Εμφανίζει 539 αποτελέσματα

Αρχειακή περιγραφή
Χειρόγραφα, Ελληνικά -- Κοζάνη
Προεπισκόπηση εκτύπωσης Hierarchy Προβολή:
Ascending

470 αποτελέσματα με ψηφιακά αρχεία Προβολή αποτελεσμάτων με ψηφιακά αρχεία

Αθανάσιος Ψαλίδας , Στοιχεία μεταφυσικής (σε κοινή γλώσσα).

(φ. 1r-3v) «Στοιχεῖα Μεταφυσικῆς. Προοίμιον». Ἀρχ. Μεταφυσικὴ ἦτον ἡ πρώτη, καὶ κυριωτέρα ἀσχολία τῶν ἀρχαίων φιλοσόφων, ἡ ἀρχὴ τοῦ κόσμου. Τέλ. ἐπειδὴ αὐτὴ εἶναι ἡ ἀξιολογωτέρα, καὶ πρέπει νὰ πραγματευθῇ πλέον ἐκτεταμένα. Πβ. Παν. Νοῦτσος, «Ἕνα μαθηματάριο ‘Μεταφυσικῆς’ τοῦ Ἀθανασίου Ψαλίδα», Ὁ Ἐρανιστὴς 18 (1986) 93-104.
(φ. 3v-80r) «Στοιχεῖα τῆς Μεταφυσικῆς. Μέρος Α΄. Ψυχολογία». Ἀρχ. Ὁ ὅρος Ψυχολογία ἑτοιμολογεῖται [!] παρὰ τὸ ψυχὴ καὶ λόγος καὶ θέλει νὰ λόγος ἢ πραγματεία περὶ τῆς ψυχῆς. Τέλ. ὅθεν ποῖος ἤθελε τολμήσῃ ποτὲ νὰ ὀνομάσῃ τὸν θεὸν σκληρὸν διὰ τὸ δῶρον ὁποῦ τὰ ἔκαμε;
(φ. 80v-158r) «Στοιχεῖα Μεταφυσικῆς Μέρος Δεύτερον. Ὀντολογία ἢ ἀνάλυσις τῶν ἰδεῶν καὶ ἐννοιῶν περὶ τὰ ὄντα». Ἀρχ. Ἡ Ὀντολογία ὁποῦ θέλει νὰ εἰπῇ λόγος ἢ πραγματεία περὶ τῶν ὄντων, εἶναι τὸ μέρος τῆς Μεταφυσικῆς ὁποῦ πραγματεύεται περὶ τῶν καθόλου ἰδιοτήτων τῶν ὄντων. Τέλ. μὲ τί μέτωπον θέλουν ἀντισταθῇ οἱ Λαϊβνιτζιανοὶ εἰς τὸ δυνατὸν τούτης τῆς μεταβολῆς;
Τὸ Μέρος Γ΄ (Κοσμολογία) παραλείπεται ἀπὸ τὸν γραφέα.
(φ. 159r-167v) «Στοιχεῖα τῆς Μεταφυσικῆς. Μέρος Δ΄. Φυσικὴ θεολογία». Ἀρχ. Πῶς φθάνει ὁ ἄνθρωπος εἰς τὴν γνῶσιν τῆς ὑπάρξεως τοῦ θεοῦ δὲν εἶναι δύσκολον νὰ ἀποδειχθῇ. Τέλ. Καὶ ἄλλοι πολλοί, τοὺς ὁποίους θέλεις τοὺς εὕρῃ συναθροισμένους εἰς Ἰουστῖνον τὸν φιλόσοφον ἐν τῷ Περὶ θεοῦ μοναρχίας.

Ψαλίδας, Αθανάσιος Π., 1767-1829

Ερμογένης

(φ. 1 r -27 v ): Περὶ στάσεων. H. Rabe, Hermogenis opera, Leipzig: Teubner,
1913 (repr. 1969): 28-92.
(φ. 27 v -77 v ): Περὶ εὐρέσεως. H. Rabe, Hermogenis opera, Leipzig: Teubner,
1913 (repr. 1969): 93-212.
(φ. 78 r -166 r ): Περὶ ἰδεῶν λόγου. H. Rabe, Hermogenis opera, Leipzig:
Teubner, 1913 (repr. 1969): 213-413.
(φ. 167 r -181 r ): Περὶ μεθόδου δεινότητος. H. Rabe, Hermogenis opera, Leipzig:
Teubner, 1913 (repr. 1969): 414-456. Τέλος τῆς δεινότητος μεθόδου.

Ερμογένης, 2ος αι. μ.Χ.

Πρακτική αριθμητική

(σ. 4-72) Παραδείγματα προβλημάτων ἀριθμητικῆς μὲ ἀριθμητικὲς πράξεις, σχετικὲς μὲ τὸ ἐμπόριο.
Ἔνθετο λυτὸ τεμάχιο στὸ χειρόγραφο (156117 χιλ.): (recto) τὴν εὐγένειάν της ὡς εἰκὸς προσκυνῶ. Ἐγὼ μὲ ἔκαμε συγκατάβασιν κατά [3 δυασανάγνωστες γερμανικὲς λέξεις]· στὸ verso ἀριθμητικὲς πράξεις.

