Τεκμήριο Χ72 - ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΑΡΚΟΣΗΣ

GR GR-KDBK (ΚΔΒΚ) GR GR-KDBK (ΚΔΒΚ) ASKX-ΚΤ01-Φ01-Χ72

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΑΡΚΟΣΗΣ

Τεκμήριο

τεκμήριο 1 ASKX ( X72 Χαρτὶ 207´150 χιλ. φ. 302 (+283bis, –288) στ. (συν.) 23-24)

Άγνωστο

Δωρεά

Πβ. κώδ. ΔΒΚ 50, ὁ ὁποῖος περιέχει τὴ μετάφραση τῆς Λογικῆς τοῦ Baumeister ἀπὸ τὸν
Βάρκοση, ἀπὸ τὸν ἴδιο γραφέα. Τὸ χειρόγραφο ἀντιγράφηκε κατὰ τὰ μαθήματα κατ’
οἶκον τοῦ Νικολάου Βάρκοση στὸν Κ. Σακελλάριο. Στὴ συνέχεια, κατὰ τὸ τέλος τοῦ 18ου
αἰ., τὸ χειρόγραφο περιῆλθε στὴν κατοχὴ τοῦ υἱοῦ τοῦ Κωνσταντίνου, τοῦ Γεωργίου, ὁ
ὁποῖος διδάχθηκε τὸ 1785 (βλ. φ. 14 v ), βάσει αὐτοῦ, μαθήματα μεταφυσικῆς.(φ. 15 r -287 r ) ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΑΡΚΟΣΗΣ, Μετάφραση τοῦ Friedrich Christian
Baumeister, Institutiones metaphysicae: ontologiam, cosmologiam,
psychologiam, theologiam denique naturalem complexae, Wittenberg &
Zerbst 1738. Ἀνέκδοτη μετάφραση.
– (φ. 14 r ) Πίνακας περιεχομένων ἀπὸ τὸ χέρι τοῦ ἰατροφιλοσόφου Γεωργίου
Σακελλαρίου, υἱοῦ τοῦ Κωνσταντίνου.
– (φ. 15 r -18 v ) «ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗΣ ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ. Τί ἐστι μεταφυσική, καὶ τίς ἡ
ἐνδοτέρα ταύτης φύσις καὶ ἐπίσημος χρῆσις». Ἀρχ. Τῇ αὐτῇ μεθόδῳ, καθ’ ἣν τὰ τῇ λογικῇ φιλοσοφούμενα ἀνήκοντα πέρυσιν ἔφθην
συγγεγραφώς. § α΄-ζ΄
– (φ. 19 r -132 v ) «Ὀντολογίας ἤτοι τῆς πρώτης φιλοσοφίας προλεγόμενα». Ἀρχ.
Τὸ πρῶτον τῆς μεταφυσικῆς μέρος τῆς ὀντολογίας συνιστώσης. Κεφ. α΄-
ιη΄, § θ΄-τπζ΄.
– (φ. 133 r -162 r ) «Μεταφυσικῆς μέρος β΄. Κοσμολογία Γενική». Ἀρχ. Οὐδὲν
ἄλλο ἡ Γενικὴ Κοσμολογία ἐστιν, ἢ ἐπιστήμη τοῦ κόσμου ἐν γένει. Κεφ.
τπη΄-ζ΄, § θ΄-υοα΄.
– (φ. 162 v -287 r ) «Πνευματολογία, τήν τε Ψυχολογίαν καὶ τὴν Φυσικὴν
περιέχουσα Θεολογίαν». – (φ. 162 v -246 v ) «Ψυχολογία. Προπύλαιον
περὶ πνεύματος ἐν γένει». Ἀρχ. Ἐκ πολλοῦ ἤδη οἱ πάλαι ἐπὶ τὴν
