Εμφανίζει 101 αποτελέσματα

Αρχειακή περιγραφή
Αρχείο Συλλογικού Kαταλόγου Xειρογράφων
Προεπισκόπηση εκτύπωσης Hierarchy Προβολή:
Ascending

Νεόφυτος Ιεροδιάκονος <καυσοκαλυβίτης >.

Ἡ χρονολόγηση τοῦ κώδικα βάσει σημ. στὸ 23r (στὸν τίτλο): ͵αψνα΄ μαΐου κη΄· (καὶ παραπλησίως ἐσφαλμένα): 1651 ( 22.
1. (φ. 1r-104αv) «Παράφρασις εἰς τὴν Ἰλιάδα τοῦ Ὁμήρου παρὰ Νεοφύτου 'Ιεροδιακόνου» (σὲ ἁπλὴ γλώσσα). Ἀρχ. Φράσον μοι, ὦ μοσηγέτις θεά, τὴν τοῦ Ἀχιλλέως ὀλεθρίαν ὀργήν. Τέλ. μέσα εἰς τοὺς κονιορτοὺς ἕνα κοντὰ εἰς τὸν ἄλλον. – (φ. 1r, 52r-53v, 2r-11v) Α. – (φ. 11v-20v) – Β. – (φ. 23r-44r), Α. – (φ. 44v-62v) Β. – (φ. 62v-73r) Νηῶν κατάλογος. – (φ. 73v-87v) Γ. – (φ. 88r-104αv) Δ.
2. (φ. 107r-v) «Μεταφυσική, Εἰσηγήσεις τῆς μεταφυσικῆς, μέρος αον Προλεγόμενα. Περὶ τῆς μεταφυσικῆς φύσεώς τε καὶ τῆς ἰδιότητος. Ἀρχ. § 1. Εἰ καί τινες εἰσιν, οἵπερ [διαγρ. μὴ δεῖν] παραδίδοσθαι δεῖν ἀποφάσκουσι τὴν μεταφυσικήν. Τέλ. (κολ.) τὸ τὰς τῶν πραγμάτων κοινὰς καὶ γε[νικω-.
Στὸ φ. 108r διαχωρισμὸς θεῶν τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων:
Θεοί. Ἐπουράνιοι Ὀλύμπιοι· 1. Ζεύς, 2. Ἀπόλλων, 3. Ἄρης, 4. Ἑρμῆς, 5. Κρόνος, 6. Ἄρτεμις, 7. Ἥρα. Ἐπιχθόνιοι, ἐπίγειοι· 1. Δήμητρα, 2. Πᾶν, 3. Π<ρ>ίαπος, 4. Βάκχος, 5. Ἥφαιστος, 6. καὶ Ἀσκληπιός, 7. Ποσειδῶν. Χθόνιοι, ὑποχθόνιοι, καταχθόνιοι· 1. Πλούτων.

Νεόφυτος Ιεροδιάκονος καυσοκαλυβίτης.

ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΛΕΜΜΥΔΗΣ – ΚΕΙΜΕΝΑ ΛΟΓΙΚΗΣ

1. (φ. 2 r -61 r ) Νικηφόρου τοῦ Βλεμμύδου, Ἔκδοσις ἀκριβὴς περὶ λογικῆς
ἐπιστήμης, Ἀρχ. Ἐπειδήπερ ἡ λογικὴ ἐπιστήμη πρὸς τὴν ἱερὰν γραφὴν
καὶ πάντας τοὺς τῆς ἀληθείας λόγους. Τέλ. καὶ σοφιστικοὶ ἔλεγχοι
δέκα καὶ τρεῖς: — τέλος καὶ τῷ θεῷ χάρις, Ἔκδ. PG 142, 688C1-
725Β9. Ἔκδ. Νικηφόρος Βλεμμίδης, Ἐπιτομὴ Λογικῆς, ἐκδ. Θωμᾶς
Μανδακάσης, Λειψία 1784, σ. 1-21 (ΘΠ, ἀρ. 1383).
2. (φ. 65 r -91 r ) Διάφορα κείμενα μὲ κενὰ καὶ συνοδευόμενα ἀπὸ διάφορα
σχήματα λογικῆς.

ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΛΕΜΜΥΔΗΣ, Λογικὴ

(σ. 2-155) Τίτλος (σ. 1): «ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ ΒΛΕΜΜΙΔΟΥ ἐπιτομῆς λογικῆς
Προοίμιον». Ἀρχ. Ἐπειδήπερ ἡ λογικὴ ἐπιστήμη πρὸς τὴν ἱερὰν γραφὴν
καὶ πάντας τοὺς τῆς ἀληθείας λόγους. Ἔκδ. PG 142, 688C1-725Β9.
Ἔκδ. Νικηφόρος Βλεμμίδης, Ἐπιτομὴ Λογικῆς, ἐκδ. Θωμὰς
Μανδακάσης, Λειψία 1784, σ. 1-21 (ΘΠ, ἀρ. 1383).

Νικηφόρος Καλλίστου Ξανθόπουλος – Ευγένιος Βούλγαρης .

