Showing 57 results

Archival description
Χειρόγραφα, Ελληνικά -- Κοζάνη
Print preview Hierarchy View:
Ascending

Γνωμικά μονόστιχα – Μύθοι Αισώπου απόδοση σε ἁπλὴ γλώσσα (ψυχαγωγική ερμηνεία, κατά σύνταξιν)

. (φ. 1r-12v) Γνῶμαι μονόστιχοι κατὰ στοιχεῖον. – Τίτλος (φ. 1r) «ΕΞΗΓΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΛΩΡΑ. ΕΙΣ ΑΓΑΘΟΥΣ ΑΝΔΡΑΣ». Ἀρχ. Πάντως βέβαια, ὁ ἄνθρωπος ὁ καλὸς ἀγαθὸς ἐνάρετος δίκαιος. – Πρόκειται γιὰ μετάφραση σὲ ἁπλὴ γλώσσα μονoστίχων ποὺ ἀποδίδονται ἐσφαλμένα στὸν Μανουὴλ Χρυσολωρά, καὶ ἐκδίδονται στὸ Γνωμολογικὸν περιέχον τὰ κατὰ ἀλφάβητον γνωμικὰ μονόστιχα Χρυσολωρᾶ, ἔργο ποὺ γνώρισε πολλὲς ἐκδόσεις: Βενετία 1746, 1755, 1760, 1766, 1769, 1775, 1777, 1778 (2), 1793 (ΘΠ, ἀρ. 2500-2508), καὶ Βενετία 1801, 1802, 1807, 1810, 1815, 1817, 1819, 1830 (2), 1832, 1843 (Ἠλιού Α΄, ἀρ. 1801.8, 1802.8, 1807.11, 1810.7, 1815.31, 1817.28 1819.24, 1830.32, 1830.34, 1832.27, 1843.33). Στὸν κώδ. ΔΒΚ 16 παρατίθεται μόνον ἡ μετάφραση (χωρὶς τὸ πρωτότυπο) ἀπὸ τὰ μονόστιχα (Α-Ε): Εἰς ἀγαθοὺς ἄνδρας, Εἰς Ἀλήθειαν, Εἰς Ἁμαρτίαν, Εἰς Ἀνάγκην, Εἰς Ἀρετήν, Εἰς Ἀχαριστίαν, Εἰς Βασιλέα, Εἰς Βίον, Εἰς Βοήθειαν, Εἰς Βουλήν, Εἰς Γάμον, Εἰς Γέλωτα, Εἰς Γῆρας, Εἰς Γονεῖς, Εἰς Γυναῖκα, Εἰς Δῆμον, Εἰς Δίκαιον, Εἰς Δόξαν, Εἰς Δούλους, Εἰς Δυστυχίαν, Εἰς Ἐγκράτειαν. Ἡ νεοελληνικὴ ἀπόδοση (ἁπλὴ γλώσσα) ἀκολουθεῖ τὴ μέθοδο τῆς κατὰ σύνταξιν ψυχαγωγικῆς ἑρμηνείας, βάσει τῆς ὁποίας παρατίθεται (συντάσσονται) σὲ συνεχὲς κείμενο συνώνυμες λέξεις γιὰ κάθε ὅρο τοῦ πρωτοτύπου. Μετὰ τὸ πέρας τοῦ κειμένου (φ. 12v):
Ὥσπερ ξένοι χαίρουσι ἰδεῖν Πατρίδα.
Καὶ οἱ θαλαττεύοντες, ἰδεῖν, Λιμένα.
Καὶ οἱ πραγματεύοντες ἰδεῖν τὸ Κέρδος.
Οὕτω καὶ οἱ γράφοντες ἰδεῖν τὸ Τέλος.
