Χειρόγραφα
105 Archival description results for Χειρόγραφα
(φ. 1r) Τίτλος: «ΦΥΣΙΚΗ ΙΩΑΝΝΟΥ ΦΡΙΔΕΡΙΚΟΥ Βουκερέρ. Εἰσηγήσεων τῆς Φυσιολογίας μέρος τὸ κατὰ γένος. Ἀντιγραφὲν κατὰ τὸ σωτήριον ἔτος ͵αψϞϛ΄».
(φ. 1v-37v) «Φυσικὴ Ἰωάννου Φριδερίκου Βουκερέρ» (§ α΄-σξθ΄). Ἀρχ. Τὰς περὶ τῶν φυσικῶν πραγμάτων εἰσηγήσεις ἥκω σοι προτιθέμενος τῷ ἀναγνώστῃ. Τέλ. ἤδη δὲ ἐπὶ τὴν εἰδικωτέραν φυσικῆς θεωρίαν μεταβῶμεν.
(φ. 38r-68v) «Φυσικῆς Μέρος δεύτερον, ἤτοι Φυσικῆς κατ’ εἶδος. – Περὶ Οὐρανοῦ» (§ σο΄-υμϛ΄ [τὸ κείμενο τῆς § υμζ΄ παρατίθεται, παραλείπεται ὅμως ἡ ἀριθμητικὴ ἔνδειξη]). Ἀρχ. Ἡ τῶν οὐρανίων σωμάτων ἀκριβὴς θεωρία. Τέλ. ἐπὶ τὴν τῆς γῆς καὶ τῶν ἐν αὐτῇ σωμάτων κάτειμεν θεωρίαν.
(φ. 69r-106v) «Τῶν τῆς φυσικῆς φιλοσοφίας εἰσηγήσεων τοῦ κατ’ εἶδος μέρους Τμῆμα Β΄. – Περὶ γῆς καὶ τῶν ἐν αὐτῇ σωμάτων» (§ υμη΄-χϞδ΄). Ἀρχ. Ἔστω δὴ πρῶτον περὶ στοιχείων ἡμῶν ὁ λόγος. Τέλ. ἀλλὰ τούτων ἡ ἀκριβεστέρα σκέψις τῆς προταθείσης ἐπιτομῆς τοὺς ὅρους ὑπεράλλεται.
(φ. 107r-127v) «Περὶ Ἀνθρώπου» (§χϞε΄-Ϡα΄). Ἀρχ. Ἰτέον ἄρα ἐπὶ τὴν τιμιωτάτην διδασκαλίαν τὴν περὶ ἀνθρώπου. Τέλ. τῷ τὰ πάντα παραγεγονότι, καὶ συνέχοντι, καὶ πανσόφως διοικοῦντι. Μετὰ τὸ πέρας τοῦ κειμένου τὸ ἀκόλουθο ἐπίγραμμα:
Θεὸν προβάλλει εἴς τε ἀρχήν, καὶ τέλος
ὅρον φυλάττων, εὐσεβέστατον πάνυ.
Θάρσει ἐλαύνων, ὀτρύνων φιλεργάτα,
ἴων λιπαραῖς ὁρμῇσι, σαωτέρας
(φ. 128r-134v) «Πίναξ τῶν παραγράφων» (οἱ ἐπιμέρους τίτλοι ἀλφαβητικά). Μετὰ τὸ πέρας τοῦ κειμένου: Δότω συγγνώμην τῆς γραφῆς μοι ἐν βίᾳ. Untitled
Οἱ κώδικες ΔΒΚ 13 καὶ 15 ἐμφανίζονται πανοιμοιότυποι ὡς πρὸς τὸ περιεχόμενο, ἐνῶ παρουσιάζουν πολλὰ κοινὰ κωδικολογικὰ στοιχεῖα. Προφανῶς ἔχουν κοινὸ πρότυπα (ὡς ἀπόγραφα), ἢ συνδέονται ἀμεσότερα· πιθανῶς τὸ ἕνα νὰ ἀποτελεῖ ἀπόγραφο ἄμεσο τοῦ ἄλλου.
(φ. 1r-189r) Μετάφραση καὶ σχολιασμὸς τῶν Ἀφορισμῶν τοῦ Ἱπποκράτη σὲ ἁπλὴ νεοελληνική (σὲ ἑπτὰ μέρη).