μεταφυσικὴν τὴν πνευματολογίαν, ἤτοι τὴν περὶ πνευμάτων
διδασκαλίαν, ἀνέφερον. – (φ. 164 v -212 r ) Ψυχολογία ἐμπειρική. § υοβ΄-
χπη.΄– (φ. 212 r -246 v ) Ψυχολογία Λογική. § χπθ΄-ψογ΄. – (φ. 15 r -287 r ).
Θεολογία Φυσική. § ψοδ΄-Ϡβ΄.
– Στὸ φ. 33 r σημείωση 8 ἀράδων ἀπὸ τὸ χέρι τοῦ Γεωργίου Σακελλαρίου:
ἐπίστασθαι δὲ στόματα ἕκαστον ἁπλῶς … ἐνδεχόμενον γὰρ καὶ οὐκ
ἀναγκαῖον. – Στὸ φ. 289 r σημείωση 4 ἀράδων ἀπὸ τὸ χέρι τοῦ ἰδίου: οὐδὲ ὂν
ἄνευ ἀποχρῶντος λόγου … καὶ ἀρχὴ τῆς ὑπάρξεως. Ἀπὸ κάτω, μὲ τὸ χέρι τοῦ
Κωνσταντίνου, σημείωση δέκα ἀράδων: τὸ τὴν ἀρχὴν τῆς ἀντιφάσκεως …
ἀδύνατον εἶναι τὸ αὐτὸ ἅμα εἶναι καὶ μὴ εἶναι κτ. μετ[άφρασις ;] γερμανική.
– (φ. 299 v -300 v ) Ὑποσχετικό/ὁμολογία μοναζουσῶν τοῦ μονυδρίου τῆς Ἁγίας
Παρασκευῆς τῆς Ι. Μ. Ἀγίου Διονυσίου τοῦ ἐν Ὀλύμπῳ (ἀχρον.). Ἀρχ.
Οὐδὲ Ἀπελλῆς. ἢ Τίμας, ἢ Πραξιτέλης, οἱ ἐμπειρότατοι ζωγράφοι τὴν
καλλίστην τῆς ψυχῆς ὡραιότητα ἐδυνήθησαν ζωγραφίσαι. Τέλ. Διὰ νὰ
ἔχουν τὴν στερέωσιν καὶ τὴν κύρωσιν μέχρι συντελείας αἰῶνος.
– Στὸ φ. 301 v δύο παραθέματα ἀπὸ τὸ ἔργο τοῦ Ἰωάννη Δαμασκηνοῦ
Ἔκδοσις ἀκριβὴς τῆς ὀρθοδόξου πίστεως / Expositio accurata fidei
orthodoxae: α) Εἰ δὲ λέγομεν τὸν Πατέρα ἀρχὴν εἶναι τοῦ Υἱοῦ καὶ
μείζονα … καὶ τὸν Υἱὸν ἑτέρας, ἀλλὰ μιᾶς καὶ τῆς αὐτῆς. Ἔκδ. PG 94,
820· Johannes von Damaskus, Die Schriften, τ. 2: Expositio fidei, ἐπιμ.
P. Bonifatius Kotter O. S. B., ἐκδ. De Gruyter, Βερολίνο – Νέα Ὑόρκη
1973, σ. 24-25, στ. 147-156. β) διαφέρουσι γὰρ ἀλλήλων τὰ τῆς
θεότητος πρόσωπα οὐ κατὰ τὴν οὐσίαν ἀλλὰ κατὰ τὸν τῆς ὑπάρξεως
τρόπον … οὐ φύσει διαφέρουσιν ἀλλήλων· ἄνθρωποι γὰρ εἰσίν· ἀλλὰ τῷ
τῆς ὑπάρξεως τρόπῳ. Ἔκδ. PG 94, 817· Johannes von Damaskus, Die
Schriften, τ. 2, σ. 23, στ. 118-123.

Δεν αναμένονται άλλες προσκτήσεις.

Σύμφωνα με τον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας (ΕΚΛ) ΚΔΒΚ.

Σύμφωνα με τον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας (ΕΚΛ) ΚΔΒΚ.