(φ. 31 r -147 r ) Νικηφόρου Καλλίστου τοῦ Ξανθοπούλου Ἐξήγησις εἰς τοὺς
ἀναβαθμοὺς τῆς Ὀκτωήχου, ὁ Πρόλογος πρὸς τὸν αἰτησάμενον
ἀρχιμανδρίτην τῆς τοῦ Κουζηνᾶ Μονῆς ἱερομόναχον κύριον Καλλίνικον.
Ἀρχ. Σὺ μὲν ὦ τοῦ θεοῦ ἄνθρωπε,τῇ πρὸς τὸ καλὸν σχέσει. Τέλ. ἀρκεῖν μοι
νομισθείη τοῦτο καὶ τῷ πόνῳ ἔστω ἀντιμισθία προσήκουσα ἐν Χ(ριστ)ῷ
Ἰησοῦ... ἀμήν.
(φ. 147 v -150 r ) Τὰ παρὰ τῶν λατίνων παρὰ τὴν ὀρθόδοξον πίστιν καὶ τὴν
ἐκκλησιαστικὴν συνήθειαν δοξαζόμενα καὶ τελούμενα, δι᾽ ἃ καὶ ἔχομεν
αὐτοὺς ἀκοινωνίαν. α΄-κε΄ (τὰ ὑπ᾽ ἀρ. α´-ιζ´ ἔχουν ἐκδοθεῖ στὸ Τὰ παρὰ τῶν
Φράγγων παρὰ τὴν ὀρθόδοξον πίστιν (καὶ) παρὰ τὴν ἐκκλησιαστικὴν
συνήθειαν δοξαζόμενα καὶ τελούμενα, δι’ ἃ καὶ ἔχομεν πρὸς αὐτοὺς
ἀκοινωνήτως, εἰσὶ ταῦτα
Ἀρχ. Λέγουσι τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, μὴ ἐκ τοῦ Πατρὸς ἐκπορεύεσθαι μόνον,
ἀλλὰ Pavlov, Kritičeskie, 151–153. Τὰ ὑπόλοιπα ἀνέκδοτα.
(φ. 175 r -221 r ) Ἐκ τῶν ζητημάτων τῶν ἐπιλύσεων Θεοφάνους Κεραμέως καὶ
Ἰουστίνου φιλοσόφου. Θεοφάνους ἀρχιεπισκόπου Ταυρομενείας Σικελίας
τοῦ Κεραμέως ἀπορίαι καὶ λύσεις. Τέλ. τὰς αὐτοῦ τρίχας ἔσχηκεν ὁ
Σαμψών.
(φ. 222 r -339 r ) ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ, Ὀρθόδοξος ὁμολογία. – Τίτλος (φ. 222 r ):
Ὀρθόδοξος ὁμολογία ἤτοι πίστεως ἔκθεσις κατὰ τὴν τοῦ Χ(ριστο)ῦ ἁγί(αν)
καθολικὴν καὶ ἀποστολικὴν Ἀνατολικὴν ἐκκλησίαν. Ἀρχ. α ον Πιστεύω εἰς ἕνα
Θεόν, πνεῦμα ὄντα, καὶ νοῦν ὑπὲρ νοῦν. Πρώτη ἔκδοση τοῦ ἔργου,
Ἄμστερνταμ 1767 (ΘΠ, Ι, 1433). Νεώτερη (δεύτερη) ἔκδοση ἀπὸ τὸν
Νεόφυτο Μεταξᾶ, Αἴγινα 1828. Ἀνατύπωση τῆς β΄ ἔκδοσης στὸ Εὐγενίου
Βουλγάρεως ἔργα, ἐπιμ. Συμεὼν Πασχαλίδης, [Ἁγιορειτικὴ Ἑστία, Ἀθωνικὰ
Ἀνάλεκτα 6], Θεσσαλονίκη 2013, σ. 211-266. Γιὰ τὴ χρονολόγηση τῆς
συγγραφῆς τοῦ ἔργου βλ. καὶ ἀμέσως κατωτέρω.Τὸ αὐτὸ κείμενο καὶ στὸν
κώδ. Καυσοκαλυβίων 138, φ. 2 r -12 r (ἐκεῖ μὲ χρονολογία Φεβρ. 1761) βλ.
Stiernon, «Eugène Boulgaris», σ. 755 καὶ σημ. 168. Ἐπίσης καὶ στὸν κώδ.
ΒΡΑ 1121, φ. 3 r -14 v (ἔτ. 1795)· βλ. Χαρίτων Καρανάσιος, «Ἡ ‘προαγωγός’
Ἐπιτομὴ τῆς ‘δυσαντήτου’ Λογικῆς τοῦ Βούλγαρη ἀπὸ τὸν Ματθαῖο μοναχὸ
Γανοχωρίτη», [ὑπὸ ἔκδοση]. ΔΒΚ 6
Πατριαρχικὸ γράμμα ΣΕΡΑΦΕΙΜ Β΄ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ πρὸς τὸν Εὐγένιο Βούλγαρη, ἐπίτιτλο καὶ ἐνυπόγραφο, χρονολογημένο Φεβρουάριος 1761.
ᾳψξα ἐν μηνὶ φεβρουαρίῳ ἰνδικτιῶνος θ´. 1761. Ἀρχ. [Ὁσιώτατε ἐν
Ἱεροδιακόνοις … κὺρ Εὐγένιε … μετριότητος εἴη μετα σοῦ. ῎Ε(τους)
ᾳψξαωἘν μηνὶ Φεβρουαρι ἰουθκ ζω ἰνδ θ´. Ἀπὸ τὸ γράμμα ἀπουσιάζουν οὶ
ὑπογραφὲς τῶν δώδεκα συνοδικῶν ἀρχιερέων ποὺ παρατίθενται στὴν
ἔκδοση. – Ἔκδ. Ν. Π. Δελιαλῆς, «Δύο πατριαρχικὰ σιγίλλια Διονυσίου τοῦ
Δ΄ καὶ Γρηγορίου τοῦ Ε΄», Μακεδονικὰ 1 (1940) 121-122, βάσει τοῦ κώδ.
ΔΒΚ (Σιγάλας) 66, φ. 239 v -240 r , ὅπου ἡ ἡμερομηνία 9 Φεβρ. 1761. Τὸ αὐτὸ
γράμμα καὶ στὸν κώδ. Ἑλλ. ἐμπορικοῦ σχολείου Ὀδησσοῦ, 2, τ. 2, φ. 235 r -
240 r (ἐκεῖ μὲ ἡμερομηνία 1 Φεβρ. 1761)· βλ. Stiernon, «Eugène Boulgaris»,
σ. 755 καὶ σημ. 169. Ἐπίσης καὶ στὸν κώδ. ΒΡΑ 1121, φ. 1 r -2 r · βλ.
Καρανάσιος, «Ἡ ‘προαγωγός’ Ἐπιτομὴ τῆς ‘δυσαντήτου’ Λογικῆς τοῦ
Βούλγαρη», ὅ.π. Ἡ ἀνωτέρω πατριαρχικὴ ἐπιστολὴ εἶναι ἀπαντητικὴ τῆς
ἐπιστολῆς Βούλγαρη τῆς 1ης Φεβρ. 1761 πρὸς τὸν Σεραφεὶμ Β΄ (Ἀρχ. Ἐσμὸς
ἀγαθῶν ἐπὶ τῆς πανευκλεοῦς σου), μαζὶ μὲ τὴν ὁποία ὁ Βούλγαρης πρέπει
νὰ ἔστειλε καὶ τὸ κείμενο τῆς Ὁμολογίας στὸν Πατριάρχη· βλ. Καρανάσιος,
«Ἡ ‘προαγωγός’ Ἐπιτομὴ τῆς ‘δυσαντήτου’ Λογικῆς τοῦ Βούλγαρη», ὅ.π.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΑΡΚΟΣΗΣ

Πβ. κώδ. ΔΒΚ 50, ὁ ὁποῖος περιέχει τὴ μετάφραση τῆς Λογικῆς τοῦ Baumeister ἀπὸ τὸν
Βάρκοση, ἀπὸ τὸν ἴδιο γραφέα. Τὸ χειρόγραφο ἀντιγράφηκε κατὰ τὰ μαθήματα κατ’
οἶκον τοῦ Νικολάου Βάρκοση στὸν Κ. Σακελλάριο. Στὴ συνέχεια, κατὰ τὸ τέλος τοῦ 18ου
αἰ., τὸ χειρόγραφο περιῆλθε στὴν κατοχὴ τοῦ υἱοῦ τοῦ Κωνσταντίνου, τοῦ Γεωργίου, ὁ
ὁποῖος διδάχθηκε τὸ 1785 (βλ. φ. 14 v ), βάσει αὐτοῦ, μαθήματα μεταφυσικῆς.(φ. 15 r -287 r ) ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΑΡΚΟΣΗΣ, Μετάφραση τοῦ Friedrich Christian
Baumeister, Institutiones metaphysicae: ontologiam, cosmologiam,
psychologiam, theologiam denique naturalem complexae, Wittenberg &
Zerbst 1738. Ἀνέκδοτη μετάφραση.
– (φ. 14 r ) Πίνακας περιεχομένων ἀπὸ τὸ χέρι τοῦ ἰατροφιλοσόφου Γεωργίου
Σακελλαρίου, υἱοῦ τοῦ Κωνσταντίνου.
– (φ. 15 r -18 v ) «ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗΣ ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ. Τί ἐστι μεταφυσική, καὶ τίς ἡ
ἐνδοτέρα ταύτης φύσις καὶ ἐπίσημος χρῆσις». Ἀρχ. Τῇ αὐτῇ μεθόδῳ, καθ’ ἣν τὰ τῇ λογικῇ φιλοσοφούμενα ἀνήκοντα πέρυσιν ἔφθην
συγγεγραφώς. § α΄-ζ΄
– (φ. 19 r -132 v ) «Ὀντολογίας ἤτοι τῆς πρώτης φιλοσοφίας προλεγόμενα». Ἀρχ.
Τὸ πρῶτον τῆς μεταφυσικῆς μέρος τῆς ὀντολογίας συνιστώσης. Κεφ. α΄-
ιη΄, § θ΄-τπζ΄.
– (φ. 133 r -162 r ) «Μεταφυσικῆς μέρος β΄. Κοσμολογία Γενική». Ἀρχ. Οὐδὲν
ἄλλο ἡ Γενικὴ Κοσμολογία ἐστιν, ἢ ἐπιστήμη τοῦ κόσμου ἐν γένει. Κεφ.
τπη΄-ζ΄, § θ΄-υοα΄.
– (φ. 162 v -287 r ) «Πνευματολογία, τήν τε Ψυχολογίαν καὶ τὴν Φυσικὴν
περιέχουσα Θεολογίαν». – (φ. 162 v -246 v ) «Ψυχολογία. Προπύλαιον
περὶ πνεύματος ἐν γένει». Ἀρχ. Ἐκ πολλοῦ ἤδη οἱ πάλαι ἐπὶ τὴν
μεταφυσικὴν τὴν πνευματολογίαν, ἤτοι τὴν περὶ πνευμάτων
διδασκαλίαν, ἀνέφερον. – (φ. 164 v -212 r ) Ψυχολογία ἐμπειρική. § υοβ΄-
χπη.΄– (φ. 212 r -246 v ) Ψυχολογία Λογική. § χπθ΄-ψογ΄. – (φ. 15 r -287 r ).
Θεολογία Φυσική. § ψοδ΄-Ϡβ΄.
– Στὸ φ. 33 r σημείωση 8 ἀράδων ἀπὸ τὸ χέρι τοῦ Γεωργίου Σακελλαρίου:
ἐπίστασθαι δὲ στόματα ἕκαστον ἁπλῶς … ἐνδεχόμενον γὰρ καὶ οὐκ
ἀναγκαῖον. – Στὸ φ. 289 r σημείωση 4 ἀράδων ἀπὸ τὸ χέρι τοῦ ἰδίου: οὐδὲ ὂν
ἄνευ ἀποχρῶντος λόγου … καὶ ἀρχὴ τῆς ὑπάρξεως. Ἀπὸ κάτω, μὲ τὸ χέρι τοῦ
Κωνσταντίνου, σημείωση δέκα ἀράδων: τὸ τὴν ἀρχὴν τῆς ἀντιφάσκεως …
ἀδύνατον εἶναι τὸ αὐτὸ ἅμα εἶναι καὶ μὴ εἶναι κτ. μετ[άφρασις ;] γερμανική.
– (φ. 299 v -300 v ) Ὑποσχετικό/ὁμολογία μοναζουσῶν τοῦ μονυδρίου τῆς Ἁγίας
Παρασκευῆς τῆς Ι. Μ. Ἀγίου Διονυσίου τοῦ ἐν Ὀλύμπῳ (ἀχρον.). Ἀρχ.
Οὐδὲ Ἀπελλῆς. ἢ Τίμας, ἢ Πραξιτέλης, οἱ ἐμπειρότατοι ζωγράφοι τὴν
καλλίστην τῆς ψυχῆς ὡραιότητα ἐδυνήθησαν ζωγραφίσαι. Τέλ. Διὰ νὰ
ἔχουν τὴν στερέωσιν καὶ τὴν κύρωσιν μέχρι συντελείας αἰῶνος.
– Στὸ φ. 301 v δύο παραθέματα ἀπὸ τὸ ἔργο τοῦ Ἰωάννη Δαμασκηνοῦ
Ἔκδοσις ἀκριβὴς τῆς ὀρθοδόξου πίστεως / Expositio accurata fidei
orthodoxae: α) Εἰ δὲ λέγομεν τὸν Πατέρα ἀρχὴν εἶναι τοῦ Υἱοῦ καὶ
μείζονα … καὶ τὸν Υἱὸν ἑτέρας, ἀλλὰ μιᾶς καὶ τῆς αὐτῆς. Ἔκδ. PG 94,
820· Johannes von Damaskus, Die Schriften, τ. 2: Expositio fidei, ἐπιμ.
P. Bonifatius Kotter O. S. B., ἐκδ. De Gruyter, Βερολίνο – Νέα Ὑόρκη
1973, σ. 24-25, στ. 147-156. β) διαφέρουσι γὰρ ἀλλήλων τὰ τῆς
θεότητος πρόσωπα οὐ κατὰ τὴν οὐσίαν ἀλλὰ κατὰ τὸν τῆς ὑπάρξεως
τρόπον … οὐ φύσει διαφέρουσιν ἀλλήλων· ἄνθρωποι γὰρ εἰσίν· ἀλλὰ τῷ
τῆς ὑπάρξεως τρόπῳ. Ἔκδ. PG 94, 817· Johannes von Damaskus, Die
Schriften, τ. 2, σ. 23, στ. 118-123.

