολογία». – (σ.
117-118) «Ἐφηρμοσμένης Μεταφυσικῆς τμῆμα δεύτερον. Μεταφυσικῆς τῶν
ὑπὲρ αἴσθησιν. Ὑψηλοτέρα Μεταφυσική». – (σ. 118-129) «Ὑψηλοτέρας
Μεταφυσικῆς τμῆμα πρῶτον. Λογικὴ Ψυχολογία». – (σ. 129-139)
«Ὑψηλοτέρας Μεταφυσικῆς τμῆμα δεύτερον. Λογικὴ Κοσμολογία». – (σ.
139-148) «Ὑψηλοτέρας Μεταφυσικῆς τμῆμα τρίτον. Λογικὴ Θεολογία». –
Ἔκδ. Κ. Κούμας, Σύνταγμα φιλοσοφίας, τ. 3, Βιέννη 1819, σ. 1-149. Τὸ
χειρόγραφο ἀκολουθεῖ γενικῶς τὴν ἔκδοση, ἀλλὰ μὲ παραλείψεις, ἐνίοτε
παραφρασμένο κείμενο, μικρὲς διαφορὲς στοὺς ὅρους, ἀλλὰ καὶ διαφορετικὴ
ἀρίθμηση ταῶν παραγράφων. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ δὲν εἶναι βέβαιο ὅτι
ἀντιγράφηκε ἀπὸ τὴν ἔκδοση.
Β (σ. 1-88) Αἰσθητική (κολοβό). – (σ. 1) Τίτλος: «Φιλοσοφίας Μέρος
Πέμπτον. Αἰσθητική». – (σ. 2) χωρίο ἀπὸ τὸ Ἱππίας μείζων τοῦ Πλάτωνος
[128a1-6]: Οἵ τε καλοὶ ἄνθρωποι και τὰ ποικίλματα πάντα … καλὸν ἄρα ἐστὶ
τὸ δι’ ἀκοῆς τε καὶ δι' ὄψεως ἡδύ.
– (σ. 3-6) «Εἰσαγωγή. § α΄». Ἀρχ. Ἡ Αἰσθητικὴ εἶναι ἐπιστήμη τῶν ἀρχικῶν
νόμων τοῦ νοὸς τοῦ ἀνθρώπου. Τέλ. ἀπὸ τὰ νεώτερα συγγράμματα τῶν εἰς
ταύτην τὴν ὕλην ἀγωνισθέντων Γερμανῶν φιλοσόφων. – (σ. 6-78) «Αἰσθητικῆς
μέρος πρῶτον. Καθαρὰ Αἰσθητική». – (σ. 79-88) «Ἐφηρμοσμένης Αἰσθητικῆς
τμῆμα Α΄. Γενικὴ Καλλιτεχνία». Τέλ. (κολ.) [§ πϛ΄] διὰ τοῦτο διαιρεῖται τὸ
δαιμόνιον εἰς καθόλου καὶ μερικόν· ἀλλ’ ἐὰν εὑρίσκεται ἄνθρωπος ἔχων. –
Ἔκδ. Κ. Κούμας, Σύνταγμα φιλοσοφίας, τ. 3: Περιέχων Μεταφυσικὴν καὶ
Αἰσθηματικήν, Βιέννη 1819, σ. 153-242 (στὴν ἔκδοση § ΡΜΖ)· βλ. καὶ καὶ
ἀμέσως ἀνωτέρω, στὸ Α΄ μέρος (Μεταφυσική).

Κούμας, Κωνσταντίνος Μ., (1777-1836)

