Το Αρχειακό Κουτί ΚΤ39 αποτελείται από 8 φακέλους οι οποίοι περιέχουν 20 λυτά έγγραφα.
Φ01 : Έγγραφα που εκδόθηκαν υπό Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης Ιωσήφ σχετικά με τον ορισμό του Βενιαμίν ως Επισκόπου Σερβίων και Κοζάνης (2 λυτά έγγραφα)
Φ02 : Έγγραφα του Πατριάρχου Κων/πόλεως Ιωακείμ του έτους 1849 σχετικά με την παραίτηση του Βενιαμίν και την εκλογή του Ευγενίου ως Επισκόπου Σερβίων και Κοζάνης (3 λυτά έγγραφα)
Φ03 : Έγγραφα του Πατριάρχου Κων/πόλεως Ανθίμου (6 λυτά έγγραφα)
Φ04 : Αναφορές κατοίκων της περιοχής Κοζάνης (2 λυτά έγγραφα)
Φ05 : Συμφωνητικά κατοίκων για παραχώρηση εδαφών (2 λυτά έγγραφα)
Φ06 : Έγγραφα σχετικά με βυρσοδεψία (2 λυτά έγγραφα)
Φ07 : Προικοσύμφωνο
Φ08 : Δύο Πατριαρχικά σιγίλλια του Διονυσίου του Δ' (1676) και Γρηγορίου του Ε' (1798)

Το αρχειακό κουτί 1 αποτελείται από 7 Φακέλους, που περιλαμβάνουν τα ομαδοποιημένα έγγραφα τριών κατηγοριών με βάση τη δομή που ακολουθήθηκε για την έκδοση του βιβλίου του Γεώργιου Σαλακίδη με τίτλο "Τα Σουλτανικά Έγγραφα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης της Κοζάνης (1721-1909)''
Η ενότητα 1 περιλαμβάνει τους 3 φακέλους που αφορούν στην Εκκλησία κυρίως σε θέματα ανώτερου κλήρου αλλά και στη γενικότερη οργάνωση της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Φ01 Επισκοπικά και μητροπολιτικά διοριστήρια έγγραφα
Φ02 Έγγραφα για την οργάνωση της Ορθόδοξης Εκκλησίας
Φ03 Έγγραφα σχετικά με κοσμικά κτήρια
Η ενότητα 2 περιλαμβάνει 2 φακέλους με έγγραφα σχετικά με το φορολογικό status της Κοζάνης, αλλά και με άλλα οικονομικά θέματα.
Φ04 Έγγραφα σχετικά με το φορολογικό status της Κοζάνης
Φ05 Έγγραφα σχετικά με άλλα οικονομικά θέματα.
H ενότητα 3 περιλαμβάνει 1 φάκελο με έγγραφα σχετικά με εμπόρους και εμπορικά προνόμια.
Φ06 3 έγγραφα σχετικά με εμπόρους και εμπορικά προνόμια
Τέλος ο Φ07 περιέχει έγγραφο που προστέθηκε εκ των υστέρων και αφορά σε απονομή παρασήμου σε Επίσκοπο

Το Αρχείο των Σουλτανικών Εγγράφων αριθμεί 1 Αρχειακό κουτί, 6 φακέλους και 39 τεκμήρια. Όπως διαφαίνεται στον παρακάτω πίνακα η αρίθμηση των εγγράφων ακολούθησε τη χρονολογική τους σειρά .
Έγγραφο 1 : 5-14 Αυγ. 1721, άδεια επιδιόρθωσης της εκκλησίας του Αγ. Νικολάου στην Κοζάνη
Έγγραφο 2 : 19-28 Ιουλ. 1728, παράπονα για τον ήχο της καμπάνας του Αγ. Νικολάου στην Κοζάνη
Έγγραφο 3 : 22 Αυγ. 1785, φιρμάνι για τον διορισμό του επισκόπου Θεόφιλου
Έγγραφο 4 : 4 Ιαν. 1787, παρενόχληση του επισκόπου Θεόφιλου από πιστωτές του προκατόχου του
Έγγραφο 5 : 29 Μαρτ. 1794, ανανέωση της παραχώρησης του μουκαταά της Κοζάνης ως μαλικιανέ
Έγγραφο 6 : 19 Σεπτ. 1798, ανανέωση παλαιότερης διαταγής για τις ελευθερίες του μουκαταά της Κοζάνης
Έγγραφο 7 : 3 Μαΐου 1814, παρενόχληση και επιβολή προστίμων σε τρεις Εκκλησίες με την πρόφαση του ελέγχου
Έγγραφο 8 : 23 Ιουλ. 1815, φιρμάνι για τον διορισμό του επισκόπου Βενιαμίν
Έγγραφο 9 : 6 Σεπτ. 1833, παράπονα των Κοζανιτών για υπερβολική φορολόγηση
'Εγγραφο 10 : 25 Δεκ. 1833, έρευνα για τη δυνατότητα ανανέωσης παλαιότερης διαταγής για τις ελευθερίες του μουκαταά της Κοζάνης