Ἔκδ. Ὑγιεινὴ ἤτοι ἑρμηνεία εἰς τοὺς ἀφορισμοὺς τοῦ Ἱπποκράτους καὶ Γαληνοῦ, καταστρωθεῖσα ὑπὸ Μπαλάνου Βασιλοπούλου, τύποις Σ. Ἰγνατιάδου, Κωνσταντινούπολη 1875 (Ἠλιοὺ – Πολέμη, τ. Α΄, σ. 913, ἀρ. 1875.791)· ἡ ἔκδοση περιλαμβάνει μόνον τὰ τρία πρῶτα μέρη. Ἡ ὕπαρξη δεύτερης ἔκδοσης τοῦ ἔργου (Κωνσταντινούπολη 1887· Ε. Ἀμυ-γδαλάκη – Α. Παρασκευοπούλου: http://anthemion.phs.uoa.gr/hellinomni mon/index.php/ projects/viographika/details/6/46?format=html) δὲν ἐπιβε-βαιώθηκε, οὔτε ἀναφέρεται ἀπὸ στὸ Ἠλιοὺ – Πολέμη. Τὸ αὐτὸ κείμενο καὶ στὸν κώδ. ΕΒΕ 1486, ἔτ. 1793· βλ. Σακελλίων, Κατάλογος χειρο-γράφων Ἐθνικῆς Βιβλιοθήκης, σ. 266.
(φ. 1r) Τίτλος: «Ἑρμηνεία εἰς τοὺς Ἀφορισμοὺς τοῦ Ἱπποκράτους καταστρωθεῖσα εἰς κοινὴν φράσιν ὑπὸ Μπαλάνου Βασιλοπούλου τοῦ ἐξ Ἰωαννίνων κατὰ τὸν Γαληνόν».
(φ. 1r-18v) «Μέρος Πρῶτον» (ἀφορισμοὶ α΄-κϛ΄). Ἀρχ. Κείμενον: Ὁ βίος βραχύς, ἡ δὲ τέχνη μακρά [...]· Ἑρμηνεία κατὰ λέξιν: Ἡ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ὀλίγη, καὶ ἡ τέχνη τῆς Ἰατρικῆς μεγάλη.
(φ. 19r-43v) «Μέρος Δεύτερον» (ἀφορισμοὶ α΄-νδ΄). Ἀρχ. [Κείμενον]: Ἐν ᾧ νοσήματι ὕπνος πόνον ποιέει [...]· [Ἑρμηνεία] κατὰ λέξιν: Εἰς ἐκείνην τὴν ἀσθένειαν ὁποῦ κάμνει πόνον καὶ βλάβην ὁ ὕπνος.
(φ. 44r-70r) «Μέρος Τρίτον» (ἀφορισμοὶ α΄-λα΄). Ἀρχ. [Κείμενον]: Αἱ μεταβολαὶ τῶν ὡραίων μάλιστα τίκτουσι νουσήματα [...]· [Ἑρμηνεία] κατὰ λέξιν: «ᾙ μεταβολαῖς τῶν καιρῶν γεννῶσι μάλιστα ἀσθένειαις.
(φ. 70v-105r) «Μέρος Τέταρτον» (ἀφορισμοὶ α΄-πγ΄). Ἀρχ. [Κείμενον]: Τὰς κυούσας φαρμακεύειν ἢν ὀργᾷ, τετράμηνα [...]· [Ἑρμηνεία] κατὰ λέξιν: Ταῖς ἐγκαστρωμέναις γυναῖκες ἀνίσως κινῶνται καὶ συγχύζονται οἱ χυμοί, πρέπει νὰ ταῖς ἰατρεύῃ μὲ βότανα εἰς τὸν τέταρτον μῆνα.(φ. 105r-131r) «Μέρος Πέμπτον» (ἀφορισμοὶ α΄-οβ΄). Ἀρχ. [Κείμενον]: Σπασμὸς ἐξ ἐλλεβόρου, θανάσιμον· [Ἑρμηνεία] κατὰ λέξιν: Ὁ γινόμενος σπασμὸς ἀπὸ τὴν σκάρφην, εἶναι θανατηφόρον σημεῖον.
(φ. 131v-154v) «Μέρος Ἕκτον» (ἀφορισμοὶ α΄-ξ΄). Ἀρχ. [Κείμενον]: Ἐν τῇσι χρονίησι λειεντερόῃσιν ὀξυρεγμὶς ἐπιγενομένη [...]· [Ἑρμηνεία] κατὰ λέξιν: Εἰς ταῖς πολυκαιριναῖς λειεντερίαις, ἀκολουθῶνται ὀξυρεγμία, ὁποῦ δὲν ἔγινε πρότερον.
(φ. 154v-173v) «Μέρος Ἕβδομον» (ἀφορισμοὶ α΄-π΄). Ἀρχ. [Κείμενον]: Ἐν τοῖσιν ὀξέσι νουσήμασι ψύξις ἀκρωθηρίων κακόν· [Ἑρμηνεία] κατὰ λέξιν: Εἰς τὰ ὀξέα νοσήματα ἡ ψυχρότης τῶν ἄκρων τοῦ σώματος εἶναι κακόν.