Γεώργιος Σουγδουρής – <Νικόλας Ζερζούλης >

1. (φ. 10r-49v) ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΟΥΓΔΟΥΡΗΣ, Εἰσαγωγὴ Λογικῆς. Τίτλος: «Εἰς ἅπασαν τὴν λογικὴν τοῦ Ἀριστοτέλους μέθοδον Προδιοίκησις, ἤτοι Εἰσαγωγὴ Γεωργίου Σουγδουρῆ τοῦ ἐξ Ἰωαννίνων». – (φ. 10r-11r) [Προοίμιο] «Τί ἐστι λογική, καὶ περὶ τῶν τριῶν τοῦ νοὸς ἐνεργειῶν. Ἀρχ. Ἡ περὶ τὴν φιλοσοφίαν σπουδὴ ὑμᾶς ὑποδέχεται, νέοι φιλομαθέστατοι. – (11r-27r) «Μέρος α΄. Περὶ τῶν ἀνηκόντων εἰς τὴν αην τοῦ νοὸς ἐνέργειαν, ἤτοι περὶ ὅρων». – (27r-36v) «Μέρος β΄. Περὶ τῶν ἀνηκόντων εἰς τὴν βαν τοῦ νοὸς ἐνέργειαν». – (36v-49r) «Μέρος γ΄. Περὶ τῶν ἀνηκόντων εἰς τὴν γην τοῦ νοὸς ἐνέργειαν». Στὰ φ. 19r, 33r, 36r, διαγράμματα λογικῆς (μελάνι κειμ. καὶ ἰόχρωμο). – Ἔκδ. Γεώργιος Σουγδουρῆς, Εἰσαγωγὴ Λογικὴ ἤτοι Προδιοίκησις, Βιέννη 1792 (ΘΠ, ἀρ. 5318)· πβ. κώδ. ΔΒΚ 42, φ. 1r-31r.
2. (φ. 54r-132v) <ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΖΕΡΖΟΥΛΗΣ>, «Στοιχεῖα τῆς Ἀριθμητικῆς» [μετάφραση/παράφραση τοῦ ἔργου Christian Wolff, Elementa Matheseos Universae, τ. 1-2, Halle 1713-1715, Γενεύη 21743]. Ἀρχ. «Κεφ. Αον. Περὶ τῶν ἀρχῶν τῆς Ἀριθμητικῆς. Ὁρισμὸς Αον». Ἀριθμητική ἐστιν ἡ τῶν ἀριθμῶν ἐπιστήμη· ταύτης δὲ πρακτικὸν μέρος ἡ ἐπιστήμη τοῦ ἀναλογίζεσθαι. Τέλ. ὅς ποτε ἐπὶ τῆς διαιρέσεως τοῦ μέτρου τῶν γραμμῶν χώραν ἔσχε. Ἀνέκδοτο. Γιὰ τὰ σωζόμενα χειρόγραφα τοῦ ἔργου βλ. Καράς, Οἱ ἐπιστῆμες στὴν Τουρκοκρατία, τ. 1, σ. 79-88, ὁ ὁποῖος (στὸ ἴδιο, σ. 85) διαπιστώνει ὁμοιότητες τοῦ κώδ. ΔΝΚ 44 μὲ τὸν κώδ. Μπενάκη 210 (ΤΑ 59), φ. 13r-96r)· βλ. Χατζοπούλου, Κατάλογος χειρογράφων Μπενάκη, σ. 314-316. Πβ. Λίνος Μπενάκης, «Νικόλαος Ζερζούλης, μεταφραστὴς τῶν μαθηματικῶν ἔργων τοῦ Christian Wolff», Ὁ Ἐρανιστὴς 20 (1995), σ. 47-57. Ὁ Καράς (ὅ.π., σ. 86) ἀναφέρει ἐπίσης ὅτι τὸ ἀνωτέρω ἔργο περιέχει καὶ ὁ σύμμικτος κώδ. ΔΒΚ 3 (Σιγάλας [Βιβλ.], σ. 61), ὁ ταξινομικὸς ἀρ. ὅμως τοῦ ἐν λόγω χειρογράφο ἔχει ἀλλάξει –χωρὶς ἀντιστοίχιση–, ὥστε ἡ ταύτισή του δὲν εἶναι ἄμεσα δυνατή).

Ζουγδουρής, Γεώργιος

Νομοκανονικά κείμενα, Μιχαήλ Ψέλλος.

