Αριθμητική

Ταξονομία

Κώδικας

Σημείωση περιεχομένου

Σημείωση(εις) πηγής

Display note(s)

Ιεραρχημένοι όροι

Αριθμητική

Equivalent terms

Αριθμητική

Σχετικοί όροι

Αριθμητική

3 Αρχειακή περιγραφή results for Αριθμητική

3 results directly related Exclude narrower terms

Μπαλάνος Βασιλόπουλος , Αριθμητική

(φ. Ιr-ΙΙv, σ. 1-181) Σύνοψη ἀριθμητικῆς. Τίτλος (σ. 1): «Συνοπτικὴ ἑρμηνεία καθ’ ἑκατέρα αὐτῆς τὰ μέρη πολλῆς τῆς ἀκριβείας καταστρωθεῖσα παρὰ τοῦ σοφολογιωτάτου καὶ ἐπιστημονικωτάτου κυρίου Μπαλάνου Βασιλοπ(ού)λ(ου) τοῦ πρωτοπαπᾶ καὶ διδασκάλου τῆς πρώτης σχολῆς Ἰωαννίνων». – Ὁ τίτλος μετὰ τὸ σοφολογιωτάτου ἀπὸ διόρθωση τοῦ χ2· μετὰ τὸ σοφολογιωτάτου διαγραμμένο τὸ ἀρχικὸ κείμενο τοῦ τίτλου, ποὺ ἦταν γραμμένο ἀπὸ χ1: ἐν ἱεροδιδασκάλοις κυρίου κὺρ Μπαλάνου πρωτοπαπᾶ. – Ἔκδ. Μπαλᾶνος Βασιλόπουλος Ἔκθεσις ἀκριβεστάτη τῆς Ἀριθμητικῆς, Βενετία 1803· Ἠλιοὺ Α΄, σ. 86-87, ἀρ. 1803.76 (ἐκδότης ὁ Κοσμᾶς Μπαλᾶνος, γιὸς τοῦ Μπαλάνου Βασιλοπούλου).
(σ. 1-128) Ἀριθμητική, Πρακτικὸ μέρος.
(σ. 1-56) Βιβλίο Α΄ (ἀπὸ χ2): «Καὶ πρῶτον περὶ τοῦ πρακτικοῦ μέρους αὐτῆς» [ἀρχικὸς τίτλος ἀπὸ χ1, διαγραμμένος: Περὶ ἀριθμητικῆς πρακτικῆς]. Ἀρχ. Τὸ μὲν δὴ ζητεῖν [δὴ ζητεῖν add. sl. χ2] εἰ ἐστὶν ἐν τοῖς οὖσιν [ζητεῖν del. χ2] ἐπὶ τῶν καθ’ αὑτὸ γνωρίμων καὶ πᾶσιν ὁμολογουμένων. Τέλ. ὅτου χάριν καὶ ἡμεῖς συντομίας ἕνεκα πέρας τοῦ αου βιβλίου ἐνταῦθα δεδώκαμεν.
