Κων/πολη, 5-14 Αυγούστου 1721 Προς τον ναΐπη του Εγρί Μπουτζάκ Μετά από αίτηση του ναΐπη χορηγείται άδεια επιδιόρθωσης της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου στην Κοζάνη, η οποία υπέστη ζημιές από σεισμό. Απαγορεύεται , όμως, ρητά η επέκταση της εκκλησίας. Verso: Άδεια επισκευής εκκλησίας Αγίου Νικολάου παθούσης εκ σεισμού / μέσα του μηνός Σεβάλ έτους 1233 αραβικού (Σαλακίδης, 2004, σ. 203) Μετάφραση του εγγράφου Λ1 είναι διαθέσιμη στις σελίδες σελ. 87-88 του βιβλίου του Γεώργιου Σαλακίδη'' Τα Σουλτανικά Έγγραφα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης της Κοζάνης (1721-1909)" Από τα έγγραφα του φακέλου αυτού μόνο αυτό είναι σουλτανικό διάταγμα σχετικό με επιδιόρθωση εκκλησίας στην προ των μεταρρυθμίσεων περίοδο.
Ο φάκελος Φ02 περιέχει 17 έγγραφα εκ των οποίων τα περισσότερα (12) είναι άδειες που εξασφάλισε η Εκκλησία από την οθωμανική κυβέρνηση , προκειμένου να προχωρήσει σε επιδιορθώσεις, ανακαινίσεις και διαπλατύνσεις εκκλησιών , καθώς και ανεγέρσεις κωδωνοστασίων της περιοχής Κοζάνης.
Ο φάκελος Φ03 περιλαμβάνει έγγραφα που αφορούν σε κοσμικά κτήρια. "Αναλυτικότερα τα φιρμάνια 24 και 25 φέρουν ακριβώς την ίδια ημερομηνία και έχουν ακριβώς το ίδιο περιεχόμενο, την άδεια ανέγερσης σχολείου. Μόνο που το πρώτο μιλάει για σχολείο θηλέων, ενώ το δεύτερο για σχολείο αρρένων. Πιθανόν να εντάσσονται στο πλαίσιο των προσπαθειών για την ίδρυση γυμνασίου στην Κοζάνη, οι οποίες άρχισαν το 1849. Ωστόσο, τα δύο έγγραφα παρέχουν την εξής δυσκολία: Πρόκειται για ένα κτήριο, όπου θα στεγάζονταν τόσο αγόρια όσο και κορίτσια, ή για δύο διαφορετικά κτήρια, το ένα αρρένων και το άλλο θηλέων; Θεωρούμε ότι μάλλον επρόκειτο για δύο διαφορετικά κτήρια, διότι διαφορετικά δεν δικαιολογείται η ύπαρξη δύο διαφορετικών φιρμανιών. Θα αρκούσε ένα φιρμάνι. Φαίνεται λοιπόν ότι οι Κοζανίτες πέτυχαν, μέσω του Πατριαρχείου την έκδοση αδειών για την κατασκευή δύο κτηρίων, με τις ίδιες ακριβώς διαστάσεις το καθένα, για να στεγάσουν τα σχολεία των παιδιών της περιοχής. Μεγαλεπίβολα σχέδια που φαίνεται ότι δεν πραγματοποιήθηκαν παρά 35 χρόνια αργότερα με την ίδρυση του Βαλταδώρειου γυμνασίου το 1899. Με το έγγραφο 37 παραχωρείται άδεια για τη μετατροπή της κατοικίας του Κωνσταντίνου Δρίζη , την οποία ο ίδιος δώρισε σε νοσοκομείο. Όσον αφορά τη διαδικασία έκδοσης των εν λόγω φιρμανιών παρατηρούμε