(φ. 1r-38r): «Κανόνες τῶν ἱερῶν καὶ θείων ἀποστόλων». Ἀρχ. Δύο ἢ τρεῖς ἐπίσκοποι χειροτονοῦσιν Ἐπίσκοπον. Τέλ. κατ' εἰκόνα καὶ ὁμοίωσιν ἐργάζονται θεοῦ.
(φ. 1r-1v) Οἱ περιλήψεις τῶν Κανόνων ποὺ προτάσσει ὁ Ἀλέξιος Ἀριστηνὸς στοὺς ἀποστολικοὺς κανόνες- μὲ κάποιες παραλλαγές. Ἀντιγράφονται μόνο οἱ περιλήψεις τοῦ Ἀριστηνοῦ, ὄχι ὅμως καὶ τὰ σχόλιά του. Βλ. Γ. Α. Ράλλη- Μ. Ποτλῆ, Σύνταγμα τῶν θείων καὶ ἱερῶν Κανόνων, τ. 2, Ἀθῆναι 1852, σ. 1-112. Κανόνες τῶν ἱερῶν καὶ θείων ἀποστόλων. Ἀρχ. Δύο ἢ τρεῖς ἐπίσκοποι χειροτονοῦσιν Ἐπίσκοπον... Τέλ. συγγενεῖς εἰ μή. Περιλήψεις στοὺς κανόνες α´-ιβ´ (οἱ περιλήψεις τῶν ι´-ια´ κανόνων εἶναι ἑνοποιημένες στὸ χφ: Ὁ συνευχόμενος ἀκοινωνήτῳ ἢ καθῃρημένῳ αὐτοκατάκριτος), παραλ. ιγ´, ιδ´-κβ´ (παραλείπεται στὸν κ´ κανόνα ἡ φράση: δοὺς δέ, καθαιρεῖται), παραλ. κγ´-κδ´, κε´, παραλ. κς´-κζ´ καὶ κη´-λη´. τέλ. συγγενεῖς εἰ μὴ (καν. λη´).
(φ. 2r-12v) <ΜΙΧΑΗΛ ΨΕΛΛΟΣ Ἀποκρίσεις συνοπτικαὶ καὶ ἐξηγήσεις πρὸς ἐρωτήσεις διαφόρους καὶ ἀπορίας γραφεῖσαι πρὸς τὸν βασιλέα κυρὸν Μιχαὴλ τὸν Δούκαν, De omifaria doctrina>, Iter Psellianum [890] PHI.167 Ἀρχ. ἀκέφ: …] τόπων πνέοντες ἄνεμοι (= Περὶ ἐκνεφίου, κεφ. 148, 10, ἔκδ. Westerink). Στὸ χφ σώζεται διαφορετικὴ ἀρίθμηση· τὸ ἀκέφαλο τμῆμα μᾶλλον θὰ εἶχε ἀρίθμηση ρμς´, ὅπως μποροῦμε νὰ εἰκάσουμε ἀπὸ τὴν ἀρίθμηση τῶν κεφαλαίων ρμζ´-ρϞν´, ποὺ εἶναι τὰ κεφάλαια 149-152 ἀπὸ αὐτὴ τῆς ἔκδοσης Westerink. Ὁ ἀντιγραφέας ἔκανε σφάλμα στὴν ἀρίθμηση τοῦ κεφαλαίου ρνα´, τὸ ὁποῖο φέρει τὸν ἀριθμὸ ρνβ´. (= κεφ. 153, ἔκδ. Westerink), κεφ. ρνγ΄-ρπβ΄ (= κεφ. 154-183, ἔκδ. Westerink)- καὶ πάλι ὑπάρχει σφάλμα στὴν ἀρίθμηση· τὸ κεφ. ρνδ´ παρατίθεται ὡς ρδ´.
(φ. 1Ar) πολλαπλῶς κατεστραμμένο, τὸ κείμενο σὲ συμπλήρωση τοῦ Τσολάκη, μὲ μικρὲς τροποποιήσεις, 325:
Τὸ ἀποκ[ρινόμενον] [Τίτλος]
σπέρμ[α ἢ ἀπὸ τοῦ ἀνδρὸς ἢ ἀπὸ τῆς γυναικός·]
τὸ μὲν [ἀπὸ τοῦ ἀνδρὸς λόγους ἔχει τῶν ἐν αὐτῷ ἠθῶν]
καὶ [τρόπων καὶ τῆς μορφῆς, καὶ τὸ ἀπὸ τῆς μητρὸς δὲ ὡσαύτως.]
