Εμφανίζει 2 αποτελέσματα

Αρχειακή περιγραφή
GR GR-KDBK (ΚΔΒΚ) GR GR-KDBK (ΚΔΒΚ) ASKX-ΚΤ01-Φ01-Χ13 · Τεκμήριο · 1900-1801
Ανήκει στο: Αρχείο Συλλογικού Kαταλόγου Xειρογράφων

Οἱ κώδικες ΔΒΚ 13 καὶ 15 ἐμφανίζονται πανοιμοιότυποι ὡς πρὸς τὸ περιεχόμενο, ἐνῶ παρουσιάζουν πολλὰ κοινὰ κωδικολογικὰ στοιχεῖα. Προφανῶς ἔχουν κοινὸ πρότυπα (ὡς ἀπόγραφα), ἢ συνδέονται ἀμεσότερα· πιθανῶς τὸ ἕνα νὰ ἀποτελεῖ ἀπόγραφο ἄμεσο τοῦ ἄλλου.

(φ. 1r-189r) Μετάφραση καὶ σχολιασμὸς τῶν Ἀφορισμῶν τοῦ Ἱπποκράτη σὲ ἁπλὴ νεοελληνική (σὲ ἑπτὰ μέρη).
Ἔκδ. Ὑγιεινὴ ἤτοι ἑρμηνεία εἰς τοὺς ἀφορισμοὺς τοῦ Ἱπποκράτους καὶ Γαληνοῦ, καταστρωθεῖσα ὑπὸ Μπαλάνου Βασιλοπούλου, τύποις Σ. Ἰγνατιάδου, Κωνσταντινούπολη 1875 (Ἠλιοὺ – Πολέμη, τ. Α΄, σ. 913, ἀρ. 1875.791)· ἡ ἔκδοση περιλαμβάνει μόνον τὰ τρία πρῶτα μέρη. Ἡ ὕπαρξη δεύτερης ἔκδοσης τοῦ ἔργου (Κωνσταντινούπολη 1887· Ε. Ἀμυ-γδαλάκη – Α. Παρασκευοπούλου: http://anthemion.phs.uoa.gr/hellinomni mon/index.php/ projects/viographika/details/6/46?format=html) δὲν ἐπιβε-βαιώθηκε, οὔτε ἀναφέρεται ἀπὸ στὸ Ἠλιοὺ – Πολέμη. Τὸ αὐτὸ κείμενο καὶ στὸν κώδ. ΕΒΕ 1486, ἔτ. 1793· βλ. Σακελλίων, Κατάλογος χειρο-γράφων Ἐθνικῆς Βιβλιοθήκης, σ. 266.
(φ. 1r) Τίτλος: «Ἑρμηνεία εἰς τοὺς Ἀφορισμοὺς τοῦ Ἱπποκράτους καταστρωθεῖσα εἰς κοινὴν φράσιν ὑπὸ Μπαλάνου Βασιλοπούλου τοῦ ἐξ Ἰωαννίνων κατὰ τὸν Γαληνόν».
(φ. 1r-18v) «Μέρος Πρῶτον» (ἀφορισμοὶ α΄-κϛ΄). Ἀρχ. Κείμενον: Ὁ βίος βραχύς, ἡ δὲ τέχνη μακρά [...]· Ἑρμηνεία κατὰ λέξιν: Ἡ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ὀλίγη, καὶ ἡ τέχνη τῆς Ἰατρικῆς μεγάλη.
(φ. 19r-43v) «Μέρος Δεύτερον» (ἀφορισμοὶ α΄-νδ΄). Ἀρχ. [Κείμενον]: Ἐν ᾧ νοσήματι ὕπνος πόνον ποιέει [...]· [Ἑρμηνεία] κατὰ λέξιν: Εἰς ἐκείνην τὴν ἀσθένειαν ὁποῦ κάμνει πόνον καὶ βλάβην ὁ ὕπνος.
(φ. 44r-70r) «Μέρος Τρίτον» (ἀφορισμοὶ α΄-λα΄). Ἀρχ. [Κείμενον]: Αἱ μεταβολαὶ τῶν ὡραίων μάλιστα τίκτουσι νουσήματα [...]· [Ἑρμηνεία] κατὰ λέξιν: «ᾙ μεταβολαῖς τῶν καιρῶν γεννῶσι μάλιστα ἀσθένειαις.
(φ. 70v-105r) «Μέρος Τέταρτον» (ἀφορισμοὶ α΄-πγ΄). Ἀρχ. [Κείμενον]: Τὰς κυούσας φαρμακεύειν ἢν ὀργᾷ, τετράμηνα [...]· [Ἑρμηνεία] κατὰ λέξιν: Ταῖς ἐγκαστρωμέναις γυναῖκες ἀνίσως κινῶνται καὶ συγχύζονται οἱ χυμοί, πρέπει νὰ ταῖς ἰατρεύῃ μὲ βότανα εἰς τὸν τέταρτον μῆνα.(φ. 105r-131r) «Μέρος Πέμπτον» (ἀφορισμοὶ α΄-οβ΄). Ἀρχ. [Κείμενον]: Σπασμὸς ἐξ ἐλλεβόρου, θανάσιμον· [Ἑρμηνεία] κατὰ λέξιν: Ὁ γινόμενος σπασμὸς ἀπὸ τὴν σκάρφην, εἶναι θανατηφόρον σημεῖον.
(φ. 131v-154v) «Μέρος Ἕκτον» (ἀφορισμοὶ α΄-ξ΄). Ἀρχ. [Κείμενον]: Ἐν τῇσι χρονίησι λειεντερόῃσιν ὀξυρεγμὶς ἐπιγενομένη [...]· [Ἑρμηνεία] κατὰ λέξιν: Εἰς ταῖς πολυκαιριναῖς λειεντερίαις, ἀκολουθῶνται ὀξυρεγμία, ὁποῦ δὲν ἔγινε πρότερον.
(φ. 154v-173v) «Μέρος Ἕβδομον» (ἀφορισμοὶ α΄-π΄). Ἀρχ. [Κείμενον]: Ἐν τοῖσιν ὀξέσι νουσήμασι ψύξις ἀκρωθηρίων κακόν· [Ἑρμηνεία] κατὰ λέξιν: Εἰς τὰ ὀξέα νοσήματα ἡ ψυχρότης τῶν ἄκρων τοῦ σώματος εἶναι κακόν.
(φ. 174r-189r) Εὑρετήριο ὅρων-φράσεων (ἀλφαβητικά, μὲ παραπομπὴ σὲ ἀρ. Μέρους, ἀφορισμοῦ καὶ ἐδαφίου): «Πίναξ τῶν περιεχομένων ἐν περιλήψει εἰς τὴν ἑρμηνείαν τῶν ἀφορισμῶν κατὰ στοιχεῖον».

