(φ. 3 r -18 r ) 1778. ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ, Πρὸς Δημόνικον (μὲ ἑρμηνεία).
(φ. 21 r -37 r ) ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, Ὁμιλία κατὰ τῶν ὀργιζομένων (CPG
2854). PG 31, 353-372

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΟΖΑΝΗΣ

 108 

(φ. 38 r -57 v ) Τοῦ αὐτοῦ, Εἰς τὸ «καθελῶ μου τὰς ἀποθήκας καὶ μείζονας
οἰκοδομήσω».
(φ. 58 r -79 r ) Τοῦ αὐτοῦ, Εἰς τὸ πρόσεχε σεαυτῷ 79 v :  Ἄρτι μὲν ἐπεπαύμην
εἰς τὰ διδασκαλεῖα φοιτῶν, Δοκίμιον κονδυλλίου: Βίος Λουκιανοῦ ἢ περὶ
ἐνυπνίου, 1.1.
(φ. 80 r -113 r ) ΘΕΟΔΩΡΗΤΟΣ ΚΥΡΟΥ, Περὶ προνοίας.
(φ. 116 r -142 r ) ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, Ὁμιλία πρὸς τοὺς νέους ὅπως ἂν ἐξ
ἑλληνικῶν ὠφελοῖντο λόγων (CPG 2867). PG 31, 564-589. Ἔκδ. Boulenger,
Saint Basile, σ. 41-61. Κείμενο μὲ διάστιχη ψυχαγωγικὴ ἑρμηνεία.
(φ. 144 r -171 v ) ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, Περὶ πολυπραγμοσύνης, Dumortier –
Defradas, Plutarque, σ. 266-284.
(φ. 172 r -275 v ) ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ, Τετράστιχα ἰαμβεῖα καὶ ἡρῶα εἰς
τὰ κεφαλαιωδῶς ρηθέντα ἐν τῇ παλαιᾷ, γραφῇ.
(φ. 276 r -319 r ) ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΝΑΖΙΑΝΖΗΝΟΣ, Εἰς Καισάριον τὸν ἑαυτοῦ
ἀδελφὸν ἐπιτάφιος.
(φ. 320 r -374 r ), Τοῦ αὐτοῦ, Εἰς τὸν Μέγαν Ἀθανάσιον.
(φ. 376 r -392 r ), φ. 376 r Ἐπίγραμμα Τὸν ἐξισωτὴν τῶν βασιλείων φόρων ὁ
γρήγορος νοῦς δεξιοῦται τοῖς λόγοις· καὶ τοὺς φόρους τίθησι μετριοτέρους,
εὐσπλαγχνίας πλάστιγγας αὐτῷ ῥυθμίσας. Ὑπόθεση: Τισί μὲν δοκεῖ
δικανικὸς Εἰς τοὺς λόγους καὶ εἰς τὸν ἐξισωτὴν Ἰουλιανόν (Λόγος 19).
Προηγεῖται τοῦ σχολιασμοῦ ἡ ὑπόθεση. Ἀρχ. Τισὶ μὲν δοκεῖ δικανικὸς εἶναι ὁ
λόγος … καὶ τῶν δημοσίων φόρων διορθωτήν. φ. 376 v Τίτλος: Τίς ἡ τυραννὶς
ἣν ἐξ ἀγάπης ἀεὶ τυραννούμεθα. ἀρχ. (σχόλια) Τίς ἡ τοσαύτη φησὶ τυρρανὶς
καὶ βία, τέλ. μίαν δόξαν τῆς ἁγίας Τριάδος. Γιὰ τὸ κείμενο βλ. CPG Suppl.
3010.19· ΒHGa 1918· PG 35, 1044-1064 – σχολιασμὸς ἀνέκδοτος. Βενετία
Μαρκιανὴ Βιβλιοθήκη, gr. II. 37, φ. 127 v -138 r , ΤΑ 302, σ. 642-652.
(φ. 392 v -410 r ) Τοῦ αὐτοῦ, Λόγος εἰς τοὺς Μακκαβαίους. (ἑρμηνεία καὶ
ἀνάλυση). Εἰς τοὺς Μακκαβαίους (Λόγος 15). Προηγεῖται τοῦ σχολι- ασμοῦ
ἡ ὑπόθεση. Ἀρχ. Ἐν ταῖς μακκαβαιϊκαῖς βίβλοις ἀναγέγραπταί τις ἀνὴρ
Ἰούδας, ἀρχ. (σχόλια) Ἐζητεῖτο παρὰ πολλοῖς ἰδεῖν μάρτυσι τακτέον τοὺς
Μακκαβαίους, τέλ. ὁ ἐξουθενῶν με ἀτιμωθήσεται. Γιὰ τὸ κείμενο βλ. CPG
Suppl. 3010.15· BHGa 1007· PG 35, 912-933.
(φ. 411 r -433 v ) Τοῦ αὐτοῦ, Ἐπιτάφιος εἰς Καισάριον. (Ἑρμηνεία καὶ
ἀνάλυση). Πβ. ἀριθ. 8 σ. 276-319.
(φ. 434 r -459 r ) Τοῦ αὐτοῦ, Εἰς τὸν Μέγαν Ἀθανάσιον (Ἀνάλυση). (πβ. σ.
320-391).
(φ. 462 r -484 r ) Τοῦ αὐτοῦ, Λόγος εἰς τὴν Χριστοῦ Γέννησιν. (Ἀνάλυση).
(φ. 484 v -485 v ) <Γνῶμαι διαφόρων>.