Άγνωστο

Διάφορα σχολικά κείμενα εκκλησιαστικά και θύραθεν, με διάστιχες «γλώσσες»

(φ. 1 r -16 r ) ΑΓΑΠΗΤΟΣ, ΔΙΑΚΟΝΟΣ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ,
Ἔκθεσις κεφαλαίων παραινετικῶν. Τίτλος:«Ἔκθεσις κεφαλαίων
παραινετικῶν σχεδιασθεῖσα παρὰ Ἀγαπητοῦ διακόνου τῆς ἁγιωτάτης
ἐκκλησίας· ὧν ἡ ἀκροστιχὶς ὧδε πῶς ἔχει· Τῷ θειοτάτῳ, καὶ σεβασμιωτάτῳ
βασιλεῖ ἡμῶν Ἰουστινιανῷ, ἀγαπητὸς ὁ ἐλάχιστος διάκονος». Τὸ κείμενο
ἔκδ. R. Riedinger, Agapetos Diakonos. Der Fürstenspiegel für Kaiser
Iustinianos [Ἑταιρεία Φίλων του Λαοῦ. Κέντρον Ἐρεύνης Βυζαντίου 4.
Athens 1995]: 24, σ. 26-76. Μετὰ τὸ κείμενο: (φ. 16 r ) Τέλος ἐκθέσεως
παραινετικῆς ἀγαπητοῦ διακόνου Ἰουστινιανοῦ τοῦ Καίσαρα, ἥτις παρ᾽
Ἕλλησι βασιλικὴ ὀνομάζεται σχέδη.
(φ. 17 r -24 v ) ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ, Περὶ τοῦ ἐνυπνίου ἤτοι βίος Λουκιανοῦ, ἔκδ. A.M.
Harmon, Lucian, vol. 3, Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1921
(repr. 1969): σ. 214-232.
(φ. 25 r -32 v ) ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ, Νεκρικοὶ διάλογοι Ἔκδ. Jacobitz, Luciani, τ. 1. (φ.
25 r -26 v ) Διογένους καὶ Πολυδεύκους Ἔκδ. σ. 136-138. – (φ. 26 v -27 v ) Νεκρῶν
Πλούτωνι κατὰ Μενίππου (χφ. Πλούτων, ἢ κατὰ Μενίππου) Ἔκδ. σ. 138-
139. – (27 v -28 r ) Μενίππου, Ἀμφιλόχου καὶ Τροφωνίου (28 v -29 r ) Ἑρμοῦ καὶ
Χάρωνος Ἔκδ. σ. 140-141. – (29 r -30 r ) Πλούτωνος καὶ Ἑρμοῦ (30 r -31 v ),
Τερψίωνος καὶ Πλούτωνος Ἔκδ. σ. 142-144. – (32 r -32 v ) Ζηνοφάντου καὶ
Καλλιδημίδου Ἔκδ. σ. 145-146.
(φ. 35 r -52 v ) <ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ>, Πῶς ἄν τις ὑπ᾽ ἐχθρῶν ὠφελεῖτο. ἔκδ. F.C.
Babbitt, Plutarch's moralia, vol. 2, Cambridge, Mass.: Harvard University
Press, 1928 (repr. 1962): 4-40.
(φ. 53 r -70 v ) ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, Ὁμιλία πρὸς τοὺς νέους ὅπως ἂν ἐξ
ἑλληνικῶν ὠφελοῖντο λόγων (CPG 2867). PG 31, 564-589. Ἔκδ. Boulenger,
Saint Basile, σ. 41-61. Κείμενο μὲ διάστιχη ψυχαγωγικὴ ἑρμηνεία.
(φ. 70 v -71 r ) ΔΙΑΦΟΡΑ ΙΑΤΡΟΣΟΦΙΑ Τίτλος «Προφυλακτικὰ διὰ νὰ μὴ κάμῃ
τινὰς πέτραν». Ἀρχ. Γένια ἤτοι ρίζαις πρασῶν … Τέλ. καὶ ποτὲ δὲν θέλει
κάμῃ πέτραν φ. 71 r Τίτλος: «Ἰατρικὰ διὰ τὴν πέτραν». Ἀρχ. Βεργάουροι
λεγόμενον Τέλ. πολλὰ καλὸν διὰ τὴν πέτραν Τίτλος «εἰς πρίξιμον λαιμοῦ»
Ἀρχ. Μῆλα γλυκά. Τέλ. ἐπὶ τοῦ λαιμοῦ καὶ ἰατρεύσαι.
(φ. 73 v -82 v ) ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, Περὶ φθόνου. PG 31, 372-385.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΩΔΙΚΩΝ 1-100

 95 

(φ. 82 v -93 r ) Εἰς τὸ πρόσεχε σεαυτῷ. S.Y. Rudberg, L'homélie de Basile de
Césarée sur le mot `observe-toi toi-même', Stockholm: Almqvist & Wiksell,
1962: 23-37.   
(φ. 93 r -103 r ) Τοῦ αὐτοῦ, Κατὰ {τῶν} ὀργιζομένων. PG 31, 353-372.
(φ. 103 r -119 v ) Τοῦ αὐτοῦ, Ὅτι οὐκ ἔστιν αἴτιος τῶν κακῶν ὁ Θεός. PG 31,
329-353.
(φ. 120 r -144 v ) ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, Περὶ παίδων ἀγωγῆς. Ἔκδ. Sirinelli –
Philippon, Plutarque, τ. 1, 1, σ. 34-63.
(φ. 145 r -167 v ) Τοῦ αὐτοῦ, Περὶ τοῦ ἀκούειν. Ἔκδ. Klaerr – Philippon –
Sirinelli, Plutarque, σ. 36-62.
(φ. 168 r -186 r ) Τοῦ αὐτοῦ, Περὶ πολυπραγμοσύνης, Dumortier – Defradas,
Plutarque, σ. 266-284.
(φ. 186 v -213 r ) Τοῦ αὐτοῦ, Περὶ τοῦ πῶς ἄν τις αἴσθοιτο ἑαυτοῦ
προκόπτοντος ἐπ᾽ ἀρετῇ. F.C. Babbitt, Plutarch's moralia, vol. 1, Cambridge,
Mass.: Harvard University Press, 1927 (repr. 1969): 400-456.
(φ. 216 r -271 v ) ΣΥΝΕΣΙΟΣ ΚΥΡΗΝΗΣ, Ἐπιστολαί. Τέλος κολοβό: ἅττα
ἡμεῖς περὶ τοῦ χρόνου πρὸς σὲ ἤδη βούλει καὶ τὴν ἐπιστολήν.
(Ἐπιστολὴ 61, 42) A. Garzya, Synésios de Cyrène, Correspondance: Lettres I-
CLVI, vols. 2-3, Paris: Les Belles Lettres, 2000: 1:1-79; 2:173-307.

