Εμφανίζει 101 αποτελέσματα

Αρχειακή περιγραφή
Αρχείο Συλλογικού Kαταλόγου Xειρογράφων
Προεπισκόπηση εκτύπωσης Hierarchy Προβολή:

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ – ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ

1. (φ. 1 r -68 r ) ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ, Στοιχεῖα (Βιβλία 1-6). Τίτλος (φ. 9 r ): «ΕΥ̓κλείδους
στοιχεῖον α ον ἐκ τῶν Θέωνος συνουσιῶν ὅροι». Ἀρχ. Σημεῖον ἐστίν, ᾖ
μέρος οὐθέν. – (φ. 1 r -7 r ) Περιεχόμενα. – (φ. 9 r -20 r ) Βιβλίο α΄. – (φ. 21 r -
26 r ) Βιβλίο β΄. – (φ. 26 v -38 r ) Βιβλίο γ΄. – (φ. 38 v -42 v ) Βιβλίο δ΄. – (φ.
43 r -55 v ) Βιβλίο ε΄. – (φ. 57 r -68 r ) Βιβλίο ϛ΄. Μεγάλη ὁμοιότητα κειμένου
μὲ τὴν ἔκδοση: [Μεθόδιος Ἀνθρακίτης – Μπαλάνος Βασιλόπουλος],
Ὁδὸς μαθηματικῆς, Βενετία 1749, σ. 7-171. Γιὰ τὴν ἔκδοση τοῦ
Εὐκλείδη βλ. Euclidis, Elementa, post I. L. Heiberg edidit E.S. Stamatis,
ἐκδ. Teubner, 2 1969.
2. (φ. 71 r -102 r ) ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ ΕΚ ΒΙΘΥΝΙΑΣ, Σφαιρικά. (φ. 71 r ) Τίτλος: «Περὶ
σφαιρικῶν κατὰ τὸν Θεοδόσιον». Ἀρχ. Σφαίρα ἐστὶ σχῆμα στερεὸν ὑπὸ
μιᾶς ἐπιφανείας περιεχόμενη. – (φ. 71 r -77 v ) Βιβλίο α΄. – (φ. 78 r -87 v )
Βιβλίο β΄. Ἔκδ. Ernestus Nizze, Βερολίνο 1852.
3. (φ. 89 r -102 v ) ΑΔΗΛΟΣ, «Καθόλου περὶ τῆς τοῦ παντὸς σφαίρας». Ἀρχ. Τῷ
τῆς σφαίρας ὀνόματι ὁ πᾶς αἰσθητὸς οὗτος κόσμος. Τέλ. Ἡ Νέα
Γουϊνέα, αἱ νῆσοι τοῦ Σολομῶντος, ἡ γῆ τοῦ Κενίρ, ἡ Νέα Τολαύδα.4. (φ. 105 r -230 v ) ΑΔΗΛΟΣ, «Σύντομος θεωρία καὶ πράξις ἀριθμητικῆς». Ἀρχ.
Οὐκ ὀλίγοι ἐοίκασι κοινῶς περὶ ἀριθμητικῆς γεγραφέναι. – (φ. 130 v -
140 r ) «Περὶ κλασμάτων ἀριθμοῦ». – (φ. 140 v -147 r ) «Περὶ τῆς τῶν ῥιζῶν
ἐξαγωγῆς». – (φ. 148 r -154 r ) «Περὶ τῆς κυβικῆς ῥίζης». – (φ. 154 r -156 v )
«Περὶ γεωμετρικῆς ψηφηφορίας». – (φ. 157 r -162 v ) «Περὶ ἀστρονομικῆς
ψηφηφορίας». – (φ. 167 r -188 v ) «Περὶ τριγωνομετρίας». – (φ. 189 r -195 v )
«Περὶ λογαρίθμων». – (φ. 197 r -208 r ) «Περὶ χρήσεως τῶν λογαρίθμων ἐν
τῇ γραμμικῇ τριγωνομετρίᾳ». – (φ. 208 v -224 r ) «Περὶ σφαιρικῆς
τριγωνομετρίας». – (φ. 227 r -230 v ) «Πρᾶξις τριγωνομετρίας ἐπί τινων
ἀστρονομικῶν προβλημάτων».
5. (φ. 238 r -464 v ) ΑΔΗΛΟΣ, «Περὶ πρακτικῆς Γεωμετρίας». Ἀρχ. Ἓξ εἰσὶ τὰ τῆς
πρακτικῆς γεωμετρίας μέρη.
6. (φ. 469 r -496 v ) ΑΔΗΛΟΣ, «Περὶ εὑρέσεως τῆς περιμέτρου τοῦ μεγίστου περὶ
τὴν γῆν κύκλου». Ἀρχ. Ἡ τοῦ μεγίστου κύκλου περίμετρος τῆς γῆς. –
Στὴ συνέχεια τὸ κείμενο (φ. 496 v ) «Περὶ ἐτησίων ἀνέμων». Ἀρχ. Οἱ
ἐτλησιοι ἄνεμοι διχῶς διαιροῦνται. Τέλ. Τῆς χειμερινῆς τροπῆς
ἄρχονται πνεῖν, τοῦ ἡλίου ὄντος ἐν ἰχθύσι.
7. (φ. 497 r -503 v ) ΑΔΗΛΟΣ, «Περὶ Γεωμετρίας τῆς ἐν ἐπιπέδῳ ἐνεργουμένης
ἄνευ ὀργάνου». Ἀρχ. Παρά τινος δοθέντος σημείου ἐπί τινος δοθείσης
γραμμῆς.
Σὲ ὅλο τὸ χειρόγραφο ἀναδιπλούμενα φύλλα στὸ ἔξω περιθώριο μὲ
γεωμετρικὰ σχήματα.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ – ΜΕΓΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