Πανομοιότυπο τίτλο ἐμφανίζει ὁ κώδ. Κιέβου 113.Φ.310, φ. 80r-94v, ἔτ. 1735 «Γνῶμαι μονόστιχοι κατὰ στοιχεῖον ἐκ διαφόρων ποιητῶν συντεθεῖσαι παρὰ Μανουὴλ τοῦ Χρυσολωρᾶ»· E. Černukhin, Грецькi рукописи у зiбраннях Киева. Каталог, Κίεβο – Οὐάσιγκτον 2000, σ. 120-122, ἀρ. 82 (http://pina kes.irht.cnrs.fr/notices/cote/37408/). Τὰ ἴδια ἢ παρόμοια μονόστιχα ἐμφανίζονται ἐπίσης σὲ ἀρκετὰ χειρόγραφα ὑπὸ τὸν τίτλο: Γνῶμαι μονόστιχοι κατὰ στοιχεῖον ἐκ διαφόρων ποιητῶν (καὶ σοφῶν). Πβ. (ἐνδεικτικά): κώδ. Κολυβᾶ 66 (ΝΕ 13 [1916] 128)· κώδ. Δοχειαρίου 124 (Λάμπρος, Κατάλογος Ἁγίου Ὄρους, τ. Α΄, σ. 252)· κώδ. ΜΠΤ 767 καὶ 805 (ΙΒ, τ. 5, σ. 259 καὶ 295)· κώδ. Ἁγ. Τριάδος Μετεώρων 31, 4r-17v (Σοφιανός, Τὰ χειρόγραφα τῆς Μονῆς Ἁγίας Τριάδος, τ. Δ1΄, σ. 414).
2. (φ. 14r-36r) «ΕΞΗΓΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΤΟΥ ΑΙΣΩΠΟΥ ΜΥΘΩΝ. ΑΛΙΕΙΣ». Ἀρχ. Κάποιοι σαγηνευταὶ ἁλιευταὶ ἰχθυοβόλοι ψαράδες. Μετάφραση στὴν ἁπλὴ γλώσσα, χωρὶς τὸ πρωτότυπο κείμενο, τῶν Μύθων τοῦ Αἰσώπου (κατ’ ἀλφαβητικὴ σειρά καὶ κατ’ ἐπιλογήν): Ἁλιεῖς καὶ θύννος, Ἀνὴρ φέναξ, Βάτραχοι ἐν λίμνῃ, Γέρων καὶ θάνατος, Γραῦς καὶ ἰατρός, Γεωργὸς καὶ παῖδες αὐτοῦ, Γεωργὸς καὶ κύνες, Κυνόδηκτος, Νεανίσκοι καὶ μάγειρος, Ἐχθροὶ δύο, Αἴλουρος καὶ μύες, Ἀλώπηξ καὶ πίθηκος βασιλεὺς αἱρεθείς, Θύννος καὶ Δελφίς, Ἰατρὸς καὶ νοσῶν, Ἰξευτὴς καὶ ἀσπίς, Κάστωρ, Κύων καὶ μάγειρος, Κύων κοιμώμενος καὶ λύκος, Κύων καὶ ἀλεκτρυὼν καὶ ἀλώπηξ, Λέων καὶ βάτραχος, Λέων καὶ ὄνος καὶ ἀλώπηξ, Λέων καὶ ἄρκτος καὶ ἀλώπηξ, Μάντις, Μύρμηξ καὶ περιστερά, Νυκτερὶς καὶ βάτος καὶ αἴθυια, Νοσῶν καὶ Ἰατρός, Ξυλευόμενος καὶ Ἑρμῆς, Ὄνος καὶ κηπουρός. – Ἔκδοση τῶν Μύθων τοῦ Αἰσώπου: Émile Chambry, Aesopi fabulae, 2 τ., ἐκδ. Les Belles Lettres, Παρίσι 1925-1926. Οἱ τίτλοι στὸ χειρόγραφο ἐνίοτε ἀνεπαίσθητα παραλλαγμένοι. Τῆς ἀπόδοσης σὲ ἁπλὴ γλώσσα ἀκολουθεῖ «Ἐπιμύθιον» ἐν εἴδει ἠθικοῦ διδάγματος ἀπὸ ἕκαστο μύθο. Ἡ νεοελληνικὴ ἀπόδοση ἀκολουθεῖ τὴ μέθοδο τῆς κατὰ σύνταξιν ψυχαγωγικῆς ἑρμηνείας (βλ. προηγούμενο κείμενο).

