Showing 63 results

Archival description
Print preview Hierarchy View:

Χαρίσιος Μεγδάνης , Φαρμακολογία και Φαρμακοποιία.

(φ. 13r) Τίτλος: «Ἀκεσὼ ἢ Ἑνωμένη Φαρμακοποιΐα καὶ Φαρμακολογία· ἐρανισθεῖσα μὲν παρὰ τοῦ ἐν ἱερεῦσι Χαρισίου Δημητρίου Μεγδάνου, τοῦ ἐκ Κοζάνης· ἐπιθεωρηθεῖσα δέ, καὶ διορθωθεῖσα παρὰ τοῦ ἐν ἰατροῖς ἀρίστου κυρίου Γεωργίου τοῦ Σακελλαρίου». – Ἔκδ. Μεγδάνης, Φαρμακολογία (βλ. Βιβλ.).
(φ. 5r-12v) Εὑρετήριο φαρμακευτικῶν-ἰατρικῶν ὅρων.
(φ. 13r-210v) Τὸ κείμενο τῆς Φαρμακολογίας καὶ Φαρμακοποιΐας σὲ 229 παραγράφους. Ἀρχ. Ἀβρότονον. Εἶναι ἀρωματικόν, ὅμως ὀλίγον ἐν χρήσει. Τέλ. κολ. (§ 229) … Εἰς ἐλαφρά, καὶ μόλις ἐρεθίζοντα ἡπείως γαργαρίσματα καὶ καταπλά[σματα].
Ὅπως προκύπτει καὶ ἀπὸ τὸν τίτλο (χέρι Μεγδάνη), ὁ ἰατροφιλόσοφος Γεώργιος Σακελλάριος διάβασε τὸ χειρόγραφο, ἐνῶ προσέθεσε αὐτόγραφες ὑποσημειώσεις στὸ κείμενο, εἴτε σὲ σχέση μὲ τὶς φαρμακευτικὲς οὐσίες εἴτε περιστατικὰ ἀπὸ τὴν ἐμεπιρία του ὡς ἰατροῦ. Ὡς πρὸς τὸν τίτλο, ὁ Σακελλάριος πρότεινε ἀλλαγὴ στὴν ἀκολουθία τῶν λέξεων Φαρμακοποιΐα καὶ Φαρμακολογία, θέτοντας ἐπὶ τῆς πρώτης τὸ γράμμα β, ἐνῶ ἐπὶ τῆς δευτέρας τὸ γράμμα α, ὥστε κατ’ αὐτὸν ἡ ὀρθὴ ἀκολουθία εἶναι: Φαρμακολογία καὶ Φαρμακοποιΐα. Εἶναι βέβαια λογικότερο, καθὼς ἡ θεωρία προηγεῖται τῆς πράξεως. Ὁ συμβολικὸς τίτλος «Ἀκεσώ» παραπέμπει στὴ μυθικὴ θυγατέρα τοῦ Ἀσκληπιοῦ.
Ὡς πρὸς τὴ χρονολόγηση, στὸ φ. (ν.ἀρ.) 120v (παλαιὰ 174v) ἀναφέρεται περιστατικὸ αἱμόπτυσης νέου τὸ ἔτος 1803, ὥστε αὐτὸ τὸ ἔτος νὰ ἀποτελεῖ terminus post quem γιὰ τὴ συγγραφὴ τοῦ κειμένου· βλ. καὶ Μεγδάνης, Φαρμακολογία, σ. ΙΙ καὶ 142 (Βιβλ.).

Untitled

Ευγένιος Βούλγαρης

1. (φ. 2r-165r) Τὰ ἀρέσκοντα τοῖς φιλοσόφοις. – Τίτλος (φ. 2r) «Τὰ ἀρέσκοντα τοῖς φιλοσόφοις ἤτοι Τὰ περὶ τῶν φύσει ὄντων φιλοσοφούμενα, ἐπιτετμημένως μέν, σαφῶς δὲ ὡς οἷόν τε τοῖς φιλοσοφίας ἐρασταῖς ἐκ διαφόρων φιλοσόφων ἀωτευόμενα». – (φ. 2r-165r) «Ὁ σκοπὸς τοῦ πονήματος». Ἀρχ. Τὰ ἀρέσκοντα τοῖς φιλοσόφοις ἀναλεξαμένῳ. – Ἔκδ. Βιέννη 1805 (Ἠλιοὺ Α΄, σ. 159, ἀρ. 1805.94· πβ. καὶ ἀρ. 1804.93). Πιθανῶς τὸ κείμενο στὸ χειρόγραφο ἀντεγράφη ἀπὸ τὴν ἔκδοση.
Σὲ ἀρκετὰ φύλλα σχήματα καὶ μακροσκελεῖς παρασελίδιες σημειώσεις (στὸ φ. 61r καλυμμένο ὅλο τὸ περιθώριο περιμετρικά), ποὺ ἀποδεικνύουν ἔντονη χρήση τοῦ χειρογράφου. Τίτλος (πλὴν συγγραφέα, χορηγοῦ, τόπου-χρόνου κ.λπ.), κείμενο καὶ ὑποσημειώσεις πανομοιότυπα μὲ τὴν ἔκδοση. Ἀπὸ τὸ χειρόγραφο λείπουν τὰ τελευταῖα κεφάλαια τῆς ἔκδοσης, ΚΕ΄-ΛΑ΄ [στὴν ἔκδοση κεφ. Λ΄ λόγω τυπογραφικοῦ λάθους] (σ. 363-432 τῆς ἔκδοσης). Λείπει ἐπίσης ὁ πίνακας περιεχομένων (σ. v-vi τῆς ἔκδοσης). Τὰ σχήματα καὶ οἱ παραστάσεις, οἱ ὁποῖες τίθενται στὴν ἔκδοση στὸ τέλος, ἔχουν ἐνσωματωθεῖ στὸ χειρόγραφο ἐντὸς τοῦ κειμένου.
2. (φ. 169r-230r) Περὶ συστήματος τοῦ παντός (14 κεφ.). – (φ. 169r) Τίτλος: «Περὶ συστήματος τοῦ παντός». Ἀρχ. Κεφ. Α΄. § α. Παράλλαξις ἀκούει τοῖς ἀστρονομοῦσιν ἡ τῶν τόπων τοῦ αὐτοῦ ἀστέρος Α διαφορά. – Ἔκδ. Βιέννη 1805 (Ἠλιοὺ Α΄, σ. 154-155, ἀρ. 1805.83). Πιθανῶς τὸ κείμενο στὸ χειρό-ραφο ἀντεγράφη ἀπὸ τὴν ἔκδοση. Στὸ φ. 196, μετὰ τὸ πέρας τοῦ κεφ. Ε΄: Τέλος τοῦ περὶ συστἠματος τοῦ παντός· τὸ κείμενο ὅμως συνεχίζεται κανονικὰ ὣς τὸ τέλος.
Σὲ ἀρκετὰ φύλλα σχήματα καὶ παρασελίδιες σημειώσεις. Τίτλος (πλὴν συγγραφέα, χορηγοῦ, τόπου-χρόνου κ.λπ.), κείμενο καὶ ὑποσημειώσεις πανομοιότυπα μὲ τὴν ἔκδοση. Ἀπὸ τὸ χειρόγραφο λείπει ὁ πίνακας περιεχομένων (στὴν ἀρχὴ τῆς ἔκδοσης). Τὰ σχήματα καὶ οἱ παραστάσεις, οἱ ὁποῖες τίθενται στὴν ἔκδοση στὸ τέλος, ἔχουν ἐνσωματωθεῖ στὸ χειρόγραφο ἐντὸς τοῦ κειμένου.