1. (φ. 1 r -13 v ) ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, Λόγος περὶ τοῦ κατὰ
Μωϋσέως ὄφεως, ὃν ἐσταύρωσεν ἐv τῇ ἐρήμῳ καὶ περὶ τῆς ἀχράντου
καὶ παναγίας Τριάδος, Ἀρχ. Χθὲς ἡμῖν ὁ λόγος πρός τε τὴν αἱρετικήν.
Τέλ. διαιροῦν ἰδίᾳ ἑκάστῳ καθὼς βούλεται.
2. (φ. 14 r -22 r ) ΜΕΓΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, Ἀθανασίου τον μεγάλου, Εἰς τὸν
Εὐαγγελισμόν. Ἀρχ. Τοὺς θείους ἱεροκήρυκας. Τέλ. ὅτι ἐξ ἡμῶν οὔτε
και ὁ ἐκ σοῦ τεχθεις ... σαρκοφόρος θεὸς ἡμῶν.
3. (φ. 22 r -29 r ) Τοῦ αὐτοῦ, Εἰς τὸ ρητὸν τοῦ Εὐαγγελίου, ὃς ἂν εἴπη
λόγον κατὰ τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου. Τέλ. ἐρχόμενοι δὲ ἥξουσιν ἐν
ἀγαλλιάσει αἵροντες τὰ δράγματα.

ΜΑΘΗΜΑΤΑΡΙΟ

(σ. 1-54) Στοιχεῖα ἐκ διαφόρων ποιητῶν.
(σ. 55-56) Στίχοι εἰς τὸν Φωκυλίδην.
(σ. 56-74) Φωκυλίδου ποίημα νουθετικόν.
(σ. 75-103) Κάτωνος ρωμαίου γνῶμαι.
(σ. 107-115) Ἰσοκράτους πρὸς Δημόνικον παραινέσεις λόγος α, ἐξηγηθεὶς ἐκ
τῆς ἑλληνίδος διαλέκτου εἰς ἡμετέραν διάλεκτον, παρὰ τοῦ σοφωτάτου τε
καὶ λογιωτάτου κυρίου κυρίου σεβαστοῦ τοῦ ἐκ Τραπεζοῦντος καὶ
ἐπιπόνου Εὐσταθείου Λάμβρου τοῦ ἐξ Ἰωαννίνων. Ἀρχ. Ἡμεῖς, ὦ Δημόνικε,
ἐξετάζοντες τὰ ἤθη. Τέλ. Οὔτε ἂν ἴσως θέλῃς νὰ ὀμόσῃς ἀληθῶς πάλιν νὰ
μὴν ὀμόσῃς.
(σ. 129-137) Πρὸς τὸν εἰπόντα «Προμηθεὺς εἶ ἐν λόγοις».
(σ. 138-173) Πρὸς Νιγρῖνον ἐπιστολή. Νιγρῖνος ἢ περὶ φιλοσόφου ἤθους.
(σ. 174-240) Δίκη φωνηέντων. Ἐπὶ ἄρχοντος Ἀριστάρχου Φαληρέως.
(σ. 240-247) Ἀλκυὼν ἢ περὶ μεταμορφώσεως.
(σ. 248-269) Προμηθεὺς ἢ καύκασος.

<ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΨΑΛΙΔΑΣ;> Μεταφυσικὴ

(φ. 5 r -108 r ) <ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΨΑΛΙΔΑΣΣ;>, Στοιχεῖα Μεταφυσικῆς. Ἀνέκδοτο. – (φ.
5 r -7 r ) «Τὰ πρὸ τῆς μεταφυσικῆς εἰωθότα προλέγεσθαι, ἔνθα καὶ περὶ τῆς
φύσεως αὐτῆς καὶ χρήσεως». Ἀρχ. (α΄) Φιλοσοφία τὸ θειότατον ἅμα καὶ
κάλλιστον τοῖς ἀνθρώποις εἶναι μάθημα. – (φ. 7 r -42 r ) «Περὶ Ὀντολογίας».
Ἀρχ. Ἔστιν οὖν τῆς Ὀντολογίας τὰς ὁλικωτέρας καὶ κοινὰς ἐννοίας, εὖ τε καὶ
διακεκριμένως ἀναπτύξασθαι. – (φ. 42 v -58 v ) «Μεταφυσικῆς μέρος Β΄.
Κοσμολογία γενική». Ἀρχ. Κοσμολογία γενική ἐστιν ἐπιστήμη τοῦ κόσμου ἐν
γένει. – (φ. 59 r -96 r ) «Μεταφυσικῆς μέρος Γ΄. Ἡ Ψυχολογία». Ἀρχ. Διὰ τοῦ
πνεύματος ἐν γένει ἐκληφθέντος, οὐδὲν ἕτερον ἐννοοῦμεν εἰμὴ οὐσίαν ἁπλῆν.
– (φ. 96 v -108 r ) «Μεταφυσικῆς μέρος Δ΄. Θεολογία φυσική». Ἀρχ. Ὅσα περὶ
θεοῦ καὶ τῶν ἐκείνων ἰδίων, ἐξ ἡγήτορος καὶ διδασκάλου τοῦ λόγου
γινώσκομεν. – Πιθανότατα πρόκειται γιὰ μετάφραση/διασκευὴ ἀπὸ τὸν Ἀθ.
Ψαλίδα τοῦ ἔργου Christian Wolff, Philosophia prima sive Ontologia (1730),
Cosmologia generalis (1731), Psychologia empirica (1732), Psychologia
rationalis (1734) Theologia naturalis (1736, 1737) [Chr. Wolff, Gesammelte
Werke, II. Abteilung: Lateinische Schriften, έκδ. J. Ecole, Hildesheim – New
York, 1964 κ.ἑ.]· βλ. καὶ Παν. Νοῦτσος, «Ἕνα μαθηματάριο ‘Μεταφυσικῆς’
τοῦ Ἀθανασίου Ψαλίδα», Ὁ Ἐρανιστὴς 18 (1986) 93-104.

ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΛΕΜΜΥΔΗΣ – ΚΕΙΜΕΝΑ ΛΟΓΙΚΗΣ

1. (φ. 2 r -61 r ) Νικηφόρου τοῦ Βλεμμύδου, Ἔκδοσις ἀκριβὴς περὶ λογικῆς
ἐπιστήμης, Ἀρχ. Ἐπειδήπερ ἡ λογικὴ ἐπιστήμη πρὸς τὴν ἱερὰν γραφὴν
καὶ πάντας τοὺς τῆς ἀληθείας λόγους. Τέλ. καὶ σοφιστικοὶ ἔλεγχοι
δέκα καὶ τρεῖς: — τέλος καὶ τῷ θεῷ χάρις, Ἔκδ. PG 142, 688C1-
725Β9. Ἔκδ. Νικηφόρος Βλεμμίδης, Ἐπιτομὴ Λογικῆς, ἐκδ. Θωμᾶς
Μανδακάσης, Λειψία 1784, σ. 1-21 (ΘΠ, ἀρ. 1383).
2. (φ. 65 r -91 r ) Διάφορα κείμενα μὲ κενὰ καὶ συνοδευόμενα ἀπὸ διάφορα
σχήματα λογικῆς.

Γεώργιος Κορέσσιος , Θεολογικά έργα .