(σ. 57-100) Βιβλίο Β΄: «Περὶ κλασμάτων, τί τε ἐστὶ τὸ κλάσμα, καὶ ὅπως γράφεται». Ἀρχ. Κεφ. αον. Πληρωθέντος ἤδη τοῦ αου βιβλίου τῆς παρούσης πραγματείας, καὶ τῶν ταύτῃ χρειωδεστέρων. Τέλ. ὡς καὶ ἐν τῷ ϛῳ ὑπετέθη τοῦ προτέρου προβλήματι (εἶτα ἀκολουθεῖ, τό, τοιαύτη μὲν οὖν ἡ τῶν κλασμάτων χρῆσις, σελ.).
(σ. 101-110) «Περὶ Γεωμετρικῆς [διορθωμένο ἀπό: Ἀστρονομικῆς] ψηφοφορίας». Ἀρχ, Ψηφοφορία, ἥτις καὶ ψηφηφορία μεταλήψει τοῦ στοιχείου παρά τισι λέγεται. Τέλ. Τοιαύτην γάρ τινα πρὸς ἄλληλα τὰ λεπτὰ ἀναλογίαν τηροῦσιν ἐν τῷ γράφεσθαι.
(σ. 111-128) «Περὶ Ἀστρονομικῆς ψηφοφορίας». Ἀρχ, Ἀστρονομικὴ δὲ ψηφηφορία ἐστίν, ᾗπερ οἱ τῶν ἀστρονόμων παῖδες ἐπὶ τῶν κινήσεων τῶν οὐρανίων σφαιρῶν καὶ ἀστέρων χρῶνται. Τέλ. σαφεστέρα γενήσεται [διαγραμμένο: ἡ περὶ αὐτῶν ἑρμηνεία] ἐπί τε τῆς τῶν γεωμετρικῶν καὶ ἀστρονομικῶν προβλημάτων πραγματείας.
(σ. 129-178) Ἀριθμητική, Θεωρητικὸ μέρος. «Περὶ τοῦ θεωρητικοῦ τῆς ἀριθμητικῆς μέρους. Βιβλίον Α΄. Προοίμιον». Ἀρχ. Τοῦ αου τῆς ἀριθμητικῆς πληρωθέντος μέρους εἰς χρῆσιν ἀνήκοντος τῶν ἀριθμῶν, ἑπόμενόν ἐστι διαλαβεῖν καὶ περὶ τοῦ βου ταύτης μέρους. Τέλ. (σ. 176) ἵνα δὲ σαφεστέρα ἡ τούτων γένηται ἑρμηνεία, ταχθήτω καὶ ταῦτα εὐτάκτως, συστοιχοῦντα τοῖς παρ’ Ἕλλησιν ἀριθμητικοῖς χαρακτῆρσι. – Ἀκολουθοῦν (σ. 176-178) οἱ χαρακτῆρες τῶν ἀρχαιοελληνικῶν ἀριθμῶν καὶ ἀριθμητικῶν.
Στὰ φ. Ιr-ΙΙv καὶ στὶς σ. 35α-β, 82α-β, 129α-β, 179-181, σημειώσεις σχετικὰ μὲ τὸ κείμενο, μὲ παραπομπὲς σὲ ἀντίστοιχες σελίδες. Στὴ σ. 181α δοκίμια κονδυλίου καὶ ἀριθμητικὲς πράξεις.