Λουκιανός

Βικέντιος Δαμοδός , Τέχνη ρητορικής.

(φ. 3r-188v) «Τέχνη ῥητορική». – Ἔκδ. Βενετία 1759. Γιὰ ἄλλα χειρόγραφα τοῦ ἔργου βλ. Μπόμπου-Σταμάτη, σ. 372 (βλ. Βιβλ.)· γιὰ τὸ ἔργο βλ. στὸ ἴδιο, σ. 199-202.
(φ. 3r-106r) «Βιβλίον Αον. Περὶ τῆς φύσεως τῆς ῥητορικῆς» (κεφ. α΄-κζ΄). Ἀρχ. Κεφ. αον. Τί εἶναι ῥητορική, πόθεν ὠνομάσθη, κατὰ τί ὁμοιάζει καὶ διαφέρει ἀπὸ τὴν διαλεκτικήν.
(φ. 106r-144r) «Βιβλίον Βον. Μέρος Βον τῆς ῥητορικῆς. Περὶ διαθέσεως καὶ τί εἶναι ἡ διάθεσις» (κεφ. α΄-γ΄). Ἀρχ. Ἡ διάθεσις εἶναι τῶν εὑρεθέντων πραγμάτων διάταξις.
(φ. 144r-159v) «Βιβλίον Γον. Περὶ τῆς μερικῆς εὑρέσεως, καὶ διαθέσεως, ἤγουν περὶ τῶν παηγυρικῶν λόγων καὶ ἑταίρων (sic) τοῦ δημηγορικοῦ γένους» (κεφ. α΄-η΄). Ἀρχ. Εἰς τὰ πρῶτα δύο βιβλία, ἐξηγήσαμεν τὴν εὕρεσιν, καὶ διάθεσιν κοινῶς.
(φ. 160r-188v) «Βιβλίον Δον. Μέρος Γον τῆς ῥητορικῆς. Περὶ ἑρμηνείας καὶ τί εἶναι» (κεφ. α΄-θ΄). Ἀρχ. Τὸ τρίτον μέρος τῆς ῥητορικῆς λέγεται ἑρμηνεία, διατί μὲ τούτην ὁ ῥήτωρ ἑρμηνεύει.
Τὸ αὐτὸ κείμενο πιθανότατα καὶ στὸν κώδ. ΜΠΤ 419· ΙΒ, τ. 4, σ. 403 (ἴδια Ἀρχ.).

Δαμοδός, Βικέντιος, 1700-1752

Γνωμικά μονόστιχα – Μύθοι Αισώπου απόδοση σε ἁπλὴ γλώσσα (ψυχαγωγική ερμηνεία, κατά σύνταξιν)

