Showing 101 results

Archival description
Αρχείο Συλλογικού Kαταλόγου Xειρογράφων
Print preview Hierarchy View:
Ascending

<ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΨΑΛΙΔΑΣ;> Μεταφυσικὴ

(φ. 5 r -108 r ) <ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΨΑΛΙΔΑΣΣ;>, Στοιχεῖα Μεταφυσικῆς. Ἀνέκδοτο. – (φ.
5 r -7 r ) «Τὰ πρὸ τῆς μεταφυσικῆς εἰωθότα προλέγεσθαι, ἔνθα καὶ περὶ τῆς
φύσεως αὐτῆς καὶ χρήσεως». Ἀρχ. (α΄) Φιλοσοφία τὸ θειότατον ἅμα καὶ
κάλλιστον τοῖς ἀνθρώποις εἶναι μάθημα. – (φ. 7 r -42 r ) «Περὶ Ὀντολογίας».
Ἀρχ. Ἔστιν οὖν τῆς Ὀντολογίας τὰς ὁλικωτέρας καὶ κοινὰς ἐννοίας, εὖ τε καὶ
διακεκριμένως ἀναπτύξασθαι. – (φ. 42 v -58 v ) «Μεταφυσικῆς μέρος Β΄.
Κοσμολογία γενική». Ἀρχ. Κοσμολογία γενική ἐστιν ἐπιστήμη τοῦ κόσμου ἐν
γένει. – (φ. 59 r -96 r ) «Μεταφυσικῆς μέρος Γ΄. Ἡ Ψυχολογία». Ἀρχ. Διὰ τοῦ
πνεύματος ἐν γένει ἐκληφθέντος, οὐδὲν ἕτερον ἐννοοῦμεν εἰμὴ οὐσίαν ἁπλῆν.
– (φ. 96 v -108 r ) «Μεταφυσικῆς μέρος Δ΄. Θεολογία φυσική». Ἀρχ. Ὅσα περὶ
θεοῦ καὶ τῶν ἐκείνων ἰδίων, ἐξ ἡγήτορος καὶ διδασκάλου τοῦ λόγου
γινώσκομεν. – Πιθανότατα πρόκειται γιὰ μετάφραση/διασκευὴ ἀπὸ τὸν Ἀθ.
Ψαλίδα τοῦ ἔργου Christian Wolff, Philosophia prima sive Ontologia (1730),
Cosmologia generalis (1731), Psychologia empirica (1732), Psychologia
rationalis (1734) Theologia naturalis (1736, 1737) [Chr. Wolff, Gesammelte
Werke, II. Abteilung: Lateinische Schriften, έκδ. J. Ecole, Hildesheim – New
York, 1964 κ.ἑ.]· βλ. καὶ Παν. Νοῦτσος, «Ἕνα μαθηματάριο ‘Μεταφυσικῆς’
τοῦ Ἀθανασίου Ψαλίδα», Ὁ Ἐρανιστὴς 18 (1986) 93-104.

ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΛΕΜΜΥΔΗΣ – ΚΕΙΜΕΝΑ ΛΟΓΙΚΗΣ

1. (φ. 2 r -61 r ) Νικηφόρου τοῦ Βλεμμύδου, Ἔκδοσις ἀκριβὴς περὶ λογικῆς
ἐπιστήμης, Ἀρχ. Ἐπειδήπερ ἡ λογικὴ ἐπιστήμη πρὸς τὴν ἱερὰν γραφὴν
καὶ πάντας τοὺς τῆς ἀληθείας λόγους. Τέλ. καὶ σοφιστικοὶ ἔλεγχοι
δέκα καὶ τρεῖς: — τέλος καὶ τῷ θεῷ χάρις, Ἔκδ. PG 142, 688C1-
725Β9. Ἔκδ. Νικηφόρος Βλεμμίδης, Ἐπιτομὴ Λογικῆς, ἐκδ. Θωμᾶς
Μανδακάσης, Λειψία 1784, σ. 1-21 (ΘΠ, ἀρ. 1383).
2. (φ. 65 r -91 r ) Διάφορα κείμενα μὲ κενὰ καὶ συνοδευόμενα ἀπὸ διάφορα
σχήματα λογικῆς.