Βασιλόπουλος, Μπαλάνος
GR GR-KDBK (ΚΔΒΚ) GR GR-KDBK (ΚΔΒΚ) ASKX-ΚΤ01-Φ01-Χ30 · Τεκμήριο · 1803
Ανήκει στο: Αρχείο Συλλογικού Kαταλόγου Xειρογράφων
(φ. 13r) Τίτλος: «Ἀκεσὼ ἢ Ἑνωμένη Φαρμακοποιΐα καὶ Φαρμακολογία· ἐρανισθεῖσα μὲν παρὰ τοῦ ἐν ἱερεῦσι Χαρισίου Δημητρίου Μεγδάνου, τοῦ ἐκ Κοζάνης· ἐπιθεωρηθεῖσα δέ, καὶ διορθωθεῖσα παρὰ τοῦ ἐν ἰατροῖς ἀρίστου κυρίου Γεωργίου τοῦ Σακελλαρίου». – Ἔκδ. Μεγδάνης, Φαρμακολογία (βλ. Βιβλ.).
(φ. 5r-12v) Εὑρετήριο φαρμακευτικῶν-ἰατρικῶν ὅρων.
(φ. 13r-210v) Τὸ κείμενο τῆς Φαρμακολογίας καὶ Φαρμακοποιΐας σὲ 229 παραγράφους. Ἀρχ. Ἀβρότονον. Εἶναι ἀρωματικόν, ὅμως ὀλίγον ἐν χρήσει. Τέλ. κολ. (§ 229) … Εἰς ἐλαφρά, καὶ μόλις ἐρεθίζοντα ἡπείως γαργαρίσματα καὶ καταπλά[σματα].
Ὅπως προκύπτει καὶ ἀπὸ τὸν τίτλο (χέρι Μεγδάνη), ὁ ἰατροφιλόσοφος Γεώργιος Σακελλάριος διάβασε τὸ χειρόγραφο, ἐνῶ προσέθεσε αὐτόγραφες ὑποσημειώσεις στὸ κείμενο, εἴτε σὲ σχέση μὲ τὶς φαρμακευτικὲς οὐσίες εἴτε περιστατικὰ ἀπὸ τὴν ἐμεπιρία του ὡς ἰατροῦ. Ὡς πρὸς τὸν τίτλο, ὁ Σακελλάριος πρότεινε ἀλλαγὴ στὴν ἀκολουθία τῶν λέξεων Φαρμακοποιΐα καὶ Φαρμακολογία, θέτοντας ἐπὶ τῆς πρώτης τὸ γράμμα β, ἐνῶ ἐπὶ τῆς δευτέρας τὸ γράμμα α, ὥστε κατ’ αὐτὸν ἡ ὀρθὴ ἀκολουθία εἶναι: Φαρμακολογία καὶ Φαρμακοποιΐα. Εἶναι βέβαια λογικότερο, καθὼς ἡ θεωρία προηγεῖται τῆς πράξεως. Ὁ συμβολικὸς τίτλος «Ἀκεσώ» παραπέμπει στὴ μυθικὴ θυγατέρα τοῦ Ἀσκληπιοῦ.
Ὡς πρὸς τὴ χρονολόγηση, στὸ φ. (ν.ἀρ.) 120v (παλαιὰ 174v) ἀναφέρεται περιστατικὸ αἱμόπτυσης νέου τὸ ἔτος 1803, ὥστε αὐτὸ τὸ ἔτος νὰ ἀποτελεῖ terminus post quem γιὰ τὴ συγγραφὴ τοῦ κειμένου· βλ. καὶ Μεγδάνης, Φαρμακολογία, σ. ΙΙ καὶ 142 (Βιβλ.).
Χαρίσιος Μεγδάνης