Έγγραφο 11 : 24 Δεκ.1833 - 2 Ιαν. 1834, παράπονα των Κοζανιτών για υπερβολική φορολόγηση
Έγγραφο 12 : 1 Αυγ. 1839, αποστολή μουμπασίρη στην Κοζάνη για τον φόρο "ζετζριγιέ"
Έγγραφο 13 : 8 Οκτ. 1841, παραχώρηση ενός πρώην τσιφλικιού του Τεπεντενλή Αλί πασά στην Κοζάνη σε μια χριστιανή
Έγγραφο 14 : 11-20 Φεβρ. 1843, φιρμάνι για τον διορισμό του επισκόπου Βενιαμίν
Έγγραφο 15 : 6-15 Μαρτίου 1849, βεράτιο παραχώρησης προνομίων σε Κοζανίτη έμπορο
Έγγραφο 16 : 23 Μαΐου - 1 Ιουν. 1849, φιρμάνι για τον διορισμό του επισκόπου Ευγενίου
Έγγραφο 17 : 8-17 Σεπτ. 1850, παρενόχληση ιερέα από το χωριό Μπαξί επειδή τελούσε θρησκευτικές τελετές σε σπίτι
Έγγραφο 18 : 24 Μαρτίου - 2 Απρ. 1851, παρενόχληση ιερέα από το χωριό Μικρή Βάντσα επειδή τελούσε θρησκευτικές τελετές σε σπίτι
Έγγραφο 19 : 14-23 Ιαν. 1852, ρύθμιση δανείων δύο ζιμμήδων με τους πιστωτές τους
Έγγραφο 20 : 17-26 Σεπτ. 1860, ρύθμιση προβλήματος με τη μεταβίβαση χωραφιών στο χωριό Λουζιανή
Έγγραφο 21 : 11-20 Απρ. 1862, βεράτιο παραχώρησης προνομίων σε Κοζανίτη έμπορο
Έγγραφο 22 : 11-20 Απρ. 1862, διαταγή καταχώρησης του παραπάνω βερατίου στα ιεροδικαστικά κατάστιχα
Έγγραφο 23 : 29 Ιουλ. - 7 Αυγ. 1862, άδεια για την επισκευή της Εκκλησίας του Αγίου Αθανασίου στην Κοζάνη
Έγγραφο 24 : 4-13 Αυγ. 1864, άδεια ανέγερσης σχολείου θηλέων στην Κοζάνη
Έγγραφο 25 : 4-13 Αυγ. 1864, άδεια ανέγερσης σχολείου αρρένων στην Κοζάνη
Έγγραφο 26 : 16-24 Ιουλ. 1865, άδεια για την επισκευή της Εκκλησίας της Αγίας Τριάδας της Μονής Ιλαρίωνα
Έγγραφο 27 : 22 Ιουλ. 1872, άδεια για την ανέγερση της εκκλησίας του Αγ. Δημητρίου στο χωριό Κτένι
Έγγραφο 28 : 16 Ιουλ. 1894, βεράτιο διορισμού του μητροπολίτη Κωνστάντιου
Έγγραφο 29 : 11 Ιουν. 1896, άδεια για την ανέγερση της εκκλησίας του Ταξιάρχη στο χωριό Μάρτσιστα
Έγγραφο 30 : 18 Οκτ. 1896, άδεια για την ανακαίνιση της εκκλησίας του Αγ. Νικολάου στο νεκροταφείο των Σερβίων
Έγγραφο 31 : 26 Ιουν. 1897, άδεια επισκευής της εκκλησίας του Αγ. Νικολάου στην Κοζάνη
Έγγραφο 32 : 2 Μαρτ. 1899, άδεια για την ανέγερση σχολείου (Βαλταδώρειο) στην Κοζάνη
Έγγραφο 33 : 25 Μαΐου 1901, άδεια αποπεράτωσης του κωδωνοστασίου της εκκλησίας του χωριού Μάρτσιστα
Έγγραφο 34 : 17 Νοεμ. 1901, άδεια για την εκ νέου ανέγερση του κωδωνοστασίου της εκκλησίας του Προφήτη Ηλία στην Κοζάνη
Έγγραφο 35 : 12 Ιουν. 1902, άδεια για την εκ νέου ανέγερση της εκκλησίας του Αγ. Δημητρίου στο χωριό Λαβπάνιτσα
Έγγραφο 36 : 15 Απρ. 1906, άδεια για την εκ νέου κατασκευή της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου στην Αιανή
Έγγραφο 37 : 14 Ιουν. 1909, άδεια μετατροπής της οικίας του Κων. Δρίζη στην Κοζάνη σε νοσοκομείο
Έγγραφο 38 : 15 Ιουν. 1909, άδεια για την εκ νέου κατασκευή και διαπλάτυνση της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου στην Κοζάνη
Έγγραφο 39 : 15 Μαρτ. 1868, βεράτιο απονομής παρασήμου στον επίσκοπο Κοζάνης Ευγένιο
Από την άλλη πλευρά ωστόσο τα έγγραφα ομαδοποιήθηκαν ώστε η μετάφραση και ο σχολιασμός τους να ακολουθούν κάποιες θεματικές ενότητες. Έτσι προέκυψαν ουσιαστικά 3 ενότητες.