ΧΑΡΙΣΙΟΣ ΜΕΓΔΑΝΗΣ, Λύχνος Διογένους

(φ. 2 r -7 v , σ. 1-317) Τίτλος: (2 r ): «ΛΥΧΝΟΣ ΤΟΥ ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ Ἢ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ ΗΘΙΚΟΙ
παρὰ τοῦ δημητρίου Μεγδάνου τοῦ ἐκ Κοζάνης. Πρὸς χρῆσιν, καὶ ὠφέλειαν
τῆς νεολαίας εἰσαγομένης εἰς τὴν συνδιατριβὴν τοῦ κοινωνικοῦ [!] βίου, ὅπως
προειδοποιουμένη περὶ τῶν ἐλαττωμάτων τῆς κακοηθείας διαθέττηται [!] εἰς
ἀποχήν των, καὶ οἰκονομῆται πρὸς τὰς ἐκ τούτων προσγινομένας ἐπηρείας,
καὶ ἐνοχλήσεις». Ἔκδ. Βιέννη 1818 (ὁ τίτλος ἐλαφρῶς διαφοροποιημένος).
Τὸ χειρόγραφο πρέπει ἀντιγράφηκε ἀπὸ τὴν ἔκδοση, ὅπως προκύπτει ἀπὸ
σφάλμα ἀντιγραφῆς (ὁμοιοτέλευτο) τοῦ συγγραφέα στὴν αὐτόγραφη
ἀφιερωτικὴ ἐπιστολή του πρὸς τὸν χορηγό. Ἀπὸ τὸ χειρόγραφο λείπει ἡ
ἐπιστολὴ τῶν τυπογράφων ἀδελφῶν Καπετανάκη πρὸς τὸν συγγραφέα. Ὁ
Μεγδάνης κατέγραψε στὸν παρόντα κώδικα τὸν τίτλο, τὴν ἀφιερωτικὴ
ἐπιστολὴ πρὸς τὸν χορηγὸ Γ. Τακιατζή, καθὼς καὶ τὸν Πίνακα τῶν
κεφαλαίων. Στὴ συνέχεια πρέπει να παρέδωσε τὸ κείμενο πρὸς ἀντιγραφὴ σὲ
κάποιον γραφέα, ὄχι ὅμως καλλιγράφο.
– (φ. 3 r -5 r ) Ἀφιερωτικὴ ἐπιστολὴ πρὸς τὸν Γεώργιο Κ. Τακιατζή, χορηγὸ τῆς
ἔκδοσης. Ἀρχ. Ἡ φυσική σου χρηστότης, ἡ διὰ τὰς κτητὰς χάριτας τῆς καλῆς
παιδείας στο εὐγένεια τῆς ψυχῆς σου. – Μετὰ τὸ πέρας τῆς ἐπιστολῆς: ἐν
Κοζάνῃ 1817: αὐγούστου 21: – ὁ ἐν ἱερεῦσι Χαρίσιος Δημητρίου ὁ Μεγδάνης
(ὅπως καὶ στὴν ἔκδοση). – (φ. 6 r -7 r ) Πίνακας περιεχομένων (κεφαλαίων). –
(σ. 1-317) Κείμενο. Ἀρχ. Ἡ ὑπερηφανία εἶναι μία καταφρόνησις ὅλων τῶν
ἄλλων, ἐκτὸς μόνου τοῦ ἑαυτοῦ του. Τέλ. Καὶ χωρὶς νὰ δέχηται πάλιν
ὀρθώτερα δόγματα καὶ φρονήματα.

ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ, Μετάφραση Μεταφυσικής Ant. Genovesi

Πρόκειται γιὰ τὸ ἔργο: Γενουηνσίου Στοιχεῖα τῆς Μεταφυσικῆς
ἐξελληνισθέντα μὲν ἐκ τῆς λατινίδος φωνῆς ὑπὸ … Εὐγενίου τοῦ Βουλγάρεως,
ἔκδοση τῶν Ζωσιμάδων, Βιέννη 1806· βλ. Ἠλιοὺ Α΄, 1806.13, καὶ Stiernon,
«Eugène Boulgaris», σ. 764, ἀρ. 53. Ἀποτελεῖ μετάφραση τοῦ ἔργου: Antonio
Genovesi, Disciplinarum metaphysicarum elementa, mathematicum in morem
adornata, τ. I-IV, Νάπολη 1747. Τὸ χειρόγραφο ἀκολουθεῖ πιστὰ τὴν ἔκδοση,
ὥστε προφανῶς ἀποτελεῖ ἀπόγραφό της.
(φ. 4 r ) Τίτλος: «Μεταφυσικὴ Ἀντωνίου Γεννουηνσίου ἐκλεκτικοῦ φιλοσόφου,
μεταφρασθεῖσα εἰς τὴν ἑλληνικὴν διάλεκτον ἀπὸ τῆς λατινίδος παρὰ
Εὐγενίου». Στὸ χειρόγραφο σχόλια marginalia. – (φ. 4 r ) «Στοιχεῖα τῆς
Μεταφυσικῆς. Πρόλογος». Ἀρχ. Τὴν μεταφυσικὴν εἰς δύο οἱ σοφοὶ
διαιροῦντες, δίχα αὖθις εκάτερον τῶν μερῶν ὑποτέμνουσι. – (φ. 4 r -47 v ) «Τῆς
Μεταφυσικῆς. Μέρος Α΄ περιέχον τὰς ἀρχὲς τῆς Ὀντοσοφίας, καὶ
Κοσμοσοφίας». Ἀρχ. Ὀντοσοφίαν ἀποκαλοῦμεν ἐπιστήμην καθόλου περί τε
τὸ ὄν, καὶ τὸ κατὰ γένος. Τέλ. Τὸ ἄρα μηδὲν ἐξεῖναι εἰδέναι, παιδιά ἐστιν, ἢ
μανία: Ἀρχὴ δε τοι τὸ ἥμισυ παντός. – (φ. 48 r -133 r ) «Τῶν Στοιχείων τῆς
Μεταφυσικῆς Μέρος Β΄. Προδιοίκησις». Ἀρχ. Τὸ περὶ ψυχῆς, καὶ ἀγγέλων,
καὶ θεοῦ τοῦ ὑπερτάτου πραγματευόμενον τῆς μεταφυσικῆς ἐν γένει. Τέλ. Eἰ
μέλλει κατ’ ἀρετὴν μορφωθῆναι καὶ αὐτοῖς τοῖς ἐξ ἐθνῶν μεμαρτύρητο. –
Κάποια φύλλα μὲ προεξοχὲς;σημειώσεων στὸ περιθώριο (αὐτιά).