. (φ. 1r-12v) Γνῶμαι μονόστιχοι κατὰ στοιχεῖον. – Τίτλος (φ. 1r) «ΕΞΗΓΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΛΩΡΑ. ΕΙΣ ΑΓΑΘΟΥΣ ΑΝΔΡΑΣ». Ἀρχ. Πάντως βέβαια, ὁ ἄνθρωπος ὁ καλὸς ἀγαθὸς ἐνάρετος δίκαιος. – Πρόκειται γιὰ μετάφραση σὲ ἁπλὴ γλώσσα μονoστίχων ποὺ ἀποδίδονται ἐσφαλμένα στὸν Μανουὴλ Χρυσολωρά, καὶ ἐκδίδονται στὸ Γνωμολογικὸν περιέχον τὰ κατὰ ἀλφάβητον γνωμικὰ μονόστιχα Χρυσολωρᾶ, ἔργο ποὺ γνώρισε πολλὲς ἐκδόσεις: Βενετία 1746, 1755, 1760, 1766, 1769, 1775, 1777, 1778 (2), 1793 (ΘΠ, ἀρ. 2500-2508), καὶ Βενετία 1801, 1802, 1807, 1810, 1815, 1817, 1819, 1830 (2), 1832, 1843 (Ἠλιού Α΄, ἀρ. 1801.8, 1802.8, 1807.11, 1810.7, 1815.31, 1817.28 1819.24, 1830.32, 1830.34, 1832.27, 1843.33). Στὸν κώδ. ΔΒΚ 16 παρατίθεται μόνον ἡ μετάφραση (χωρὶς τὸ πρωτότυπο) ἀπὸ τὰ μονόστιχα (Α-Ε): Εἰς ἀγαθοὺς ἄνδρας, Εἰς Ἀλήθειαν, Εἰς Ἁμαρτίαν, Εἰς Ἀνάγκην, Εἰς Ἀρετήν, Εἰς Ἀχαριστίαν, Εἰς Βασιλέα, Εἰς Βίον, Εἰς Βοήθειαν, Εἰς Βουλήν, Εἰς Γάμον, Εἰς Γέλωτα, Εἰς Γῆρας, Εἰς Γονεῖς, Εἰς Γυναῖκα, Εἰς Δῆμον, Εἰς Δίκαιον, Εἰς Δόξαν, Εἰς Δούλους, Εἰς Δυστυχίαν, Εἰς Ἐγκράτειαν. Ἡ νεοελληνικὴ ἀπόδοση (ἁπλὴ γλώσσα) ἀκολουθεῖ τὴ μέθοδο τῆς κατὰ σύνταξιν ψυχαγωγικῆς ἑρμηνείας, βάσει τῆς ὁποίας παρατίθεται (συντάσσονται) σὲ συνεχὲς κείμενο συνώνυμες λέξεις γιὰ κάθε ὅρο τοῦ πρωτοτύπου. Μετὰ τὸ πέρας τοῦ κειμένου (φ. 12v):
Ὥσπερ ξένοι χαίρουσι ἰδεῖν Πατρίδα.
Καὶ οἱ θαλαττεύοντες, ἰδεῖν, Λιμένα.
Καὶ οἱ πραγματεύοντες ἰδεῖν τὸ Κέρδος.
Οὕτω καὶ οἱ γράφοντες ἰδεῖν τὸ Τέλος.
Πανομοιότυπο τίτλο ἐμφανίζει ὁ κώδ. Κιέβου 113.Φ.310, φ. 80r-94v, ἔτ. 1735 «Γνῶμαι μονόστιχοι κατὰ στοιχεῖον ἐκ διαφόρων ποιητῶν συντεθεῖσαι παρὰ Μανουὴλ τοῦ Χρυσολωρᾶ»· E. Černukhin, Грецькi рукописи у зiбраннях Киева. Каталог, Κίεβο – Οὐάσιγκτον 2000, σ. 120-122, ἀρ. 82 (http://pina kes.irht.cnrs.fr/notices/cote/37408/). Τὰ ἴδια ἢ παρόμοια μονόστιχα ἐμφανίζονται ἐπίσης σὲ ἀρκετὰ χειρόγραφα ὑπὸ τὸν τίτλο: Γνῶμαι μονόστιχοι κατὰ στοιχεῖον ἐκ διαφόρων ποιητῶν (καὶ σοφῶν). Πβ. (ἐνδεικτικά): κώδ. Κολυβᾶ 66 (ΝΕ 13 [1916] 128)· κώδ. Δοχειαρίου 124 (Λάμπρος, Κατάλογος Ἁγίου Ὄρους, τ. Α΄, σ. 252)· κώδ. ΜΠΤ 767 καὶ 805 (ΙΒ, τ. 5, σ. 259 καὶ 295)· κώδ. Ἁγ. Τριάδος Μετεώρων 31, 4r-17v (Σοφιανός, Τὰ χειρόγραφα τῆς Μονῆς Ἁγίας Τριάδος, τ. Δ1΄, σ. 414).
2. (φ. 14r-36r) «ΕΞΗΓΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΤΟΥ ΑΙΣΩΠΟΥ ΜΥΘΩΝ. ΑΛΙΕΙΣ». Ἀρχ. Κάποιοι σαγηνευταὶ ἁλιευταὶ ἰχθυοβόλοι ψαράδες. Μετάφραση στὴν ἁπλὴ γλώσσα, χωρὶς τὸ πρωτότυπο κείμενο, τῶν Μύθων τοῦ Αἰσώπου (κατ’ ἀλφαβητικὴ σειρά καὶ κατ’ ἐπιλογήν): Ἁλιεῖς καὶ θύννος, Ἀνὴρ φέναξ, Βάτραχοι ἐν λίμνῃ, Γέρων καὶ θάνατος, Γραῦς καὶ ἰατρός, Γεωργὸς καὶ παῖδες αὐτοῦ, Γεωργὸς καὶ κύνες, Κυνόδηκτος, Νεανίσκοι καὶ μάγειρος, Ἐχθροὶ δύο, Αἴλουρος καὶ μύες, Ἀλώπηξ καὶ πίθηκος βασιλεὺς αἱρεθείς, Θύννος καὶ Δελφίς, Ἰατρὸς καὶ νοσῶν, Ἰξευτὴς καὶ ἀσπίς, Κάστωρ, Κύων καὶ μάγειρος, Κύων κοιμώμενος καὶ λύκος, Κύων καὶ ἀλεκτρυὼν καὶ ἀλώπηξ, Λέων καὶ βάτραχος, Λέων καὶ ὄνος καὶ ἀλώπηξ, Λέων καὶ ἄρκτος καὶ ἀλώπηξ, Μάντις, Μύρμηξ καὶ περιστερά, Νυκτερὶς καὶ βάτος καὶ αἴθυια, Νοσῶν καὶ Ἰατρός, Ξυλευόμενος καὶ Ἑρμῆς, Ὄνος καὶ κηπουρός. – Ἔκδοση τῶν Μύθων τοῦ Αἰσώπου: Émile Chambry, Aesopi fabulae, 2 τ., ἐκδ. Les Belles Lettres, Παρίσι 1925-1926. Οἱ τίτλοι στὸ χειρόγραφο ἐνίοτε ἀνεπαίσθητα παραλλαγμένοι. Τῆς ἀπόδοσης σὲ ἁπλὴ γλώσσα ἀκολουθεῖ «Ἐπιμύθιον» ἐν εἴδει ἠθικοῦ διδάγματος ἀπὸ ἕκαστο μύθο. Ἡ νεοελληνικὴ ἀπόδοση ἀκολουθεῖ τὴ μέθοδο τῆς κατὰ σύνταξιν ψυχαγωγικῆς ἑρμηνείας (βλ. προηγούμενο κείμενο).