1. (φ. 3 r -10 r ) ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ, Περὶ τοῦ ἐνυπνίου ἤτοι βίος Λουκιανοῦ, Ἀρχ.
(ἀκέφ.) Πολλοῖς καὶ ἀγαθοῖς κοσμήμασι, σωφροσύνης τε καὶ
εὐσεβείας. ἔκδ. A.M. Harmon, Lucian, vol. 3, Cambridge, Mass.:
Harvard University Press, 1921 (repr. 1969): σ. 214-232. (10.5 κ.ἑ.)

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΩΔΙΚΩΝ 1-100

 103 

2. (φ. 10 r -112 v ) Νεκρικοί διάλογοι Ἔκδ. Jacobitz, Luciani, τ. 1. (φ. 10 r -14 v )
Διογένους καὶ Πολυδεύκους· Ἔκδ. σ. 136-138. – (φ. 14 v -23 r ) Χάρωνος
καὶ Ἑρμοῦ· Ἔκδ. σ. 149-154. – (φ. 23 v -28 r ) Μενίππου, Ἀχακοῦ,
Πυθαγόρου καὶ Σωκράτους· (φ. 28 r -30 r ) Πλούτων ἢ κατὰ
Μενίππου·Ἔκδ. σ. 138-139. – (φ. 30 r -32 r ) Ἑρμοῦ καὶ Χάρωνος· Ἔκδ.
σ. 140-141. – (φ. 32 v -34 r ) Πλούτωνος καὶ Ἑρμοῦ· (φ. 34 v -38 v )
Τερψίωνος καὶ Πλούτωνος·Ἔκδ. σ. 142-144. – (φ. 38 v -46 r )
Ἀλεξάνδρου, Ἀννίβα, Μίνωος καὶ Σκηπίωνος· (φ. 46 r -48 v ) Μίνωος καὶ
Σωστράτου· (φ. 48 v -51 r ) Διογένους καὶ Μαυσώλου· (φ. 51 v -53 r ) Νιρέως
καὶ Θερσίτου καὶ Μενίππου· (φ. 53 r -54 v ) Μενίππου καὶ Χείρωνος· (φ.
55 r -62 r ) Διογένους καὶ Ἀντισθένους καὶ Κράτητος· (φ. 62 r -64 v )
Μενίππου καὶ Τειρεσίου· (φ. 65 r -66 v ) Αἴαντος καὶ Ἀγαμέμνονος· (φ.
66 v -68 r ) Μενίππου καὶ Κερβέρου· (φ. 68 v -97 v ) Χάρων ἢ
ἐπισκοποῦντες· (φ. 98 r -112 v ) Μένιππος ἢ Νεκυιομαντία.
2.(φ. 112 v -133 r ) Περὶ τοῦ μὴ ῥᾳδίως πιστεύειν διαβολῇ. Ἔκδ. Bompaire,
Lucien, τ. 2, σ. 146-168.
3. (φ. 137 r -145 v ) Πατρίδος ἐγκώμιον. Ἔκδοση πρωτοτύπου στό: Bompaire,
Lucien, τ. 2, σ. 8-13.
4. (φ. 147 r -163 v ) Περὶ πένθους 147r: δύο καὶ μισὴ ἀράδες τοῦ κειμένου
ἀνολοκλήρωτες (Τίτλος καὶ Ἀρχ. Ἄξιον ρε παρατηρεῖν … τὰ
συμβαίνοντα, ἐπαναλαμβένεται πλήρως τὸ κείμενο ἐξ ἀρχῆς ἀπὸ τὸ φ.
147 v
5. (φ. 165 r –188 r ) ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, Ὁμιλία κατὰ {τῶν} ὀργιζομένων
(CPG 2854). PG 31, 353-372.
6. (φ. 188 v -224 r ) Ὁμιλία κατὰ μεθυόντων (CPG 2858). PG 31, 444-464.
(φ. 224 r -256 r ) Περὶ τοῦ μὴ προσηλῶσθαι, ταῖς βιωτικαῖς (τοῖς βιωτικοῖς χφ.)
καὶ περὶ τοῦ ἐμπρησμοῦ (ἐμπυρισμοῦ ἔξωθεν τῆς ἐκκλησίας χφ.) (CPG
2866). PG 31, 540-553Α1, 560Β10-564
1. (φ. 256 v -289 r ) Ὁμιλία πρὸς τοὺς νέους ὅπως ἂν ἐξ ἑλληνικῶν
ὠφελοῖντο λόγων (CPG 2867). PG 31, 564-589. Ἔκδ. Boulenger, Saint
Basile, σ. 41-61.
2. (φ. 289 r -315 v ) Ὁμιλία ὅτι οὐκ ἔστιν αἴτιος τῶν κακῶν ὁ Θεός (CPG
2853). PG 31, 329-353.
3. (φ. 317 r – 366 v ) ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, Περὶ παίδων ἀγωγῆς. Sirinelli–
Philippon, Plutarque, σ. 34-63.
4. Κείμενο γιὰ τὶς ἐννέα Μοῦσες, Ἀρχ. Φασὶ τὰς Μούσας … Τέλ.
Καλλιόπην ποιήσεως· ἀπαντᾶ στὰ Σχόλια στὸν Λουκιανὸ, Σχόλιο στὶς
Εἰκόνες, ἀρ. 43, H. Rabe, Scholia in Lucianum, Leipzig: Teubner, 1906
(repr. 1971): σ.186. 7-12.
5. (φ. 371 r -408 v ) Περὶ τοῦ ἀκούειν. Klaerr – Philippon – Sirinelli,
Plutarque, σ. 36-62.