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΟΥΓΔΟΥΡΗΣ – ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΚΟΡΥΔΑΛΛΕΑΣ

(φ. 1 r -26 v ) ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΟΥΓΔΟΥΡΗΣ, Λογική. Τίτλος (φ. 1 r ) «Εἰς
ἅπασαν τὴν λογικὴν τοῦ Ἀριστοτέλους μέθοδον προδιοίκησηις ἤτοι
εἰσαγωγή, Γεωργίου Σουγδουρῆ τοῦ ἐξ Ἰωαννίνων». Ἀρχ. Ἡ περὶ τὴν
φιλοσοφίαν σπουδὴ ὑμᾶς ὑποδέχεται, νέοι φιλομαθέστατοι. Τέλ. ἐξ ἧς
πᾶσα σοφία, ᾖ δόξα εἰς τοὺς ἀτελευτήτους αἰῶνας ἀμήν. Ἔκδ.
Εἰσαγωγὴ Λογική, ἤτοι προδιοίκησις εἰς ἅπασαν τὴν λογικὴν μέθοδον
τοῦ Ἀριστοτέλους, συντεθεπισα μὲν παρὰ τοῦ σοφωτάτου ἐν
διδασκάλοις κυρίου Γεωργίου Σουγδουρῆ τοῦ ἐξη Ἰωαννίνων, τυπογρ.
Βαουμαϋστέρου, Βιέννη 1792.
2. (φ. 27 r -329 v ) <ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΚΟΡΥΔΑΛΛΕΑΣ>, ὑπόμνημα στὸ Φυσικὴ ἀκρόασις.
Κολοβό. Τίτλος (φ. 27 r ) «Εἰς φιλοσοφίαν προδιοίκησις. Προοίμιον,
ὁποῖον τὸ τῆς φιλοσοφίας ἀξίωμα». Ἀρχ. Τῶν ὅσων θηράσιμα πέφυκε
τοῖς ἀνθρώποις καλά. Τέλ. κολ. ἀδύνατον ἐν μεγέθει πεπερασμένῳ
εἶναι· ἀλλὰ δἐδεικται ὅτι [. (27 r -57 r ) Προδιοίκησις. – (57 v -141 r ) Βιβλίο
α΄. – (141 v -198 r ) Βιβλίο β΄. – (198 v -215 r ) Βιβλίο γ΄. – (215 r -231 v ) Βιβλίο
δ΄. – (231 v -252 r ) Βιβλίο ε΄. – (252 r -277 v ) Βιβλίο ϛ΄. – (277 v -294 v ) Βιβλίο
ζ΄. – (295 r -329 v ) Βιβλίο η΄. Ἔκδ. Εἴσοδος φυσικῆς Ἀκροάσεως κατ'
Ἀριστοτέλην συνερανισθεῖσα ὑπὸ τοῦ σοφωτάτου Θεοφίλου τοῦ
Κορυδαλέως, Βενετία 1779.
Σὲ ὁρισμένα φύλλα προεξοχές (αὐτιὰ) γιὰ σημειώσεις.

Πρακτική αριθμητική

(σ. 4-72) Παραδείγματα προβλημάτων ἀριθμητικῆς μὲ ἀριθμητικὲς πράξεις, σχετικὲς μὲ τὸ ἐμπόριο.
Ἔνθετο λυτὸ τεμάχιο στὸ χειρόγραφο (156117 χιλ.): (recto) τὴν εὐγένειάν της ὡς εἰκὸς προσκυνῶ. Ἐγὼ μὲ ἔκαμε συγκατάβασιν κατά [3 δυασανάγνωστες γερμανικὲς λέξεις]· στὸ verso ἀριθμητικὲς πράξεις.

Untitled

Γεώργιος Κορέσσιος , Θεολογικά έργα .