Ευγένιος Βούλγαρης , Μετάφραση Μεταφυσικής Ant. Genovesi.

Πρόκειται γιὰ τὸ ἔργο: Γενουηνσίου Στοιχεῖα τῆς Μεταφυσικῆς ἐξελληνισθέντα μὲν ἐκ τῆς λατινίδος φωνῆς ὑπὸ … Εὐγενίου τοῦ Βουλγάρεως, ἔκδοση τῶν Ζωσιμάδων, Βιέννη 1806· βλ. Ἠλιοὺ Α΄, 1806.13, καὶ Stiernon, «Eugène Boulgaris», σ. 764, ἀρ. 53. Ἀποτελεῖ μετάφραση τοῦ ἔργου: Antonio Genovesi, Disciplinarum metaphysicarum elementa, mathematicum in morem adornata, τ. I-IV, Νάπολη 1747. Τὸ χειρόγραφο ἀκολουθεῖ πιστὰ τὴν ἔκδοση, ὥστε προφανῶς ἀποτελεῖ ἀπόγραφό της.
(σ. 3) Τίτλος: «Μεταφυσικὴ Ἀντωνίου Γεννουηνσείου ἐκλεκτικοῦ φιλοσόφου, μεταφρασθεῖσα εἰς τὴν ἑλληνικὴν διάλεκτον ἀπὸ τῆς λατινίδος παρὰ Εὐγενίου». Στὸ χειρόγραφο ἐλάχιστα σχόλια marginalia
(σ. 3-4) «Στοιχεῖα τῆς Μεταφυσικῆς. Πρόλογος». Ἀρχ. Τὴν μεταφυσικὴν εἰς δύο οἱ σοφοὶ διαιροῦντες, δίχα αὖθις εκάτερον τῶν μερῶν ὑποτέμνουσι.
(σ. 4-115) «Τῆς Μεταφυσικῆς. Μέρος Α΄ περιέχον τὰς ἀρχὲς τῆς Ὀντοσοφίας, καὶ Κοσμοσοφίας». Ἀρχ. Ὀντοσοφίαν ἀποκαλοῦμεν ἐπιστήμην καθόλου περί τε τὸ ὄν, καὶ κατὰ γένος. Τέλ. Τὸ ἄρα μηδὲν ἐξεῖναι εἰδέναι, παιδιά ἐστιν, ἢ μανία: Ἀρχὴ δε τοι τὸ ἥμισυ παντός.
(φ. 117-322) «Τῶν Στοιχείων τῆς Μεταφυσικῆς Μέρος Β΄. Προδιοίκησις». Ἀρχ. Τὸ περὶ ψυχῆς, καὶ ἀγγέλων, καὶ θεοῦ τοῦ ὑπερτάτου πραγματευόμενον τῆς μεταφυσικῆς ἐν γένει. Τέλ. εἰ μέλλει κατ’ ἀρετὴν μορφωθῆναι καὶ αὐτοῖς τοῖς ἐξ ἐθνῶν μεμαρτύρητο.

Untitled

Παπαδική, αναστασιματάριον Πέτρου Πελοποννήσιου .