Νικόλας Βαρκόσης Μετάφραση τής λογικής του Fr. Chr. Baumeister

Πβ. κώδ. ΔΒΚ 72, ὁ ὁποῖος περιέχει τὴ Μετάφραση τῆς Μεταφυσικῆς τοῦ
Baumeister ἀπὸ τὸν Βάρκοση, ἀπὸ τὸν ἴδιο γραφέα.
Πρόκειται γιὰ μετάφραση ἢ παράφραση σὲ ἀρχαΐζουσα ἀπὸ τὸν Ν. Βάρκοση
τοῦ ἔργου: Friedrich Christian Baumeister, Institutiones philosophiae rationalis
methodo Wolfii conscriptae, Wittenberg 1735. Ἡ ἑλληνικὴ μετάφραση
ἐκδόθηκε 40 χρόνια μετὰ τὴν ἀντιγραφὴ τοῦ κώδ. ΔΒΚ 50: Φριδερίκου
Χριστιανοῦ Βαϋµαϊστέρου Λογική· Ξυνυφανθεῖσα µὲν ὑπ’ αὐτοῦ Λατινιστὶ
Μεθόδῳ Μαθηµατικῇ κατὰ Βόλφιον· Μεταφρασθεῖσα δὲ ἀπὸ τῆς Λατινίδος
εἰς τὴν Ἑλλάδα φωνὴν παρὰ τοῦ Σοφολογιωτάτου Διδασκάλου Κυρίου
Νικολάου Βάρκοση τοῦ ἐξ Ἰωαννίνων· Τύποις ἐκδοθεῖσα ἀναλώµασιν
Ἀθανασίου Γεωργίου Μανούση Τοῦ ἐκ Σιατίστης. Δι’ ἐπιµελείας καὶ
ἀκριβοῦς διορθώσεως σπουδαίου τινὸς περὶ τὰ ἐνταῦθα φιλοσοφικὰ
Μαθήµατα ἐνασχολουµένου. Ἐν Βιέννῃ τῆς Ἀουστρίας 1795. Ἐν τῇ Ἑλληνικῇ
Τυπογραφίᾳ Γεωργίου Βενδότη. Γιὰ τὴν πρώτη μορφὴ τῆς ἔκδοσης ἀπὸ τὸν
Ἀθανάσιο Ψαλίδα βλ. Ἠλίας Τεμπέλης, «‘Διδασκαλάκια ὅσα εὐγενίζουν’: Η
αντιπαράθεση του Αθανασίου Ψαλίδα με τον Σιατιστινό λόγιο Μιχαήλ
Παπαγεωργίου», Ἁλιάκμονος ῥοῦς 1 (2017) 53-72. Σημειωτέον, στὸ φ. 159 r ,
τοῦ κώδ. ΔΒΚ 50 (τελευταία σελίδα) ὁ ἀντιγραφέας Κ. Σακελλάριος
ἀναγράφει ἐντὸς τοῦ κειμένου τὴ χρονολογικὴ ἔνδειξη 1742, ἡ ὁποία εἶναι
ὀρθογραφικὸ λάθος (ὀρθό: 1722). Τὸ χειρόγραφο ἀντιγράφτηκε στὴν Κοζάνη
ἀπὸ τὸν Κων. Σακελλάριο ὡς μαθητὴ τοῦ Ν. Βάρκοση, οἰκιακοῦ διδασκάλου
τοῦ οἴκου Σακελλαρίου, ἐνῶ στὴ συνέχεια ταὶο χειρόγραφο πέρασε στὴν
κατοχἠ τοῦ γιοῦ του Κωνσταντίνου, Γεωργίου Σακελλαρίου.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΩΔΙΚΩΝ 1-100

 97 

(φ. 1 r -159 r ) «Προπύλαιον φιλοσοφίας» (κεφ. α΄-ι΄, § α΄-φκη΄). Ἀρχ. Κεφ. α ον .
Περὶ φιλοσοφίας ἐν γένει. Παράγραφος α η . Λογικήν τε καὶ λοιπὰ μέρη τὰ τῆς
φιλοσοφίας μέρη τοῖς ἐμοῖς ἀκροαταῖς ἀναπτύξοντι, λυσιτελέστατον ἔδοξέ
μοι. Τέλ. ἤπερ, ταύτης ἀμελουμένης ἄνευ λόγου νεωτερίζειν. Ἡ μετάφραση
συμφωνεῖ μὲ ταὴν ἔκδοση τοῦ 1795. – Αὐτιὰ σημειώσεων σὲ πολλὰ φύλλα.
Στὸ 27 r ἐπικολλημένο στὸ περιθώριο τεμάχιο χάρτου μὲ σημείωση (χέρι
γραφέα).
Στὰ φ. 160 v -161 r σημειώσεις λογικῆς (τόποι σχημάτων) ἀπὸ ἄλλο χέρι.
Στὸ φ. 168 r διάγραμμα λογικῆς.

Βαρκόσης, Νικόλαος

Νομοκανονικά κείμενα, Μιχαήλ Ψέλλος.