Γρ. Κωνσταντίνος Σακελλάριος· γραφὴ ἐλαφρῶς δεξιοκλινής, ἀραιή, πεπλατυσμένη,
ένίοτε πυκνότερη (πύκνωση γραφῆς), μὲ προεξέχουσες κεραῖες γραμμάτων. Μελάνι
μαῦρο. Ἐπιφάνεια κειμένου: γραμμένη περίπου ὁλόκληρη ἡ ἐπιφάνεια.

Ὕλη Χαρτὶ ὑποκίτρινο, σχετικὰ χοντρό-σκληρό-τραχύ στὰ φ. 15-70· στὴν ἂρχὴ καὶ μετὰ
τὸ φ. 70 μαλακότερο. Πυκνότατες ὑδατογραμμές. Χαράκωση: δυσδιάκριτη,πιθανῶς 0D1. Ὑδατόσημα: α) τρία καπέλα (trois chapeau), β) βότρυς
κρεμάμενος ἀπὸ δυσδιάκριτο ὄνομα, γ) ἄγκυρα ἐντὸς κύκλου, ἄνωθεν ἀστέρας, δ)
λέων ἁγ. Μάρκου.
Τχ 1´6 (6· πφφ.), 1´8 (14· πφφ.), 36´8 (302· ττχ α΄-λε΄ [+λϛ΄]). Ἀρίθμηση τευχῶν: στὸ
πρῶτο recto, μέσον κάτω ὤας, μὲ ἑλληνικὰ στοχεῖα ὡς α΄ λε΄, ἀπὸ γραφέα· τὸ τχ λϛ΄
δὲν ἀριθμεῖται. «Παραπομπὲς» κάτω δεξιά, παράλληλα πρὸς τὸ κείμενο, συνήθως
στὸ verso, ἐνίοτε καὶ στὸ recto. Ἀρίθμηση φύλλων: ἀπὸ μτγν. χέρι (ἀρχ. 20οῦ αἰ.),
μὲ ἀραβικὰ στοιχεῖα, μὲ μολύβι, φ. 1-299. Στὴ συνέχεια, ἐσφαλμένη ἀρίθμηση: φ.
291, 292, 293, ἡ ὁποία διορθώθηκε ἀπὸ τὸν καταλογογράφο ὡς φ. 300, 301, 302.
Ἄγραφα φύλλα: 2 v , 3 v -13 v , 222 r-v , 287 v , 289 v -299 r , 301 r , 302 r .
Σημ. Στὸ ἔσω πρόσθιο κάλυμμα (μέσον): λέξεων μὲν πό[…..], νοῦ δὲ στάλαγμα.
– Στὸ φ. 1 r ἐπαναλαμβανόμενο κτητορικὸ σημ.: καὶ τὀδε Κωνσταντίνου
Σακελλαρίου· ἐπίσης: Ἐκ τῶν τοῦ κύρ Κωνσταντίνου Ἰωαννίδου· ἤ: καὶ τὀδε
Κωνσταντίνου Ἰωάννου Σακελλαρίου. Ἀκόμη, διάφορα δοκίμια κονδυλίου ἀπὸ τὸν
γραφέα: κακός, καλὸς ἄνθρωπος, κακοῖς ὁμιλῶν, ἐκβήσει κακός· ἐπίσης: κάλλος γὰρ
ὀξύτερον τιτρώσκει βέλους, καὶ διὰ τῶν ὀφθαλμῶν εἰς ψυχὴν κατάῤῥεῖ. ὀφθαλμὸς
γὰρ ὁδὸς ἐρωτικῷ τραύματι. Ἐπανάληψη τῆς λέξης Παναγία, καθὼς καὶ λίγες
ἀριθμητικὲς πράξεις. Στὰ δοκίμια κονδυλίου ἀνιχνεύεται καὶ τὸ χέρι τοῦ Γεωργίου
Σακελλαρίου.