ὅ[ταν οὖν ἄμφω …] (ἔκδ. Westerink, Κεφ. 114, Πόθεν γίνονται τῶν γονέων αἱ ὁμοιώσεις καὶ αἱ πρὸς
τούτους ἀνομοιότητες, στ. 1-5)
(φ. 1Av)
[Πολλαὶ τῶν ὀνείρων εἰσὶν αἱ αἰτίαι. οἱ μὲν γ]ὰρ αὐτῶν
[εἰσὶ θεόπνευστοι ἄνωθεν διὰ μέσου τοῦ νοῦ] τῇ λογι-
[κῇ ψυχῇ ἡμῶν ἐγγινόμενοι· οἱ δὲ οἶον ἀπη]χήματα
[εἰσὶ τῶν ἡμερινῶν πράξεων· οἱ δὲ ἀπὸ τῆς φαν]τα-
[στικῆς ἐντυποῦνται δυνάμεως …] (ἔκδ. Westerink, Κεφ. 116, Πῶς ὄνειροι γίνονται, στ. 2-5)
(φ. 1Br)
τροπῆς [ἄρχονται πνεῖν, τοῦ ἡλίου ὄντος ἐν ἰχθύσι]
καὶ ἀπ[ὸ μὲν τῆς ἰσημερινῆς δύσεως πνεῖ ὁ ζέφυρος]
ἀπὸ δ[ὲ τῆς ἀνατολικῆς ἰσημερίας πνεῖ ὁ ἀπηλιώτης.]
Καὶ [αὖθις ἀπὸ μὲν τοῦ ἀρκτικοῦ πόλου πνεῖ ὁ]
ἀπ[αρκτίας, ἀπὸ δὲ τοῦ νοτίου πόλου πνεῖ ὁ νότος …] (ἔκδ. Westerink, Κεφ. 146, Περὶ ἀνέμων, στ. 34-37)
(φ. 1Bv)
[παχύνει τὴν ἀτμίδα πρὶν ἢ ἀποσοβῆσαι τὸ νέφ]ος καὶ
[ποιεῖ ὑετόν. καὶ οἱ μὲν κατ’ ἀντικρὺ ἄνεμοι οὐ δύναντα]ι ἅμα
[πνεῖν, οἱ δὲ μὴ κατ’ ἀντικρὺ δύνανται. ὁ δὲ καθ’ ἡμᾶς νότος
οὐκ ἀπὸ τοῦ νότου τοῦ παν]τὸς πνεῖ,
ἀλλ’ ἀπὸ τοῦ θερινοῦ τροπικοῦ.] (ἔκδ. Westerink, Κεφ. 146, Περὶ ἀνέμων, στ. (59-62)
[Περὶ τυφῶνο]ς
[Ὁ τυφὼν ἄνεμος ἐστίν, ὃν ὁ μὲν Ὅμηροςθύελλαν ὀνομά]ζει, [ὁ δὲ Ἀριστοτέλης ἀπὸ τοῦ παχὺ εἶναι τὸ πνεῦμα καὶ] οἶ[ον τύπτειν τὸ παρατυχόν, τυφῶνα…] (ἔκδ. Westerink, Κεφ. 147, Περὶ τυφῶνος, στ. 2-3)
(φ. 13r-25r) ΣΥΜΕΩΝ ΣΗΘ, Τίτλ. «Τοῦ αὐτοῦ ἐπιλύσεις ἕτεραι σύντομοι φυσικῶν ζητημάτων». ἔκδ. A. Delatte, Συμεὼν μαγίστρου τοῦ σὴθ Σύνοψις τῶν φυσικῶν, Anecdota Atheniensia et alia 2, Liège, Paris: Faculté de Philosophie et Lettres, 1939: 17-89.
(φ. 25r-38r) ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΡΠΑΘΙΟΣ, ΚΕΦΑΛΑΙΑ, «Τοῦ μακαρίου Ἰωάννου τοῦ Καρπαθίου Κεφάλαια. Περὶ ἀγεννήτου καὶ γεννητῶν καὶ ἀγαθοῦ καὶ καλῶν φυσιολογία, ἀσκητική», CPG 7856, ἔκδ. D. Balfour καὶ M. Cunningham, A Supplement to the Philocalia: The Second Century of Saint John of Karpathos [The Archbishop Iakovos Library of Ecclesiastical and Historical Sources 16. Brookline, Mass.: Hellenic College Press, 1994]: 42-124.