Η πρώτη ενότητα αποτελείται από τους φακέλους Φ01, Φ02, Φ03 και αφορά στην Εκκλησία κυρίως σε θέματα ανώτερου κλήρου αλλά και στη γενικότερη οργάνωση της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Η δεύτερη ενότητα περιλαμβάνει τους φακέλους Φ04 και Φ05 και έχει να κάνει με το φορολογικό status της Κοζάνης, αλλά και με άλλα οικονομικά θέματα.
Τέλος, η τρίτη ενότητα περιλαμβάνει τον φάκελο Φ06 (3 έγγραφα) σχετικά με εμπόρους και εμπορικά προνόμια.
Ο φάκελος Φ7 περιλαμβάνει 1 έγγραφο , το οποίο προστέθηκε στο τέλος και αφορά σε απονομή παρασήμου σε Επίσκοπο

Κων/πολη, 5-14 Αυγούστου 1721
Προς τον ναΐπη του Εγρί Μπουτζάκ
Μετά από αίτηση του ναΐπη χορηγείται άδεια επιδιόρθωσης της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου στην Κοζάνη, η οποία υπέστη ζημιές από σεισμό. Απαγορεύεται , όμως, ρητά η επέκταση της εκκλησίας.
Verso: Άδεια επισκευής εκκλησίας Αγίου Νικολάου παθούσης εκ σεισμού / μέσα του μηνός Σεβάλ έτους 1233 αραβικού (Σαλακίδης, 2004, σ. 203)
Μετάφραση του εγγράφου Λ1 είναι διαθέσιμη στις σελίδες σελ. 87-88 του βιβλίου του Γεώργιου Σαλακίδη'' Τα Σουλτανικά Έγγραφα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης της Κοζάνης (1721-1909)"
Από τα έγγραφα του φακέλου αυτού μόνο αυτό είναι σουλτανικό διάταγμα σχετικό με επιδιόρθωση εκκλησίας στην προ των μεταρρυθμίσεων περίοδο.

Κων/πολη, 19-28 Ιουλίου 1728
Προς τον διοικητή του εγιαλετιού της Rumili, τον καδή του Τζουμά και τον ναΐπη του Εγρί Μπουτζάκ.
Μετά από επιστολή του ναΐπη στην οποία καταγράφονται τα παράπονα των μουσουλμανικών χωριών που βρίσκονται κοντά στην Κοζάνη, ότι δηλαδή οι κάτοικοι της τελευταίας κατασκεύασαν ένα εργαλείο σαν κουδούνι, του οποίου ο ήχος δεν επιτρέπει να ακουστεί το δικό τος προσκλητήριο για προσευχή, διατάζεται να απομακρυνθεί το εργαλείο αυτό.
Verso: Το επάνω μέρος του φιρμανιού, στην οπίσθια πλευρά του οποίου είναι γραμμένο το ακόλουθο ελληνικό κείμενο, είναι αποκομένο και βρέθηκε μαζί με το φιρμάνι : από 1140.../ το φιρμάνι του σουλτάν μεημέτι όπου από έλεός του έκαμεν έμρι δια να έχωμεν εις την εκκλησίαν του αγίου Νικολάου σήμαντρα σιδερένια και ξύλινα. (Σαλακίδης, 2004, σ. 204)
Μετάφραση του εγγράφου Λ2 είναι διαθέσιμη στις σελίδες σελ. 89-90 του βιβλίου του Γεώργιου Σαλακίδη'' Τα Σουλτανικά Έγγραφα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης της Κοζάνης (1721-1909)"

Ορθογώνια επιγραφή με καμπυλόγραμμη αετωματική επίστεψη. Φέρει επίγραμμα από τον Ελληνοδιδάσκαλο Ν. Βαλκιζή ή Βαρκούση.

Περιλαμβάνονται διάφορες εκκλησιαστικές επιστολές, πωλητήρια έγγραφα, συμφωνητικά Θεσσαλονικέων και αρχιερατικές και πατριαρχικές εγκύκλιοι.
Αναλυτικότερα :
Λ51496 : Επιστολή συγκέλλου Θεοφίλου προς τον Θεόφιλο Επίσκοπο Σερβίων και Κοζάνης, 1785 (Καλινδέρης, 1951, σ. 73 αρ.42)
Λ51497 : Αναφορά Κοζανιτών προς το Πατριαρχείο, 1787 (Καλινδέρης, 1951, σ. 74 αρ.43). Παράπονα Κοζανιτών για Μητροπολίτη Βοδενών
Λ51498 : Αρχιερατική εγκύκλιος (1), 1787 (Καλινδέρης, 1951, σ. 77 αρ.44). Με την εγκύκλιο αυτή ο Θεόφιλος ζητά την στήριξη των χριστιανών, κληρικών κλπ ως νέο χειροτονημένο Αρχιερέα
Λ51499 : Αρχιερατική εγκύκλιος (2), 22-04-1800 (Καλινδέρης, 1951, σ. 77, 78 αρ.44). Με την εγκύκλιο αυτή ο Θεόφιλος Επίσκοπος Σερβίων και Κοζάνης απευθύνεται προς τους χριστιανούς του βιλαετιού Τσιαρτσιαμπά, ενημερώνοντάς τους ότι από 5 Μαίου θα κάνει στην Εκκλησία της Παναγίας της Κάλλιανης σαρανταλείτουργο καλώντας τους να γράψουν τα ονόματα τους προς ένα γρόσι στον απεσταλμένο του αρχιδιάκονο Μεθόδιο.