– Στὸ φ. 1 v , ἀπὸ τὸ χέρι τοῦ Γεωργίου Σακελλαρίου: μαντζ͜ιούνι στομαχικὸν καὶ
δυναμωτικόν. 5 δρ. καραφύλλι, 5 [δρ.] κανέλαν, 3 [δρ.] μοσχοκάρυον, 3 [δρ.]
μαστίχι, 10 [δρ.] τριαντάφυλλο. Στουμπίζωντας αὐτὰ σιτησέ τα ἀπὸ σίταν πικνὴν
πολλά. ἔπειτα ζιάφρισε τὸ ἀρκοῦν μέλι, καὶ μίξε το μ[ε ἀυτά. ἔπειτα κουπάνισέ το
ἕως ὅτου νὰ ἑνωθοῦσι. Ἀπὸ κάτω, ἀριθμητικὴ πράξη.
– Στὸ φ. 2 r ἀριθμητικὲς πράξεις.
– Στὸ φ. 3 r , λογικὸς συλλογισμὸς ἀπὸ τὸ χέρι τοῦ Γεωργίου Σακελλαρίου: πᾶσα
ἐνέργεια ψυχῆς κατ’ ἀρετὴν ἔστι ἀγαθὸν τέλειον καὶ ἀκρότατον. Ἡ εὐδαιμονία ἐστὶ
ἐνέργεια ψυχῆς κατ’ ἀρετήν. Ἡ εὐδαιμονία ἀγαθὸν τὸ ἀκρότατον. Ἀπὸ κάτω
ἐξίτηλο: ἀπὸ τοῦ δυνάμει εἰς τὸ ἐνεργείᾳ [….] ἡ [……………].
– Στὸ φ. 3 v , ἀπὸ τὸ χέρι τοῦ Γεωργίου Σακελλαρίου: τά ρευστά μέρη τῶν
ἀνθρώπων εἰσί περισσότερα ἀπό τά στερεά, συμπεριλαμβανομένων τοῖς ρευστοῖς
καί τῶν τοῖς στεροῖς συμμεμειγμένων ρευστῶν. π.χ. ἕν σῶμα 200 λιτρῶν ἔχει 180
λίτ[ρα] ρευστῶν και 20 στερεῶν.
– Στὸ φ. 14 v , ἀπὸ τὸ χέρι τοῦ Γεωργίου Σακελλαρίου: ιζ΄ μαΐου ἤρξατο ἀκούειν
Γεώργιος ὁ ἔγγονος Γεωργίου ἱερέως σακελλ[αρίου] Κοζάνης ταύτης τῆς
μεταφυσικῆς, καὶ τῆς κοσμολογίας κατὰ τὸ ͵αψπη΄ ἔτος.
– Στὸ φ. 15 r , στὴ σελίδα τίτλου: ἐν ἔτει ͵αψνε΄ [1755] σεπτεμβρ[ίου]. Ἀργότερα, μετὰ
τὸ «ἐν» προστέθηκε: χειρὶ Κωνσταντίνου Σακελλαρίου. Μετὰ τὸν τίτλο: ἐκ τῶν τοῦ
Γεωργίου Κ. Σακελλαρίου Ἰατροῦ.
– Στὸ φ. 289 r : εἴληφε τέλος διὰ χειρὸς Κωνσταντίνου Ἰωάννου Σακελλαρίου πρὸς
χρῆσιν αὐτοῦ καὶ τῶν φίλων.
– Στὸ φ. 302 r ἀριθμητικὲς πράξεις.
– Στὸ φ. 302 v : ἀριθμητικὲς πράξεις, σημειώματα καὶ δοκίμια κονδυλίου, ἀπὸ τὸν
Κωνσταντίνο καὶ τὸν Γεώργιο Σακελλαρίου: καὶ τόδε Γεωργίου Κωνσταντίνου.
Ἄλλο: καὶ τόδε Κωνσταντίνου. Ἄλλο: ἄνθρωπε τοῦ θεοῦ, καὶ πιστοὶ θεράποντες.
Ἄλλο: Hoc scio procerto. Ἄλλο: ex libris Georgii sacellarii. Ἄλλο (ἀπὸ τρίτο χέρι):