(φ. 1r, σ. α) ΠΡΟΘΕΩΡΙΑ ΠΑΠΑΔΙΚΗΣ «Ἀρχὴ σὺν θεῷ ἁγίῳ τῶν σημαδίων τῆς ψαλτικῆς τέχνης. Τῶν ἀνιόντων καὶ κατιόντων σωμάτων τε καὶ πνευμάτων καὶ πάσης ἄλλης χειρονομίας τε καὶ ἀκολουθείας, συντεθημένης εἰς αὐτόν, παρὰ τῶν κατὰ καιροὺς ἀναδειχθέντων ποιητῶν, παλαιῶν τε καὶ νέων».
(φ. 5v, σ. ι) Τεχνολογικὸν χάριν τῶν ἀρχαρίων μαθητῶν κατ' ἐρωταπόκρισιν.
(φ. 8r, σ. ιε) ΑΝΑΣΤΑΣΙΜΑΤΑΡΙΟΝ ΠΕΤΡΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΟΥ «Ἀρχὴ σὺν θεῷ ἁγίῳ τὸ ἀναστασιματάριον συντεθὲν κατὰ τὸ ὕφος τῆς τοῦ Χ(ριστο)ῦ μεγάλης ἐκκλησίας παρὰ τοῦ μουσικολογιωτάτου Λαμπαδαρίου κὺρ Πέτρου Πελοποννησίου διὰ προσταγῆς τοῦ πανιερωτάτου Μητροπολίτου ἁγίου Προῦσης κνρίου κὺρ Μελετίου, διὰ ψυχικὸν μνημόσυνον τῆς αὐτοῦ Πανιερότητος».
Ἀρχὴ – ἦχος α´ (φ. 8r-14v, σ. ιε-κη): ἦχος α΄
(φ. 14v-21r, σ. κη-μα): ἦχος β΄.
(φ. 21r-27r, σ. μα-νγ) ἦχος γ΄.
(φ. 27v-35r, σ. νδ-ξθ) ἦχος δ΄.
(φ. 35r-43r, σ. ξθ-πε) ἦχος πλ. α΄.
(φ. 43r-49v, σ. πε-Ϟη) ἦχος πλ. β΄.
(φ. 49v-55r, σ. Ϟη-ρθ) ἦχος βαρύς.
(φ. 55r-60v, σ. ρθ-ρκ) ἦχος πλ. δ΄. τέλος τῆς ὀκτωήχου.
(φ. 61r-66r, σ. ρκα-ρλα) «Ἀρχὴ σὺν θεῷ ἁγίῳ τὰ ἕνδεκα ἑωθινὰ συνοπτικὰ ποιήματα τοῦ αὐτοῦ κὺρ Πέτρου δομεστίκου». Ἦχος α΄.
(φ. 66r, σ. ρλα): τέλος καὶ τῷ Θεῷ δόξα.
(φ. 64v, σ. ρκη): Τὸ παρὸν ἑωθινὸν εἶναι τοῦ διονυσίου ἐπὶ τῆς μεγάλης ἐκκλησίας.

Untitled

Κωσταντίνος Κούμας , Σύνταγμα Φιλοσοφίας.

Βλ. καὶ κώδ. ΔΒΚ 70, ὁ ὁποῖος ἀποτελεῖ τὸ α΄ μέρος τοῦ ἔργου. Βάσει τοῦ
ἀνωτέρω χειρογράφου, ποὺ φέρει χρονολογία 1812, χρονολογεῖται καὶ ὁ
παρὼν κώδ. 47 περὶ τὸ ἔτος 1812, καὶ πρέπει νὰ ἀντιγράφηκε στὴ Σμύρνη.
(Α σ. 1-148· Β, 1-88) Σύνταγμα Φιλοσοφίας, κολοβό.
Α (σ. 1-148) Μεταφυσική. – (σ. 1) Τίτλος: «Φιλοσοφίας Μέρος Τέταρτον.
Μεταφυσική». – (σ. 2) χωρίο ἀπὸ τὰ Μετὰ τὰ Φυσικὰ τοῦ Ἀριστοτέλη,

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΩΔΙΚΩΝ 1-100

 91 

ἐλαφρῶς παραλλαγμένο [996b8-12]: οὐδαμῶς ἔχειν λόγον ἑκάστη τῶν
ἐπιστημῶν … τὰς ἄλλας ἐπιστήμας δίκαον τοιαύτη.
– (σ. 3-7) «Εἰσαγωγή. § α΄». Ἀρχ. Μεταφυσικὴ εἶναι ἐπιστήμη τῶν ἀρχικῶν
νόμων τοῦ ἀνθρωπίνου νοός. Τέλ. ὑποσυνάπτομεν κεφαλαιωδῶς τὰ μέρη, εἰς
τὰ ὁποῖα πάλιν ὑποδιαιρεῖται καθέν. – (σ. 7-65) «Μεταφυσικῆς μέρος
πρῶτον. Καθαρὰ Μεταφυσική, Ὀντολογία». – (σ. 65-95) «Μεταφυσικῆς
μέρος δεύτερον. Ἐφηρμοσμένη Μεταφυσική». – (σ. 96-109) «Ἐφηρμοσμένης
Μεταφυσικῆς τμῆμα δεύτερον. Μεταφυσική, ’Οργανολογία». – (σ. 110-116)
«Ἐφηρμοσμένης Μεταφυσικῆς τμῆμα τρίτον. Μεταφυσικὴ Τελεολογία». – (σ.
117-118) «Ἐφηρμοσμένης Μεταφυσικῆς τμῆμα δεύτερον. Μεταφυσικῆς τῶν
ὑπὲρ αἴσθησιν. Ὑψηλοτέρα Μεταφυσική». – (σ. 118-129) «Ὑψηλοτέρας
Μεταφυσικῆς τμῆμα πρῶτον. Λογικὴ Ψυχολογία». – (σ. 129-139)
«Ὑψηλοτέρας Μεταφυσικῆς τμῆμα δεύτερον. Λογικὴ Κοσμολογία». – (σ.
139-148) «Ὑψηλοτέρας Μεταφυσικῆς τμῆμα τρίτον. Λογικὴ Θεολογία». –
Ἔκδ. Κ. Κούμας, Σύνταγμα φιλοσοφίας, τ. 3, Βιέννη 1819, σ. 1-149. Τὸ
χειρόγραφο ἀκολουθεῖ γενικῶς τὴν ἔκδοση, ἀλλὰ μὲ παραλείψεις, ἐνίοτε
παραφρασμένο κείμενο, μικρὲς διαφορὲς στοὺς ὅρους, ἀλλὰ καὶ διαφορετικὴ
ἀρίθμηση ταῶν παραγράφων. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ δὲν εἶναι βέβαιο ὅτι
ἀντιγράφηκε ἀπὸ τὴν ἔκδοση.
Β (σ. 1-88) Αἰσθητική (κολοβό). – (σ. 1) Τίτλος: «Φιλοσοφίας Μέρος
Πέμπτον. Αἰσθητική». – (σ. 2) χωρίο ἀπὸ τὸ Ἱππίας μείζων τοῦ Πλάτωνος
[128a1-6]: Οἵ τε καλοὶ ἄνθρωποι και τὰ ποικίλματα πάντα … καλὸν ἄρα ἐστὶ
τὸ δι’ ἀκοῆς τε καὶ δι' ὄψεως ἡδύ.
– (σ. 3-6) «Εἰσαγωγή. § α΄». Ἀρχ. Ἡ Αἰσθητικὴ εἶναι ἐπιστήμη τῶν ἀρχικῶν
νόμων τοῦ νοὸς τοῦ ἀνθρώπου. Τέλ. ἀπὸ τὰ νεώτερα συγγράμματα τῶν εἰς
ταύτην τὴν ὕλην ἀγωνισθέντων Γερμανῶν φιλοσόφων. – (σ. 6-78) «Αἰσθητικῆς
μέρος πρῶτον. Καθαρὰ Αἰσθητική». – (σ. 79-88) «Ἐφηρμοσμένης Αἰσθητικῆς
τμῆμα Α΄. Γενικὴ Καλλιτεχνία». Τέλ. (κολ.) [§ πϛ΄] διὰ τοῦτο διαιρεῖται τὸ
δαιμόνιον εἰς καθόλου καὶ μερικόν· ἀλλ’ ἐὰν εὑρίσκεται ἄνθρωπος ἔχων. –
Ἔκδ. Κ. Κούμας, Σύνταγμα φιλοσοφίας, τ. 3: Περιέχων Μεταφυσικὴν καὶ
Αἰσθηματικήν, Βιέννη 1819, σ. 153-242 (στὴν ἔκδοση § ΡΜΖ)· βλ. καὶ καὶ
ἀμέσως ἀνωτέρω, στὸ Α΄ μέρος (Μεταφυσική).