Λ51500 : Μπεράτι του μητροπολίτου Θεσσαλονίκης Γερασίμου (χωρίς χρονολογία) (Καλινδέρης, 1951, σ. 78-88 αρ.45)
Λ51501 : Πατριαρχική εγκύκλιος, Ιούλιος 1781. (Καλινδέρης, 1951, σ. 46-48 αρ.31). Με την εγκύκλιο αυτή προς τον Επίσκοπο Σερβίων και Κοζάνης [Ιγνάτιο] ο Πατριάρχης Γαβριήλ καθορίζει 6 από τους εφημέριους της Κοζάνης να παραμείνουν στην Ελλάδα και μόνο με άδεια του δεσπότη να αναχωρήσουν για άλλη χώρα.
Λ51502 : Επιστολή, 20 Μαΐου 1784 . (Καλινδέρης, 1951, σ. 54 αρ.37 (2))Σύμφωνα με τον Καλινδέρη σε αυτή την επιστολή ο Αρδαμερίου Διονύσιος απευθύνεται στον Θεσσαλονίκης να μεσολαβήσει στον Οικουμενικό Πατριάρχη για υπόθεση που αφορά σε μητέρα που το παιδί της βρίσκεται στη φυλακή
Λ51503 : Εγκύκλιος του Θεσσαλονίκης Ιακώβου σχετικά με χρέος και πληρωμή, 20 Ιουλίου 1782 (Καλινδέρης, 1951, σ. 46-48 αρ.32)
Λ51504 : Πωλητήριο, 29 Αυγούστου 1785.(Καλινδέρης, 1951, σ. 49 αρ.33 (2)). Πώληση χωραφιού του Γεώργιου Παρίση και της γυναίκας του στον Ρούση Κοντορούση στ θέση Κυδωνιές
Λ51505 : Πωλητήριο, 5 Απριλίου 1793. (Καλινδέρης, 1951, σ. 49 αρ.33 (3)). Πώληση χωραφιού του Δημήτριου και Νικόλαου Μανθούλη στον Ρούση Κοντορούση στη θέση Τζαϋπούνη.
Λ51506 : Επιστολή 29 Φεβρουαρίου 1784. (Καλινδέρης, 1951, σ. 54 αρ.37 (21)). Με την επιστολή του αυτή ο Αρδαμερίου Διονύσιος ζητά συγγνώμη από τον Παναγιώτατό του τον Θεσσαλονίκης [Ιάκωβο], γιατί αναχώρησε πριν λίγες μέρες για το Άγιο Όρος χωρίς να τον ενημερώσει.
Λ51507 : Πωλητήριο, 16 Δεκεμβρίου 1808. (Καλινδέρης, 1951, σ. 49 αρ.33 (4))Ο Νάννος Γεωργίου Κοϊμτζή πωλεί στην Εκκλησία του Αγίου Νικολάου τόπο από εργαστήρι του Νάννου Λάτζκου
Λ51508 : Συμφωνητικό γράμμα Θεσσαλονικέων, 28 Ιανουαρίου 1783 (Καλινδέρης, 1951, σ. 49-51 αρ.34)
Λ51509 : Επιστολή, 25 Μαρτίου 1778, (Καλινδέρης, 1951, σ. 40 αρ.26 (1)). Επιστολή του Νικόλαου Καρατζά προς τον Θεσσαλονίκης Δαμασκηνό με θέμα ευχές για τις εορτές του Πάσχα
Λ51510 : Επιστολή, 10 Απριλίου 1778. (Καλινδέρης, 1951, σ. 40 αρ.26 (2)) Ο Νικόλαος Καρατζάς απαντά σε ευχετήρια επιστολή Αρχιερέα πιθανότατα του Θεσσαλονίκης Δαμασκηνού
Λ51511 : Επιστολή Πατριάρχου Σωφρονίου προς τον Θεσσαλονίκης Δαμασκηνό [τέλη Δεκέμβρη 1778] (Καλινδέρης, 1951, σ. 44 αρ.29)
Λ51512 : Επιστολή του Νικολάου Καρατζά , 9 Ιουνίου 1778 (Καλινδέρης, 1951, σ. 43 αρ.26 (3))
Λ51513 : Επιστολή του Νικολάου Καρατζά, 22 Νοεμβρίου 1779 (Καλινδέρης, 1951, σ. 43 αρ.26 (4))
Λ51514 : Επιστολή του Κυζίκου Αγαπίου, 28 Απριλίου 1778 (Καλινδέρης, 1951, σ. 43 αρ.27)
Λ51515 : Επιστολή του Εφέσου Μελετίου, 15 Ιουνίου 1778 (Καλινδέρης, 1951, σ. 43 αρ.28)

Ο φάκελος Φ01 περιέχει φιρμάνια/διαταγές σχετικά με διορισμούς κληρικών ως Επισκόπων Σερβίων και Κοζάνης , στα οποία περιέχονται οι ρήτρες βερατίου που δόθηκαν στους Μητροπολίτες ούτως ώστε βάσει αυτών να ενεργούν οι επίσκοποι ως αντιπρόσωποί τους.