Οὑἱτεμβέργιος (ἴσως) ὁ Βαϋμαϋστέριος. Καὶ τὰ ἑξῆς ἀνάστροφα: Λογικὴ
Βαουμαϊστέρου. Θεολογία φυσική, μεταφυσική, ὀντολογία, κοσμολογία, φιλοσοφία,θεολογία ὑπερφυσική, ψυχολογία. Ἐξῆς καὶ ἀρχῶν θεόθεν ἀποκεκαλυμμένων
ποικίλα περὶ θεοῦ καὶ τ’ ὁπωσοῦν θεῷ ἀνήκοντα ἀσφαλῶς ἐπιφέρ[….]. Ἄλλο:
Καρκινικοί. Ἱερὰ σὰ παρὰ χείλη ἥλιε χαρὰ πᾶσα ῥεῖ. νοῶ νῦν ὠόν. νίψον
ἀνομήματα μὴ μόναν ὄψιν. Ἄλλο: κακοῖς ὁμιλῶν καὐτὸς ἐκβήσει κακός.
– Στὸ ἔσω ὀπίσθιο κάλυμμα (χέρι Γ. Σακελλάριου): Hoc scio procerto qod dicum.
Στχ. Ἀρχική, νεωτερική· συμπιεσμένος χάρτης, καλυμμένος ἀπὸ ἐρυθροκάστανο δέρμα.
Διαστάσεις: 209´158 χιλ. Ἐπὶ τῶν καλυμμάτων χαράκωση μὲ ὄρθια ὀρθογώνια,
ἐπάλληλα παραλληλόγραμμα, ἀνάμεσα στὰ ὁποῖα φυτικὸς διάκοσμος· στὸ μέσον,
ἐντὸς τετραγώνου, ἀδιευκρίνιστη φθαρμένη παράσταση ἢ σχῆμα. Ράχη ἐπίπεδη,
ἐλαφρῶς καμπύλη. Τρία πραγματικὰ σηκώματα. Πλῆθος ὀπῶν καὶ ρύπων ἐπὶ τῶν
καλυμμάτων, ἔσω-ἔξω (σητόβρωτο). Τὸ ἔσω ὀπίσθιο κάλυμμα φθαρμένο σὲ μεγάλο
βαθμὸ ἀπὸ ὀπὲς βιβλιοσκώληκα. Φθαρμένο τὸ δέρμα στὸ κάτω μέρος τῆς ράχης.
Στὸ ἄνω μέρος θηλιά, ὑπόλειμμα σελιδοδείκτη. Στὸ κάτω μέρος τῆς ράχης λευκὴ
ἐτικέτα (ταξινόμηση 2004): Χ 72 Ἀπὸ κάτω ἴχνη παλιότερης ταξινόμησης. Ἐπὶ τῶν
καλυμμάτων καὶ τῆς ράχης (κάτω μέρος), σὲ ὅλο τὸ πλάτος, διαφανὴς κολλητικὴ
ταινία, περαιουμένη στὰ ἔσω καλύμματα (ταξινόμηση 2004). Στὸ ἔσω πρόσθιο
κάλυμμα (ἄνω δεξιά) ἐπικολλημένη ἐτικέτα: ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΡΙΟΝ | ΚΟΖΑΝΗΣ | Χ
ἀριθ. 71 (Χ καὶ 71 μὲ μελάνι, τὰ λοιπὰ στοιχεῖα ἔντυπα). Στὸ φ. 2 r , μὲ μολύβι:
2,058.
Κατ. Καλή.

ASKX

KDBK

Για την περιγραφή του αρχείου χρησιµοποιήθηκε το ∆ΙΠΑΠ (Γ), έκδοση Β΄.

Τελικό

Μερική

30/6/2021

Η επιστημονική περιγραφή έγινε από τους Καρανάσιο Χαρίτωνα , Σκρέκα Δημήτριο .