Βασιλόπουλος, Μπαλάνος

Πρακτική αριθμητική

(σ. 4-72) Παραδείγματα προβλημάτων ἀριθμητικῆς μὲ ἀριθμητικὲς πράξεις, σχετικὲς μὲ τὸ ἐμπόριο.
Ἔνθετο λυτὸ τεμάχιο στὸ χειρόγραφο (156117 χιλ.): (recto) τὴν εὐγένειάν της ὡς εἰκὸς προσκυνῶ. Ἐγὼ μὲ ἔκαμε συγκατάβασιν κατά [3 δυασανάγνωστες γερμανικὲς λέξεις]· στὸ verso ἀριθμητικὲς πράξεις.

Άγνωστο

Σύμμικτος Φιλολογικός

1. (φ. 1r-31r) <ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΟΥΓΔΟΥΡΗΣ, Εἰσαγωγὴ Λογικῆς> (ἀκέφ.). Ἀρχ. ἑαυ]τοῦ οὐκ ἐσήμαινον οἷον ἡ φωνή, ἄνθρωπος, ἥτις ἀφ’ ἑαυτῆς οὐδὲν [μᾶλλον ση]μαίνει, ἥπερ ἡ βλίτηρι (τὸ κείμενο ἄρχεται ἀπὸ τὸ μέσον τοῦ κεφ. β΄ τοῦ α΄ μέρους. – (1r-12r) <«Μέρος α΄. Περὶ τῶν ἀνηκόντων εἰς τὴν βαν τοῦ νοὸς ἐνέργειαν, ἤτοι περὶ ὅρων»> (βάσει του κώδ. ΔΒΚ 44, φ. 11r). – (12v-20r) «Μέρος β΄ Περὶ τῶν ἀνηκόντων εἰς τὴν βαν τοῦ νοὸς ἐνέργειαν». – (12v-20r) «Μέρος γ΄. Περὶ τῶν ἀνηκόντων εἰς τὴν γαν τοῦ νοὸς ἐνέργειαν». Διαγράμματα: φ. 5v, 17v, 19v. – Ἔκδ. Γεώργιος Σουγδουρῆς, Εἰσαγωγὴ Λογικὴ ἤτοι Προδιοίκησις, Βιέννη 1792 (ΘΠ, ἀρ. 5318)· πβ. κώδ. ΔΒΚ 44, φ. 10r-49v.
2. (φ. 33r-48v) ΑΦΘΟΝΙΟΣ, Προγυμνάσματα. Τίτλος: «Ἀφθονίου σοφιστοῦ Προγυμνάσματα. Ὅρος μύθου». Ἀρχ. Ὁ μῦθος ποιητῶν μὲν προήλθε, γεγένηται δὲ καὶ ῥητόρων κοινὸς ἐκ παραινέσεως. Τέλ. καὶ τὸ κεκολάσθαι οὐ πέρας, ἀλλ’ ἀρχὴν γενήσεται πάθους. – Ἔκδ. Patillon, Corpus Rhetoricum, σ. 112-162.
Στὸ φ. 49v (ἀπὸ μετγν. χέρι, ἀρχ. 19ου αἰ.): τὸ διδασκαλικὸν διαιρεῖται εἰς δίδαξιν τινὸς α. τέχνης ἢ ἐπιστήμης, β. ἢ ἐξηγήσεις ἢ παλαιῶν ὑπομνήματα, γ. καὶ ἄλλο τι σαφηνίζοντες.
3. (φ. 49r-94r) ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΟΥΓΔΟΥΡΗΣ, Περὶ τοῦ πῶς δεῖ ὁμιλίαν συγγράφειν. (49r) Τίτλος: «Περὶ τοῦ πῶς δεῖ ὁμιλίαν, ἤξτοι διδαχὴν ξυγγράφειν· (μετὰ ἀπὸ κενό) 1678 ἐν Παταυΐῳ. Μεταφρασθὲν ἐκ τῆς τῶν Ἰταλῶν εἰς τὴν τῶν Ἑλλήνων φωνὴν παρὰ τοῦ σοφωτάτου καὶ λογιωτάτου ἡμῶν καὶ κατ’ ἄμφω [προσθήκη: τῆς τε ἑλληνικῆς καὶ Ἰταλίδι] δασκάλου κυρίου κυρίου Γεωργίου ἱερέως Σουγδουρῆ τοῦ ἐξ Ἰωαννίνων». Τὸ κείμενο στὰ φ. 50r-94r. Ἀρχ. Μέλλοντι ὁμιλίαν συγράφειν (ἣν διδαχὴν εἰώθαμεν λέγειν). Τέλ. εἰς τὸ δύνασθαι ἀφ’ ἑαυτῶν εὑρεῖν κρείττω τῶν ὑφ’ ἡμῶν ἁπλῶς εἰρημένων. – Ἔκδ. Κ. Δυοβουνιώτης, «Μελετίου Ἀθηνῶν, Περὶ τοῦ πῶς δεῖ ὁμιλίαν συγγράφειν», Ἐκκλησιαστικὸς Φάρος 19 (1920) 326-341 (ἀποσπ. κεφ. 3 καὶ πλῆρες τὸ κεφ. 10)· Κ. Κούρκουλας, Ἡ θεωρία τοῦ κηρύγματος κατὰ τοὺς χρόνους τῆς Τουρκοκρατίας, Ἀθήνα 1957, σ. 45-49 (ἀποσπ.)· πβ. Χατζοπούλου, Κατάλογος χειρογράφων Μπενάκη, σ. 72.