Τίτλος (4r): «ΘΕΟ-ΛΟΓΙΚΟΝ ΠΕΡΙ ΕΞΟΧΗΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ συγγραφὲν παρὰ τοῦ σοφωτάτου καὶ λογιωτάτου ἄκρου θεολόγου τῆς μεγάλης Ἐκκλησίας, καὶ ἐν ἰατροῖς ἀρίστου ΚΥΡΙΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΟΡΕΣΣΙΟΥ τοῦ Χίου καὶ ἀφιερωθὲν τῷ Παναγιωτάτῳ Θειοτάτῳ καὶ Σοφωτάτῳ ἀρχιεπισκόπῳ Κωνσταντινουπόλεως Νέας Ρώμης τῷ οἰκουμενικῷ Πατριάρχῃ ΚΥΡΙῼ ΚΥΡΙῼ ΚΥΡΙΛΛῼ τῷ ἐκ Βεῤῥοίας, Ταὐτὸν εἰπεῖν τῇ ἁγίᾳ τοῦ Χριστοῦ καθολικῇ Ἀποστολικῇ Ἀνατολικῇ ΕΚΚΛΗΣΙΑ· Ἐν ἔτει τῷ σωτηρίῳ ͵αχλα΄» (ἐρυθρόγραφα τὰ κεφαλαῖα πλὴν τῶν λέξεων ΚΥΡΙΟΥ, ΚΥΡΙῼ). – Ἀνέκδοτο. Γιὰ τὸ ἔργο καὶ τὰ σωζόμενα χειρόγραφα βλ. Στουπάκης, Γεώργιος Κορέσσιος, σ. 180-220 (βλ. Βιβλ.).
(φ. 5r-7r) Προσφώνηση ἀφιερωματικὴ τοῦ συγγραφέα πρὸς τὸν Οἰκουμ. Πατριάρχη Κύριλλο Β΄ ἐκ Βεροίας Χαλεπίου (Συρίας): (κεφαλαῖα) «Τῷ Παναγιωτάτῳ Θειοτάτῳ καὶ Σοφωτάτῳ Οἰκουμενικῷ Πατριάρχῃ κυρίῳ κυρίῳ Κυρίλλῳ τῷ ἐκ Βεῤῥοίας, Γεώργιος ὁ Κορέσσιος θεολόγος τῆς μεγάλης Ἐκκλησίας τὴν ὀφειλομένην εὐλάβειαν» (Τῷ Κυρίλλῳ: ἐρυθρόγραφα). Ἀρχ. Οἶδα ΠΑΤΕΡ ἐπιστάτα τῆς ἐκκλησίας ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΤΕ ΚΑΙ ΣΟΦΩΤΑΤΕ, ἄλλους μὲν ἄλλοις προσύλοις τῶν δωρεῶν τοὺς προϊσταμένους. Τέλ. καὶ σοφωτάτῳ νεύματι ἀπερχόμενος, εἴης τῶν ἐς βίον μακραίωνα ἀφικομένων. Στὴν ἄνω ὤα τοῦ φ. 5r: Χ(ριστὸ)ς ἡγοῦ.
(φ. 7v) Ἀπαντητικὴ ἐπιστολὴ Κυρίλλου Β΄: «ΚΥΡΙΛΛΟΣ Ο ΕΚ ΒΕΡ-ΡΟΙΑΣ ἐλέῳ Θεοῦ Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως νέας Ῥώμης καὶ οἰκουμενικὸς Πατριάρχης». Ἀρχ. Ἐχρονίσαμεν γράψαι σοι λογιώτατε καὶ σοφώτατε Ἰατρέ, οὐχ ὅτι ἀχάριστοι καὶ ἀμνήμονες, ἀλλ’ ὅτι πολλαῖς βαπριζόμενοι ταῖς τηκεδόσιν. Τέλ. ἀλλὰ παρὰ τοῦ θεοῦ καὶ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, οὗ ἡ χάρις μετὰ τῆς σῆς λογιότητος. Μετὰ τὴν ἐπιστολή (ἀπὸ κάτω): Ἐν ἔτει σωτηρίῳ ͵αχλζ΄ φευρουαρίου κϛ΄. Ὁ Κωνσταντινουπόλεως καὶ ἐν Χ(ριστ)ῷ εὐχέτης.
(φ. 8r) Σημείωμα (συγγραφέα): Ἡ Θεολογία παρὰ τῇ γραφῇ λέγεται σοφία τοῦ θεοῦ … ὅμοιοι δὲ γινόμεθα, ἤγουν ἀγλαΐας θείας ἀνάμεστοι.
(φ. 8v) «ΕΠΙΓΡΑΜΜΑ Πρὸς τὸν εὐκλεέστατον σοφώτατον καὶ θεο-λογικώτατον καὶ ἐν Ἰατροῖς ἄριστον κύριον κύριον Γεώργιον τὸν Κορέσσιον, ἑλλάδι τε καὶ λατινίδι φωνῇ κεκοσμημένον ἄνδρα τῷ ὄντι εὐσεβείᾳ σωφροσύνῃ νοῦ καθαρότητι καὶ φιλανθρωπίᾳ διαπρεπῇ, πολλῶν ἀντάξιον ἄλλων» (ἐρυθρ.: τὰ κεφαλαῖα τοῦ τίτλου, τὸ πρωτόγραμμα Π, ὁ τίτλος τοῦ δευτέρου ἐπιγράμματος, ὅπως καὶ τὰ ἀρχικὰ τῶν μονῶν στίχων ποὺ ἀκολουθοῦν):
Οὐρανὸς ἑπτάζωνος χάρισιν εἶ γλυκερῇσιν
πάνσοφε τῷ Κορέσῃ πλημμύρα τῆς σοφίης·Οἷα κεκοσμημένος ἄστρασι λαμπροῖς ἑπτὰ πλανήτων
θεσμοῖς θειολόγοις παγχθονίων συνόδων.
Ἔξοχα δ’ ἠελίῳ γανόοντι πᾶσαν ἐπ’ αἶαν
πίστει τῇ ἀτρεκεῖ θεσπεσίων πατέρων·
Τῇ σε διαυγαζούσῃ ὣςς λιπαρὰν σελαναίαν,
οἷά τε ψυχοσόον σώματι ἀτερσόφον.
Πρὸς δὲ φέρεις πόλον αὖτε βόρειον νειλοτροφῆα,
εὐκελάδου ῥήτρης ἠδὲ θεηγορίης·
Ἀστέρα τηλεφανῆ Χίοιο, μέγ’ ὄμματε κόσμου,
ῥεύματα ὠκεανοῦ ἐκ προχέων σοφίης.
Καὶ πόλον ἠδὲ νότειον, δόγματα δεύτερα φῶτα
μυστοπόλων Χριστοῦ φθέγμασιν ἀμφιχέων.
Δωδεκάτην ζώων ἐκλαμπετόεσσαν ἀέλλην,
ἄρθρων πιστοσύνης φέρτατα σοῖς καμάτοις.
Ζώδια μὲν καλέουσιν ἀμύμονες οὐρανοφάνται,
φαίνεις ἀμβροσύνης πᾶσιν ἐπιχθονίοις.
Ναὶ μήν, καὶ θρασυκάρδιον Ὠρίονος ἀρίστου,
πάμμεγα Κορέσσιον τὸ ξίφος ἑκτάδιον.
Σφάτον ἅπαντας παμπήδην δολοφράδμονας ἄνδρας,
ἄλλος ἅτ’ Ὠρίων ἔκδικος εὐσεβίης.
Ἔστι δὲ καὶ λύρα τετράχορδος σαῖς δ’ ἐνὶ Μούσαις
φθόγγους κρουομένη αἰπυτάτης σοφίης.
Ἄθρει και τετράγωνον σαφαῖραν οὐρανιώνων
τέτταρα κλίματα γῆς, ἠδέ γε μέτρα θαλάσσης.
Τὰς ἀρετὰς ὡς ἄστρα μὲν ἀπλανέας τε πλάνητας
ἣν σὺ καταστερόεις ἤθεσι κυδαλίμοις.
Ἠρ’ ὅσον οὐρανὸς ἀστερόεις γαίης πολὺ κρείττων,
τοσσάτιον τελέθεις φέρτατος ἐκ μερόπων.

Εἰς τὸν αὐτόν.
Πνευματοῤῥύτων ἐκ φρεάτων ὁ Κορέσσιος ἀντλῶν,
νάματ’ ἀπὸ στομάτων πᾶσι βροτοῖς προχέει.
Γλώσσης τοὕνεχ’ ἑῆς γλυκερῆς κόρος, οὔποτ’ ἐσεῖται,
Ματέρος οἷα λόγων νέκταρος ἡδυτέρων.