Untitled

Ισοκράτης

Α (σ. 1-92) Ἰσοκράτους, Εἰς Εὐαγόραν, μὲ διάστιχη ἑρμηνεία (γλῶσσες).
Β (σ. 1-93) Τοῦ αὐτοῦ, Εἰς Εὐαγόραν Ἐγκώμιον, σὲ μετάφραση.
Γ. (σ. 1-73) Ἰσοκράτους, Λόγος πλαταϊκός, μὲ διάστιχη ἑρμηνεία (γλῶσσες).
Δ (σ. 1-77) Ἰσοκράτους, Πρὸς Δημόνικον παραίνεσις.
Ε (σ 1-58) Ἐξήγησις τοῦ Ἰσοκράτους Λόγου Πρὸς Δημόνικον παραίνεσις.

Untitled

Εξηγήσεις του Κορνηλίου.

1. (φ. 1r-31r) Κορνηλίου Νέπωτος, Βίοι τῶν ἐξόχων αὐτοκρατόρων ἡγεμόνων Τίτλος (φ. 1r) «Ἐξηγήσεις τοῦ Κορνηλίου»– (φ. 1r-v) Προοίμιον (Το)ῦ Κορνηλίου τοῦ Νεπώτου βίοι τῶν ἐξόχων αὐτοκρατόρων, ἡγεμόνων, στρατηγῶν, Ὑπόθεσις τοῦ προοιμίου, περιέχει πῶς δὲν φαίνονται τὰ ἴδια πράγματα εἰς <ὅ>λους τίμια καὶ αἰσχρά· καὶ οὐδένα βλάπτει αὐτο, ἐὰν εἰς τοὺς ἕλληνας εἰ ἐπαινετέα ἄγονται, ἤγουν ἐπαινοῦνται, ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα εἰς τοὺς Ῥωμαίους φαίνονται ἀπρεπῆ·καὶ ταπεινὰ ποταπά – (φ. 1v-9r) Μιλτιάδης – (φ. 9r-12v) Θεμιστοκλῆς – (φ. 12v-13v) Ἀριστείδης – (φ. 14r-16r) Παυσανίας – (φ. 16r-17v) <Κίμων> – (φ. 17v-19v) Λύσανδρος – (φ. 19v-26r) 7. Ἀλκιβιάδης – (φ. 26v-28v) Θρασύβουλος – (φ. 28v-31r) Κόνων – (φ. 31r) Δίων (μόνο ὁ τίτλος, χωρὶς κείμενο).
2. (φ. 33r-40v) Ἐξήγησις (χ1) τῆς Xρηστομαθίας:- (χ2):~ τοῦ διδασκάλου ὡραίου | ρωμαίου; Πέτρου Μιλλέρου τοῦ γυμνασίου τοῦ ἐν ἀλεύσις σχολάρχου χρηστομάθεια λατινικὴ εἰς τὸ εὐρυθμίζον τόσον τὸν νοῦν, ὅσον καὶ τὴν ψυχὴν τῆς παιδικῆς ἡλικίας προσηρμοσμένη, ἔκδοσις βα πλέον διορθωμένη καὶ αὐξημένη, σὺν τῇ προνομίᾳ ἀδείᾳ τοῦ βασιλέως τῆς πολονίας, καὶ ἡγεμόνος τῆς Σαξονίας· εἰς τὸ ἐλμστάδιον παρὰ χριστοφόρῳ φρειδερίκῳ βεϋνάνδορι· 1760. (στὴ δεξιὰ ὤα) Ἀρχ. Ἀνδράσι τοῖς λίαν σεβασμίοις … Ἰωάννης Πέτρος Μήλλερ [= Johannes Müller von Königsberg, Ἰωάννης Μύλλερ ὁ ἐπικαλούμενος Ρηγιομοντάνος].
3. (φ. 33r-40v) Ἀρχ. Κεφάλαιον ἐπιτομὴ τῆς εὐσεβείας τῆς χρ(ιστ)ιανῆς. Τέλ. (40v) καὶ εἰς τὴν οἰκίαν ἑκάτερος ἐπῆλθε χαρούμενος.
4. (φ. 40v-41v) Τίτλος (φ. 40v) «Διαλέξεις παιδικαὶ Ἰωάννης-Μιχαήλ». Ἀρχ. Ἰω: Μήπως ἔχεις τὰ κονδύλι μου καὶ τὸ καλαμάρι μου. Τέλ. τὰ ἑκτιμόρια – (φ. 41v-42r) Γουιλιέλμος·Μαγδαληνή – (φ. 42r-v) Γουιλιέλμος, Μαγδαληνή, πατήρ. – (φ. 42v-43r) 4. Πέτρος, Ἱερώνυμος – (φ. 43r-v) 5. Μαρτῖνος, Σουσάνα – (φ. 43v-44r) Μαρτῖνος, πατὴρ 6. – (φ. 44r-v) 7. μάμη, Νικόλαος, Μαγδαληνή. – (φ. 45r-v) 8. Θωμᾶς, μαρτῖνος, μέλκιορ – (φ. 45v-46r) – Λουδουβίκος, μάρκος πατὴρ – (φ. 46v) 10. Σαμουὴλ Τοβίας – (φ. 46v-47r) 11. Μάρκος, Λουδοβίκος, Κάρολος, Ἰάκωβος – (φ. 47r) 12. Κρυψίνους, βάλδεμάρκος, βουνεβάλδους – (φ. 47r-v) 13. Λουδοβίκος εὐρίκος φρυδερίκος(!) – (φ. 47v-48v) ιδ. Βερναρδος μάρκος μήτηρ.
5. (φ. 49r-50r) Τίτλος (φ. 49r) «Προσθῆκαι τῆς νέας ἐκδόσεως ἐκλεκταὶ τῆς σχολῆς τῆς παλαιᾶς νετάτης, περὶ τῆς φυλακτέας ὑγείας παραγγέλματα ῥοβέρτῳ τῶ βασιλεῖ τῆς ἀγκλίας (!) ἀφιερωμένα». Ἀρχ. Τῶν ἄγγλων βασιλεῖ ἀναγράφει ἡ σχολή. Τέλ. ἑαυτοῦ παιδὸς οὕτως ἐπιτιμητικὸς καὶ παιδευτὴς τῶν κατωτέρων.