Το Λ28 πρόκειται για βεράτιο διορισμού Μητροπολίτη στη θέση άλλου Μητροπολίτη.
Μετάφραση των εγγράφων με αναγνωριστικά Λ3, Λ8, Λ14, Λ16, Λ28 διαθέσιμη αναλυτικά: Λ3 (σελ.23-31), Λ8 (σελ.32-40), Λ14 (σελ.41- 48), Λ16 (σελ. 49-56), Λ28 (σελ. 57-61) στο βιβλίο του Γεωργίου Σαλακίδη "Τα Σουλτανικά Έγγραφα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης της Κοζάνης (1721-1909)''

Φιρμάνι προς τους καδή και ναΐπη Σερβίων και Κοζάνης που εκδόθηκε μετά από αίτηση του Πατριάρχη Κων/πόλεως και της Ιεράς Συνόδου , για τον Θεόφιλο, τον οποίο ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Ιάκωβος διόρισε επίσκοπο Σερβίων και Κοζάνης, και στο οποίο περιέχονται οι ρήτρες του βερατίου που δόθηκε στον ειρημένο μητροπολίτη, για να ενεργεί αυτός, δηλ. ο Θεόφιλος , ως αντιπρόσωπος του στην Επισκοπή Σερβίων και Κοζάνης.
Στο verso : μπεράτ σουρούτ του Σερβίων και Κοζάνης Φιλοθέου, ως των ημερών (;) δοθέν του....τάτου πολυχρονεμένου βασιλέως ...σουλτάν Χαμίτ 1785
Μετάφραση του εγγράφου 3 είναι διαθέσιμη στις σελίδες σελ. 23-31 του βιβλίου του Γεώργιου Σαλακίδη'' Τα Σουλτανικά Έγγραφα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης της Κοζάνης (1721-1909)"
Παρατίθεται η μετάφραση του εγγράφου 3
'Abdulhamid Han, γιος του Ahmed Han, πάντοτε νικητής
Πρότυπα των καδήδων (kadi) και των δικαστών, μεταλλεία αρετής και θεολογίας, καδή και ναΐπη (na'ib) των Σερβίων και της Κοζάνης ας αυξηθεί η αρετή τους. Με την άφιξη της υψηλής αυτοκρατορικής διαταγής να γίνει γνωστό ότι: Ο ορθόδοξος πατριάρχης της Ισταμπούλ και η σύνοδος των μητροπολιτών που εδρεύει στην Αυλή της Ευτυχίας μου υπέβαλαν σφραγισμένη αίτηση στο αυτοκρατορικό μου συμβούλιο σχετικά με το εξής θέμα:
Στο υψηλό βεράτιο που δόθηκε στον κληρικό Ιάκωβο, ο οποίος είναι μητροπολίτης Θεσσαλονίκης και των παλαιόθεν εξαρτημάτων της που ανήκουν στη δικαιοδοσία του πατριαρχείου, αναφέρεται ρητά ότι κανείς άλλος δεν πρέπει να αναμειγνύεται άδικα στη διευθέτηση των θεμάτων και των υποθέσεων καθώς και στη συλλογή των κρατικών φόρων και των υπόλοιπων φόρων που δίνουν κατά παράδοση οι φόρου υποτελείς μη μουσουλμάνοι υπήκοοι που κατοικούν σε περιοχές της δικαιοδοσίας του• ο αναφερθείς μητροπολίτης διόρισε τον επίσκοπο Θεόφιλο αντιπρόσωπό του για να συλλέγει τους κρατικούς φόρους και τους υπόλοιπους φόρους που δίνουν κατά παράδοση οι μη μουσουλμάνοι υπήκοοι που κατοικούν στα Σέρβια και την Κοζάνη και τα εξαρτημένα χωριά, που ανήκουν στη δικαιοδοσία του ειρημένου μητροπολίτη, καθώς και για να επιτελεί τις συνήθειeς τους και να διευθετεί τις υπόλοιπες υποθέσεις τους. Με την αίτησή τους, λοιπόν, ζήτησαν την ευαρέσκεια μου σχετικά με την έκδοση μιας υψηλής διαταγής η οποία να δοθεί στον ειρημένο αντιπρόσωπο, επίσκοπο Θεόφιλο, και να περιέχει με σαφήνεια τις διατάξεις του βερατίου του ειρημένου μητροπολίτη, ούτως ώστε κανείς να μην αναμειγνύεται άδικα στην επιτέλεση των συνηθειών και τη συλλογή των κρατικών φόρων και τη διευθέτηση των υπόλοιπων υποθέσεων εκ μέρους του ειρημένου επισκόπου. Για το λόγο αυτό, αφού εξετάστηκαν τα κατάστιχα των επισκοπικών μουκαταάδων (piskopos mukata'asi) που φυλάγονται στο αυτοκρατορικό μου θησαυροφυλάκιο, βρέθηκε ότι: (1) Τις εκκλησίες και τα μοναστήρια που βρίσκονται σε περιοχές που ανήκουν στη δικαιοδοσία των μητροπόλεων και που από παλιά βρίσκονται κατοχή τους, κανείς να μην τις παίρνει από τα χέρια των μητροπολιτών χωρίς να έχει υψηλή διαταγή. (2) Επίσης, κανείς να μην αναμειγνύεται και να μην παρενοχλεί τις επιδιορθώσεις που γίνονται με
άδεια του ιερού νομού σύμφωνα με το παλαιό έθιμο. (3) Και να μην