Μαθηματάριο

1. (φ. 1r-11v) Παράφραση της <ψευδο>-Ὁμήρου, Βατραχομυομαχίας. «Ὁμήρου Βατραχομυομαχία». Ἀρχ. Κατὰ τὴν πρώτην ἀρχήν· κατὰ τὸ προοίμιον τῆς ἱστορίας μου. Τέλ. εἰς μίαν μόνην ἡμέραν: ἐτελειώθη ἐγινε. Τέλος τῆς Ὁμήρου Βατραχομυομαχίας.
2. (φ. 13r-21v) Παράφραση Λουκιανοῦ, Περὶ τοῦ ἐνυπνίου, ἤτοι βίος Λουκια-νοῦ. «Λουκιανοῦ Σαμωσατέως, Περὶ τοῦ ἐνυπνίου, ἤτοι βίος Λουκιανοῦ». Ἀρχ. Ἔναγχος πρόσφατος πρὸ μικροῦ πρὸ ὀλίγου. Τέλ. ἄδοξος καταφρονεμένος.
3. (φ. 22r) Ἐπιστολὴ Σουλτάνου πρὸς τὸν αὐτοκράτορα Λεοπόλδο. «Τὸ ἴσον τῆς ἐπιστολής ὁποῦ ἔστειλεν ὁ βασιλεὺς τῶν Τουρκῶν πρὸς τὸν αὐτοκράτορα Λεοπόλδον φανερώνοντάς του τὴν μάχην εἰς τοὺς 1663: μεταγλωττισθείσης ἀπὸ τὸ λατινικὸν εἰς ἡμετέραν γλῶτταν». Ἀρχ. Μωαμέτης ὁ υἱὸς τῆς πλέον περιφήμου φήμης. Τέλ. ἀτελ. βασιλεὺς ὅλου τοῦ κόσμου.
4. (φ. 25r-56r) <Παράφραση τοῦ Λουκιανοῦ, Τίμων ἢ μισάνθρωπος>. Ἀρχ. Ὦ θεὲ Ζεῦ εὔφορε δεφεντευτὰ ὑπερασπιστὰ τῶν φίλων καὶ τῶν ξένων. Τέλ. μήτε χωρὶς τραύματος μώλωπας λαβώματα πληγώματα σακατλήκια.
5. (φ. 60r-76v) Παράφραση τοῦ Λουκιανοῦ, Περὶ τοῦ μὴ πιστεύειν ραδίως τῇ διαβολῇ. Ἀρχ. Ἔστι φρικτὸν τρομακτικὸν τῇ ψυχῇ τοῦ ἀνθρώπου. Τέλ. δὲν ἐκακούργησε δὲν ἐποίησε τὸ χαλοιπὸν ἀπὸ τὸν Ἀριστείδην.
6. (φ. 78r-79v) Λεξικογραφικά. Ἀρχ. Ὑπάρχει εὑρίσκεται τινάς. Τέλ. τὰ πράγματα αἱ γνῶμαι: ἀπὸ τὴν ἀλήθειαν.
7. (φ. 80r-119r) Εἰσαγωγικὰ στὴν παράφραση Λουκιανοῦ, Τόξαρις ἢ φιλία, «Ἐν τῷ παρόντι λόγῳ ὁπόσον ἡ φιλία περισπούδαστον διέξησι, καὶ ἐξ ἱστορίας ἐπιδείκνυνται. Φίλου πιστοῦ μηδὲν εἶναι ἀντάλλαγμα τοῦ λεγομένου». Ἀρχ. Ὀρέστης υἱὸς Ἀγαμέμνονος. Τέλ. ἐπανῆλθον εἰς τὴν Ἑλλάδα. (φ. 80v-119r) Παράφραση: Ἀρχ. Τί λέγεις ὦ Τόξαρι. Τέλ. ὤφθης ἔδοξες: εἰς ἡμᾶς διὰ τῆς διαλέξεως ταύτης.
8. (φ. 123r-134v) «Στίχοι ἴαμβοι χρηστοηθείας πλήρεις, παραφρασθέντες Δανιὴλ τῷ Πατμίῳ χάριτι μέτρου εἰσαγωγικῶν χάριν». Πβ. ΕΒΕ 1117, καὶ Παπάζογλου, 148: α) (φ. 123r) «Προοίμιον». Ἀρχ. Ψυχὴ καὶ σῶμα οὐσία βροτῶν πέλει. Τέλ. σεμνοῦ βίου ὅσα πρὸς φίλτρον δὴ νύξει. – β) (123r-124r) «Περὶ προσευχῆς». Ἀρχ. Ὡς εὐσεβὲς καὶ βιωφελὲς πέλει. Τέλ. ἀλλ᾽ ἐκκαλύπτειν χρῆ ἐν καιρῷ καὶ τότε. – Γ) (φ. 124r-128v) «Περὶ τῆς ἐν ταῖς ἀναστροφαῖς εὐταξίας». Ἀρχ. Ἀεὶ μὲν οὐχ ἦττον δ᾽ ἐν