Μαθηματάριο

1. (φ. 1r-11v) Παράφραση της <ψευδο>-Ὁμήρου, Βατραχομυομαχίας. «Ὁμήρου Βατραχομυομαχία». Ἀρχ. Κατὰ τὴν πρώτην ἀρχήν· κατὰ τὸ προοίμιον τῆς ἱστορίας μου. Τέλ. εἰς μίαν μόνην ἡμέραν: ἐτελειώθη ἐγινε. Τέλος τῆς Ὁμήρου Βατραχομυομαχίας.
2. (φ. 13r-21v) Παράφραση Λουκιανοῦ, Περὶ τοῦ ἐνυπνίου, ἤτοι βίος Λουκια-νοῦ. «Λουκιανοῦ Σαμωσατέως, Περὶ τοῦ ἐνυπνίου, ἤτοι βίος Λουκιανοῦ». Ἀρχ. Ἔναγχος πρόσφατος πρὸ μικροῦ πρὸ ὀλίγου. Τέλ. ἄδοξος καταφρονεμένος.
3. (φ. 22r) Ἐπιστολὴ Σουλτάνου πρὸς τὸν αὐτοκράτορα Λεοπόλδο. «Τὸ ἴσον τῆς ἐπιστολής ὁποῦ ἔστειλεν ὁ βασιλεὺς τῶν Τουρκῶν πρὸς τὸν αὐτοκράτορα Λεοπόλδον φανερώνοντάς του τὴν μάχην εἰς τοὺς 1663: μεταγλωττισθείσης ἀπὸ τὸ λατινικὸν εἰς ἡμετέραν γλῶτταν». Ἀρχ. Μωαμέτης ὁ υἱὸς τῆς πλέον περιφήμου φήμης. Τέλ. ἀτελ. βασιλεὺς ὅλου τοῦ κόσμου.
4. (φ. 25r-56r) <Παράφραση τοῦ Λουκιανοῦ, Τίμων ἢ μισάνθρωπος>. Ἀρχ. Ὦ θεὲ Ζεῦ εὔφορε δεφεντευτὰ ὑπερασπιστὰ τῶν φίλων καὶ τῶν ξένων. Τέλ. μήτε χωρὶς τραύματος μώλωπας λαβώματα πληγώματα σακατλήκια.
5. (φ. 60r-76v) Παράφραση τοῦ Λουκιανοῦ, Περὶ τοῦ μὴ πιστεύειν ραδίως τῇ διαβολῇ. Ἀρχ. Ἔστι φρικτὸν τρομακτικὸν τῇ ψυχῇ τοῦ ἀνθρώπου. Τέλ. δὲν ἐκακούργησε δὲν ἐποίησε τὸ χαλοιπὸν ἀπὸ τὸν Ἀριστείδην.
6. (φ. 78r-79v) Λεξικογραφικά. Ἀρχ. Ὑπάρχει εὑρίσκεται τινάς. Τέλ. τὰ πράγματα αἱ γνῶμαι: ἀπὸ τὴν ἀλήθειαν.
7. (φ. 80r-119r) Εἰσαγωγικὰ στὴν παράφραση Λουκιανοῦ, Τόξαρις ἢ φιλία, «Ἐν τῷ παρόντι λόγῳ ὁπόσον ἡ φιλία περισπούδαστον διέξησι, καὶ ἐξ ἱστορίας ἐπιδείκνυνται. Φίλου πιστοῦ μηδὲν εἶναι ἀντάλλαγμα τοῦ λεγομένου». Ἀρχ. Ὀρέστης υἱὸς Ἀγαμέμνονος. Τέλ. ἐπανῆλθον εἰς τὴν Ἑλλάδα. (φ. 80v-119r) Παράφραση: Ἀρχ. Τί λέγεις ὦ Τόξαρι. Τέλ. ὤφθης ἔδοξες: εἰς ἡμᾶς διὰ τῆς διαλέξεως ταύτης.
8. (φ. 123r-134v) «Στίχοι ἴαμβοι χρηστοηθείας πλήρεις, παραφρασθέντες Δανιὴλ τῷ Πατμίῳ χάριτι μέτρου εἰσαγωγικῶν χάριν». Πβ. ΕΒΕ 1117, καὶ Παπάζογλου, 148: α) (φ. 123r) «Προοίμιον». Ἀρχ. Ψυχὴ καὶ σῶμα οὐσία βροτῶν πέλει. Τέλ. σεμνοῦ βίου ὅσα πρὸς φίλτρον δὴ νύξει. – β) (123r-124r) «Περὶ προσευχῆς». Ἀρχ. Ὡς εὐσεβὲς καὶ βιωφελὲς πέλει. Τέλ. ἀλλ᾽ ἐκκαλύπτειν χρῆ ἐν καιρῷ καὶ τότε. – Γ) (φ. 124r-128v) «Περὶ τῆς ἐν ταῖς ἀναστροφαῖς εὐταξίας». Ἀρχ. Ἀεὶ μὲν οὐχ ἦττον δ᾽ ἐν