επιτρέπεται και η παρενόχληση και η επιβολή προστίμων εκ μέρους της τάξης των αξιωματούχων της κοσμικής εξουσίας (ehl-i Orf) με τη δικαιολογία ότι <<εμείς, έχοντας μπουγιουρουλντί (buyrultu), απλώς επιθεωρούμε τις εκκλησίες και τα μοναστήρια>>,χωρίς να έχουν υψηλή διαταγη. (4) Όταν κάποιος από την τάξη των ζιμμήδων (zimmi) πρόκειται να παντρευτεί ή να χωρίσει μια γυναίκα, κανείς, εκτός από τον επίσκοπο και τους διορισμένους από αυτόν αντιπροσώπους του, να μην μεσολαβεί και να μην ανακατεύεται. (5) Ό,τι διαθήκες κάνουν οι αποθανόντες κληρικοί και λαικοί ζιμμήδες,
σύμφωνα με τις συνήθειες τους, υπέρ του πατριάρχη και του μητροπολίτη και των επισκόπων τους, να γίνονται δεκτές και να εξετάζονται σύμφωνα με τον ιερό νόμο με χριστιανούς μάρτυρες. (6) Όταν διαπιστώνεται ότι κάποιος από τους μοναχούς, τους παπάδες, τις καλόγριες και τους ηγουμένους που υπάγονται στη δικαιοδοσία του ειρημένου επισκόπου, έχει διαπράξει κάποιο σφάλμα ενάντια στις συνήθειες τους και τιμωρείται σύμφωνα με αυτές, κανείς άλλος να μην στέκεται εμπόδιο και να μην αναμειγνύεται. (7) Στους παπάδες ή τους αντιπροσώπους τους, οι οποίοι, χωρίς τη συγκατάθεση και την άδεια των επισκόπων και ενάντια στις συνήθειες τους, παντρεύουν κάποιον ζιμμή στον οποίο δεν επιτρέπεται να παντρευτεί, να επιβάλλονται οι αναγκαίες τιμωρίες. (8) Όταν παρουσιάζονται διενέξεις του επισκόπου και των αντιπροσώπων του και των ανθρώπων του, που σχετίζονται με τον ιερό νόμο (§er‘-i §erif), αυτές να μην εκδικάζονται σε κανένα μέρος, αλλά να παραπέμπονται στο αυτοκρατορικό μου συμβούλιο (divan-i humayun) για να εξεταστούν ενώπιον των Μεγάλων Βεζίρηδων και των Καζασκέρηδών (kazasker) μου. Όσο χρονικό διάστημα βρίσκεται (ο επίσκοπος) στο αυτοκρατορικό συμβούλιο στην Αυλή μου για να εκδικαστεί η υπόθεσή του, να εμποδίζεται η κλήτευση (άλλου) στη θέση του. Να μην γίνονται καταναγκασμοί και παρενοχλήσεις με τη μεσολάβηση και την παράκληση τρίτου λέγοντας «Κάνε αυτόν τον μοναχό επίσκοπο», ή πάλι λέγοντας «Καθαίρεσε τον τάδε παπά και δώσε την εκκλησία του στον τάδε παπά» κανείς να μην παρενοχλεί και ασκεί βία. (9) Όπως απαιτεί ο παλαιός νόμος και το βεράτιο του ειρημένου επισκόπου, εάν αυτός έχει να λαμβάνει κάτι από τους ετήσιους αναγκαστικούς κρατικούς φόρους από τους μοναχούς, τους παπάδες και τους υπόλοιπους ζιμμήδες, οι εκάστοτε κυβερνήτες να προσφέρουν έννομη βοήθεια στους αντιπροσώπους που αυτός διόρισε για τη συλλογή τους και να τους διευκολύνει στη συλλογή. (10) Σύμφωνα με την παλαιό συνήθεια και το βεράτιό του, οι ζιμμήδες να δίνουν τους ετήσιους αναγκαστικούς κρατικούς φόρους, και τα χρήματα για την ελεημοσύνη, και τους φόρους των πανηγυριών και των γάμων και των μοναστηριών τους, καθώς και τους υπόλοιπους φόρους που εμπίπτουν στη δικαιοδοσία του πατριάρχη και του μητροπολίτη και να μην τους επιτρέπεται να φέρνουν αντιρρήσεις. (11) Ορισμένοι μοναχοί και παπάδες των περιοχών που υπάγονται στη δικαιοδοσία της επισκοπής του, οι οποίοι έχουν απαρνηθεί τον κόσμο και περιφέρονται από συνοικία σε συνοικία και προκαλούν αναταραχή, να μην περιφέρονται όπου θέλουν, ενάντια στις συνήθειες τους, και να τιμωρούνται με τη συγκατάθεση του επισκόπου τους και σύμφωνα με τα έθιμά τους, και να εμποδίζονται (από το να περιφέρονται) και να στέλνονται πίσω στα μοναστήρια που κατοικούσαν από παλιά. (12) Όταν ορισμένοι παπάδες και μοναχοί πηγαίνουν, με τη συναίνεση του επισκόπου τους, στα σπίτια των ζιμμήδων και τελούν τις συνήθειες τους, να μην παρεμποδίζονται ούτε ως προς αυτό, ούτε ως προς τις αρχές και την τάξη που διέπουν τις μεταξύ τους σχέσεις σύμφωνα με τις παλαιές συνήθειες τους, από τους καδήδες και τους ναΐπηδες και τους μουτεσελλίμηδες (mutesellim) και τους βοεβόδες (voyvoda) και τους μουτεβελλήδες (mutevelli) και τους σούμπασήδες (suba§i) και τους υπολοίπους αξιωματούχους της κοσμικής εξουσίας.