(φ. 1r-38r): «Κανόνες τῶν ἱερῶν καὶ θείων ἀποστόλων». Ἀρχ. Δύο ἢ τρεῖς ἐπίσκοποι χειροτονοῦσιν Ἐπίσκοπον. Τέλ. κατ' εἰκόνα καὶ ὁμοίωσιν ἐργάζονται θεοῦ.
(φ. 1r-1v) Οἱ περιλήψεις τῶν Κανόνων ποὺ προτάσσει ὁ Ἀλέξιος Ἀριστηνὸς στοὺς ἀποστολικοὺς κανόνες- μὲ κάποιες παραλλαγές. Ἀντιγράφονται μόνο οἱ περιλήψεις τοῦ Ἀριστηνοῦ, ὄχι ὅμως καὶ τὰ σχόλιά του. Βλ. Γ. Α. Ράλλη- Μ. Ποτλῆ, Σύνταγμα τῶν θείων καὶ ἱερῶν Κανόνων, τ. 2, Ἀθῆναι 1852, σ. 1-112. Κανόνες τῶν ἱερῶν καὶ θείων ἀποστόλων. Ἀρχ. Δύο ἢ τρεῖς ἐπίσκοποι χειροτονοῦσιν Ἐπίσκοπον... Τέλ. συγγενεῖς εἰ μή. Περιλήψεις στοὺς κανόνες α´-ιβ´ (οἱ περιλήψεις τῶν ι´-ια´ κανόνων εἶναι ἑνοποιημένες στὸ χφ: Ὁ συνευχόμενος ἀκοινωνήτῳ ἢ καθῃρημένῳ αὐτοκατάκριτος), παραλ. ιγ´, ιδ´-κβ´ (παραλείπεται στὸν κ´ κανόνα ἡ φράση: δοὺς δέ, καθαιρεῖται), παραλ. κγ´-κδ´, κε´, παραλ. κς´-κζ´ καὶ κη´-λη´. τέλ. συγγενεῖς εἰ μὴ (καν. λη´).
(φ. 2r-12v) <ΜΙΧΑΗΛ ΨΕΛΛΟΣ Ἀποκρίσεις συνοπτικαὶ καὶ ἐξηγήσεις πρὸς ἐρωτήσεις διαφόρους καὶ ἀπορίας γραφεῖσαι πρὸς τὸν βασιλέα κυρὸν Μιχαὴλ τὸν Δούκαν, De omifaria doctrina>, Iter Psellianum [890] PHI.167 Ἀρχ. ἀκέφ: …] τόπων πνέοντες ἄνεμοι (= Περὶ ἐκνεφίου, κεφ. 148, 10, ἔκδ. Westerink). Στὸ χφ σώζεται διαφορετικὴ ἀρίθμηση· τὸ ἀκέφαλο τμῆμα μᾶλλον θὰ εἶχε ἀρίθμηση ρμς´, ὅπως μποροῦμε νὰ εἰκάσουμε ἀπὸ τὴν ἀρίθμηση τῶν κεφαλαίων ρμζ´-ρϞν´, ποὺ εἶναι τὰ κεφάλαια 149-152 ἀπὸ αὐτὴ τῆς ἔκδοσης Westerink. Ὁ ἀντιγραφέας ἔκανε σφάλμα στὴν ἀρίθμηση τοῦ κεφαλαίου ρνα´, τὸ ὁποῖο φέρει τὸν ἀριθμὸ ρνβ´. (= κεφ. 153, ἔκδ. Westerink), κεφ. ρνγ΄-ρπβ΄ (= κεφ. 154-183, ἔκδ. Westerink)- καὶ πάλι ὑπάρχει σφάλμα στὴν ἀρίθμηση· τὸ κεφ. ρνδ´ παρατίθεται ὡς ρδ´.
(φ. 1Ar) πολλαπλῶς κατεστραμμένο, τὸ κείμενο σὲ συμπλήρωση τοῦ Τσολάκη, μὲ μικρὲς τροποποιήσεις, 325:
Τὸ ἀποκ[ρινόμενον] [Τίτλος]
σπέρμ[α ἢ ἀπὸ τοῦ ἀνδρὸς ἢ ἀπὸ τῆς γυναικός·]
τὸ μὲν [ἀπὸ τοῦ ἀνδρὸς λόγους ἔχει τῶν ἐν αὐτῷ ἠθῶν]
καὶ [τρόπων καὶ τῆς μορφῆς, καὶ τὸ ἀπὸ τῆς μητρὸς δὲ ὡσαύτως.]