ταῖς ἀναστροφαῖς. Τέλ. φεύγειν ἀνάγκη οἷς φρονεῖν δοκεῖν μέλλει. – Δ) (φ. 128v-129r) «Περὶ παραινέσεως». Ἀρχ. Παραίνεσις καιροῦ τυχοῦσα ἰσχύει. Τέλ. φίλτρῳ δὲ μᾶλλον, καὶ φειδοῖ τῆς τῶν πέλας. – Ε) (φ. 129r-129v) «Περὶ κόσμου». Ἀρχ. Ἀποτρόπαιον μὲν καὶ σεπτὸν ὑπάρχει. Τέλ. μόνοις φίλοι τοῖς ζηλωταῖς Γανυμήδους. – ΣΤ) (φ. 129v) «Περὶ περιπάτου». Ἀρχ. Περιπάτῳ δὲ χρῶ μήδ᾽ ἄγαν σπουδαίως. Τέλ. οὐ σωφρονούντων δήπου τυγχάνει ἔθη. – Ζ) (φ. 129v-130r) «Περὶ τοῦ καθῆσθαι». Ἀρχ. Περὶ καθέδραν χρῆσθαι δεῖ ἀναγκαίως. Τέλ. ποιεῖσθαι δήπου τὴν καθέδραν εἰς γόνυ. – Η) (φ. 130r-133r) Περὶ τραπέζης (in marg.) Ἀρχ. Πρὸ τῆς τραπέζης τὰς χεῖρας νίπτειν πρέπει. Τέλ. δίδωσιν ἀμείβεσθαι χωρὶς αἰσχύνης. – Θ) (φ. 133r-134r) «Περὶ εὐεργεσίας». Ἀρχ. Ἄξιός ἐστι χαρίτων δήπου μόνος. Τέλ. ἔδοξεν ὄψιν αἰσχρὰν ὡς νηρηΐδα. – (φ. 134r-134v) «Περὶ ἐπιμελείας». Ἀρχ. Πόνων ἑκουσίων τριβὴ ἀναγκαία. Τέλ. οἴσει τὸ εἶναι πάντως ἐπεφευγέναι.
9. (φ. 135r- 156r, 158r) Ἀρχ. Ἡ λογικὴ ψυχή: καὶ τὸ ὑλικὸν σῶμα: τὸ εἶναι ἡ ὕπαρξις ἡ ὀντότης. Τέλ. ὅ τι ἔφυγεν, ἔλειπεν ἀπὸ ἐκείνους.
10. (φ. 161r-207v) Διάφορα τεμάχια κειμένων γραμματικοῦ περιεχομένου. «Τοῖς ἐντυγχάνουσι». Ἀρχ. Τῶν ἐννόμων μὲν ὅπως ἕκαστος ἔχει τοὺς πλησίον. Τέλ. τῶν ἀποῤῥήτων χαρισμάτων.
11. (φ. 208r-262v) Παραφράσεις: (φ. 208r-217r) Δημοσθένους Ὀλυνθιακὸς Λόγος α´. Ἀρχ. Ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, ἐγὼ φρονῶ πέπεισμαι ἀκριβῶς οἶδα. Τέλ. διὰ κάθε τῶν προειρημένων ἢ διὰ κάθε αἴτιον. (φ. 217r-227r) Τοῦ αὐτοῦ λόγος β´. Ἀρχ. Ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, φαίνεται εἰς ἐμένα. Τέλ. πρὸς ὑμᾶς, ἐπειδὴ θέλει διάκειται. (φ. 227v-239r) Τοῦ αὐτοῦ Γος. Ἀρχ. Ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, ὅμοια οὐκ ἐπέρχεταί μοι.
12. Θεματογραφικὲς Ἀσκήσεις στοὺς 'Ολυνθιακοὺς καὶ Φιλιππικοὺς λόγους τοῦ Δημοσθένη.
13. (φ. 268r-301v) Γραμματικά. Τί ἐστί τὸ εὖ συντάττειν.
14. (φ. 304r-375v) Εἰς τὸ πρῶτον εἶδος θέμα κατὰ Θεόδωρον παρὰ τοῦ Δανιὴλ Πατμίου.
15. (φ. 377r-392v) Νεοφύτου Ἱεροδιακόνου. Θέματα (ἐν τῇ κατὰ τὸ ἁγιώνυμον ὄρος σχολῇ ἐκδοθέντα). Ἀρχ. Ἀναγκαία μὲν εἶναι καὶ ἡ ἁρμοδία ὕλη εἰς κάθε τεχνίτην. Τέλ. κολυμβητοῦ γὰρ δεῖται δηλίου τὰ γραφέντα. Ἔρρωσο.