Τίτλος (4r): «ΘΕΟ-ΛΟΓΙΚΟΝ ΠΕΡΙ ΕΞΟΧΗΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ συγγραφὲν παρὰ τοῦ σοφωτάτου καὶ λογιωτάτου ἄκρου θεολόγου τῆς μεγάλης Ἐκκλησίας, καὶ ἐν ἰατροῖς ἀρίστου ΚΥΡΙΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΟΡΕΣΣΙΟΥ τοῦ Χίου καὶ ἀφιερωθὲν τῷ Παναγιωτάτῳ Θειοτάτῳ καὶ Σοφωτάτῳ ἀρχιεπισκόπῳ Κωνσταντινουπόλεως Νέας Ρώμης τῷ οἰκουμενικῷ Πατριάρχῃ ΚΥΡΙῼ ΚΥΡΙῼ ΚΥΡΙΛΛῼ τῷ ἐκ Βεῤῥοίας, Ταὐτὸν εἰπεῖν τῇ ἁγίᾳ τοῦ Χριστοῦ καθολικῇ Ἀποστολικῇ Ἀνατολικῇ ΕΚΚΛΗΣΙΑ· Ἐν ἔτει τῷ σωτηρίῳ ͵αχλα΄» (ἐρυθρόγραφα τὰ κεφαλαῖα πλὴν τῶν λέξεων ΚΥΡΙΟΥ, ΚΥΡΙῼ). – Ἀνέκδοτο. Γιὰ τὸ ἔργο καὶ τὰ σωζόμενα χειρόγραφα βλ. Στουπάκης, Γεώργιος Κορέσσιος, σ. 180-220 (βλ. Βιβλ.).
(φ. 5r-7r) Προσφώνηση ἀφιερωματικὴ τοῦ συγγραφέα πρὸς τὸν Οἰκουμ. Πατριάρχη Κύριλλο Β΄ ἐκ Βεροίας Χαλεπίου (Συρίας): (κεφαλαῖα) «Τῷ Παναγιωτάτῳ Θειοτάτῳ καὶ Σοφωτάτῳ Οἰκουμενικῷ Πατριάρχῃ κυρίῳ κυρίῳ Κυρίλλῳ τῷ ἐκ Βεῤῥοίας, Γεώργιος ὁ Κορέσσιος θεολόγος τῆς μεγάλης Ἐκκλησίας τὴν ὀφειλομένην εὐλάβειαν» (Τῷ Κυρίλλῳ: ἐρυθρόγραφα). Ἀρχ. Οἶδα ΠΑΤΕΡ ἐπιστάτα τῆς ἐκκλησίας ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΤΕ ΚΑΙ ΣΟΦΩΤΑΤΕ, ἄλλους μὲν ἄλλοις προσύλοις τῶν δωρεῶν τοὺς προϊσταμένους. Τέλ. καὶ σοφωτάτῳ νεύματι ἀπερχόμενος, εἴης τῶν ἐς βίον μακραίωνα ἀφικομένων. Στὴν ἄνω ὤα τοῦ φ. 5r: Χ(ριστὸ)ς ἡγοῦ.
(φ. 7v) Ἀπαντητικὴ ἐπιστολὴ Κυρίλλου Β΄: «ΚΥΡΙΛΛΟΣ Ο ΕΚ ΒΕΡ-ΡΟΙΑΣ ἐλέῳ Θεοῦ Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως νέας Ῥώμης καὶ οἰκουμενικὸς Πατριάρχης». Ἀρχ. Ἐχρονίσαμεν γράψαι σοι λογιώτατε καὶ σοφώτατε Ἰατρέ, οὐχ ὅτι ἀχάριστοι καὶ ἀμνήμονες, ἀλλ’ ὅτι πολλαῖς βαπριζόμενοι ταῖς τηκεδόσιν. Τέλ. ἀλλὰ παρὰ τοῦ θεοῦ καὶ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, οὗ ἡ χάρις μετὰ τῆς σῆς λογιότητος. Μετὰ τὴν ἐπιστολή (ἀπὸ κάτω): Ἐν ἔτει σωτηρίῳ ͵αχλζ΄ φευρουαρίου κϛ΄. Ὁ Κωνσταντινουπόλεως καὶ ἐν Χ(ριστ)ῷ εὐχέτης.
(φ. 8r) Σημείωμα (συγγραφέα): Ἡ Θεολογία παρὰ τῇ γραφῇ λέγεται σοφία τοῦ θεοῦ … ὅμοιοι δὲ γινόμεθα, ἤγουν ἀγλαΐας θείας ἀνάμεστοι.
(φ. 8v) «ΕΠΙΓΡΑΜΜΑ Πρὸς τὸν εὐκλεέστατον σοφώτατον καὶ θεο-λογικώτατον καὶ ἐν Ἰατροῖς ἄριστον κύριον κύριον Γεώργιον τὸν Κορέσσιον, ἑλλάδι τε καὶ λατινίδι φωνῇ κεκοσμημένον ἄνδρα τῷ ὄντι εὐσεβείᾳ σωφροσύνῃ νοῦ καθαρότητι καὶ φιλανθρωπίᾳ διαπρεπῇ, πολλῶν ἀντάξιον ἄλλων» (ἐρυθρ.: τὰ κεφαλαῖα τοῦ τίτλου, τὸ πρωτόγραμμα Π, ὁ τίτλος τοῦ δευτέρου ἐπιγράμματος, ὅπως καὶ τὰ ἀρχικὰ τῶν μονῶν στίχων ποὺ ἀκολουθοῦν):
Οὐρανὸς ἑπτάζωνος χάρισιν εἶ γλυκερῇσιν
πάνσοφε τῷ Κορέσῃ πλημμύρα τῆς σοφίης·Οἷα κεκοσμημένος ἄστρασι λαμπροῖς ἑπτὰ πλανήτων
θεσμοῖς θειολόγοις παγχθονίων συνόδων.
Ἔξοχα δ’ ἠελίῳ γανόοντι πᾶσαν ἐπ’ αἶαν
πίστει τῇ ἀτρεκεῖ θεσπεσίων πατέρων·
Τῇ σε διαυγαζούσῃ ὣςς λιπαρὰν σελαναίαν,
οἷά τε ψυχοσόον σώματι ἀτερσόφον.
Πρὸς δὲ φέρεις πόλον αὖτε βόρειον νειλοτροφῆα,
εὐκελάδου ῥήτρης ἠδὲ θεηγορίης·
Ἀστέρα τηλεφανῆ Χίοιο, μέγ’ ὄμματε κόσμου,
ῥεύματα ὠκεανοῦ ἐκ προχέων σοφίης.
Καὶ πόλον ἠδὲ νότειον, δόγματα δεύτερα φῶτα
μυστοπόλων Χριστοῦ φθέγμασιν ἀμφιχέων.
Δωδεκάτην ζώων ἐκλαμπετόεσσαν ἀέλλην,
ἄρθρων πιστοσύνης φέρτατα σοῖς καμάτοις.
Ζώδια μὲν καλέουσιν ἀμύμονες οὐρανοφάνται,
φαίνεις ἀμβροσύνης πᾶσιν ἐπιχθονίοις.
Ναὶ μήν, καὶ θρασυκάρδιον Ὠρίονος ἀρίστου,
πάμμεγα Κορέσσιον τὸ ξίφος ἑκτάδιον.
Σφάτον ἅπαντας παμπήδην δολοφράδμονας ἄνδρας,
ἄλλος ἅτ’ Ὠρίων ἔκδικος εὐσεβίης.
Ἔστι δὲ καὶ λύρα τετράχορδος σαῖς δ’ ἐνὶ Μούσαις
φθόγγους κρουομένη αἰπυτάτης σοφίης.
Ἄθρει και τετράγωνον σαφαῖραν οὐρανιώνων
τέτταρα κλίματα γῆς, ἠδέ γε μέτρα θαλάσσης.
Τὰς ἀρετὰς ὡς ἄστρα μὲν ἀπλανέας τε πλάνητας
ἣν σὺ καταστερόεις ἤθεσι κυδαλίμοις.
Ἠρ’ ὅσον οὐρανὸς ἀστερόεις γαίης πολὺ κρείττων,
τοσσάτιον τελέθεις φέρτατος ἐκ μερόπων.

