Collection S - Μακεδονομάχοι

Identity area

Reference code

GR GR-KDBK (ΚΔΒΚ) AFSK-S

Title

Μακεδονομάχοι

Date(s)

  • 1870-1908 (Creation)

Level of description

Collection

Extent and medium

1 Φωτογραφική συλλογή (S)/ 1KT / 23 Φωτογραφίες (F).

Context area

Name of creator

(1813 / 1916 / 1923 / 1963 / 1989 / 2018)

Administrative history

Archival history

Η ένοπλη φάση του Μακεδονικού αγώνα ήταν μία σειρά συγκρούσεων μεταξύ κυρίως ελληνικών και βουλγαρικών ένοπλων σωμάτων που διεξήχθη από το 1904 ως το 1908 στην περιοχή της τουρκοκρατούμενης Μακεδονίας. Στην πραγματικότητα κράτησε, σε διάρκεια περισσότερο 40 χρόνια, από το 1870 έως το 1908 σε τρεις φάσεις.
α. Της προπαγανδιστικής δράσεως των ξένων κομιτάτων έως το 1897.
β.Της τρομοκρατικής δράσεως του Βουλγαρικού Κομιτάτου από το 1897 έως το 1904.
γ. Την ένοπλη του κυρίως Μακεδονικού Αγώνα από το 1904 έως το 1908.
Στην περίοδο που προηγήθηκε του ενόπλου αγώνα πραγματοποιήθηκαν αναρίθμητοι αντιστασιακοί αγώνες του Ελληνισμού της Μακεδονίας και προετοίμασαν το έδαφος για τους αγώνες των ελληνικών ανταρτικών σωμάτων.
Η δύναμη των κομιτατζήδων που δρούσαν την άνοιξη του 1903 σύμφωνα με τον D. Dakin έφτανε τις 90 συμμορίες που αντιστοιχούσαν σε 2.700άνδρες.
Το επίσημο ελληνικό κράτος μετά τον πόλεμο του 1897 λόγω εσωτερικών προβλημάτων και εξωτερικής πολιτικής έμεινε ουσιαστικά αμέτοχο στα τεκταινόμενα στη Μακεδονία. Από το 1904 αποφάσισε την προετοιμασία του ένοπλου αγώνα με την αποστολή δύο ανταρτικών σωμάτων, εξαιτίας της πίεσης της κοινής γνώμης και των δραματικών εκκλήσεων των κατοίκων της. Το πρώτο σημαντικό σώμα ήταν του Παύλου Μελά (Καπετάν Ζέζα), ο οποίος μεταδίδει πίστη και ενθουσιασμό στον ελληνικό πληθυσμό της Μακεδονίας, οργανώνει την άμυνα των χωριών με ομάδες κατοίκων, συγκροτεί επιτροπές και ανταρτικά σώματα, μέχρι την προδοσία και τον ηρωικό χαμό του στο χωριό Στάτιστα των Κορεστίων, από τον τουρκικό στρατό.
Η θυσία του αποτέλεσε το εγερτήριο κάλεσμα για τον αγώνα και ακολούθησε το Νοέμβριο του 1904 το σώμα του ανθυπολοχαγού Πεζικού Γεωργίου Κατεχάκη στον οποίο προσωρινά ανέθεσε την αρχηγία του αγώνα στο βιλαέτι Μοναστηρίου το Μακεδονικό Κομιτάτο. Η πυκνότητα και η αποστολή των σωμάτων αυξήθηκε το 1905 και οι επιτυχίες τους προκάλεσαν την οργή των τουρκικών αρχών ώστε να αυξήσουν τις καταδιωχτικές προσπάθειες εναντίων των Ελλήνων.
Οι πρώτες εκδηλώσεις αυτοάμυνας πραγματοποιήθηκαν στην περιοχή της Καστοριάς το 1901 με την οργάνωση του πληθυσμού από τον ιεράρχη Γερμανό Καραβαγγέλη και τη δράση ντόπιων ανταρτικών σωμάτων, όπως του Κώττα, του Καπετάν Βαγγέλη, του Καραλίβανου και άλλων. Παράλληλα άρχισε η πρώτη συστηματική οργάνωση στο βιλαέτι Μοναστηρίου από τον πρόξενο Σταμάτιο Κιουζέ – Πεζά και στη συνέχεια από τον Μακεδονομάχο Ιωνα Δραγούμη.
Το φωτογραφικό άλμπουμ περιέχει 23 φωτογραφίες Μακεδονομάχων. Πρόκριτοι, ιερείς, δάσκαλοι, γιατροί, δικηγόροι, έμποροι, κτηματίες σχημάτισαν τοπικές εθνικές επιτροπές, με σκοπό την αφύπνιση του ελληνισμού και τον επηρεασμό της κοινής γνώμης.
Πληροφορίες και κατάλογοι ονομάτων Μακεδονομάχων της πόλεως Κοζάνης, Σερβίων, Βελβεντού και χωριών του Νομού βλέπε στο Παπαϊωάννου, Λ. (1984). Ο Μακεδονικός αγώνας στους Καζάδες Κοζάνης & Σερβίων. Θεσαλονίκη, Σύνδεσμος Γραμμάτων και Τεχνών Ν. Κοζάνης. Χρησιμοποιήθηκαν πληροφορίες επίσης από τα παρακάτω έντυπα:
(Μόδης, Γ. (1967). Μακεδονικός Αγών και η Νεώτερη μακεδονική ιστορία. Θεσσαλονίκη, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Μαζαράκης-Αινιάν, Ιωάννης Κ, (1981). Ο μακεδονικός αγώνας Αθήνα : Δωδώνη.

Immediate source of acquisition or transfer

Δωρεά

Content and structure area

Scope and content

Περιλαμβάνει 22 φωτογραφίες Μακεδονομάχων της Κοζάνης και της ευρύτερης περιοχής κατά τη διάρκεια της ένοπλης φάσης του Μακεδονικού αγώνα καθώς και της προπαρασκευής των αντιστασιακών αγώνων του Ελληνισμού της Μακεδονίας.

Appraisal, destruction and scheduling

Accruals

System of arrangement

Conditions of access and use area

Conditions governing access

Σύμφωνα με τον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας (ΕΚΛ) ΚΔΒΚ

Conditions governing reproduction

Σύμφωνα με τον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας (ΕΚΛ) ΚΔΒΚ

Language of material

  • Greek

Script of material

  • Greek

Language and script notes

Physical characteristics and technical requirements

Φωτογραφίες σε διαφορετικά μεγέθη, σε καλή φυσική κατάσταση, κάποιες από αυτές τοποθετημένες σε κορνίζα.

Finding aids

Για την περιγραφή του ιστορικού αρχείου χρησιμοποιείται το αρχειακό πρότυπο ∆ΙΠΑΠ (Γ), έκδοση Β΄ και το λογισμικό ΑΤΟΜ.

Allied materials area

Existence and location of originals

Existence and location of copies

Related units of description

Related descriptions

Notes area

Alternative identifier(s)

Access points

Name access points

Genre access points

Description control area

Description identifier

AFSK

Institution identifier

KDVK

Rules and/or conventions used

Για την περιγραφή του αρχείου χρησιµοποιήθηκε το ∆ΙΠΑΠ (Γ), έκδοση Β΄.

Status

Draft

Level of detail

Partial

Dates of creation revision deletion

10/11/2021

Language(s)

  • Greek

Script(s)

  • Greek

Sources

Σημειώσεις που υπάρχουν στις φωτογραφίες

Archivist's note

Η περιγραφή πραγματοποιήθηκε από την Ελένη Μαργαρίτη

Accession area