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΟΖΑΝΗΣ

 104 

6. (φ. 411 r -436 v ) Περὶ πολυπραγμοσύνης, Dumortier – Defradas,
Plutarque, σ. 266-284.
7. (φ. 439 r -481 v ) Περὶ ἀδολεσχίας, G. N. Bernardakis, Plutarchi Moralia,
τ. 3, Λειψία, 1891, σ. 322-333.

1. (σ. 1-22) ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΒΛΑΧΟΣ, «Διδασκαλία περὶ τοῦ ἀκραιφνοῦς τρόπου τοῦ
διδάσκειν τὸ θεῖον καὶ ἱερὸν εὐαγγέλιον, ἐκδοθεῖσα παρὰ Γερασίμου
Βλάχου τοῦ Κρητός». Ἀρχ. Προοίμιον ἐν εἴδει χρείας. Πορευθέντες εἰς
τὸν κόσμον ἅπαντα κηρύξατε τὸ εὐαγγέλιόν μου πάσῃ τῇ κτίσῃ. Τέλ.
ἡδοναῖς τισὶ καὶ εὐφροσύναις ἐνέτυχε, τὴν δὲ τούτων αἰτίαν ἐν ἄλλοις
δηλώσωμεν. Ἀκολουθεῖ ἁπλοϊκὸ σχῆμα ἐν εἴδει σχεδιαγράμματος: τῶν
καθ’ ὕπνους φαινομένων. α ον ἐνύπνιον. β ον φάντασμα. γ ον χρηματισμός.
δ ον ὅραμα. ε ον ὄνειρος. – Προηγεῖται τοῦ κειμένου προσφώνηση πρὸς τὸν
Βησσαρίωνα Μακρῆ, βάσει τῆς ὁποίας τεκμαίρεται ὅτι ἡ «Διδασκαλία
ἐκπονήθηκε κατ’ αἴτησιν τοῦ τελευταίου». Ἐπιγραφή: Τῷ
σεβασμιωτάτῳ ἐν πνευματικοῖς πατράσι καὶ λογιωτάτῳ ἐν Διδασκάλοις
κ(υρί)ῳ Βησ-σαρίωνι Μακρῇ, τῷ τῶν Ἰωαννίνων βλαστήματι καὶ
Διδασκάλῳ, Γεράσιμος Βλάχος κοινός, τῶν ἐπιστημῶν διδάσκαλος,
κήρυξ τοῦ ἱεροῦ εὐαγγελίου, καὶ καθηγούμενος τοῦ ἐν Κερκύρᾳ