ταῖς ἀναστροφαῖς. Τέλ. φεύγειν ἀνάγκη οἷς φρονεῖν δοκεῖν μέλλει. – Δ) (φ. 128v-129r) «Περὶ παραινέσεως». Ἀρχ. Παραίνεσις καιροῦ τυχοῦσα ἰσχύει. Τέλ. φίλτρῳ δὲ μᾶλλον, καὶ φειδοῖ τῆς τῶν πέλας. – Ε) (φ. 129r-129v) «Περὶ κόσμου». Ἀρχ. Ἀποτρόπαιον μὲν καὶ σεπτὸν ὑπάρχει. Τέλ. μόνοις φίλοι τοῖς ζηλωταῖς Γανυμήδους. – ΣΤ) (φ. 129v) «Περὶ περιπάτου». Ἀρχ. Περιπάτῳ δὲ χρῶ μήδ᾽ ἄγαν σπουδαίως. Τέλ. οὐ σωφρονούντων δήπου τυγχάνει ἔθη. – Ζ) (φ. 129v-130r) «Περὶ τοῦ καθῆσθαι». Ἀρχ. Περὶ καθέδραν χρῆσθαι δεῖ ἀναγκαίως. Τέλ. ποιεῖσθαι δήπου τὴν καθέδραν εἰς γόνυ. – Η) (φ. 130r-133r) Περὶ τραπέζης (in marg.) Ἀρχ. Πρὸ τῆς τραπέζης τὰς χεῖρας νίπτειν πρέπει. Τέλ. δίδωσιν ἀμείβεσθαι χωρὶς αἰσχύνης. – Θ) (φ. 133r-134r) «Περὶ εὐεργεσίας». Ἀρχ. Ἄξιός ἐστι χαρίτων δήπου μόνος. Τέλ. ἔδοξεν ὄψιν αἰσχρὰν ὡς νηρηΐδα. – (φ. 134r-134v) «Περὶ ἐπιμελείας». Ἀρχ. Πόνων ἑκουσίων τριβὴ ἀναγκαία. Τέλ. οἴσει τὸ εἶναι πάντως ἐπεφευγέναι.
9. (φ. 135r- 156r, 158r) Ἀρχ. Ἡ λογικὴ ψυχή: καὶ τὸ ὑλικὸν σῶμα: τὸ εἶναι ἡ ὕπαρξις ἡ ὀντότης. Τέλ. ὅ τι ἔφυγεν, ἔλειπεν ἀπὸ ἐκείνους.
10. (φ. 161r-207v) Διάφορα τεμάχια κειμένων γραμματικοῦ περιεχομένου. «Τοῖς ἐντυγχάνουσι». Ἀρχ. Τῶν ἐννόμων μὲν ὅπως ἕκαστος ἔχει τοὺς πλησίον. Τέλ. τῶν ἀποῤῥήτων χαρισμάτων.
11. (φ. 208r-262v) Παραφράσεις: (φ. 208r-217r) Δημοσθένους Ὀλυνθιακὸς Λόγος α´. Ἀρχ. Ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, ἐγὼ φρονῶ πέπεισμαι ἀκριβῶς οἶδα. Τέλ. διὰ κάθε τῶν προειρημένων ἢ διὰ κάθε αἴτιον. (φ. 217r-227r) Τοῦ αὐτοῦ λόγος β´. Ἀρχ. Ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, φαίνεται εἰς ἐμένα. Τέλ. πρὸς ὑμᾶς, ἐπειδὴ θέλει διάκειται. (φ. 227v-239r) Τοῦ αὐτοῦ Γος. Ἀρχ. Ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, ὅμοια οὐκ ἐπέρχεταί μοι.
12. Θεματογραφικὲς Ἀσκήσεις στοὺς 'Ολυνθιακοὺς καὶ Φιλιππικοὺς λόγους τοῦ Δημοσθένη.
13. (φ. 268r-301v) Γραμματικά. Τί ἐστί τὸ εὖ συντάττειν.
14. (φ. 304r-375v) Εἰς τὸ πρῶτον εἶδος θέμα κατὰ Θεόδωρον παρὰ τοῦ Δανιὴλ Πατμίου.
15. (φ. 377r-392v) Νεοφύτου Ἱεροδιακόνου. Θέματα (ἐν τῇ κατὰ τὸ ἁγιώνυμον ὄρος σχολῇ ἐκδοθέντα). Ἀρχ. Ἀναγκαία μὲν εἶναι καὶ ἡ ἁρμοδία ὕλη εἰς κάθε τεχνίτην. Τέλ. κολυμβητοῦ γὰρ δεῖται δηλίου τὰ γραφέντα. Ἔρρωσο.