(φ. 174r-189r) Εὑρετήριο ὅρων-φράσεων (ἀλφαβητικά, μὲ παραπομπὴ σὲ ἀρ. Μέρους, ἀφορισμοῦ καὶ ἐδαφίου): «Πίναξ τῶν περιεχομένων ἐν περιλήψει εἰς τὴν ἑρμηνείαν τῶν ἀφορισμῶν κατὰ στοιχεῖον».
Β (σ. 1-93) Τοῦ αὐτοῦ, Εἰς Εὐαγόραν Ἐγκώμιον, σὲ μετάφραση.
Γ. (σ. 1-73) Ἰσοκράτους, Λόγος πλαταϊκός, μὲ διάστιχη ἑρμηνεία (γλῶσσες).
Δ (σ. 1-77) Ἰσοκράτους, Πρὸς Δημόνικον παραίνεσις.
Ε (σ 1-58) Ἐξήγησις τοῦ Ἰσοκράτους Λόγου Πρὸς Δημόνικον παραίνεσις. Untitled
2. (φ. 33r-40v) Ἐξήγησις (χ1) τῆς Xρηστομαθίας:- (χ2):~ τοῦ διδασκάλου ὡραίου | ρωμαίου; Πέτρου Μιλλέρου τοῦ γυμνασίου τοῦ ἐν ἀλεύσις σχολάρχου χρηστομάθεια λατινικὴ εἰς τὸ εὐρυθμίζον τόσον τὸν νοῦν, ὅσον καὶ τὴν ψυχὴν τῆς παιδικῆς ἡλικίας προσηρμοσμένη, ἔκδοσις βα πλέον διορθωμένη καὶ αὐξημένη, σὺν τῇ προνομίᾳ ἀδείᾳ τοῦ βασιλέως τῆς πολονίας, καὶ ἡγεμόνος τῆς Σαξονίας· εἰς τὸ ἐλμστάδιον παρὰ χριστοφόρῳ φρειδερίκῳ βεϋνάνδορι· 1760. (στὴ δεξιὰ ὤα) Ἀρχ. Ἀνδράσι τοῖς λίαν σεβασμίοις … Ἰωάννης Πέτρος Μήλλερ [= Johannes Müller von Königsberg, Ἰωάννης Μύλλερ ὁ ἐπικαλούμενος Ρηγιομοντάνος].
3. (φ. 33r-40v) Ἀρχ. Κεφάλαιον ἐπιτομὴ τῆς εὐσεβείας τῆς χρ(ιστ)ιανῆς. Τέλ. (40v) καὶ εἰς τὴν οἰκίαν ἑκάτερος ἐπῆλθε χαρούμενος.
4. (φ. 40v-41v) Τίτλος (φ. 40v) «Διαλέξεις παιδικαὶ Ἰωάννης-Μιχαήλ». Ἀρχ. Ἰω: Μήπως ἔχεις τὰ κονδύλι μου καὶ τὸ καλαμάρι μου. Τέλ. τὰ ἑκτιμόρια – (φ. 41v-42r) Γουιλιέλμος·Μαγδαληνή – (φ. 42r-v) Γουιλιέλμος, Μαγδαληνή, πατήρ. – (φ. 42v-43r) 4. Πέτρος, Ἱερώνυμος – (φ. 43r-v) 5. Μαρτῖνος, Σουσάνα – (φ. 43v-44r) Μαρτῖνος, πατὴρ 6. – (φ. 44r-v) 7. μάμη, Νικόλαος, Μαγδαληνή. – (φ. 45r-v) 8. Θωμᾶς, μαρτῖνος, μέλκιορ – (φ. 45v-46r) – Λουδουβίκος, μάρκος πατὴρ – (φ. 46v) 10. Σαμουὴλ Τοβίας – (φ. 46v-47r) 11. Μάρκος, Λουδοβίκος, Κάρολος, Ἰάκωβος – (φ. 47r) 12. Κρυψίνους, βάλδεμάρκος, βουνεβάλδους – (φ. 47r-v) 13. Λουδοβίκος εὐρίκος φρυδερίκος(!) – (φ. 47v-48v) ιδ. Βερναρδος μάρκος μήτηρ.