ὅ[ταν οὖν ἄμφω …] (ἔκδ. Westerink, Κεφ. 114, Πόθεν γίνονται τῶν γονέων αἱ ὁμοιώσεις καὶ αἱ πρὸς
τούτους ἀνομοιότητες, στ. 1-5)
(φ. 1Av)
[Πολλαὶ τῶν ὀνείρων εἰσὶν αἱ αἰτίαι. οἱ μὲν γ]ὰρ αὐτῶν
[εἰσὶ θεόπνευστοι ἄνωθεν διὰ μέσου τοῦ νοῦ] τῇ λογι-
[κῇ ψυχῇ ἡμῶν ἐγγινόμενοι· οἱ δὲ οἶον ἀπη]χήματα
[εἰσὶ τῶν ἡμερινῶν πράξεων· οἱ δὲ ἀπὸ τῆς φαν]τα-
[στικῆς ἐντυποῦνται δυνάμεως …] (ἔκδ. Westerink, Κεφ. 116, Πῶς ὄνειροι γίνονται, στ. 2-5)
(φ. 1Br)
τροπῆς [ἄρχονται πνεῖν, τοῦ ἡλίου ὄντος ἐν ἰχθύσι]
καὶ ἀπ[ὸ μὲν τῆς ἰσημερινῆς δύσεως πνεῖ ὁ ζέφυρος]
ἀπὸ δ[ὲ τῆς ἀνατολικῆς ἰσημερίας πνεῖ ὁ ἀπηλιώτης.]
Καὶ [αὖθις ἀπὸ μὲν τοῦ ἀρκτικοῦ πόλου πνεῖ ὁ]
ἀπ[αρκτίας, ἀπὸ δὲ τοῦ νοτίου πόλου πνεῖ ὁ νότος …] (ἔκδ. Westerink, Κεφ. 146, Περὶ ἀνέμων, στ. 34-37)
(φ. 1Bv)
[παχύνει τὴν ἀτμίδα πρὶν ἢ ἀποσοβῆσαι τὸ νέφ]ος καὶ
[ποιεῖ ὑετόν. καὶ οἱ μὲν κατ’ ἀντικρὺ ἄνεμοι οὐ δύναντα]ι ἅμα
[πνεῖν, οἱ δὲ μὴ κατ’ ἀντικρὺ δύνανται. ὁ δὲ καθ’ ἡμᾶς νότος
οὐκ ἀπὸ τοῦ νότου τοῦ παν]τὸς πνεῖ,
ἀλλ’ ἀπὸ τοῦ θερινοῦ τροπικοῦ.] (ἔκδ. Westerink, Κεφ. 146, Περὶ ἀνέμων, στ. (59-62)
[Περὶ τυφῶνο]ς
[Ὁ τυφὼν ἄνεμος ἐστίν, ὃν ὁ μὲν Ὅμηροςθύελλαν ὀνομά]ζει, [ὁ δὲ Ἀριστοτέλης ἀπὸ τοῦ παχὺ εἶναι τὸ πνεῦμα καὶ] οἶ[ον τύπτειν τὸ παρατυχόν, τυφῶνα…] (ἔκδ. Westerink, Κεφ. 147, Περὶ τυφῶνος, στ. 2-3)
(φ. 13r-25r) ΣΥΜΕΩΝ ΣΗΘ, Τίτλ. «Τοῦ αὐτοῦ ἐπιλύσεις ἕτεραι σύντομοι φυσικῶν ζητημάτων». ἔκδ. A. Delatte, Συμεὼν μαγίστρου τοῦ σὴθ Σύνοψις τῶν φυσικῶν, Anecdota Atheniensia et alia 2, Liège, Paris: Faculté de Philosophie et Lettres, 1939: 17-89.
(φ. 25r-38r) ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΡΠΑΘΙΟΣ, ΚΕΦΑΛΑΙΑ, «Τοῦ μακαρίου Ἰωάννου τοῦ Καρπαθίου Κεφάλαια. Περὶ ἀγεννήτου καὶ γεννητῶν καὶ ἀγαθοῦ καὶ καλῶν φυσιολογία, ἀσκητική», CPG 7856, ἔκδ. D. Balfour καὶ M. Cunningham, A Supplement to the Philocalia: The Second Century of Saint John of Karpathos [The Archbishop Iakovos Library of Ecclesiastical and Historical Sources 16. Brookline, Mass.: Hellenic College Press, 1994]: 42-124.