(13) Επειδή ανέκαθεν η μέριμνα και η διευθέτηση όλων γενικά των υποθέσεων και των θεμάτων των φτωχών μη μουσουλμάνων (ραγιάδων) της περιφρούρητης επικράτειάς μου, καθώς και τα έσοδα και τα έξοδα του Κοινού (ke§i§hane) τους, δεν ανήκαν, σύμφωνα με τις συνήθειες τους, αποκλειστικά στην κρίση και την φροντίδα του εκάστοτε πατριάρχη, αλλά ανετίθεντο στη σύνοδο των μητροπολιτών, και επειδή ανέκαθεν οι σφραγίδες που χρειάζονται για να εκδοθούν αποδείξεις για τα ποσά που δανείζονται ήταν στα χέρια των μητροπολιτών, καθώς η σύνοδος των μητροπολιτών ήταν υπεύθυνη για τα χρέη και την εγγύηση, και στο εξής, για να αποφευχθούν η αδικία και η απάτη εις βάρος τους (των μητροπολιτών), οι σφραγίδες όλων των μοναστηριών που βρίσκονται στην περιφρούρητη επικράτειά μου να ανατίθενται κατ' αυτόν τον τρόπο στη σύνοδο και, όπως από παλιά κανείς δεν αναμειγνυόταν και η σφραγίδα του Κοινού κατετίθετο στη σύνοδο των μητροπολιτών, έτσι και στον καιρό της βασιλείας μου, που τη συνοδεύει η ευτυχία, η αναφερθείσα σφραγίδα να ανατίθεται στη σύνοδο και να περιέχει τον τίτλο της συνόδου των μητροπολιτών που εδρεύει στην Αυλή, και να παραδίδεται στον μητροπολίτη, τον οποίο επιλέγουν μεταξύ τους (για το σκοπό αυτό). Και οι αιτήσεις που κάνουν ο πατριάρχης και η σύνοδος των μητροπολιτών,
και είναι σφραγισμένες με τη σφραγίδα του Κοινού, να είναι έγκυρες, και ό,τι αιτήσεις και αναφορές κάνουν, σχετικές με τις συνήθεις τους, αυτές να γίνονται δεκτές. (14) Εκδόθηκε παλαιότερα υψηλό φιρμάνι για να εισαχθεί στις διατάξεις των βερατίων τους ( το οποίο διελάμβανε τα εξής) : << να μην παρεμποδίζονται ο επίσκοπος και οι ιερείς, όταν τα σπίτια τους ( των χριστιανών) απαγγέλλουν το ευαγγέλιο χωρίς να υψώνουν την ένταση στην φωνή τους. Οι αξιωματούχοι της κοσμικής εξουσίας, με μόνο σκοπό την παρενόχληση, να μην χρησιμοποιούν προφάσεις, όπως ''Εσείς, σε κάποιο δωμάτιο των ιδιόκτητων σπιτιών σας, κάνετε λειτουργία και διαβάζετε το ευαγγέλιο και κρεμάτε καντήλες και ανάβετε κεριά και τοποθετείτε καθίσματα και εικόνες και κρεμάτε κουρτίνα και ανάβετε και θυμιατίζετε λιβάνι και κρατάτε ράβδο στα χέρια σας.'' Ο Μπεηλερμπέης και οι υπόλοιποι αξιωματούχοι της κοσμικής εξουσίας, ενάντια στον ιερό νόμο και ζητώντας άδικα χρήματα με μόνο σκοπό την απόκτηση πλούτου, να μην τους παρενοχλούν στην τέλεση των μάταιων συνηθειών τους, υπό την προυπόθεση, βέβαια, ότι δεν θα υψώνουν την ένταση της φωνής τους και δεν θα βλασφημούν. Να μην επιτρέπεται η αδικία και η παρενόχληση ενάντια στο φιρμάνι (αυτό). (15) Στους αντιπροσώπους και τους ανθρώπους του ειρημένου επισκόπου, οι οποίοι στέλνονται από αυτόν για να εισπράξουν κρατικούς φόρους, να δίνονται οδηγοί, και, όταν αυτοί στα μέρη που πηγαίνουν αλλάζουν ενδυμασία και φέρουν μαζί τους σύνεργα πολέμου (όπλα), οι αξιωματούχοι της κοσμικής εξουσίας, παρακινούμενοι από τον πόθο για την απόκτηση πλούτου, να μην αναμειγνύονται και να μην τους εμποδίζουν λέγοντας «Εσύ γιατί περιφέρεσαι;».