5. (φ. 49r-50r) Τίτλος (φ. 49r) «Προσθῆκαι τῆς νέας ἐκδόσεως ἐκλεκταὶ τῆς σχολῆς τῆς παλαιᾶς νετάτης, περὶ τῆς φυλακτέας ὑγείας παραγγέλματα ῥοβέρτῳ τῶ βασιλεῖ τῆς ἀγκλίας (!) ἀφιερωμένα». Ἀρχ. Τῶν ἄγγλων βασιλεῖ ἀναγράφει ἡ σχολή. Τέλ. ἑαυτοῦ παιδὸς οὕτως ἐπιτιμητικὸς καὶ παιδευτὴς τῶν κατωτέρων. Untitled
(φ. 2r-15v) «ΠΙΝΑΞ ΤΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΝΤΟΣ ΝΟΜΙΜΟΥ». Στὸν Πίνακα περιεχομένων (15v) στὸ κεφ. υκα΄ ἀναγράφεται: Ὁμιλία ῥηθεῖσα ὑπὸ γενναδίου τοῦ σχολαρίου πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως περὶ τῆς ὀρθῆς πίστεως τῶν χριστιανῶν, πρὸς τοὺς Ἀγαρηνούς, ἐρωτηθεὶς παρὰ τοῦ ἀμηρᾶ αὐτῶν, σουλτᾶν μεχμέτ· τὸ κεφάλαιο ὅμως αὐτὸ λείπει ἀπὸ τὸ χειρόγραφο στὴν οἰκεία θέση, ὥστε τὰ κεφάλαια νὰ εἶναι υκγ΄ καὶ ὄχι υκδ΄.
Τὸ κείμενο συνοδεύεται συνήθως ἀπὸ διάστιχες ἑρμηνευτικὲς σημειώσεις γλῶσσσες, ὑπομνηματισμὸ καὶ ἄλλες σποραδικὲς σημειώσεις στὸ περιθώριο.
(φ. Ir-Iv) ὑποτυπώδης πίνακας περιεχομένων μαζὶ μὲ δοκίμια κονδυλίου.
(φ. 1r-48v, σ. 1-96) «Βίος τοῦ ἐν ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν Γρηγορίου τοῦ θεολόγου Ἐπισκόπου Ναζιανζηνοῦ συγγραφεὶς ὑπὸ Γρηγορίου Πρεσβυτέρου». Ἀρχ. Συγκαλεῖ μὲν ὑμᾶς, ὦ ἄνδρες, Γρηγόριος... Τέλ. κολοβὸ (φ. 48v, σ. 96) συμπέσας αὐτοῦ τὸν πόδα ὀδυρμοῖς καὶ δά[κρυσιν ἱκέτευε τὸν μακάριον = κεφ. 19. 37. ἔκδ. X. Lequeux, Gregorii Presbyteri Vita Sancti Gregorii Theologi, Corpus Christianorum. Series Graeca 44, Turnhout, Brepols, 2001, σ. 119-201. Προηγεῖται τοῦ κειμένου περίληψη, Ἀρχ. Προίμιον μὲν ἀρεταὶ ποικίλαι. Τέλ. καὶ ἐμφύσεως σχηματίζει.
(φ. 55r-72v, σ. 109-136) «Τοῦ ἐν ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν Γρηγορίου Ναζιανζηνοῦ τοῦ Θεολόγου, Περὶ Θεολογίας καὶ καταστάσεως 'Επισκόπου. Λόγος αος» (=Λόγος Κ΄). Ἀρχ. <Ὅ>ταν ἴδω τὴν νῦν γλωσσαλγίαν καὶ τοὺς ἀνθημερινοὺς σοφοὺς. Τέλ. ἐν αὐτῷ Χριστῷ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν. PG 35, 1065-1080. Παρασελίδιες ἑρμηνευτικὲς σημειώσεις καὶ διάστιχες ἑρμηνευτικὲς σημειώσεις (γλῶσσσες).
(φ. 68r-73r, σ. 137-145) «Τοῦ αὐτοῦ Εἰς τὴν χειροτονίαν Δοαρῶν ὁμιλία ἐκδοθεῖσα Εὐλαλίῳ ἐπισκόπῳ». Ἀρχ. <Δ>έξασθε τὸν ἡμέτερον λόγον, ἀδελφοὶ, Τέλ. ἔθνος ἅγιον, βασίλειον ἱεράτευμα, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν. PG 35, 852-856. Παρασελίδιες ἑρμηνευτικὲς σημειώσεις καὶ διάστιχες ἑρμηνευτικὲς σημειώσεις (γλῶσσσες).
(φ. 73r-119r, σ. 145-237) «Τοῦ αὐτοῦ, Περὶ τῆς ἐν διαλέξεσιν εὐταξίας λόγος λδος» (Λόγος ΛΒ΄) Ἀρχ. Ἐπειδὴ συνεληλύθατε προθύμως. Τέλ. τεύξεσθε τῆς ἐκεῖθεν ἀληθείας καὶ θεωρίας, ἀμήν. PG 36, 173-212. Παρασελίδιες ἑρμηνευτικὲς σημειώσεις καὶ διάστιχες ἑρμηνευτικὲς σημειώσεις (γλῶσσσες).