Εἰς τὸν αὐτόν.
Πνευματοῤῥύτων ἐκ φρεάτων ὁ Κορέσσιος ἀντλῶν,
νάματ’ ἀπὸ στομάτων πᾶσι βροτοῖς προχέει.
Γλώσσης τοὕνεχ’ ἑῆς γλυκερῆς κόρος, οὔποτ’ ἐσεῖται,
Ματέρος οἷα λόγων νέκταρος ἡδυτέρων.

Τὸ πρῶτο ἐπίγραμμα ἐκδίδεται καὶ στὸ Στουπάκης, Γεώργιος Κορέσσιος, σ. 181-182 (βλ. Βιβλ.)· ἀμφότερα ἐπίσης στὸ Ι. Σακελλίων, Πατμιακὴ Βιβλιοθήκη ἤτοι ἀναγραφὴ τῶν ἐν τῇ Βιβλιοθήκῃ τῆς κατὰ τὴν νῆσον Πάτμον γεραρᾶς καὶ βασιλικῆς Μονῆς τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου καὶ Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου τεθησαυρισμένων χειρογράφων τευχῶν, Ἀθήνα 1890, σ. 154-155, ἀπὸ τὸν κώδ. Πάτμου ΤΙΑ΄-ΤΙΖ΄. Στὸν ἐν λόγω κώδικα ἀναφέρεται ὡς συνθέτης τοῦ δευτέρου ἐπιγράμματος ὁ ἱερομόναχος Νεκτάριος Σιναΐτης, μετέπειτα πατριάρχης Ἱεροσολύμων (1660-1669). Τὰ δύο ἐπιγράμματα καὶ στὸν κώδ. 216 τοῦ Πατρ. Ἱεροσολύμων, φ. 7r· βλ. Α. Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, Ἱεροσολυμιτικὴ Βιβλιοθήκη, τ. 1, [Ἁγία Πετρούπολη 1891], σ. 219 (ἀνατύπ.: Βρυξέλλες 1963).
(φ. 9r-14v) Πίνακας περιεχομένων. Τίτλος (9r): «ΕΛΕΓΧΟΣ ἢ πίναξ τῆς παρούσης Ἱερᾶς Θεολογίας, διῃρημένης ἐν βιβλίοις ἕξ». Σημειώνονται τὰ ἕξι βιβλία καὶ τὰ ὑποκεφάλαια μὲ τὴν ἔνδειξη φλ [: φύλλα], μὲ τὴν ὁποία ὑπονοῦνται ὅμως σελίδες. Ἡ παραπομπὴ σὲ φύλλα (δηλ. σελίδες) διακόπτεται στὴ σ. 173 τοῦ Πίνακα (πρὸς τὸ τέλος τοῦ Βιβλίου Β΄). Οἱ λέξεις ΕΛΕΓΧΟΣ, οἱ ἐπικεφαλίδες (ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ κ.λπ.) καὶ τὰ πρωτογράμματα τῶν ὑποκεφαλαίων: ἐρυθρόγραφα.
(σ. 1-101) «ΠΕΡΙ ΕΞΟΧΗΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ … ΒΙΒΛΙΟΝ ΠΡΩΤΟΝ» (ἐρυθρ.). Ἀρχ. Ἡ θεολογία κατὰ τὸν θεῖον Διονύσιον ἐν τῇ πρὸς Τῖτον ἐπιστολή. – (σ. 194-177) «ΒΙΒΛΙΟΝ ΔΕΥΤΕΡΟΝ» (ἐρυθρ.). Ἀρχ. Τὸ ἁμάρτημα τοῦ Ἀδὰμ ὑπῆρχε πεπερασμένον, ἀποτέλεσμα ὂν πεπερασμένης δυνάμεως. – (σ. 195-302) «ΒΙΒΛΙΟΝ ΤΡΙΤΟΝ Περὶ προορισμοῦ καὶ χάριτος» (ἐρυθρ.). Ἀρχ. Ὁ ἀγαθὸς καὶ ὑπεράγαθος θεὸς ὁ διὰ τὴν ἄκραν ἀγαθότητα. – (σ. 303-456) «… Περὶ φυσικῶν ἰδιωμάτων τοῦ Θεοῦ. ΒΙΒΛΙΟΝ ΤΕΤΑΡΤΟΝ» (ἐρυθρ.). Ἀρχ. Ἐπειδὴ ὅση δύναμις τοῖς προσωπικοῖς θεωρήμασι διητήμασι. – (σ. 457-518) «… ΒΙΒΛΙΟΝ ΠΕΜΠΤΟΝ Περὶ τῆς τῶν ἀγγέλων δημιουργίας» (ἐρυθρ.). Ἀρχ. Περιοδευομένης τῆς περὶ τῶν ἀσωμάτων θεωρίας, ἤδη πρὸς τὴν τῶν ἀσωμάτων οὐσιῶν δεῖν τρέπεσθαι ἔγνωμεν. – (σ. 519-618) «ΒΙΒΛΙΟΝ ΕΚΤΟΝ· Πραγματεία τῶν μυστηρίων διαλαμβάνουσα» (ἐρυθρ.). Ἀρχ. Τινὲς τὸ μυστήριον βούλονται εἶναι αἰσθητὸν σημεῖον ἱεροῦ πράγματος.
2. (σ. 619-733) «Ἀπολογία Γεωργίου Κορεσσίου Θεολόγου τῆς μεγάλης Ἐκκλησίας πρὸς τὸν ἐν τῇ Ἀγγλίᾳ τῶν σοφῶν σύλλογον ὡς ἐκ μέρους τῶν τῆς Κωνσταντινουπόλεως κληρικῶν» (ἐρυθρ.). Ἀρχ. Πρῶτον φὴς μὴ εἶναι ἀναγκαῖον τὴν ἀληθινὴν ἀποδιώκει τὴν οὐσίαν τοῦ σημαίνοντος. Τέλ. δι’ ἣν αἰτίαν καὶ μεσίταις κεχρήμεθα. – Ἀνέκδοτο. Γιὰ τὸ ἔργο καὶ τὰ σωζόμενα χειρόγραφα βλ. Στουπάκης, Γεώργιος Κορέσσιος, σ. 274-278 (βλ. Βιβλ.), ὅπου ὅμως δὲν ἀναφέρεται ὁ παρὼν κώδικας (στὸ ἴδιο, σ. 274). Τὸ ἔργο συνεγραφη τὸ 1631.
3. (σ. 734-769) [ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΡΕΣΣΙΟΣ], «Περὶ εὐαγγελικοῦ κήρυκος» (ἐρυθρ.) [Σχεδάσματα ἐκκλησιαστικῶν λόγων]. Ἀρχ. Ὀφείλει ὁ εὐαγγελικὸς κῆρυξ μετὰ τὸ προοίμιον καὶ τὴν προδιήγησιν καὶ τὴν διήγησιν τῆς προκατασκευῆς. Τέλ. πρὸς Ῥωμ.: καὶ ἀδελφοί, 23: τοῦ Ματθαίου, καὶ τὰ ἑξῆς. Μετὰ τὸ πέρας (ἐρυθρ.): Τέλος καὶ τῷ Θεῷ δόξα. – Ἀνέκδοτο. Γιὰ τὸ συγκεκριμένο ἔργο καὶ τὰ σωζόμενα χειρόγραφα βλ. Στουπάκης, Γεώργιος Κορέσσιος, σ. 410-423 (βλ. Βιβλ.), ὅπου ὅμως δὲν ἀναφέρεται ὁ παρὼν κώδικας (στὸ ἴδιο, σ. 410).
Ὁ κώδικας χρονολογεῖται βάσει γραφῆς δ΄ τέταρτο τοῦ 18ου αἰ., καὶ ὄχι στὸν 17ο αἰ., ὅπως τὸν χρονολογεῖ ὁ Σιγάλας (Βιβλ.), ὁ ὁποῖος παρασύρθηκε προφανῶς ἀπὸ τὴ χρονολογία συγγραφῆς τῶν ἔργων (ἔτ. 1631 τὰ δύο πρῶτα)· τὴ χρονολόγηση τοῦ Σιγάλα γιὰ τὸν κώδικα ἀντιγράφει καὶ ὁ Στουπάκης, Γεώργιος Κορέσσιος, σ. 160 (Βιβλ.). Γιὰ τὴ χρονολόγηση τοῦ χειρογράφου βλ. καὶ Γρ.
Παρόμοια κωδικολογικὰ χαρακτηριστικὰ μὲ τὸν κώδ. ΔΒΚ 6.