Γεώργιος Σουγδουρής – Αναστάσιος Παπαβασιλόπουλος – Νικηφόρος Βλεμμύδης – <Μεθόδιος Ανθρακίτης >

1. (φ. 1r-27r) ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΟΥΓΔΟΥΡΗΣ, Εἰσαγωγὴ Λογικῆς. Τίτλος: «Εἰς ἅπασαν τὴν λογικὴν τοῦ Ἀριστοτέλους μέθοδον Προδιοίκησις, ἤτοι Εἰσαγωγὴ Γεωργίου Σουγδουρῆ τοῦ ἐξ Ἰωαννίνων». – (φ. 1r-v) [Προοίμιο] «Τί ἐστι λογική, καὶ περὶ τῶν τριῶν τοῦ νοὸς ἐνεργειῶν. Ἀρχ. Ἡ περὶ τὴν φιλοσοφίαν σπουδὴ ὑμᾶς ὑποδέχεται, νέοι φιλομαθέστατοι. – (1v-12r) «Μέρος Πρῶτον. Περὶ τῶν ἀνηκόντων εἰς τὴν πρώτην τοῦ νοὸς ἐνέργειαν, ἤτοι περὶ ὅρων». – (12r-18r) «Μέρος β΄. Περὶ τῶν ἀνηκόντων εἰς τὴν βαν τοῦ νοὸς ἐνέργειαν». – (18r-27r) «Μέρος γ΄. Περὶ τῶν ἀνηκόντων εἰς τὴν τρίτην τοῦ νοὸς ἐνέργειαν». Στὰ φ. 6v, 15v, 18r, διαγράμματα λογικῆς (μελάνι κειμ.). – Ἔκδ. Γεώργιος Σουγδουρῆς, Εἰσαγωγὴ Λογικὴ ἤτοι Προδιοίκησις, Βιέννη 1792 (ΘΠ, ἀρ. 5318)· πβ. κώδ. ΔΒΚ 42, φ. 1r-31r, καὶ ΔΒΚ 44, φ. 10r-49v.
2. (φ. 27r-44v) ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ, Εἰσαγωγὴ μαθηματικῆς. Τίτλος: «Εἰσαγωγὴ μαθηματικῆς ἐκ τῆς τῶν Λατίνων φωνῆς μετοχετισθεῖσα καὶ τῇ ἑλληνικῇ διαλέκτῳ ὑπεστρωθεῖσα σπουδῇ καὶ πόνῳ μεγίστῳ τοῦ λογιωτάτου κὺρ Ἀναστασίου ἱεροδιδασκάλου τοῦ Παπαβασιλοπούλου τοῦ ἐξ Ἰωαννίνων». Ἀρχ. Τῷ πρωτοπείρῳ μαθητῇ ἵνα εἰσέλθῃ ἐν τοῖς ἀδύτοις τῆς μαθηματικῆς. Τέλ. ἀλλ’ ἑκουσίως τὰ τοιαῦτα καταλιμπάνω συντομίας ἕνεκα. Ἀκολουθεῖ ἡ σημείωση: Ἀποδείξεις σύντομοι τῆς λβας προτ. τοῦ αου τῶν εὐκλειδείων, ὅτι παντὸς τριγώνου αἱ τρεῖς γωνίαι, ἶσαι δυσὶν ὀρθαῖες εἰσὶ πάντη μεταλαμβανόμεναι. – Ἔκδ. Χατζῆς (Βιβλ.), σ. 315-344. Σχήματα γεωμετρικὰ ἐσωματωμένα στὸ κείμενο.
3. (φ. 45r-105v) ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΛΕΜΜΥΔΗΣ, Ἐπιτομὴ τῆς Λογικῆς. Ἀρχ. Ἐπειδήπερ ἡ λογικὴ ἐπιστήμη πρὸς τὴν ἱερὰν γραφὴν καὶ πάντας τοὺς τῆς ἀληθείας λόγους. – Ἔκδ. PG 142, 688-1004· J. Wegelinus, Augsburg 1605. Νεώτερη ἔκδοση: Λειψία 1784, σ. 1-21 (ΘΠ, ἀρ. 1383).
4. (φ. 106r-114r) <ΜΕΘΟΔΙΟΣ ΑΝΘΡΑΚΙΤΗΣ, Λογικὴ Πραγματεία>.
(φ. 106r-113v) «Ζητήματα τῆς Λογικῆς πρὸς ἄσκησιν τῶν λογικευoμένων». Ἀρχ. Διάλεξις α΄. Ζήτημα α΄. Πότερον ἀναγκαία ἡ λογικὴ πρὸς τὴν τῶν ἐπιστημῶν ἐπίκτησιν. Διχῶς ἡ λογική, ἡ μὲν φυσική, ἡ δ’ ἔντεχνος. Τέλ. καὶ ὅπερ ἡ λογικὴ συνεσταλμένως, τοῦτο ἡ ῥητορικὴ διεξοδικωτέρως διαλαμβάνει. – Τὸ αὐτὸ κείμενο καὶ στὸν κώδ. British Library 8227, φ. 42v-63r, τοῦ ἔτους 1726, καθὼς καὶ στὸν κώδ. ΔΒΚ 41, φ. 107r-116r.
(φ. 113v-114r) «Κοινῶς περὶ τῶν καθόλου». Ἀρχ. Εἴρηται τὰς ἐπιστήμας περὶ τῶν καθόλου καταγίνεσθαι, τὴν δὲ λογικὴν ὄργανον τούτων εἶναι. Τέλ. (ἀτελές) Ἕτερα δ’ ὧν τὰ εἴδη πλείω, ὡς ἄνθρωπος ἵππος, ἡ ὧν ἡ ὕλη ἑτέρα, ὡς τὰ ἓν ἀριθμῷ ἔνυλα [ . – Τὸ αὐτὸ κείμενο καὶ στὸν κώδ. British Library 8227, φ. 42v-63r, τοῦ ἔτους 1726, καθὼς καὶ στὸν κώδ. ΔΒΚ 41, φ. 118r-132r.