ότι ακολουθήθηκε η ίδια οδός με εκείνη των αδειών για ανέγερση ή επισκευή των εκκλησιών, δηλαδή μέσω του ορθόδοξου πατριαρχείου στην Κωνσταντινούπολη. Τέλος το έγγραφο 37 (1909) δίνει 9.065 κατοίκους για την πόλη της Κοζάνης, το ίδιο ακριβώς νούμερο με το της ίδιας χρονιάς έγγραφο 38. Φαίνεται ότι και στα δύο έγγραφα χρησιμοποιήθηκε η ίδια πηγή πληροφόρησης, με μια μικρή διαφοροποίηση : Ενώ στο έγγραφο 38 μαθαίνουμε ότι οι εν λόγω κάτοικοι διανέμονται σε ακριβώς 1.596 νοικοκυριά, στο έγγραφο 37 ο αριθμός των νοικοκυριών δίνεται ως "κάτι παραπάνω από 1.700". Επιπλέον ενώ στο έγγραφο 31 (1897) πληροφορηθήκαμε ότι ο πληθυσμός της πόλης ήταν 8.467, στο έγγραφο 32 (1899), δηλ. δυο χρόνια αργότερα , δίνεται ο αριθμός 6.532, δηλαδή περίπου 2.000 λιγότεροι "(Σαλακίδης, 2004, σ.137-138)
Ο φάκελος Φ05 περιλαμβάνει 3 έγγραφα οικονομικού περιεχομένου κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας στην Κοζάνη. Πιο συγκεκριμένα αφορά σε διαταγές από την Υψηλή Πύλη για διελεύκανση υποθέσεων και απονομή δικαιοσύνης θεμάτων παραχώρησης χωραφιών, τσιφλικιών και πιστώσεις χρεών.
Κων/πολη, 25 Δεκεμβρίου 1833 Προς τον βαλή της Rumili και τον ναΐπη του Εγρί Μπουτζάκ Περιεχόμενο: Μετά από αίτηση του ναΐπη και των κατοίκων του Εγρί Μπουτζάκ, με την οποία ζητούσαν την ανανέωση της διαταγής για την ελευθερία του μουκαταά της Κοζάνης και των εξαρτημάτων της και την απαγόρευση της μετατόπισης των κατοίκων σε άλλες περιοχές, διατάζεται με το παρόν φιρμάνι να εξεταστεί επιτόπου εάν υπάρχει κάποιο κώλυμα στην ανανέωση της παραπάνω διαταγής. Verso: Φερμάνιον / Διορισμός από Κων/πολιν του Αβδουραχμάν Εφένδη ως πληρεξουσίου εφ όλων των εισπράξεων έτους 1248 υπό τον όρον να στέλλη εις Κων/πολιν το νόμιμον ποσόν (Σαλακίδης, 2004, σ. 224-225) Μετάφραση του εγγράφου Λ10 είναι διαθέσιμη στις σελίδες σελ. 147-148 του βιβλίου του Γεώργιου Σαλακίδη'' Τα Σουλτανικά Έγγραφα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης της Κοζάνης (1721-1909)"
Το έγγραφο (Λ39) ενσωματώθηκε στον τελευταίο φάκελο (Φ07) ακολουθώντας τη δομή που ακολουθήθηκε από τον Γεώργιο Σαλακίδη ως προς την ομαδοποίηση των εγγράφων για την έκδοση του βιβλίου του "Τα Σουλτανικά Έγγραφα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης της Κοζάνης (1721-1909)'' καθώς βρέθηκε όταν η εργασία βρισκόταν στο τελικό στάδιο και προστέθηκε σε παράρτημα.