Untitled

Παπαδική, αναστασιματάριον Πέτρου Πελοποννήσιου .

(φ. 1r, σ. α) ΠΡΟΘΕΩΡΙΑ ΠΑΠΑΔΙΚΗΣ «Ἀρχὴ σὺν θεῷ ἁγίῳ τῶν σημαδίων τῆς ψαλτικῆς τέχνης. Τῶν ἀνιόντων καὶ κατιόντων σωμάτων τε καὶ πνευμάτων καὶ πάσης ἄλλης χειρονομίας τε καὶ ἀκολουθείας, συντεθημένης εἰς αὐτόν, παρὰ τῶν κατὰ καιροὺς ἀναδειχθέντων ποιητῶν, παλαιῶν τε καὶ νέων».
(φ. 5v, σ. ι) Τεχνολογικὸν χάριν τῶν ἀρχαρίων μαθητῶν κατ' ἐρωταπόκρισιν.
(φ. 8r, σ. ιε) ΑΝΑΣΤΑΣΙΜΑΤΑΡΙΟΝ ΠΕΤΡΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΟΥ «Ἀρχὴ σὺν θεῷ ἁγίῳ τὸ ἀναστασιματάριον συντεθὲν κατὰ τὸ ὕφος τῆς τοῦ Χ(ριστο)ῦ μεγάλης ἐκκλησίας παρὰ τοῦ μουσικολογιωτάτου Λαμπαδαρίου κὺρ Πέτρου Πελοποννησίου διὰ προσταγῆς τοῦ πανιερωτάτου Μητροπολίτου ἁγίου Προῦσης κνρίου κὺρ Μελετίου, διὰ ψυχικὸν μνημόσυνον τῆς αὐτοῦ Πανιερότητος».
Ἀρχὴ – ἦχος α´ (φ. 8r-14v, σ. ιε-κη): ἦχος α΄
(φ. 14v-21r, σ. κη-μα): ἦχος β΄.
(φ. 21r-27r, σ. μα-νγ) ἦχος γ΄.
(φ. 27v-35r, σ. νδ-ξθ) ἦχος δ΄.
(φ. 35r-43r, σ. ξθ-πε) ἦχος πλ. α΄.
(φ. 43r-49v, σ. πε-Ϟη) ἦχος πλ. β΄.
(φ. 49v-55r, σ. Ϟη-ρθ) ἦχος βαρύς.
(φ. 55r-60v, σ. ρθ-ρκ) ἦχος πλ. δ΄. τέλος τῆς ὀκτωήχου.
(φ. 61r-66r, σ. ρκα-ρλα) «Ἀρχὴ σὺν θεῷ ἁγίῳ τὰ ἕνδεκα ἑωθινὰ συνοπτικὰ ποιήματα τοῦ αὐτοῦ κὺρ Πέτρου δομεστίκου». Ἦχος α΄.
(φ. 66r, σ. ρλα): τέλος καὶ τῷ Θεῷ δόξα.
(φ. 64v, σ. ρκη): Τὸ παρὸν ἑωθινὸν εἶναι τοῦ διονυσίου ἐπὶ τῆς μεγάλης ἐκκλησίας.

Untitled

Χαρίσιος Μεγδάνης , Φαρμακολογία και Φαρμακοποιία.