Untitled

Ακολουθία Αγίου Μάρτυρος Γεωργίου του νέου του εξ Ιωαννίνων.

«Κατὰ τοὺς ͵αωλη´ ἰανουαρίου 17 ἐμαρτύρησεν εἰς Ἰωάννινα ὁ νέος μάρτυς τοῦ Χριστοῦ Γεώργιος. Ἀκολουθία τοῦ ἁγίου μάρτυρος Γεωργίου, πονηθεῖσα παρὰ ἐλαχίστου Ἱερομονάχου Χρυσάνθου τοῦ Παπάϊνα». (ἀνέκδοτο)
(φ. 1r-3v, σ. 1-6) Μ. Ἑσπερινός
(φ. 4r-17r, σ. 7-33) Ὄρθρος.

Μιχαήλ Περδικάρης – Ευκλείδης – <Μεθόδιος Ανθρακίτης>

Ὁ κώδικας ἀποτελεῖται ἀπὸ τεύχη ποὺ συσταχώθηκαν πιθανῶς ἀπὸ κάποιον μαθητὴ στὶς ἀρχὲς τοῦ 19ου αἰώνα.

1. (φ. 1r-12v) ΜΙΧΑΗΛ ΠΕΡΔΙΚΑΡΗΣ, «Περὶ θεωρίας ἰατρικῆς σύνοψις». Ἀρχ. Εἰ ἰδίως ἡ τέχνη τῆς ἰατρικῆς οὐκ ἔστιν ἕτερον ἢ δύναμίς τις δι’ ἧς ἰατρεύονται τὰ νοσήματα τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος, καὶ φυλάττεται ἡ ὑγεία. Τέλ. τοῖς δὲ στυφοῦσας ἔχουσας κοιλίας ὡς τὴν βούγλωσσον, καὶ μαλάχην, σεύτλων, σπαναχίων, καὶ τῶν ὁμοίων. Τέλος καὶ τῷ θεῷ δόξα.
Περιλαμβάνει τὰ κεφάλαια: – (1r-v) «Περὶ θεωρίας ἰατρικῆς σύνοψις». – (1v-2r) «Περὶ τῶν μὴ φυσικῶν». – (2r-3r) «Περὶ τῶν παρὰ φύσιν». – (3r-v) «Περὶ τῆς αἰτίας τῆς νόσου». – (3v-4r) «Περὶ τῶν συμπτωμάτων τῆς νόσου». – (4r-v) «Περὶ σφιγμῶν καὶ τῶν διαφορῶν αὐτοῦ». – (4v-5v) «Περὶ οὔρων διαγνώσεως». – (5v-6v) «Περὶ κρίσεων καὶ κρισίμων ἡμερῶν». – (6v) «Περὶ τῶν τεσσάρων καθόλου καιρῶν τῶν νοσημάτων». – (7r-8v) «Περὶ προγνώσεων κανόνες». (8v-9r) «Περὶ τῶν τεσσάρων καιρῶν τοῦ χρόνου». – (9r-10v) «Περὶ τῶν εἰδῶν τῶν θεραπειῶν κατὰ γένος». – (10v-11r) «Περὶ συκειάσεως». – (11r-12r) «Περὶ βδελλῶν». – (12v) «Περὶ διαίτης». – Μετὰ τὸ πέρας τοῦ κειμένου, σημείωμα τοῦ γραφέα: Ἐκφωνηθέντα μοι παρὰ τοῦ ἐξοχωτάτου κυρίου Μιχαὴλ τοῦ Πρεδηκάρη. Θεὸς δὲ αὐτῷ τάχος ὄλβια δώσει. Ἀνέκδοτο.
Στὸ φ. 13r-v πέντε συνταγές «διὰ κτικιάρους».
Στὸ φ. 15r (ἴδιο χέρι) «Περὶ τῶν σφιγμῶν τῶν ἀσθενούντων». Ἀρχ. Ὅταν προσέλθῃς τῷ νοσοῦντι, κράτησον τὸν σφιγμὸν αὐτοῦ πρὸς ὀλίγον.
2. (φ. 23r-83v) ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ, Στοιχεῖα (Βιβλία 1-6). Τίτλος: «Εὐκλείδου<ς> στοιχεῖον 1ον. Ἐκ τῶν τοῦ Θέωνος συνουσιῶν ὅροι». Ἀρχ. αον. Σημεῖον ἐστίν, οὗ μέρος οὐθέν. Τέλ. οὕτως καὶ ἡ γωνία πρὸς τὴν γωνίαν. Ἐν τοῖς ἴσοις κύκλοις κ(αὶ τὰ τοιαῦτα). Τέλος τοῦ ϛ΄ βιβλίου τοῦ Εὐκλείδους. Μεγάλη ὁμοιότητα κειμένου μὲ τὴν ἔκδοση: [Μεθόδιος Ἀνθρακίτης – Μπαλάνος Βασιλόπουλος], Ὁδὸς μαθηματικῆς, Βενετία 1749, σ. 7-171. Γιὰ τὴν ἔκδοση τοῦ Εὐκλείδη βλ. Euclidis, Elementa, post I. L. Heiberg edidit E.S. Stamatis, ἐκδ. Teubner, 21969. Στὰ περιθώρια, σὲ κάθε σελίδα, γεωμετρικὰ σχήματα.