Τὸ πρῶτο ἐπίγραμμα ἐκδίδεται καὶ στὸ Στουπάκης, Γεώργιος Κορέσσιος, σ. 181-182 (βλ. Βιβλ.)· ἀμφότερα ἐπίσης στὸ Ι. Σακελλίων, Πατμιακὴ Βιβλιοθήκη ἤτοι ἀναγραφὴ τῶν ἐν τῇ Βιβλιοθήκῃ τῆς κατὰ τὴν νῆσον Πάτμον γεραρᾶς καὶ βασιλικῆς Μονῆς τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου καὶ Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου τεθησαυρισμένων χειρογράφων τευχῶν, Ἀθήνα 1890, σ. 154-155, ἀπὸ τὸν κώδ. Πάτμου ΤΙΑ΄-ΤΙΖ΄. Στὸν ἐν λόγω κώδικα ἀναφέρεται ὡς συνθέτης τοῦ δευτέρου ἐπιγράμματος ὁ ἱερομόναχος Νεκτάριος Σιναΐτης, μετέπειτα πατριάρχης Ἱεροσολύμων (1660-1669). Τὰ δύο ἐπιγράμματα καὶ στὸν κώδ. 216 τοῦ Πατρ. Ἱεροσολύμων, φ. 7r· βλ. Α. Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, Ἱεροσολυμιτικὴ Βιβλιοθήκη, τ. 1, [Ἁγία Πετρούπολη 1891], σ. 219 (ἀνατύπ.: Βρυξέλλες 1963).
(φ. 9r-14v) Πίνακας περιεχομένων. Τίτλος (9r): «ΕΛΕΓΧΟΣ ἢ πίναξ τῆς παρούσης Ἱερᾶς Θεολογίας, διῃρημένης ἐν βιβλίοις ἕξ». Σημειώνονται τὰ ἕξι βιβλία καὶ τὰ ὑποκεφάλαια μὲ τὴν ἔνδειξη φλ [: φύλλα], μὲ τὴν ὁποία ὑπονοῦνται ὅμως σελίδες. Ἡ παραπομπὴ σὲ φύλλα (δηλ. σελίδες) διακόπτεται στὴ σ. 173 τοῦ Πίνακα (πρὸς τὸ τέλος τοῦ Βιβλίου Β΄). Οἱ λέξεις ΕΛΕΓΧΟΣ, οἱ ἐπικεφαλίδες (ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ κ.λπ.) καὶ τὰ πρωτογράμματα τῶν ὑποκεφαλαίων: ἐρυθρόγραφα.
(σ. 1-101) «ΠΕΡΙ ΕΞΟΧΗΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ … ΒΙΒΛΙΟΝ ΠΡΩΤΟΝ» (ἐρυθρ.). Ἀρχ. Ἡ θεολογία κατὰ τὸν θεῖον Διονύσιον ἐν τῇ πρὸς Τῖτον ἐπιστολή. – (σ. 194-177) «ΒΙΒΛΙΟΝ ΔΕΥΤΕΡΟΝ» (ἐρυθρ.). Ἀρχ. Τὸ ἁμάρτημα τοῦ Ἀδὰμ ὑπῆρχε πεπερασμένον, ἀποτέλεσμα ὂν πεπερασμένης δυνάμεως. – (σ. 195-302) «ΒΙΒΛΙΟΝ ΤΡΙΤΟΝ Περὶ προορισμοῦ καὶ χάριτος» (ἐρυθρ.). Ἀρχ. Ὁ ἀγαθὸς καὶ ὑπεράγαθος θεὸς ὁ διὰ τὴν ἄκραν ἀγαθότητα. – (σ. 303-456) «… Περὶ φυσικῶν ἰδιωμάτων τοῦ Θεοῦ. ΒΙΒΛΙΟΝ ΤΕΤΑΡΤΟΝ» (ἐρυθρ.). Ἀρχ. Ἐπειδὴ ὅση δύναμις τοῖς προσωπικοῖς θεωρήμασι διητήμασι. – (σ. 457-518) «… ΒΙΒΛΙΟΝ ΠΕΜΠΤΟΝ Περὶ τῆς τῶν ἀγγέλων δημιουργίας» (ἐρυθρ.). Ἀρχ. Περιοδευομένης τῆς περὶ τῶν ἀσωμάτων θεωρίας, ἤδη πρὸς τὴν τῶν ἀσωμάτων οὐσιῶν δεῖν τρέπεσθαι ἔγνωμεν. – (σ. 519-618) «ΒΙΒΛΙΟΝ ΕΚΤΟΝ· Πραγματεία τῶν μυστηρίων διαλαμβάνουσα» (ἐρυθρ.). Ἀρχ. Τινὲς τὸ μυστήριον βούλονται εἶναι αἰσθητὸν σημεῖον ἱεροῦ πράγματος.
2. (σ. 619-733) «Ἀπολογία Γεωργίου Κορεσσίου Θεολόγου τῆς μεγάλης Ἐκκλησίας πρὸς τὸν ἐν τῇ Ἀγγλίᾳ τῶν σοφῶν σύλλογον ὡς ἐκ μέρους τῶν τῆς Κωνσταντινουπόλεως κληρικῶν» (ἐρυθρ.). Ἀρχ. Πρῶτον φὴς μὴ εἶναι ἀναγκαῖον τὴν ἀληθινὴν ἀποδιώκει τὴν οὐσίαν τοῦ σημαίνοντος. Τέλ. δι’ ἣν αἰτίαν καὶ μεσίταις κεχρήμεθα. – Ἀνέκδοτο. Γιὰ τὸ ἔργο καὶ τὰ σωζόμενα χειρόγραφα βλ. Στουπάκης, Γεώργιος Κορέσσιος, σ. 274-278 (βλ. Βιβλ.), ὅπου ὅμως δὲν ἀναφέρεται ὁ παρὼν κώδικας (στὸ ἴδιο, σ. 274). Τὸ ἔργο συνεγραφη τὸ 1631.
3. (σ. 734-769) [ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΡΕΣΣΙΟΣ], «Περὶ εὐαγγελικοῦ κήρυκος» (ἐρυθρ.) [Σχεδάσματα ἐκκλησιαστικῶν λόγων]. Ἀρχ. Ὀφείλει ὁ εὐαγγελικὸς κῆρυξ μετὰ τὸ προοίμιον καὶ τὴν προδιήγησιν καὶ τὴν διήγησιν τῆς προκατασκευῆς. Τέλ. πρὸς Ῥωμ.: καὶ ἀδελφοί, 23: τοῦ Ματθαίου, καὶ τὰ ἑξῆς. Μετὰ τὸ πέρας (ἐρυθρ.): Τέλος καὶ τῷ Θεῷ δόξα. – Ἀνέκδοτο. Γιὰ τὸ συγκεκριμένο ἔργο καὶ τὰ σωζόμενα χειρόγραφα βλ. Στουπάκης, Γεώργιος Κορέσσιος, σ. 410-423 (βλ. Βιβλ.), ὅπου ὅμως δὲν ἀναφέρεται ὁ παρὼν κώδικας (στὸ ἴδιο, σ. 410).
Ὁ κώδικας χρονολογεῖται βάσει γραφῆς δ΄ τέταρτο τοῦ 18ου αἰ., καὶ ὄχι στὸν 17ο αἰ., ὅπως τὸν χρονολογεῖ ὁ Σιγάλας (Βιβλ.), ὁ ὁποῖος παρασύρθηκε προφανῶς ἀπὸ τὴ χρονολογία συγγραφῆς τῶν ἔργων (ἔτ. 1631 τὰ δύο πρῶτα)· τὴ χρονολόγηση τοῦ Σιγάλα γιὰ τὸν κώδικα ἀντιγράφει καὶ ὁ Στουπάκης, Γεώργιος Κορέσσιος, σ. 160 (Βιβλ.). Γιὰ τὴ χρονολόγηση τοῦ χειρογράφου βλ. καὶ Γρ.
Παρόμοια κωδικολογικὰ χαρακτηριστικὰ μὲ τὸν κώδ. ΔΒΚ 6.

Κορέσσιος, Γεώργιος 1563-1661

Ευγένιος Βούλγαρης , Φυσική Βούκερερ.

(φ. 1 r -129 v ) Μετάφραση τοῦ Βούλγαρη στὸ ἔργο τοῦ J. F. Wucherer,
Delineatio physicae in usum auditorium publicae luci exposita, Ἰένα 1720. –
Ἀνέκδοτο. Γιὰ τὸ ἔργο καὶ τὰ σωζόμενα χειρόγραφα βλ. Stiernon, «Eugène
Boulgaris», σ. 781. Πβ. καὶ κώδ. ΔΒΚ 11.
(φ. 1 r ) Τίτλος: «Φυσικὴ Ἰωάννου Φριδερίκου Βουκερέρ».
(φ. 1 r -34 v ) «Εἰσηγήσεων τῆς Φυσιολογίας μέρος τὸ κατὰ γένος» (§ α΄-σξθ΄).
Ἀρχ. Τὰς περὶ τῶν φυσικῶν πραγμάτων εἰσηγήσεις ἥκω σοι προτιθέμενος τῷ
ἀναγινώσκοντι. Τέλ. ἤδη δὲ ἐπὶ τὴν εἰδικωτέραν φυσικῆς θεωρίαν μεταβῶμεν.
(φ. 34 v -62 r ) «Φυσικῆς Μέρος δεύτερον, ἤτοι Φυσικῆς κατ’ εἶδος. Περὶ
Οὐρανοῦ» (§ σο΄-υμζ΄]). Ἀρχ. Ἡ τῶν οὐρανίων σωμάτων ἀκριβὴς θεωρία. Τέλ.
ἐπὶ τὴν τῆς γῆς, καὶ τῶν ἐν αὐτῇ σωμάτων κάτειμεν θεωρίαν.
(φ. 62 r -104 v ) «Τῶν τῆς φυσικῆς φιλοσοφίας εἰσηγήσεων τοῦ κατ’ εἶδος
μέρους, τμῆμα β ον . Περὶ γῆς καὶ τῶν ἐν αὐτῇ σωμάτων» (§ υμη΄-χϞδ΄). Ἀρχ.
Ἔστω δὴ πρῶτον περὶ στοιχείων ἡμῶν ὁ λόγος. Τέλ. Ἀλλὰ τούτων ἡ
ἀκριβεστέρα σκέψις τῆς προταθείσης ἐπιτομῆς τοὺς ὅρους ὑπεράλεται.
(φ. 105 r -129 v ) «Τῆς περὶ ἀνθρώπου Διδασκαλίας» (§χϞε΄-ωϞγ΄). Ἀρχ. Ἰτέον
ἄρα ἐπὶ τὴν τιμιωτάτην διδασκαλίαν τὴν περὶ ἀνθρώπου. Τέλ. (κολ.) ἡ
Δευτέρα γάρ ἐστιν ἡ μετὰ τῶν ἄλλων, καὶ μάλιστα ἢν ἄγαθὸς και [πεπαιδ.
Σὲ πολλὰ φύλλα «αὐτιά» σημειώσεων ποὺ προεξέχουν τῶν φύλλων.