Κων/πολη, 1 Αυγούστου 1839 Προς τον ναΐπη (Σερβίων; ) και τον μουμπασίρη που ορίστηκε για την υπόθεση φόρους που τους αναλογούν, οι αξιωματούχοι της κοσμικής εξουσίας τους ζητούν περισσότερα και τους καταπιέζουν. Διατάζεται να εκδικαστεί η υπόθεση σύμφωνα με τον ιερό νόμο και τις φορολογικές διατάξεις και να μην διαπράττεται αδικία. Verso Το επάνω μέρος καλύπτεται από πράσινο ύφασμα (Σαλακίδης, 2004, σ. 222-223) Μετάφραση του εγγράφου Λ9 είναι διαθέσιμη στις σελίδες σελ. 145-146 του βιβλίου του Γεώργιου Σαλακίδη'' Τα Σουλτανικά Έγγραφα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης της Κοζάνης (1721-1909)"
Το Αρχείο των Σουλτανικών Εγγράφων αριθμεί 1 Αρχειακό κουτί, 6 φακέλους και 39 τεκμήρια. Όπως διαφαίνεται στον παρακάτω πίνακα η αρίθμηση των εγγράφων ακολούθησε τη χρονολογική τους σειρά . Έγγραφο 1 : 5-14 Αυγ. 1721, άδεια επιδιόρθωσης της εκκλησίας του Αγ. Νικολάου στην Κοζάνη Έγγραφο 2 : 19-28 Ιουλ. 1728, παράπονα για τον ήχο της καμπάνας του Αγ. Νικολάου στην Κοζάνη Έγγραφο 3 : 22 Αυγ. 1785, φιρμάνι για τον διορισμό του επισκόπου Θεόφιλου Έγγραφο 4 : 4 Ιαν. 1787, παρενόχληση του επισκόπου Θεόφιλου από πιστωτές του προκατόχου του Έγγραφο 5 : 29 Μαρτ. 1794, ανανέωση της παραχώρησης του μουκαταά της Κοζάνης ως μαλικιανέ Έγγραφο 6 : 19 Σεπτ. 1798, ανανέωση παλαιότερης διαταγής για τις ελευθερίες του μουκαταά της Κοζάνης Έγγραφο 7 : 3 Μαΐου 1814, παρενόχληση και επιβολή προστίμων σε τρεις Εκκλησίες με την πρόφαση του ελέγχου Έγγραφο 8 : 23 Ιουλ. 1815, φιρμάνι για τον διορισμό του επισκόπου Βενιαμίν Έγγραφο 9 : 6 Σεπτ. 1833, παράπονα των Κοζανιτών για υπερβολική φορολόγηση 'Εγγραφο 10 : 25 Δεκ. 1833, έρευνα για τη δυνατότητα ανανέωσης παλαιότερης διαταγής για τις ελευθερίες του μουκαταά της Κοζάνης Έγγραφο 11 : 24 Δεκ.1833 - 2 Ιαν. 1834, παράπονα των Κοζανιτών για υπερβολική φορολόγηση Έγγραφο 12 : 1 Αυγ. 1839, αποστολή μουμπασίρη στην Κοζάνη για τον φόρο "ζετζριγιέ" Έγγραφο 13 : 8 Οκτ. 1841, παραχώρηση ενός πρώην τσιφλικιού του Τεπεντενλή Αλί πασά στην Κοζάνη σε μια χριστιανή Έγγραφο 14 : 11-20 Φεβρ. 1843, φιρμάνι για τον διορισμό του επισκόπου Βενιαμίν Έγγραφο 15 : 6-15 Μαρτίου 1849, βεράτιο παραχώρησης προνομίων σε Κοζανίτη έμπορο Έγγραφο 16 : 23 Μαΐου - 1 Ιουν. 1849, φιρμάνι για τον διορισμό του επισκόπου Ευγενίου Έγγραφο 17 : 8-17 Σεπτ. 1850, παρενόχληση ιερέα από το χωριό Μπαξί επειδή τελούσε θρησκευτικές τελετές σε σπίτι Έγγραφο 18 : 24 Μαρτίου - 2 Απρ. 1851, παρενόχληση ιερέα από το χωριό Μικρή Βάντσα επειδή τελούσε θρησκευτικές τελετές σε σπίτι Έγγραφο 19 : 14-23 Ιαν. 1852, ρύθμιση δανείων δύο ζιμμήδων με τους πιστωτές τους Έγγραφο 20 : 17-26 Σεπτ. 1860, ρύθμιση προβλήματος με τη μεταβίβαση