Γεώργιος Σουγδουρής – Αναστάσιος Παπαβασιλόπουλος – Νικηφόρος Βλεμμύδης – <Μεθόδιος Ανθρακίτης >

1. (φ. 1r-27r) ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΟΥΓΔΟΥΡΗΣ, Εἰσαγωγὴ Λογικῆς. Τίτλος: «Εἰς ἅπασαν τὴν λογικὴν τοῦ Ἀριστοτέλους μέθοδον Προδιοίκησις, ἤτοι Εἰσαγωγὴ Γεωργίου Σουγδουρῆ τοῦ ἐξ Ἰωαννίνων». – (φ. 1r-v) [Προοίμιο] «Τί ἐστι λογική, καὶ περὶ τῶν τριῶν τοῦ νοὸς ἐνεργειῶν. Ἀρχ. Ἡ περὶ τὴν φιλοσοφίαν σπουδὴ ὑμᾶς ὑποδέχεται, νέοι φιλομαθέστατοι. – (1v-12r) «Μέρος Πρῶτον. Περὶ τῶν ἀνηκόντων εἰς τὴν πρώτην τοῦ νοὸς ἐνέργειαν, ἤτοι περὶ ὅρων». – (12r-18r) «Μέρος β΄. Περὶ τῶν ἀνηκόντων εἰς τὴν βαν τοῦ νοὸς ἐνέργειαν». – (18r-27r) «Μέρος γ΄. Περὶ τῶν ἀνηκόντων εἰς τὴν τρίτην τοῦ νοὸς ἐνέργειαν». Στὰ φ. 6v, 15v, 18r, διαγράμματα λογικῆς (μελάνι κειμ.). – Ἔκδ. Γεώργιος Σουγδουρῆς, Εἰσαγωγὴ Λογικὴ ἤτοι Προδιοίκησις, Βιέννη 1792 (ΘΠ, ἀρ. 5318)· πβ. κώδ. ΔΒΚ 42, φ. 1r-31r, καὶ ΔΒΚ 44, φ. 10r-49v.
2. (φ. 27r-44v) ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ, Εἰσαγωγὴ μαθηματικῆς. Τίτλος: «Εἰσαγωγὴ μαθηματικῆς ἐκ τῆς τῶν Λατίνων φωνῆς μετοχετισθεῖσα καὶ τῇ ἑλληνικῇ διαλέκτῳ ὑπεστρωθεῖσα σπουδῇ καὶ πόνῳ μεγίστῳ τοῦ λογιωτάτου κὺρ Ἀναστασίου ἱεροδιδασκάλου τοῦ Παπαβασιλοπούλου τοῦ ἐξ Ἰωαννίνων». Ἀρχ. Τῷ πρωτοπείρῳ μαθητῇ ἵνα εἰσέλθῃ ἐν τοῖς ἀδύτοις τῆς μαθηματικῆς. Τέλ. ἀλλ’ ἑκουσίως τὰ τοιαῦτα καταλιμπάνω συντομίας ἕνεκα. Ἀκολουθεῖ ἡ σημείωση: Ἀποδείξεις σύντομοι τῆς λβας προτ. τοῦ αου τῶν εὐκλειδείων, ὅτι παντὸς τριγώνου αἱ τρεῖς γωνίαι, ἶσαι δυσὶν ὀρθαῖες εἰσὶ πάντη μεταλαμβανόμεναι. – Ἔκδ. Χατζῆς (Βιβλ.), σ. 315-344. Σχήματα γεωμετρικὰ ἐσωματωμένα στὸ κείμενο.
3. (φ. 45r-105v) ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΛΕΜΜΥΔΗΣ, Ἐπιτομὴ τῆς Λογικῆς. Ἀρχ. Ἐπειδήπερ ἡ λογικὴ ἐπιστήμη πρὸς τὴν ἱερὰν γραφὴν καὶ πάντας τοὺς τῆς ἀληθείας λόγους. – Ἔκδ. PG 142, 688-1004· J. Wegelinus, Augsburg 1605. Νεώτερη ἔκδοση: Λειψία 1784, σ. 1-21 (ΘΠ, ἀρ. 1383).
4. (φ. 106r-114r) <ΜΕΘΟΔΙΟΣ ΑΝΘΡΑΚΙΤΗΣ, Λογικὴ Πραγματεία>.
(φ. 106r-113v) «Ζητήματα τῆς Λογικῆς πρὸς ἄσκησιν τῶν λογικευoμένων». Ἀρχ. Διάλεξις α΄. Ζήτημα α΄. Πότερον ἀναγκαία ἡ λογικὴ πρὸς τὴν τῶν ἐπιστημῶν ἐπίκτησιν. Διχῶς ἡ λογική, ἡ μὲν φυσική, ἡ δ’ ἔντεχνος. Τέλ. καὶ ὅπερ ἡ λογικὴ συνεσταλμένως, τοῦτο ἡ ῥητορικὴ διεξοδικωτέρως διαλαμβάνει. – Τὸ αὐτὸ κείμενο καὶ στὸν κώδ. British Library 8227, φ. 42v-63r, τοῦ ἔτους 1726, καθὼς καὶ στὸν κώδ. ΔΒΚ 41, φ. 107r-116r.
(φ. 113v-114r) «Κοινῶς περὶ τῶν καθόλου». Ἀρχ. Εἴρηται τὰς ἐπιστήμας περὶ τῶν καθόλου καταγίνεσθαι, τὴν δὲ λογικὴν ὄργανον τούτων εἶναι. Τέλ. (ἀτελές) Ἕτερα δ’ ὧν τὰ εἴδη πλείω, ὡς ἄνθρωπος ἵππος, ἡ ὧν ἡ ὕλη ἑτέρα, ὡς τὰ ἓν ἀριθμῷ ἔνυλα [ . – Τὸ αὐτὸ κείμενο καὶ στὸν κώδ. British Library 8227, φ. 42v-63r, τοῦ ἔτους 1726, καθὼς καὶ στὸν κώδ. ΔΒΚ 41, φ. 118r-132r.

Νικηφόρος Βλεμμύδης

Θεολογική -Δογματική πραγματεία

(φ. 1r-252v) Ἀρχ. (ἀκέφ.) τῶν ἐπιστημῶν καὶ ἔτι δὲ· ἐπειδὴ πᾶσαι αἱ ἄλλαι ἐπιστῆμαι περὶ τὰ ἀλλοιούμενα καταγίνονται. Τέλ. (κολ,) ἢ ἀνήκει πρὸς τὴν ψυχὴν καὶ αὕτη διττή ἐστιν ἀμέρ [ .

Κοβεντάρειος Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης

Μπαλάνος Βασιλόπουλος , Αφορισμοί Ιπποκράτους .

Οἱ κώδικες ΔΒΚ 13 καὶ 15 ἐμφανίζονται πανοιμοιότυποι ὡς πρὸς τὸ περιεχόμενο, ἐνῶ παρουσιάζουν πολλὰ κοινὰ κωδικολογικὰ στοιχεῖα. Προφανῶς ἔχουν κοινὸ πρότυπα (ὡς ἀπόγραφα), ἢ συνδέονται ἀμεσότερα· πιθανῶς τὸ ἕνα νὰ ἀποτελεῖ ἀπόγραφο ἄμεσο τοῦ ἄλλου.