Untitled

Θεολογική -Δογματική πραγματεία

(φ. 1r-252v) Ἀρχ. (ἀκέφ.) τῶν ἐπιστημῶν καὶ ἔτι δὲ· ἐπειδὴ πᾶσαι αἱ ἄλλαι ἐπιστῆμαι περὶ τὰ ἀλλοιούμενα καταγίνονται. Τέλ. (κολ,) ἢ ἀνήκει πρὸς τὴν ψυχὴν καὶ αὕτη διττή ἐστιν ἀμέρ [ .

Untitled

Θεόφιλος Κορυδαλλέας, Υπόμνημα Λογικής

(φ. 1 v ) «Ἕτερον προοίμιον». Ἀρχ. Ὅσα ἕνεκά του κινεῖται, (τοιαῦτα τά τε
φύσει ἢ καὶ λόγω χρώμενα) ἀγαθοῦ τινὸς ἐφιέμενα πάντως. Τέλ. ὥστε πρὸς
τῶν ἄλλων τὸν ὁριστικὸν λόγον ὡς ἐν βραχεῖ ληπτέον. – Ἔκδ. Καρανάσιος,
«Ὅσα ἕνεκά του κινεῖται» (Βιβλ.). – (φ. 2 r -3 v ) «Προοίμιον εἰς ἅπασαν τὴν
λογικὴν πραγματείαν». Ἀρχ. Οὐ μόνον καλῶς, ἀλλὰ καὶ λίαν ὀρθῶς τοῖς
ἐρωτῶσι. – (φ. 3 v -67 v ) «Προσδιορισμὸς τῶν λέχθησομένων, καὶ ζητήματα τῆς
ὅλης λογικῆς πραγματείας» κ.λπ. – (φ. 68 v -108 v ) «Σχολαστικαὶ σημειώσεις
εἰς τὴν τοῦ Πορφυρίου εἰσαγωγήν», (φ. 109 r -208 v ) «Ὑπόμνημα εἰς τὰς

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΩΔΙΚΩΝ 1-100

 89 

Ἀριστοτέλους κατηγορίας», (φ. 209 r -213 r ) «Περὶ τῶν μετὰ τὰς κατηγορίας»,
(φ. 213 v -249 v ) «Εἰς τὸ περὶ ἑρμηνείας τοῦ Ἀριστοτέλους ὑπομνήματα», (φ.
250 r -293 r ) «Εἰς τὰ πρότερα ἀναλυτικὰ προθεωρία», (φ. 293 r -328 r ) «Εἰς τὰ
ὕστερα ἀναλυτικά». – Ἔκδ. Θεόφιλος Κορυδαλλεύς, Εἰς ἅπασαν τὴν
Λογικὴν τοῦ Ἀριστοτέλους ὑπομνήματα καὶ ζητήματα, Βενετία 1729 (ΘΠ, ἀρ.
3201).
Στὸ φ. 328 v : Περὶ ὀνομασίας ἤχων ζώων, πτηνῶν κ.λπ. Τίτλος: «Διαφορὰ
φωνῆς», Ἀρχ. Ἐπὶ κύκνου, ἅδειν· ἐπὶ ἀηδόνοις, τερετίζειν·ἐπὶ τέττιγος, ἠχοῦν.
Τέλ. ἐπὶ μυῶν, τρίζειν· ἐπὶ όλυβερίου ληρεῖν. – Ἔκδ. Αἴλιος Ἡρωδιανός,
Ἐπιμερισμοί, ἔκδ. J. Fr. Boissonade, Λονδίνο 1819, σ. 291-292 (ἀνατύπ.
Hakkert, Ἄμστερνταμ 1963).
Κατωτέρω, ἀποφθέγματα ἀρχαίων σοφῶν:
Σόλων: Γνῶθι σαυτόν. Χίλων: Τέλος ὁρᾶν μακροῦ βίου. Πιττακός: Καιρὸν
Γνῶθι. Βίας: Οἱ πλείονες κακοί. Περίανδρος: Μελέτει τὸ πᾶν. Κλεόβουλος
Ἄριστον μέτρον, Θαλής: ἐγγύα πάρα δ’ ἄτη.

Untitled

Γεράσιμος Παλλαδάς, Πατριάρχης Αλεξάνδρειας , Λόγοι.