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΟΖΑΝΗΣ

 106 

σεβασμίου μοναστη-ρίου, τῆς ὑπεραγίας Θ(εοτό)κου Παλαιοπόλεως,
εὔχομαι εὖ διάγειν καθεκάτερον τὸν ἄνθρωπον. Ἀρχ. Ζητήσας παρὰ τῆς
ἡμετέρας εὐτελείας, σεβασμιώτατε, τὸν τρόπον τοῦ διδάσκειν τὸ θεῖον
καὶ ἱερὸν εὐαγγέλιον. Τέλ. καὶ διὰ γραμμάτων ἀποδοῦναι τὰς ἀμοιβάς.
Ἔῤῥωσο. –Ἔκδ. Κ. Δυοβουνιώτης, «Γερασίμου Βλάχου τοῦ Κρητός –
Διδασκαλία περὶ τοῦ ἀκραιφνοῦς τρόπου τοῦ διδάσκειν τὸ θεῖον καὶ
ἱερὸν εὐαγ-γέλιον», Ἐκκλησία 16 (1938) 163-165 (μερικὴ ἔκδ.)· Κ.
Κούρκουλας, Ἡ ἀνέκδοτος Ὁμιλητικὴ τοῦ Γερασίμου Βλάχου, Ἀθήνα
1958 (πλήρης ἔκδ.). Σχετικὰ μὲ τὸ ἔργο τοῦ Βλάχου βλ. Γ. Σπυριδάκης,
«Γεράσιμος Βλάχος», Ἐπετηρὶς τοῦ Μεσαιωνικοῦ Ἀρχείου 2 (1940) 70-
106: 258 188 (ΤΑ 31) 86 κ.ἑ.· Β. Τατάκης, Γεράσιμος Βλάχος ὁ Κρής
(1605/7-1685). Φιλόσοφος, Θεολόγος, Φιλόλογος, Βενετία 1973, σ. 44·
Βασιλικὴ Μπόμπου-Σταμάτη, «Παρατηρήσεις στὰ χειρόγραφα τῶν
ἔργων τοῦ Γερασίμου Βλάχου», Ἑλληνικὰ 28 (1975) 375-393: 387-389·
Χατζοπούλου, Κατάλογος χειρογράφων Μπενάκη, σ. 257-258. Γιὰ ἄλλα
χειρόγραφα βλ. https://archivesetmanuscrits.bnf.fr/ark:/12148/cc4290c/ca
112 .
1. (σ. 25-177) ΒΙΚΕΝΤΙΟΣ ΔΑΜΟΔΟΣ, «Ἐγχειρίδιον ῥητορικῆς, ἤτοι μέθοδος, καὶ
διδασκαλία, καὶ τρόπος τοῦ συνθέτειν τὰς διδαχάς» (24 κεφ.). Ἀρχ. Τὸ
πρῶτον, ὁποῦ πρέπει νὰ εἶναι εἰς εἴδησιν ἐκείνου, ὁποῦ θέλει νὰ κάμῃ
τὸ ἔργον τοῦ ἱεροκήρυκα. Τέλ. ἐκ τῶν ὁποίων οἱ ἔξω ῥήτορες ἐδύνοντο
νὰ συνθέσουν σχετικὰ προοίμια. – (σ. 178-181) «Πίναξ τῶν
περιεχομένων εἰς τοὺς ἐξ ἀρχῆς ταύτης τῆς βίβλου τρόπους ὑπὲρ τῶν
ἱεροκηρύκων». Γιὰ τὸ ἔργο βλ. κώδ. ΔΒΚ 24. — Βασιλικὴ Μπόμπου-
Σταμάτη, Ὁ Βικέντιος Δαμοδός. Βιογραφία-Ἐργογραφία 1700-1754,
ἐκδ. ΜΙΕΤ, Ἀθήνα, 1998, σ. 147-148
2. (σ. 183-227) ΒΙΚΕΝΤΙΟΣ ΔΑΜΟΔΟΣ, «Μέθοδος σύντομος πρακτικὴ περὶ
ῥητορικῆς τῶν ἱερῶν λόγων τοῦ δημηγορικοῦ, καὶ ἐπιδεικτικοῦ γένους,
πρὸς τὸν εὐλαβέστατον καὶ λογιώταταν ἐν ἱερεῦσι Πέτρον Μάνεσιν
Κερκυραῖον παρὰ Βικεντίου τοῦ Δαμῳδοῦ τοῦ ἐκ τῆς νήσου
Κεφαληνίας». Ἀρχ. Περὶ τοῦ δημηγορικοῦ λόγου, καὶ περὶ διδαχῆς.
Ὅλη ἡ δυσκολία ὁποῦ δοκιμάζεις, λογιώτατε δέσποτα, εἰς τὴν σύνθεσιν
τοῦ ῥητορικοῦ λόγου. Τέλ. Καὶ ταῦτα περὶ τῆς πραγματείας ταύτης
κατὰ συντομίαν γενομένης. Τέλος· τῷ Θεῷ δ’ ἔστω δόξα. — Βασιλικὴ
Μπόμπου-Σταμάτη, Ὁ Βικέντιος Δαμοδός. Βιογραφία-Ἐργογραφία
1700-1754, ἐκδ. ΜΙΕΤ, Ἀθήνα, 1998, σ. 147-148.