χωραφιών στο χωριό Λουζιανή Έγγραφο 21 : 11-20 Απρ. 1862, βεράτιο παραχώρησης προνομίων σε Κοζανίτη έμπορο Έγγραφο 22 : 11-20 Απρ. 1862, διαταγή καταχώρησης του παραπάνω βερατίου στα ιεροδικαστικά κατάστιχα Έγγραφο 23 : 29 Ιουλ. - 7 Αυγ. 1862, άδεια για την επισκευή της Εκκλησίας του Αγίου Αθανασίου στην Κοζάνη Έγγραφο 24 : 4-13 Αυγ. 1864, άδεια ανέγερσης σχολείου θηλέων στην Κοζάνη Έγγραφο 25 : 4-13 Αυγ. 1864, άδεια ανέγερσης σχολείου αρρένων στην Κοζάνη Έγγραφο 26 : 16-24 Ιουλ. 1865, άδεια για την επισκευή της Εκκλησίας της Αγίας Τριάδας της Μονής Ιλαρίωνα Έγγραφο 27 : 22 Ιουλ. 1872, άδεια για την ανέγερση της εκκλησίας του Αγ. Δημητρίου στο χωριό Κτένι Έγγραφο 28 : 16 Ιουλ. 1894, βεράτιο διορισμού του μητροπολίτη Κωνστάντιου Έγγραφο 29 : 11 Ιουν. 1896, άδεια για την ανέγερση της εκκλησίας του Ταξιάρχη στο χωριό Μάρτσιστα Έγγραφο 30 : 18 Οκτ. 1896, άδεια για την ανακαίνιση της εκκλησίας του Αγ. Νικολάου στο νεκροταφείο των Σερβίων Έγγραφο 31 : 26 Ιουν. 1897, άδεια επισκευής της εκκλησίας του Αγ. Νικολάου στην Κοζάνη Έγγραφο 32 : 2 Μαρτ. 1899, άδεια για την ανέγερση σχολείου (Βαλταδώρειο) στην Κοζάνη Έγγραφο 33 : 25 Μαΐου 1901, άδεια αποπεράτωσης του κωδωνοστασίου της εκκλησίας του χωριού Μάρτσιστα Έγγραφο 34 : 17 Νοεμ. 1901, άδεια για την εκ νέου ανέγερση του κωδωνοστασίου της εκκλησίας του Προφήτη Ηλία στην Κοζάνη Έγγραφο 35 : 12 Ιουν. 1902, άδεια για την εκ νέου ανέγερση της εκκλησίας του Αγ. Δημητρίου στο χωριό Λαβπάνιτσα Έγγραφο 36 : 15 Απρ. 1906, άδεια για την εκ νέου κατασκευή της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου στην Αιανή Έγγραφο 37 : 14 Ιουν. 1909, άδεια μετατροπής της οικίας του Κων. Δρίζη στην Κοζάνη σε νοσοκομείο Έγγραφο 38 : 15 Ιουν. 1909, άδεια για την εκ νέου κατασκευή και διαπλάτυνση της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου στην Κοζάνη Έγγραφο 39 : 15 Μαρτ. 1868, βεράτιο απονομής παρασήμου στον επίσκοπο Κοζάνης Ευγένιο Από την άλλη πλευρά ωστόσο τα έγγραφα ομαδοποιήθηκαν ώστε η μετάφραση και ο σχολιασμός τους να ακολουθούν κάποιες θεματικές ενότητες. Έτσι προέκυψαν ουσιαστικά 3 ενότητες. Η πρώτη ενότητα αποτελείται από τους φακέλους Φ01, Φ02, Φ03 και αφορά στην Εκκλησία κυρίως σε θέματα ανώτερου κλήρου αλλά και στη γενικότερη οργάνωση της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Η δεύτερη ενότητα περιλαμβάνει τους φακέλους Φ04 και Φ05 και έχει να κάνει με το φορολογικό status της Κοζάνης, αλλά και με άλλα οικονομικά θέματα. Τέλος, η τρίτη ενότητα περιλαμβάνει τον φάκελο Φ06 (3 έγγραφα) σχετικά με εμπόρους και εμπορικά προνόμια. Ο φάκελος Φ7 περιλαμβάνει 1 έγγραφο , το οποίο προστέθηκε στο τέλος και αφορά σε απονομή παρασήμου σε Επίσκοπο