(φ. 1r-189r) Μετάφραση καὶ σχολιασμὸς τῶν Ἀφορισμῶν τοῦ Ἱπποκράτη σὲ ἁπλὴ νεοελληνική (σὲ ἑπτὰ μέρη).
Ἔκδ. Ὑγιεινὴ ἤτοι ἑρμηνεία εἰς τοὺς ἀφορισμοὺς τοῦ Ἱπποκράτους καὶ Γαληνοῦ, καταστρωθεῖσα ὑπὸ Μπαλάνου Βασιλοπούλου, τύποις Σ. Ἰγνατιάδου, Κωνσταντινούπολη 1875 (Ἠλιοὺ – Πολέμη, τ. Α΄, σ. 913, ἀρ. 1875.791)· ἡ ἔκδοση περιλαμβάνει μόνον τὰ τρία πρῶτα μέρη. Ἡ ὕπαρξη δεύτερης ἔκδοσης τοῦ ἔργου (Κωνσταντινούπολη 1887· Ε. Ἀμυ-γδαλάκη – Α. Παρασκευοπούλου: http://anthemion.phs.uoa.gr/hellinomni mon/index.php/ projects/viographika/details/6/46?format=html) δὲν ἐπιβε-βαιώθηκε, οὔτε ἀναφέρεται ἀπὸ στὸ Ἠλιοὺ – Πολέμη. Τὸ αὐτὸ κείμενο καὶ στὸν κώδ. ΕΒΕ 1486, ἔτ. 1793· βλ. Σακελλίων, Κατάλογος χειρο-γράφων Ἐθνικῆς Βιβλιοθήκης, σ. 266.
(φ. 1r) Τίτλος: «Ἑρμηνεία εἰς τοὺς Ἀφορισμοὺς τοῦ Ἱπποκράτους καταστρωθεῖσα εἰς κοινὴν φράσιν ὑπὸ Μπαλάνου Βασιλοπούλου τοῦ ἐξ Ἰωαννίνων κατὰ τὸν Γαληνόν».
(φ. 1r-18v) «Μέρος Πρῶτον» (ἀφορισμοὶ α΄-κϛ΄). Ἀρχ. Κείμενον: Ὁ βίος βραχύς, ἡ δὲ τέχνη μακρά [...]· Ἑρμηνεία κατὰ λέξιν: Ἡ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ὀλίγη, καὶ ἡ τέχνη τῆς Ἰατρικῆς μεγάλη.
(φ. 19r-43v) «Μέρος Δεύτερον» (ἀφορισμοὶ α΄-νδ΄). Ἀρχ. [Κείμενον]: Ἐν ᾧ νοσήματι ὕπνος πόνον ποιέει [...]· [Ἑρμηνεία] κατὰ λέξιν: Εἰς ἐκείνην τὴν ἀσθένειαν ὁποῦ κάμνει πόνον καὶ βλάβην ὁ ὕπνος.
(φ. 44r-70r) «Μέρος Τρίτον» (ἀφορισμοὶ α΄-λα΄). Ἀρχ. [Κείμενον]: Αἱ μεταβολαὶ τῶν ὡραίων μάλιστα τίκτουσι νουσήματα [...]· [Ἑρμηνεία] κατὰ λέξιν: «ᾙ μεταβολαῖς τῶν καιρῶν γεννῶσι μάλιστα ἀσθένειαις.
(φ. 70v-105r) «Μέρος Τέταρτον» (ἀφορισμοὶ α΄-πγ΄). Ἀρχ. [Κείμενον]: Τὰς κυούσας φαρμακεύειν ἢν ὀργᾷ, τετράμηνα [...]· [Ἑρμηνεία] κατὰ λέξιν: Ταῖς ἐγκαστρωμέναις γυναῖκες ἀνίσως κινῶνται καὶ συγχύζονται οἱ χυμοί, πρέπει νὰ ταῖς ἰατρεύῃ μὲ βότανα εἰς τὸν τέταρτον μῆνα.(φ. 105r-131r) «Μέρος Πέμπτον» (ἀφορισμοὶ α΄-οβ΄). Ἀρχ. [Κείμενον]: Σπασμὸς ἐξ ἐλλεβόρου, θανάσιμον· [Ἑρμηνεία] κατὰ λέξιν: Ὁ γινόμενος σπασμὸς ἀπὸ τὴν σκάρφην, εἶναι θανατηφόρον σημεῖον.
(φ. 131v-154v) «Μέρος Ἕκτον» (ἀφορισμοὶ α΄-ξ΄). Ἀρχ. [Κείμενον]: Ἐν τῇσι χρονίησι λειεντερόῃσιν ὀξυρεγμὶς ἐπιγενομένη [...]· [Ἑρμηνεία] κατὰ λέξιν: Εἰς ταῖς πολυκαιριναῖς λειεντερίαις, ἀκολουθῶνται ὀξυρεγμία, ὁποῦ δὲν ἔγινε πρότερον.
(φ. 154v-173v) «Μέρος Ἕβδομον» (ἀφορισμοὶ α΄-π΄). Ἀρχ. [Κείμενον]: Ἐν τοῖσιν ὀξέσι νουσήμασι ψύξις ἀκρωθηρίων κακόν· [Ἑρμηνεία] κατὰ λέξιν: Εἰς τὰ ὀξέα νοσήματα ἡ ψυχρότης τῶν ἄκρων τοῦ σώματος εἶναι κακόν.
(φ. 174r-189r) Εὑρετήριο ὅρων-φράσεων (ἀλφαβητικά, μὲ παραπομπὴ σὲ ἀρ. Μέρους, ἀφορισμοῦ καὶ ἐδαφίου): «Πίναξ τῶν περιεχομένων ἐν περιλήψει εἰς τὴν ἑρμηνείαν τῶν ἀφορισμῶν κατὰ στοιχεῖον».

Βασιλόπουλος, Μπαλάνος

Αποτελέσματα 41 έως 50 από 539