Στὸ φ. 94v (χέρι τοῦ φ. 49v): α. θάπτο (!) τὶς νεοσφαγὲς σῶμα ἐπ’ ἐρήμιας ἄρα τὸ θάπτεις ἐστι σημεῖον φόνου οὐκ ἔστι πιθανόν, ὅτι θάπτουσι, καὶ ἀγαθοὶ καὶ φαῦλοι. Διὸ καὶ τὸν θάπτοντα ἐξετάζειν, καὶ μάρτυρας. β. υἱοῦ τινὸς ἀσώτου ὁ πατὴρ ἐφονεύθη. ἄρα ὁ υἱὸς ἀμφίβολος. ἔστι γὰρ καὶ πατρικὴ στοργὴ ήτι δύναται νικήση τὴν ἀσωτίαν, ὅθεν μάρτυρας. γ. νέοι ώμοσαν μὴ γῆμαι, καὶ φεύγουσι κακοῦ βίον. τὸ δὲ τέλος ἀμφίβολον. οὐ γὰρ βουλοντα πορνεύειν, ἀλλὰ παρθενεύειν. διὸ καὶ τοὺς βίους αὐτῶν ἐξετάζουσι.
4. (φ. 97r-209v) ΝΙΚΟΜΑΧΟΣ ΓΕΡΑΣΗΝΟΣ, Ἀριθμητική. – (φ. 97r) Τίτλος: «Νικομάχου Γερασηνοῦ Ἀριθμητικῆς εἰσαγωγῆς τῶν εἰς δύο τὸ αον, ὅπερ ἐξηγεῖται ὁ φιλόσοφος Πρόκλος». Ἀρχ. Οἱ παλαιοὶ καὶ πρῶτοι μεθοδεύσαντες ἐπιστήμην κατάρξαντος Πυθαγόρου. Τέλ. καὶ πάντες οἱ ἐν τῷ τῆς μουσικῆς ὀργάνῳ τῶν συμφωνιῶν λόγοι ἀνελλειπεῖς. Ἐνίοτε μὲ μικρὰ παρασελίδια σχόλια, ἐνσωματωμένο στὸ κείμενο σχήματα, καθὼς καὶ ἐρυθρόγραφα γράμματα. – Ἔκδ. Nicomachi Geraseni Pythagorei introductionis arithmeticae libri II. ἐκδ. R. Hoche, Teubner, Λειψία 1866. Βλ. καὶ Εὐάγγ. Κ. Σπανδάγος, Ἡ Ἀριθμητικὴ Εἰσαγωγὴ τοῦ Νικομάχου τοῦ Γερασηνού, ἐκδ. Αἴθρα, Ἀθήνα 2001.
Στὸ φ. 209v ὑπὸ τὸν τίτλο «τοῦ Ψελλοῦ» οἱ ἑξῆς στίχοι, γνωστοὶ ὡς Hexastichon iambicum ex theologia Leonis magistri fortasse desumpti:
θεὸς τὸ διττὸν οὐκ ἔχων τῶν πνευμάτων
ἔχει τὸ τριττὸν οὐδενὶ τῶν σωμάτων.
Αὐτὸς μετασχὼν οὐ ρεούσης τετράδος
Αίσθήσεως πέφυκεν ἔξω πεντάδος.
Κίνησιν οὐ πάσχων δὲ διπλῆς ἑξάδος,
Φέρει τὸ σεπτὸν τῆς ἀρίστης ἑπτάδος.
Ἐρυθρόγραφες «γλῶσσες» ἐπὶ τῶν ὑπογραμμισμένων λέξεων:
στ. 1: κτιστὸν περιγραπτὸν
στ. 2: πλάτος, μῆκος, καὶ βάθος
στ. 3: τῶν [τεσσάρων;] στοιχείων
στ. 4: ἀμέτοχος τῶν ε΄ αἰσθήσεων
στ. 5: γέν[εσις], φθ[ορά], αὔξησ[ις], μείωσις, ἀλλοίωσ[ις], φορ[ὰ] ἄνω, κάτω, δεξιά. ἀριστερά, ἔμπροσθεν, ὄπισθεν
στ. 6: τῶν ἑπτὰ χαρισμάτων
Γιὰ ἄλλα χειρόγραφα μὲ τὸ Ἑξάστιχο βλ. στοὺς Pinakes (http://pinakes.irht.cnrs.fr/notices/oeuvre/4139/).

Αφθόνιος, 4ος αι. μ.Χ.