(16) Κανένας ζιμμής να μην εξαναγκάζεται να γίνει μουσουλμάνος, χωρίς να το θέλει ο ίδιος. (17) Όταν κάποιοι δεν έχουν χρήματα για να πληρώσουν τους κρατικούς φόρους στον μητροπολίτη και δίνουν αντί αυτών υφάσματα και ρούχα και χρήματα, κανείς από τους εμίνηδες (emin) στους σταθμούς και στα λιμάνια να μην αναμειγνύεται και ταλαιπωρεί τους αντιπροσώπους και τους ανθρώπους (του μητροπολίτη) που τα μεταφέρουν, ζητώντας τους τελωνειακούς δασμούς και δώρα.(18) Και όταν μεταφέρουν τα προϊόντα των αμπελιών του που προορίζονται για τη διατροφή του ιωδίου του ειρημένου επισκόπου, και τον μούστο και το λάδι και το μέλι και τα υπόλοιπα προϊόντα και πράγματα που δίνει η τάξη των ζιμμήδων ως ελεημοσύνη, οι εμίνηδες των τελωνείων και οι φύλακες (γιασακτσήδες) στα λιμάνια και στις πύλες να μην τους παρεμποδίζουν ζητώντας δασμούς και οτιδήποτε άλλο.(19)Κανείς να μην αναμειγνύεται στη σύμφωνη με το νόμο κατοχή και νομή εκ μέρους του επισκόπου των αμπελιών, κήπων και τσιφλικιών που ανήκουν στη δικαιοδοσία της επισκοπής του και στις εκκλησίες και τα μοναστήρια του• καθώς και (στην κατοχή και νομή) των βακουφικών χωραφιών, βοσκότοπων και μύλων, τα οποία από παλιά ήταν καθαρή ιδιοκτησία• καθώς και των πανηγυριών και των αγιασμάτων και των σπιτιών, καταστημάτων, ακινήτων ιδιοκτησιών και πραγμάτων και ζώων που αφιερώθηκαν (έγιναν βακούφι) στα μοναστήρια του και σε παρόμοια εκκλησιαστικά ιδρύματα. (20) Όταν οι πασάδες, οι καδήδες και οι νάίπηδες με αίτησή τους, που αναφέρεται στην παύση και εξορία και την κακή διαγωγή του αναφερθέντος επισκόπου, κάνουν παράπονα, αυτά να μην εισακούονται έως ότου γίνει γνωστό εάν αληθεύουν. Και αν εκδίδεται με κάποιο τρόπο υψηλό φιρμάνι, να μην λαμβάνεται υπόψη και να μην εφαρμόζεται. Κι αν δίνεται με κάποιο τρόπο υψηλή διαταγή με προγενέστερη ή μεταγενέστερη ημερομηνία, να εμποδίζεται πάλι η εφαρμογή της. (21)Όταν κάποιοι ζιμμήδες, ενόσω ζουν, με διαθήκη ορίσουν κάποια πράγματα για τον πατριάρχη, το μητροπολίτη, τον επίσκοπο και τις εκκλησίες τους, και μετά πεθάνουν, να παίρνονται αυτά από τους κληρονόμους τους σύμφωνα με τον ιερό νόμο. (22) Και οι φόροι των νεκρών ανδρών και γυναικών των ζιμμήδων, που ονομάζονται «παρρησία» και «πρόθεση», να παίρνονται από τους κληρονόμους τους μέσω του ιερού νόμου. Από τους παπάδες και τους μοναχούς και τους υπόλοιπους ζιμμήδες που κατοικούν στα χωριά και τους ναχιγιέδες (nahtye) και τους καζάδες (kaza) που υπάγονται στη δικαιοδοσία του ειρημένου επισκόπου [να συλλέγονται] οι ετήσιοι κρατικοί φόροι και ο φόρος «ζαράρι κασσαμπιγιε'» (zarar-i kassabiye) και τα χρήματα για την ελεημοσύνη και οι φόροι για τους αγια­σμούς, τις ζητείες και τα πανηγύρια, και οι φόροι για τον πρώτο, το δεύτε­ρο και τον τρίτο γάμο. Και κάθε χρόνο [να παίρνονται] από το σπίτι του κάθε έγγαμου ζιμμή δώδεκα άσπρα και από κάθε παπά ένα χρυσό για τον φόρο "πισκοποσλούκ". (24) Να μην ζητούνται οι τελωνειακοί δασμοί, όταν μεταφέρονται το σιτάρι και το ελαιόλαδο που συνηθίζουν να δίνουν κάθε χρόνο μερικοί ζιμμήδες έναντι (των ρευστών χρημάτων ) των κρατικών φόρων.