(φ. 13r) Τίτλος: «Ἀκεσὼ ἢ Ἑνωμένη Φαρμακοποιΐα καὶ Φαρμακολογία· ἐρανισθεῖσα μὲν παρὰ τοῦ ἐν ἱερεῦσι Χαρισίου Δημητρίου Μεγδάνου, τοῦ ἐκ Κοζάνης· ἐπιθεωρηθεῖσα δέ, καὶ διορθωθεῖσα παρὰ τοῦ ἐν ἰατροῖς ἀρίστου κυρίου Γεωργίου τοῦ Σακελλαρίου». – Ἔκδ. Μεγδάνης, Φαρμακολογία (βλ. Βιβλ.).
(φ. 5r-12v) Εὑρετήριο φαρμακευτικῶν-ἰατρικῶν ὅρων.
(φ. 13r-210v) Τὸ κείμενο τῆς Φαρμακολογίας καὶ Φαρμακοποιΐας σὲ 229 παραγράφους. Ἀρχ. Ἀβρότονον. Εἶναι ἀρωματικόν, ὅμως ὀλίγον ἐν χρήσει. Τέλ. κολ. (§ 229) … Εἰς ἐλαφρά, καὶ μόλις ἐρεθίζοντα ἡπείως γαργαρίσματα καὶ καταπλά[σματα].
Ὅπως προκύπτει καὶ ἀπὸ τὸν τίτλο (χέρι Μεγδάνη), ὁ ἰατροφιλόσοφος Γεώργιος Σακελλάριος διάβασε τὸ χειρόγραφο, ἐνῶ προσέθεσε αὐτόγραφες ὑποσημειώσεις στὸ κείμενο, εἴτε σὲ σχέση μὲ τὶς φαρμακευτικὲς οὐσίες εἴτε περιστατικὰ ἀπὸ τὴν ἐμεπιρία του ὡς ἰατροῦ. Ὡς πρὸς τὸν τίτλο, ὁ Σακελλάριος πρότεινε ἀλλαγὴ στὴν ἀκολουθία τῶν λέξεων Φαρμακοποιΐα καὶ Φαρμακολογία, θέτοντας ἐπὶ τῆς πρώτης τὸ γράμμα β, ἐνῶ ἐπὶ τῆς δευτέρας τὸ γράμμα α, ὥστε κατ’ αὐτὸν ἡ ὀρθὴ ἀκολουθία εἶναι: Φαρμακολογία καὶ Φαρμακοποιΐα. Εἶναι βέβαια λογικότερο, καθὼς ἡ θεωρία προηγεῖται τῆς πράξεως. Ὁ συμβολικὸς τίτλος «Ἀκεσώ» παραπέμπει στὴ μυθικὴ θυγατέρα τοῦ Ἀσκληπιοῦ.
Ὡς πρὸς τὴ χρονολόγηση, στὸ φ. (ν.ἀρ.) 120v (παλαιὰ 174v) ἀναφέρεται περιστατικὸ αἱμόπτυσης νέου τὸ ἔτος 1803, ὥστε αὐτὸ τὸ ἔτος νὰ ἀποτελεῖ terminus post quem γιὰ τὴ συγγραφὴ τοῦ κειμένου· βλ. καὶ Μεγδάνης, Φαρμακολογία, σ. ΙΙ καὶ 142 (Βιβλ.).

Untitled

Ακολουθίες – Μάξιμος Πελοποννήσιος

1. (φ. 2) Ἀκολουθία τοῦ ὁσιομάρτυρος Νικολάου. Τῇ εἰκοστῇ Μαΐου.
(φ. 2r-5v): Ἀκολουθία τοῦ Ἑσπερινοῦ.
(φ. 5v-9v): Ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου καὶ τῆς Θ. Λειτουργίας.
(φ. 10r-21r) Μαρτύριον τοῦ ὁσιομάρτυρος Νικολάου τοῦ νέου. Ἀρχ. Πάντοτε πρέπει, ἀγαπητοί, νὰ σπουδάζωμεν διὰ τὴν σωτηρίαν. Τέλ. ἀμὴ ὅταν χορτάσετε τοὺς πτωχούς, σᾶς τὸ ἀνταποδίδει ὁ κ(ύριο)ς ἑκατονταπλασίωνα εἰς τὴν βασιλείαν του.
(φ. 22r) Ἀκολουθία Τοῦ ἁγίου ἱερομάρτυρος Χαραλάμπους. Ἀρχ. Σήμερον εξέλαμψεν.
2. (φ. 27) Μαξίμου Ἱερομόναχου τοῦ Πελοποννησίου, «'Επιστολή ἐγκύκλιος». – (φ. 29v-30r) Πίναξ τοῦ παρόντος Κυριακοδρομίου. – (φ. 31) Μαξίμου Ἱερομονάχου, Ὁμιλίαι εἰς τὰς κυριακὰς τῶν εὐαγγελιστῶν τοῦ ὅλου ἐνιαυτοῦ «πάνυ ὠφέλιμαι εἰς τοὺς ἀναγιγνώσκοντας». Κυριακὴ πρὸ (χφ πρώ) τῶν φώτων. Τέλ. (φ. 378) ἂς ζητοῦμεν καὶ ἐμεῖς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν διὰ νὰ γενοῦμεν ἄξιοι τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν, ἐν Χ(ριστ)ῷ Ἰ(ησο)ῦ τῷ Κ(υρί)ῳ ἡμῶν.
Results 51 to 60 of 101