3. (φ. 84r-132r) <ΜΕΘΟΔΙΟΣ ΑΝΘΡΑΚΙΤΗΣ>, Λογικὴ Πραγματεία.
(φ. 84r-106v) Τίτλος: «Εἰσαγωγὴ τῆς Λογικῆς <πραγματείας>». Ἀρχ. Τὸ μέσον δι’ οὗ ἕκαστος ἐν ἁπάσῃ ἐπιστήμῃ καὶ τέχνῃ διαλέγεσθαι δύναται. Τέλ. δεῖ δὲ ἐν τοῖς τοιούτοις μὴ ἁπλῶς ἀπαντᾶν, ἀλλὰ διαιρέσει, τὰ μὲν ξυγχωροῦντες τὰ δὲ ἀναιροῦντες. Τέλος καὶ τῷ θεῷ δόξα. – Τὸ αὐτὸ κείμενο, μὲ ἀπόδοση στὸν Ἀνθρακίτη, καὶ στὸν κώδ. British Library 8227, φ. 4r-42r, τοῦ ἔτους 1726, μὲ τίτλο: «Εἰσαγωγὴ τῆς Λογικῆς Πραγματείας»· βλ. Κ. Θ. Πέτσιος, «Ἡ διδασκαλία τῆς Λογικῆς κατὰ τὴν περίοδο τοῦ νεοελληνικοῦ Διαφωτισμοῦ», Πρακτικὰ Συνεδρίου “Nεοελληνικὸς Διαφωτισμός”, Kοζάνη 8-10.11.1996, [Ἰνστ. Bιβλίου καὶ Ἀνάγνωσης], Κοζάνη 1999, σ. 369-370. Τὸ κείμενο ἐπίσης στὸν κώδ. Πατρ. Ἱεροσολύμων 107.4 καὶ πιθανῶς στὸν κώδ. Μονῆς Σπηλαίου 101 (olim)· βλ. Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, ΙΒ, τ. 1, σ. 201 (ἀνώνυμα), καὶ N. A. Bees, Verzeichnis der griechischen Handschriften des peloponnesischen Klosters Mega Spileon, τ. 1, Λειψία 1915, σ. 96 (μὲ ἐσφαλμένη ἀπόδοση στὸ Γεώργιο Σουγδουρή).
(φ. 107r-116r) Τίτλος: «Ζητήματα τῆς Λογικῆς πρὸς ἄσκησιν τῶν λογικευoμένων». Ἀρχ. Ζήτημα α΄. Διάλεξις α΄. Πότερον ἀναγκαία ἐστὶν ἡ λογικὴ πρὸς τὴν τῶν ἐπιστημῶν ἐπίκτησιν. Διχῶς ἡ λογική, ἡ μὲν φυσική, ἡ δ’ ἔντεχνος. Τέλ. καὶ ὅπερ ἡ λογικὴ συνεσταλμένως, τοῦτο ἡ ῥητορικὴ διεξοδικωτέρως διαλαμβάνει. Μετὰ τὸ πέρας: Τέλος τῆς λογικῆς τέχνης, ἐφ’ ἑξῆς δὲ περὶ τῶν καθόλου. – Τὸ αὐτὸ κείμενο καὶ στὸν κώδ. British Library 8227, φ. 42v-63r, τοῦ ἔτους 1726, καθὼς καὶ στὸν κώδ. ΔΒΚ 45, φ. 106r-113v.
(φ. 118r-132r) Τίτλος: «Κοινῶς περὶ τῶν καθόλου». Ἀρχ. Εἴρηται τὰς ἐπιστήμας περὶ τῶν καθόλου καταγίνεσθαι, τὴν δὲ λογικὴν ὄργανον τούτων εἶναι. Τέλ. καὶ ὅτε αἱ φύσεις γινώσκονται ὡς μία, τότε οὐκ εἰσὶ καθ’ ἑαυτὰς χωρισταί. Τέλος.
– Τὸ αὐτὸ κείμενο καὶ στὸν κώδ. British Library 8227, φ. 63r-88r, ὅπου ὅμως τὸ κείμενο περαιτοῦται ὡς: ἑτερότης οὐ δίδοται ἐσωτερικῶς ὡς δέδεικται, καθὼς ὁ κώδ, ΔΒΚ 41 περιέχει καὶ μικρὸ κεφάλαιο (24 ἀράδες) ὑπὸ τὸν τίτλο: «Ἀνασκευὴ τῶν καθόλου μετὰ τὰ πολλά». Ἀρχ. Δοξάζουσι τινὲς τὸ καθόλου οὐκ ἐκ μέρους τοῦ πράγματος ἐντελῶς. Τὸ κείμενο ἐπίσης στὸν κώδ. Πατρ. Ἱεροσολύμων 107.5 (ἀνώνυμα), καὶ στὸν κώδ. Μονῆς Σπηλαίου 101 (olim)· βλ. Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, ΙΒ, τ. 1, σ. 201, καὶ N. A. Bees, Verzeichnis der griechischen Handschriften des peloponnesischen Klosters Mega Spileon, τ. 1, Λειψία 1915, σ. 96 (μὲ ἐσφαλμένη ἀπόδοση στὸ Γεώργιο Σουγδουρή). Βλ. καὶ κώδ, ΔΒΚ 45, φ. 113v-114r.