(φ. 1 r -1 v ) Πίνακας περιεχομένων (ἀπὸ τὸ χέρι τοῦ Θεοφίλου Βεροίας),
1. (φ. 3 r -10 r ) Τοῦ αὐτοῦ Γερασίμου πρῴην Καστορίας λόγος εἰς τὸ ἐλέησόν
με ὁ θεὸς κατά. Ἀρχ. Προοίμιον. Καθὼς εἰς μίαν εἰκόνα στοχαζόμενος
τινὰς βλέπει ὅλα τὰ τοῦ πρωτοτύπου. Τέλ. καὶ εἴσελθε εἰς τὴν
ἡτοιμασμένην σοι βασιλείαν τῆς ἐκ δεξιῶν στάσεως τῶν δικαίων, ἧς
γένοιτο κ.λπ.
2. (φ. 12 r -28 r ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος τρίτος εἰς τὸ ρητὸν τοῦ πεντηκοστοῦ
ψαλμοῦ ὅτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω. Τέλ. νὰ δοξασθοῦμεν εἰς
τὴν οὐράνιον δόξαν αἰνοῦντες καὶ εὐλογοῦντες τὸν π(ατέ)ρα κλπ
3. (φ. 30 r –40 v ) Λόγος Γερασίμου εἰς τὸ ρητὸν ἰδοὺ γὰρ ἀλήθειαν καὶ
ἠγάπησας τὰ ἄδηλα καὶ τὰ κρύφια. Ἀρχ. θέλει ὁ υψιπέτης αετός νά
μάθῃτοὺς νεοσσούς του. Τέλ. νά χαροῦμεν μὲ ἀγαλλίασιν, ἧς γένοιτο
κ.λπ. – φ. 30 r : ἐρρέθη εἰς τὸν ἅγιον Λάζα(ρον).
4. (φ. 42 r -52 r ) Τοῦ αὐτοῦ εἰς τὸ ρητὸν ῥαντιεῖς με ὑσσώπῳ καὶ
καθαρισθήσομαι. Ἀρχ. ἄτεχνα καὶ μὲ πολλὴν ἀμέλειαν τῆς δολερᾶς
του προαιρέσεως. Τέλ. ἀκαταπαύστως θὰ ὑμνοῦμεν τὸν ἄναρχον
π(ατέ)ρα κλπ. – φ. 42 r : ἐρρέθη εἰς τὰ Χανιά.
5. (φ. 54 r -61 v ) Τοῦ αὐτοῦ εἰς τὸ ρητόν τοῦ ψαλμοῦ ἀπόστρεψον τὸ
πρόσωπόν σου ἀπὸ τῶν ἁμαρτιῶν μου. Ἀρχ. Περιγράφει εἰς τὰς ὑπὲρ
αἴσθησιν θεωρίας. Τέλ. νὰ ἀξιωθῆτε τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν, ἧς
γένοιτο κλπ. – φ. 54 r : ἐρρέθη εἰς Κυδωνίας.
6. (φ. 62 r -67 r ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος α. Περὶ μυστηρίων. Ἀρχ. Ἰδίωμα καὶ φύσις
εἶναι εἰς τὸ ζῶον. Τέλ. ὁποῦ ψάλλει … ἡ ἁγία ἐκκλησία εἰς τὴν ὥραν