2. 16ος αἰ. Χαρτὶ 200130 χιλ. φ. 38v-62r, στ. 2.

(φ. 38v): <ΜΑΝΟΥΗΛ ΦΙΛΗΣ, Στίχοι διάφοροι ἰαμβικοί>. ἔκδ. Κοτζάμπαση, σ. 360. Ἀρχ. Τὸ πνεῦμα τὸ ζῶν ἡ θεόδροσος χύσις. Τέλ. ὡς ὑπὸ ληστῇ τῷ φθορεῖ πάντα φθόνον.

3. 16ος αἰ. Χαρτὶ 185120 χιλ. φ. 63r-97r

Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, Ἐπιστολαὶ πρὸς Εὐστάθιον τὸν φιλόσοφον τὸν ἀπὸ Ἀντιοχείας «πρὸ τοῦ πρεσβύτερον κατασταθῆναι». Ἀρχ. Ἀπειρηκότα μὲν ἤδη πρὸς τὰς παρὰ τῆς τύχης ἐπηρεἰας. Τέλ. (κολοβὸν) καὶ παρὰ σοῦ τινὰ εὑρέσθαι.
4. 18ος αἰ. Χαρτὶ 225158 χιλ. φ. 98r-118r
Ἀρχ. ἀκεφ. μακρὰν ταῦτα διὰπορθμάσαν. Τέλ. οὕτω δεκτὸς εἶναι τῇ τοῦ ἀγαθοῦ αἰωνίως.

Ψελλός, Μιχαήλ, 1018-π. 1096

Νομοκανών <Μανουήλ Μαλαξού >

(φ. 6r-17r) «Πίναξ ἀκριβὴς σὺν θεῷ τοῦ παρόντος νομίμου». Κεφ. α΄-σος΄.
1. (φ. 17r-29v) «Νομοκάνονας πάνυ πλουσιώτατων [!] ἐκλελεγμένον ὑπὸ πολλῶν θεοφόρων πατέρων». Συνεχίζουν τὰ περιεχόμενα. Κεφ. σοζ´-χϞδ´.
2. (φ. 29v-359r) Τίτλος: «Περὶ κριτοῦ ἤτοι ἀρχιερέως τοῦ εἶναι πρὸς πάντας συμπαθής, καὶ νὰ μὴν πιστεύῃ λόγους χωρὶς νὰ ἐξετάζῃ. Τοῦ Ματθαίου. Κεφ. α´». Ἀρχ. Πρέπει τὸν κριτὴν τοὐτέστι τὸν ἀρχιερέα. Τέλ. τοῦ Χρυσοστόμου ἐκ τοῦ λόγου τῆς κοιμήσεως αὐτοῦ. Ἀκούσατε οἱ τοῖς αἱρετικοῖς συνεσθίον<τες> … καὶ οὐδόλως ἐπιτρέπομεν. – Ἔκδ. Δ. Γκίνης – Ν. Πανταζόπουλος, Νομοκάνων Μανουὴλ νοταρίου τοῦ Μαλαξοῦ τοῦ ἐκ Ναυπλίου τῆς Πελοποννήσου μετενεχθεὶς εἰς λέξιν ἁπλῆν διὰ τὴν τῶν πολλῶν ὠφέλειαν, [Νόμος, Επιστ. Επετ. Σχ. ΝΟΕ 1 (1982)], Θεσσαλονίκη 1985· ἐπίσης στὸ ἴδιο, σ. 13.

Μανουήλ Μαλαξού

Νομοκανών Μανουήλ Μαλαξού .