4. (φ. 134r-182r) ΑΔΗΛΟΣ, «Περὶ φυσικῆς» (ἀτελές). Ἀρχ. Μέρος α΄. Κεφάλαιον α΄. Τί φυσικὴ καὶ τίνα τὰ παρ’ αὐτῆς θεωρούμενα. Τῷ τῆς φυσικῆς ὀνόματι τὴν τῶν φυσικῶν πραγμάτων ὡς οἷόν τε ἐπιστήμην ἀρχάς τε καὶ λόγους χορηγοῦσαν. Τέλ. ὁ γὰρ ἰατρὸς τὴν τοῦ φαρμάκου δύναμιν, οὐ δύναται προορῶν [ .
5. (φ. 184r-202v) <ΜΕΘΟΔΙΟΣ ΑΝΘΡΑΚΙΤΗΣ>, [Φιλοσοφικὸ τετράδιο] (κολ.). Τίτλος: «Ὅπως διὰ τῆς ἀψευδοῦς γνώσεως ἣν ἕκαστος ἔχει περὶ αὑτοῦ δύναται βαθμηδὸν ἐλθεῖν ἐφ’ ἑτέρας καθόλου». Ἀρχ. Οὐκ οἶδ’ ὅπως τῶν πάλαι τινὲς τῷ τῆς φιλοσοφίας οὐκ εἰκότως τιμηθέντες ὀνόματι. Τέλ. (κολ.) οὐ δύνανται, ὡς ἐστὶν ἐν τῷ θείῳ νοῒ ἀληθῶς;
Τὸ ἴδιο ἔργο περιέχεται καὶ στὸν κώδ. ΕΒΕ 1331, φ. 101r-168v, μὲ Τέλ. καὶ ταῦτα μὲν ἅλις περὶ τούτων· ἐφεξῆς δὲ ῥητέον περὶ τῶν ἐν σώματι θεωρουμένων αἰσθήσεων (http://dacalbo.hpdst.gr/archive/item/722?lang=en, ὅπου περιγραφὴ καὶ ψηφιακὸ ἀντίγραφο τοῦ κώδικα). Τὸ πέρας τοῦ κειμένου στὸν κώδ. ΔΒΚ 41 ἀντιστοιχεῖ στὸ τέλος τοῦ φ. 136r στὸν ΕΒΕ 1331. Τὸ αὐτὸ ἔργο καὶ στὸν κώδ. ΕΒΕ 1324, φ. 1r-20r (http://dacalbo.hpdst.gr/archive/item/754?lang=en, ὅπου περιγραφὴ καὶ ψηφιακὸ ἀντίγραφο τοῦ κώδ.), τὸν κώδ. Πατρ. Ἱεροσολύμων 117.6 (ἀνώνυμα) καὶ τὸν κώδ. Μονῆς Σπηλαίου 101 (olim)· βλ. Καράς, Οἱ ἐπιστῆμες στὴν Τουρκοκρατία, τ. 2, σ. 326-327, 559 (χωρὶς ἀπόδοση σὲ κάποιον συγγραφέα), Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, ΙΒ, τ. 1, σ. 201, καὶ N. A. Bees, Verzeichnis der griechischen Handschriften des peloponnesischen Klosters Mega Spileon, τ. 1, Λειψία 1915, σ. 96 (μὲ ἐσφαλμένη ἀπόδοση στὸ Γεώργιο Σουγδουρή).
Ἡ ταύτιση στὸ Κ. Θ. Πέτσιος, «Μεθόδιος Ἀνθρακίτης: Ἐργοβιογραφικὴ ἀνασυγκρότηση. Ἕνα ἄγνωστο φιλοσοφικὸ ‘Τετράδιο’: Ἡ Φυσική». Ἡ Λογιοσύνη τοῦ Ἀνατολικοῦ Ζαγορίου. Α΄ Πανελλήνιο ἐπιστημονικό συνέδριο, [Πανεπ. Ἰωαννίνων. Τομέας Φιλοσοφίας], Ἰωάννινα 2002, σ. 69-120. – Ὁ Σοφοκλῆς Κ. Οἰκονόμος ἀποδίδει τὸ ἔργο ἐσφαλμένα στὸν Γεράσιμο Βλάχο, βάσει σύγκρισης τοῦ ὕφους τοῦ ἀνωτέρω κειμένου, ποὺ σωζόταν σὲ χειρόγραφο τῆς προσωπικῆς του βιβλιοθήκης, μὲ τὰ σχόλια τοῦ Βλάχου στὰ Μετεωρολογικὰ τοῦ Ἀριστοτέλη· βλ. Γ. Κ. Σπυριδάκης, «Γεράσιμος Βλάχος», ΕΜΑ 2 (1940)101 καὶ σημ. 2. Τὸ χειρόγραφο τοῦ Οἰκονόμου ταυτίζεται μὲ τὸν κώδ. ΕΒΕ 1324· βλ. Βασιλικὴ Μπόμπου-Σταμάτη, «Παρατηρήσεις στὰ χειρόγραφα τῶν ἔργων τοῦ Γερασίμου Βλάχου», Ἑλληνικὰ 28/2 (1975) 384-385, ἡ ὁποία ἐπίσης τὸ ἀποδίδει στὸν Βλάχο.