Ευγένιος Βούλγαρης

Γεράσιμος Βλάχος, Ρητορική. – Βικέντιος Δαμοδός , Ρητορική.

1. (σ. 1-22) ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΒΛΑΧΟΣ, «Διδασκαλία περὶ τοῦ ἀκραιφνοῦς τρόπου τοῦ
διδάσκειν τὸ θεῖον καὶ ἱερὸν εὐαγγέλιον, ἐκδοθεῖσα παρὰ Γερασίμου
Βλάχου τοῦ Κρητός». Ἀρχ. Προοίμιον ἐν εἴδει χρείας. Πορευθέντες εἰς
τὸν κόσμον ἅπαντα κηρύξατε τὸ εὐαγγέλιόν μου πάσῃ τῇ κτίσῃ. Τέλ.
ἡδοναῖς τισὶ καὶ εὐφροσύναις ἐνέτυχε, τὴν δὲ τούτων αἰτίαν ἐν ἄλλοις
δηλώσωμεν. Ἀκολουθεῖ ἁπλοϊκὸ σχῆμα ἐν εἴδει σχεδιαγράμματος: τῶν
καθ’ ὕπνους φαινομένων. α ον ἐνύπνιον. β ον φάντασμα. γ ον χρηματισμός.
δ ον ὅραμα. ε ον ὄνειρος. – Προηγεῖται τοῦ κειμένου προσφώνηση πρὸς τὸν
Βησσαρίωνα Μακρῆ, βάσει τῆς ὁποίας τεκμαίρεται ὅτι ἡ «Διδασκαλία
ἐκπονήθηκε κατ’ αἴτησιν τοῦ τελευταίου». Ἐπιγραφή: Τῷ
σεβασμιωτάτῳ ἐν πνευματικοῖς πατράσι καὶ λογιωτάτῳ ἐν Διδασκάλοις
κ(υρί)ῳ Βησ-σαρίωνι Μακρῇ, τῷ τῶν Ἰωαννίνων βλαστήματι καὶ
Διδασκάλῳ, Γεράσιμος Βλάχος κοινός, τῶν ἐπιστημῶν διδάσκαλος,
κήρυξ τοῦ ἱεροῦ εὐαγγελίου, καὶ καθηγούμενος τοῦ ἐν Κερκύρᾳ

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΟΖΑΝΗΣ

 106 

σεβασμίου μοναστη-ρίου, τῆς ὑπεραγίας Θ(εοτό)κου Παλαιοπόλεως,
εὔχομαι εὖ διάγειν καθεκάτερον τὸν ἄνθρωπον. Ἀρχ. Ζητήσας παρὰ τῆς
ἡμετέρας εὐτελείας, σεβασμιώτατε, τὸν τρόπον τοῦ διδάσκειν τὸ θεῖον
καὶ ἱερὸν εὐαγγέλιον. Τέλ. καὶ διὰ γραμμάτων ἀποδοῦναι τὰς ἀμοιβάς.
Ἔῤῥωσο. –Ἔκδ. Κ. Δυοβουνιώτης, «Γερασίμου Βλάχου τοῦ Κρητός –
Διδασκαλία περὶ τοῦ ἀκραιφνοῦς τρόπου τοῦ διδάσκειν τὸ θεῖον καὶ
ἱερὸν εὐαγ-γέλιον», Ἐκκλησία 16 (1938) 163-165 (μερικὴ ἔκδ.)· Κ.
Κούρκουλας, Ἡ ἀνέκδοτος Ὁμιλητικὴ τοῦ Γερασίμου Βλάχου, Ἀθήνα
1958 (πλήρης ἔκδ.). Σχετικὰ μὲ τὸ ἔργο τοῦ Βλάχου βλ. Γ. Σπυριδάκης,
«Γεράσιμος Βλάχος», Ἐπετηρὶς τοῦ Μεσαιωνικοῦ Ἀρχείου 2 (1940) 70-
106: 258 188 (ΤΑ 31) 86 κ.ἑ.· Β. Τατάκης, Γεράσιμος Βλάχος ὁ Κρής
(1605/7-1685). Φιλόσοφος, Θεολόγος, Φιλόλογος, Βενετία 1973, σ. 44·
Βασιλικὴ Μπόμπου-Σταμάτη, «Παρατηρήσεις στὰ χειρόγραφα τῶν
ἔργων τοῦ Γερασίμου Βλάχου», Ἑλληνικὰ 28 (1975) 375-393: 387-389·
Χατζοπούλου, Κατάλογος χειρογράφων Μπενάκη, σ. 257-258. Γιὰ ἄλλα
χειρόγραφα βλ. https://archivesetmanuscrits.bnf.fr/ark:/12148/cc4290c/ca
112 .
1. (σ. 25-177) ΒΙΚΕΝΤΙΟΣ ΔΑΜΟΔΟΣ, «Ἐγχειρίδιον ῥητορικῆς, ἤτοι μέθοδος, καὶ
διδασκαλία, καὶ τρόπος τοῦ συνθέτειν τὰς διδαχάς» (24 κεφ.). Ἀρχ. Τὸ
πρῶτον, ὁποῦ πρέπει νὰ εἶναι εἰς εἴδησιν ἐκείνου, ὁποῦ θέλει νὰ κάμῃ
τὸ ἔργον τοῦ ἱεροκήρυκα. Τέλ. ἐκ τῶν ὁποίων οἱ ἔξω ῥήτορες ἐδύνοντο
νὰ συνθέσουν σχετικὰ προοίμια. – (σ. 178-181) «Πίναξ τῶν
περιεχομένων εἰς τοὺς ἐξ ἀρχῆς ταύτης τῆς βίβλου τρόπους ὑπὲρ τῶν
ἱεροκηρύκων». Γιὰ τὸ ἔργο βλ. κώδ. ΔΒΚ 24. — Βασιλικὴ Μπόμπου-
Σταμάτη, Ὁ Βικέντιος Δαμοδός. Βιογραφία-Ἐργογραφία 1700-1754,
ἐκδ. ΜΙΕΤ, Ἀθήνα, 1998, σ. 147-148
2. (σ. 183-227) ΒΙΚΕΝΤΙΟΣ ΔΑΜΟΔΟΣ, «Μέθοδος σύντομος πρακτικὴ περὶ
ῥητορικῆς τῶν ἱερῶν λόγων τοῦ δημηγορικοῦ, καὶ ἐπιδεικτικοῦ γένους,
πρὸς τὸν εὐλαβέστατον καὶ λογιώταταν ἐν ἱερεῦσι Πέτρον Μάνεσιν
Κερκυραῖον παρὰ Βικεντίου τοῦ Δαμῳδοῦ τοῦ ἐκ τῆς νήσου
Κεφαληνίας». Ἀρχ. Περὶ τοῦ δημηγορικοῦ λόγου, καὶ περὶ διδαχῆς.
Ὅλη ἡ δυσκολία ὁποῦ δοκιμάζεις, λογιώτατε δέσποτα, εἰς τὴν σύνθεσιν
τοῦ ῥητορικοῦ λόγου. Τέλ. Καὶ ταῦτα περὶ τῆς πραγματείας ταύτης
κατὰ συντομίαν γενομένης. Τέλος· τῷ Θεῷ δ’ ἔστω δόξα. — Βασιλικὴ
Μπόμπου-Σταμάτη, Ὁ Βικέντιος Δαμοδός. Βιογραφία-Ἐργογραφία
1700-1754, ἐκδ. ΜΙΕΤ, Ἀθήνα, 1998, σ. 147-148.