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΩΔΙΚΩΝ 1-100

 119 

τοῦ βαπτιζομένου. Ἔκδ. Χατζόγλου-Μπαλτᾶ, τ. 1, σ. 103-120.
7. (φ. 70 r -75 v ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος β ος Περὶ ἱερωσύνης. Ἀρχ. Ὅλοι ἠξεύρετε
καλὰ τὴν λαιμαργικὴν συνήθειαν ὁποῦ ἔχουν οἱ ἄνθρωποι. Τέλ. θέλει
σᾶς ἀξιώσει ἀντάμα εἰς τὸ ἕνα μέρος καὶ τὸ ἄλλο τῆς οὐρανίου αὐτοῦ
βασιλείας. ἔκδ. Χατζόγλου-Μπαλτᾶ, τ. 1, σ. 121-135.
8. (φ. 78 r -84 r ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος εις τοὺς Τρεῖς Ἱεράρχας. Ἀρχ. Ἂν ἴσως
καὶ καμμίαν φορὰν ἐθέλασι. καθήση τινὲς τὸν καιρὸν τοῦ ἔαρος. Τέλ.
μιμηθεῖτε ταῖς πράξεις τους καὶ ταῖς πολιτείαις τους διὰ νά ἀξιωθῆτε
κλπ.
9. (φ. 86 r -91 r ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος τῇ Κυριακῇ ι΄ Ματθαίου ἐμβλέψατε εἰς τὰ
πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ. Ἀρχ. θαυμάζεται ὁ σοφώτατος Ἀριστοτέλης.
Τέλ. νὰ εὐχαριστοῦμεν ἐκεῖ ἀληθέστατα τὸ δεδοξασμένον σου κράτος
εἰς τοὺς αἰῶνας, ἀμήν.
10. (φ. 94 r -101 v ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος τῇ Κυριακῇ τοῦ Ματθαίου εἰς τὸ ὁ λύχνος
τοῦ σώματος εστιν ὁ ὀφθαλμός. Ἀρχ. Εἶναι ρήτωρ ὁποῦ συμβουλεύει
μίαν πολιτείαν. Τέλ. νὰ ἐπίβλεψῃ εἰς ἡμᾶς ἀξιώνοντάς μας τῆς
οὐρανίου αὐτοῦ βασιλείας, ἧς γένοιτο κλπ.
11. (φ. 106 r -111 v ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος εἰς τὸ τοῦ Ἠσαΐου ρηθέν. Ὁ λαὸς ὁ
καθήμενος ἐν σκότει εἶδε φῶς μέγα. Ἀρχ. εὑρισκόμενος κανένας
ἄρρωστος εἰς τὰ ὀλοίσθια. Τέλ. νὰ δοξάζῃς ἀντάμα μὲ ὅλους τοὺς
μακάριους τὸ ὑπερύμνητον ὄνομα.
12. (φ. 114 r -122 v ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος εἰς τὴν θυγατέρα τοῦ ἀρχισυναγωγοῦ
Ἰαείρου. Ἀρχ. Πολλὴν καὶ θαυμαστὴν ὠφέλειαν πέρνουσιν. Τέλ. εἰς
τοὺς γνωρίμους της λέγω εἰς τὴν οὐράνιον βασιλείαν.
13. (φ. 124 r -129 v ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος τῇ Κυριακῇ τῶν δύο τυφλῶν. Ἀρχ. Καὶ
τὰ ἀναίσθητα πράγματα καὶ τὰ ἀπροαίρετα. Τέλ. καὶ νὰ ἐλπίσωμεν
πῶς θέλεις μας δεχθεῖς εἰς τήν.
14. (φ. 132 r -138 v ) Τοῦ αὐτοῦ εἰς τὴν ὑπόθεσιν τοῦ λεπροῦ. Ἀρχ. Ἐὰν τὸ
θέλημα τοῦ ἀνθρώπου τόσον εἶναι δυνατόν. Τέλ. νὰ γενοῦμεν ἄξιοι
τοῦ γάμου τῆς θείας σου μεγαλοπρεπείας δοξάζοντες κλπ.
15. (φ. 140 r -147 v ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος εἰς τὴν παραβολὴν τῶν γάμων. Ἀρχ.
Πολλὴν παραπόνεσιν δείχνει σήμερον ὁ τῶν ὅλων βασιλεύς. Τέλ. νὰ σὲ
ὑμνοῦμεν καὶ νὰ σὲ δοξάζωμεν εἰς τοὺς αἰῶνας κλπ.
16. (φ. 148 r -154 r ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος τῇ ς Κυριακῇ. Ἀρχ. Ἂν ἴσως καὶ τινὰς
ἄνθρωπος ἤθελεν ἔχει κανένα πρᾶγμα μὲ πᾶσαν δικαιοσύνην. Τέλ.
ἄλλα στεφόμεστεν κατὰ ἀλήθειαν εἰς τὴν πατρίδα τῆς οὐρανίου
ἐκείνης δόξης.
17. (φ. 156 r -165 v ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος εἰς τὸ τοῦ Λουκᾶ ρητὸν καὶ προσελθὼν
ἥψατο τῆς σοροῦ. Ἀρχ. Καθὼς ὁ ἔμπειρος ἰατρός. Τέλ. καὶ νὰ ἀνεβῆτε
εἰς τὸ καθολικόν σας κάστρον κλπ.
18. (φ. 166 r -173 v ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος εἰς τὸν μονογενῆ υἱὸν τῆς χήρας. Ἀρχ.

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΟΖΑΝΗΣ

 120 

Ἐὰν ἡ κοσμικὴ ἐξουσία, ὁποῦ ἔχει ἕνας ἄνθρωπος ἐπάνω εἰς ἕνα
πρᾶγμα. Τέλ. νὰ σὲ ἀναθέσῃ εἰς τὴν κατοικητήριον τῶν μακαρίων
ἀγγέλων.
19. (174 r -180 v ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος τῇ Κυριακῇ τῶν δέκα λεπρῶν. Ἀρχ. Πολὺν
πόθον εἴχασι παλαιὰ οἱ Ἑβραῖοι νά ψάλλουν. Τέλ. καὶ τὸ ἄλλον νὰ
κληρονομήσετε τῶν οὐρανίων ἀγαθῶν.
20. (φ. 182 r -190 v ) Τοῦ αὐτοῦ λόγος εἰς τὸ κατὰ Λουκᾶν 10 ὑπόθεσις τοῦ
πειράζοντος τὸν κύριον νομικοῦ. Ἀρχ. Ὅταν τινὰς ἀκούῃ ἕνα
ἄνθρωπον πλούσιον καὶ ἐξουσιαστήν. Τέλ. καὶ θέλει μᾶς δώση τὸν
ἀρραβῶνα τῆς οὐρανίου βασιλείας.

Untitled

Results 51 to 57 of 57