Untitled

Μπαλάνος Βασιλόπουλος , Αφορισμοί Ιπποκράτους .

Οἱ κώδικες ΔΒΚ 13 καὶ 15 ἐμφανίζονται πανοιμοιότυποι ὡς πρὸς τὸ περιεχόμενο, ἐνῶ παρουσιάζουν πολλὰ κοινὰ κωδικολογικὰ στοιχεῖα. Προφανῶς ἔχουν κοινὸ πρότυπα (ὡς ἀπόγραφα), ἢ συνδέονται ἀμεσότερα· πιθανῶς τὸ ἕνα νὰ ἀποτελεῖ ἀπόγραφο ἄμεσο τοῦ ἄλλου.

(φ. 1r-189r) Μετάφραση καὶ σχολιασμὸς τῶν Ἀφορισμῶν τοῦ Ἱπποκράτη σὲ ἁπλὴ νεοελληνική (σὲ ἑπτὰ μέρη).
Ἔκδ. Ὑγιεινὴ ἤτοι ἑρμηνεία εἰς τοὺς ἀφορισμοὺς τοῦ Ἱπποκράτους καὶ Γαληνοῦ, καταστρωθεῖσα ὑπὸ Μπαλάνου Βασιλοπούλου, τύποις Σ. Ἰγνατιάδου, Κωνσταντινούπολη 1875 (Ἠλιοὺ – Πολέμη, τ. Α΄, σ. 913, ἀρ. 1875.791)· ἡ ἔκδοση περιλαμβάνει μόνον τὰ τρία πρῶτα μέρη. Ἡ ὕπαρξη δεύτερης ἔκδοσης τοῦ ἔργου (Κωνσταντινούπολη 1887· Ε. Ἀμυ-γδαλάκη – Α. Παρασκευοπούλου: http://anthemion.phs.uoa.gr/hellinomni mon/index.php/ projects/viographika/details/6/46?format=html) δὲν ἐπιβε-βαιώθηκε, οὔτε ἀναφέρεται ἀπὸ στὸ Ἠλιοὺ – Πολέμη. Τὸ αὐτὸ κείμενο καὶ στὸν κώδ. ΕΒΕ 1486, ἔτ. 1793· βλ. Σακελλίων, Κατάλογος χειρο-γράφων Ἐθνικῆς Βιβλιοθήκης, σ. 266.
(φ. 1r) Τίτλος: «Ἑρμηνεία εἰς τοὺς Ἀφορισμοὺς τοῦ Ἱπποκράτους καταστρωθεῖσα εἰς κοινὴν φράσιν ὑπὸ Μπαλάνου Βασιλοπούλου τοῦ ἐξ Ἰωαννίνων κατὰ τὸν Γαληνόν».
(φ. 1r-18v) «Μέρος Πρῶτον» (ἀφορισμοὶ α΄-κϛ΄). Ἀρχ. Κείμενον: Ὁ βίος βραχύς, ἡ δὲ τέχνη μακρά [...]· Ἑρμηνεία κατὰ λέξιν: Ἡ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ὀλίγη, καὶ ἡ τέχνη τῆς Ἰατρικῆς μεγάλη.
(φ. 19r-43v) «Μέρος Δεύτερον» (ἀφορισμοὶ α΄-νδ΄). Ἀρχ. [Κείμενον]: Ἐν ᾧ νοσήματι ὕπνος πόνον ποιέει [...]· [Ἑρμηνεία] κατὰ λέξιν: Εἰς ἐκείνην τὴν ἀσθένειαν ὁποῦ κάμνει πόνον καὶ βλάβην ὁ ὕπνος.
(φ. 44r-70r) «Μέρος Τρίτον» (ἀφορισμοὶ α΄-λα΄). Ἀρχ. [Κείμενον]: Αἱ μεταβολαὶ τῶν ὡραίων μάλιστα τίκτουσι νουσήματα [...]· [Ἑρμηνεία] κατὰ λέξιν: «ᾙ μεταβολαῖς τῶν καιρῶν γεννῶσι μάλιστα ἀσθένειαις.
(φ. 70v-105r) «Μέρος Τέταρτον» (ἀφορισμοὶ α΄-πγ΄). Ἀρχ. [Κείμενον]: Τὰς κυούσας φαρμακεύειν ἢν ὀργᾷ, τετράμηνα [...]· [Ἑρμηνεία] κατὰ λέξιν: Ταῖς ἐγκαστρωμέναις γυναῖκες ἀνίσως κινῶνται καὶ συγχύζονται οἱ χυμοί, πρέπει νὰ ταῖς ἰατρεύῃ μὲ βότανα εἰς τὸν τέταρτον μῆνα.(φ. 105r-131r) «Μέρος Πέμπτον» (ἀφορισμοὶ α΄-οβ΄). Ἀρχ. [Κείμενον]: Σπασμὸς ἐξ ἐλλεβόρου, θανάσιμον· [Ἑρμηνεία] κατὰ λέξιν: Ὁ γινόμενος σπασμὸς ἀπὸ τὴν σκάρφην, εἶναι θανατηφόρον σημεῖον.
(φ. 131v-154v) «Μέρος Ἕκτον» (ἀφορισμοὶ α΄-ξ΄). Ἀρχ. [Κείμενον]: Ἐν τῇσι χρονίησι λειεντερόῃσιν ὀξυρεγμὶς ἐπιγενομένη [...]· [Ἑρμηνεία] κατὰ λέξιν: Εἰς ταῖς πολυκαιριναῖς λειεντερίαις, ἀκολουθῶνται ὀξυρεγμία, ὁποῦ δὲν ἔγινε πρότερον.
(φ. 154v-173v) «Μέρος Ἕβδομον» (ἀφορισμοὶ α΄-π΄). Ἀρχ. [Κείμενον]: Ἐν τοῖσιν ὀξέσι νουσήμασι ψύξις ἀκρωθηρίων κακόν· [Ἑρμηνεία] κατὰ λέξιν: Εἰς τὰ ὀξέα νοσήματα ἡ ψυχρότης τῶν ἄκρων τοῦ σώματος εἶναι κακόν.
(φ. 174r-189r) Εὑρετήριο ὅρων-φράσεων (ἀλφαβητικά, μὲ παραπομπὴ σὲ ἀρ. Μέρους, ἀφορισμοῦ καὶ ἐδαφίου): «Πίναξ τῶν περιεχομένων ἐν περιλήψει εἰς τὴν ἑρμηνείαν τῶν ἀφορισμῶν κατὰ στοιχεῖον».

Untitled

Results 41 to 50 of 63