2. 16ος αἰ. Χαρτὶ 200130 χιλ. φ. 38v-62r, στ. 2.

(φ. 38v): <ΜΑΝΟΥΗΛ ΦΙΛΗΣ, Στίχοι διάφοροι ἰαμβικοί>. ἔκδ. Κοτζάμπαση, σ. 360. Ἀρχ. Τὸ πνεῦμα τὸ ζῶν ἡ θεόδροσος χύσις. Τέλ. ὡς ὑπὸ ληστῇ τῷ φθορεῖ πάντα φθόνον.

3. 16ος αἰ. Χαρτὶ 185120 χιλ. φ. 63r-97r

Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, Ἐπιστολαὶ πρὸς Εὐστάθιον τὸν φιλόσοφον τὸν ἀπὸ Ἀντιοχείας «πρὸ τοῦ πρεσβύτερον κατασταθῆναι». Ἀρχ. Ἀπειρηκότα μὲν ἤδη πρὸς τὰς παρὰ τῆς τύχης ἐπηρεἰας. Τέλ. (κολοβὸν) καὶ παρὰ σοῦ τινὰ εὑρέσθαι.
4. 18ος αἰ. Χαρτὶ 225158 χιλ. φ. 98r-118r
Ἀρχ. ἀκεφ. μακρὰν ταῦτα διὰπορθμάσαν. Τέλ. οὕτω δεκτὸς εἶναι τῇ τοῦ ἀγαθοῦ αἰωνίως.

Ψελλός, Μιχαήλ, 1018-π. 1096

Ερμογένης

(φ. 1 r -27 v ): Περὶ στάσεων. H. Rabe, Hermogenis opera, Leipzig: Teubner,
1913 (repr. 1969): 28-92.
(φ. 27 v -77 v ): Περὶ εὐρέσεως. H. Rabe, Hermogenis opera, Leipzig: Teubner,
1913 (repr. 1969): 93-212.
(φ. 78 r -166 r ): Περὶ ἰδεῶν λόγου. H. Rabe, Hermogenis opera, Leipzig:
Teubner, 1913 (repr. 1969): 213-413.
(φ. 167 r -181 r ): Περὶ μεθόδου δεινότητος. H. Rabe, Hermogenis opera, Leipzig:
Teubner, 1913 (repr. 1969): 414-456. Τέλος τῆς δεινότητος μεθόδου.

Ερμογένης, 2ος αι. μ.Χ.

Θεόφιλος Κορυδαλλέας , Υπόμνημα στο Φυσική ἀκρόασις του Αριστοτέλη

(φ. 1 r ) Τίτλος: «Τοῦ λογιωτάτου καὶ σοφωτάτου Θεοδοσίου τοῦ Κορυδαλέως,
νῦν δὲ χρηματίσαντος μητροπολίτου Ναυπάκτου καὶ Ἄρτης, Εἰς
φιλοσοφίαν Προδιοίκησις». Ἀρχ. [Προοίμιον. Ὁποῖον τὸ τῆς φιλοσοφίας
ἀξίωμα] Τῶν ὅσα θηράσιμα πέφυκε τοῖς ἀνθρώποις καλὰ ἐν τῷ μετὰ
σώματος βίῳ. – Ἔκδ. Βενετία 1779. Διάσπαρτα κάποια λίγα
παρασελίδια σχόλια.
– (σ. 1-202) Βιβλίο α΄. – (σ. 202-299) Βιβλίο β.΄ – (σ. 301-340) Βιβλίο
γ΄. – (σ. 341-384) Βιβλίο δ΄. – (σ. 385-439) Βιβλίο ε΄. – (σ. 441-510)
Βιβλίο ϛ.΄ – (σ. 510-562) Βιβλίο ζ.΄ – (σ. 564-656) Βιβλίο η.΄ Τέλ. κολ.
(βιβλίο η΄, κεφ. ζ΄) …] οὐ μἐντοι ἐστὶν ἡ τοιαύτη ἀντιπερίστασις αἰτία
τῆς τοῦ ῥιπτομένου φορᾶς.