Βλάχος, Γεράσιμος ο Κρής, 1605 ή 7-1685

Νεμέσιος Έμεσης

(φ. 1 r -116 r ): Νεμεσίου Ἐπισκόπου Ἐμέσης, περὶ φύσεως ἀνθρώπου Τέλος.
Ἔκδ. M. Morani, Nemesii Emeseni de natura hominis [Bibliotheca
scriptorium Graecorum et Romanorum Teubneriana (BT) Leipzig: Teubner,
1987]: 1-136.

Νεμέσιος , Επίσκοπος Εμέσης της Φοινίκης, (4ος/5ος αι.)

Ηρωδιανός, Της μετά Μάρκον βασιλείας ιστορία.

1. (σ. 1-217) Τίτλος (φ. 1 r ): «Ἡρωδιανοῦ τῆς μετὰ Μάρκον βασιλείας
ἱστοριῶν». – (σ. 1-39) Βιβλίο α΄. Ἀρχ. Οἱ πλεῖστοι τῶν περὶ συγκομιδὴν
ἱστορίας ἀσχοληθέντων. – (σ. 40-75) Βιβλίο β΄. – (σ. 76-108) Βιβλίο γ΄. –
(σ. 108-135) Βιβλίο δ΄. – (σ. 136-154) Βιβλίο ε΄. – (σ. 155-173) Βιβλίο
ϛ΄. – (σ. 174-199) Βιβλίο ζ΄ . – (σ. 200-217) Βιβλίο η΄. Ἔκδ. K.
Stavenhagen, Herodiani ab excessu divi Marci libri octo, ἐκδ. Teubner,

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΟΖΑΝΗΣ

 124 

Λειψία 1922 (ἀνατύπ. 1967). Κάποιες ἐλάχιστες παρασελίδιες
σημειώσεις ἀπὸ μτγν. χέρι.
2. (σ. 219-221) Ἐξήγης περὶ συμβόλων καὶ ἀντικειμένων ἀπὸ τὴν Παλαιὰ
Διαθήκη. Ἀρχ. Αἱ πτέρυγες τῶν ἀγγέλων, τὸ ὕψος δηλοῦσι τῆς αὐτῶν
φύσεως. Τέλ. Διὰ τοῦτο λέγει ὁ προφήτης ἀνατελεῖ ὄνομα αὐτῷ.
3. (σ. 222-223) «Ἐξήγησις τῶν τῆς βιβλογενεσίας ὀνομάτων». Ἀρχ.
Πληγωμένος ἦτον ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ τὸν διάβολον τὸν ἄνθρωπόλεθρον
ὄφιν. Τέλ. Καὶ γὰρ τὸ Μαρίας ὄνομα κυρία τῆς θαλάσσης ἑρμηνεύεται.
4. (224 καὶ ἔσω ὀπίσθιο κάλυμμα) «Ἐκ τῶν τοῦ Σολομ[ῶντος] παροιμιῶν».
Ἀρχ. Ὥσπερ ἐνώπιον χρυσοῦν ἐν ῥινὶ ὑός. Τέλ. Μακρόθυμος ἀνὴρ
πολὺς ἐν φρονήσει.

Ηρωδιανός

Αποτελέσματα 51 έως 60 από 101