(φ. 2r-189v) Χωρὶς τίτλο. Ἡ ἀρχὴ τοῦ Νομοκάνονα στὸ φ. 16r: «Κεφ. αον. Περὶ κριτοῦ, ἤτοι ἀρχιερέως, τοῦ εἶναι εἰς πάντας συμπαθῆ (!) καὶ νὰ μὴν πιστεύῃ λόγους ἀνεξετάστως». Ἀρχ. Πρέπει ὅτι ὁ κριτής, τοὐτέστιν ὁ ἀρχιερεύς, νὰ μιμεῖται τὸν δίκαιον κριτήν, καὶ μέγαν Ἀρχιερέα, τὸν κ(ύριο)ν ἡμῶν Ἰησοῦν Χ(ριστό)ν. – Ἔκδ. Δ. Γκίνης – Ν. Πανταζόπουλος, Νομοκάνων Μανουὴλ νοταρίου τοῦ Μαλαξοῦ τοῦ ἐκ Ναυπλίου τῆς Πελοποννήσου μετενεχθεὶς εἰς λέξην [!] ἁπλῆν διὰ τὴν τῶν πολλῶν ὀφέλειαν, [Νόμος, Επιστ. Επετ. Σχ. ΝΟΕ 1 (198 )], Θεσσαλονίκη 1985.
(φ. 2r-15v) «ΠΙΝΑΞ ΤΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΝΤΟΣ ΝΟΜΙΜΟΥ». Στὸν Πίνακα περιεχομένων (15v) στὸ κεφ. υκα΄ ἀναγράφεται: Ὁμιλία ῥηθεῖσα ὑπὸ γενναδίου τοῦ σχολαρίου πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως περὶ τῆς ὀρθῆς πίστεως τῶν χριστιανῶν, πρὸς τοὺς Ἀγαρηνούς, ἐρωτηθεὶς παρὰ τοῦ ἀμηρᾶ αὐτῶν, σουλτᾶν μεχμέτ· τὸ κεφάλαιο ὅμως αὐτὸ λείπει ἀπὸ τὸ χειρόγραφο στὴν οἰκεία θέση, ὥστε τὰ κεφάλαια νὰ εἶναι υκγ΄ καὶ ὄχι υκδ΄.

ΟΠΤΙΚΗ, ΜΗΧΑΝΙΚΗ, ΚΩΝΙΚΑ, ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ

1. (φ. 3 r -63 r ) «Περὶ Ὀπτικῆς». – (φ. 3 r -27 v ) Μέρος α΄. – (φ. 27 v -48 r ) Μέρος β΄.
– (φ. 49 r -63 r ) Μέρος γ΄.
2. (φ. 65 r -95 r ) «Περὶ Μηχανικῆς».– (φ. 63 r -77 v ) Μέρος α΄. – (φ. 89 r -93 v )
Μέρος β΄ (παρατοποθετημένο). – (φ. 79 r -83 v , 84 r -86 v ) Μέρος γ΄.
3. (φ. 96 r -131 v ) «Περὶ σταθμικῆς».
4. (φ. 166 r -193 r ) «Περὶ ἀρχὰς τῆς γνωμονικῆς» (βλ. φ. 189 v ).
5. (φ. 198 r -210 r ) «Περὶ κατατομῆς κώνου».
6. (φ. 213 r -225 v ) «Περὶ ἐλατηρίου καὶ ἀνακαμπτομένης κινήσεως».
7. (φ. 227 r -235 v ) «Περὶ τῆς φύσεως τοῦ ἀναλήμματος».
8. (φ. 237 r -240 v ) «Περὶ καθολικοῦ ἀστρολαβίου».
9. (φ. 243 r -248 v ) «Περὶ τῆς τοῦ κοινοῦ ἀστρολαβίου χρήσεως».
10. (φ. 249 r -254 v ) «Περὶ τοῦ κατὰ μέρος ἀστρολαβίου Ἰσημερινοῦ».
11. (φ. 255 r -264 r ) «Περὶ τοῦ κύκλου τῶν ἀνίσων ὡρῶν». Στὸ φ. 266 v
συμπλήρωση (;).
12. (φ. 275 r -372 r ) «Ἀστρονομία». – (φ. 275 r -302 r ) Μέρος α΄, «Περὶ τῆς
οὐρανίου σφαίρας». – (φ. 302 r -352 r ) Μέρος β΄, «Περὶ ἡλίου». – (φ.
355 r -372 r ) Μέρος γ΄, «Περὶ σελήνης».Σχεδὸν ὅλα τὰ φύλλα ἀναδιπλούμενα στὸ ἔξω περιθώριο τῶν φύλλων, ὅπου
σχήματα γεωμετρικά, ἢ ὀπτικῆς, μηχαινκῆς καὶ ἀστρονομίας. Ἐνίοτε τεμάχια
χάρτου κολλημένα στὸ περιθώριο μὲ ἐρυθρὸ βουλοκέρι. Κάποιος γραφέας
συγκέντρωσε κείμενα θετικῶν ἐπιστημῶν στὸν τόμο, σύγχρονος τῶν κειμένων.
Ὁ παρὼν κώδικας ἔχει παρόμοια χαρακτηριστικὰ καὶ περιεχόμενο μὲ τὸν
κώδ. 79.
Αποτελέσματα 71 έως 80 από 101