Κορυδαλλεύς, Θεόφιλος, 1570-1646

Θεόφιλος Κορυδαλλέας, Υπόμνημα Λογικής

(φ. 1 v ) «Ἕτερον προοίμιον». Ἀρχ. Ὅσα ἕνεκά του κινεῖται, (τοιαῦτα τά τε
φύσει ἢ καὶ λόγω χρώμενα) ἀγαθοῦ τινὸς ἐφιέμενα πάντως. Τέλ. ὥστε πρὸς
τῶν ἄλλων τὸν ὁριστικὸν λόγον ὡς ἐν βραχεῖ ληπτέον. – Ἔκδ. Καρανάσιος,
«Ὅσα ἕνεκά του κινεῖται» (Βιβλ.). – (φ. 2 r -3 v ) «Προοίμιον εἰς ἅπασαν τὴν
λογικὴν πραγματείαν». Ἀρχ. Οὐ μόνον καλῶς, ἀλλὰ καὶ λίαν ὀρθῶς τοῖς
ἐρωτῶσι. – (φ. 3 v -67 v ) «Προσδιορισμὸς τῶν λέχθησομένων, καὶ ζητήματα τῆς
ὅλης λογικῆς πραγματείας» κ.λπ. – (φ. 68 v -108 v ) «Σχολαστικαὶ σημειώσεις
εἰς τὴν τοῦ Πορφυρίου εἰσαγωγήν», (φ. 109 r -208 v ) «Ὑπόμνημα εἰς τὰς

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΩΔΙΚΩΝ 1-100

 89 

Ἀριστοτέλους κατηγορίας», (φ. 209 r -213 r ) «Περὶ τῶν μετὰ τὰς κατηγορίας»,
(φ. 213 v -249 v ) «Εἰς τὸ περὶ ἑρμηνείας τοῦ Ἀριστοτέλους ὑπομνήματα», (φ.
250 r -293 r ) «Εἰς τὰ πρότερα ἀναλυτικὰ προθεωρία», (φ. 293 r -328 r ) «Εἰς τὰ
ὕστερα ἀναλυτικά». – Ἔκδ. Θεόφιλος Κορυδαλλεύς, Εἰς ἅπασαν τὴν
Λογικὴν τοῦ Ἀριστοτέλους ὑπομνήματα καὶ ζητήματα, Βενετία 1729 (ΘΠ, ἀρ.
3201).
Στὸ φ. 328 v : Περὶ ὀνομασίας ἤχων ζώων, πτηνῶν κ.λπ. Τίτλος: «Διαφορὰ
φωνῆς», Ἀρχ. Ἐπὶ κύκνου, ἅδειν· ἐπὶ ἀηδόνοις, τερετίζειν·ἐπὶ τέττιγος, ἠχοῦν.
Τέλ. ἐπὶ μυῶν, τρίζειν· ἐπὶ όλυβερίου ληρεῖν. – Ἔκδ. Αἴλιος Ἡρωδιανός,
Ἐπιμερισμοί, ἔκδ. J. Fr. Boissonade, Λονδίνο 1819, σ. 291-292 (ἀνατύπ.
Hakkert, Ἄμστερνταμ 1963).
Κατωτέρω, ἀποφθέγματα ἀρχαίων σοφῶν:
Σόλων: Γνῶθι σαυτόν. Χίλων: Τέλος ὁρᾶν μακροῦ βίου. Πιττακός: Καιρὸν
Γνῶθι. Βίας: Οἱ πλείονες κακοί. Περίανδρος: Μελέτει τὸ πᾶν. Κλεόβουλος
Ἄριστον μέτρον, Θαλής: ἐγγύα πάρα δ’ ἄτη.

Κορυδαλλεύς, Θεόφιλος, 1570-1646

Αποτελέσματα 31 έως 40 από 63