Εμφανίζει 63 αποτελέσματα

Αρχειακή περιγραφή
Προεπισκόπηση εκτύπωσης Hierarchy Προβολή:

Θεόφιλος Κορυδαλλέας, Υπόμνημα στο Φυσική ἀκρόασις του Αριστοτέλη.

(φ. 1r) Τίτλος: «Τοῦ σοφωτάτου καὶ λογιωτάτου Θεοδοσίου τοῦ Κορυδαλλέως, νῦν δὲ χρηματίσαντος μητροπολίτου Ναυπάκτου καὶ Ἄρτης». – (φ. 1r-399v) Ὑπόμνημα σὲ 8 βιβλία. Ἀρχ. [«Εἰς φιλοσοφίαν Προδιοίκησις. Ὁποῖον τῆς φιλοσοφίας ἀξίωμα»]. Τῶν ὅσων θηράσιμα τοῖς ἀνθρώποις πέφυκε καλὰ ἐν τῷ μετὰ σώματος βίῳ. – Ἔκδ. Βενετία 1779. Διάσπαρτα κάποια λίγα παρασελίδια σχόλια.

Κορυδαλλεύς, Θεόφιλος, 1570-1646

Βικέντιος Δαμοδός , Εγχειρίδιο ρητορικής.

(φ. 2r-171v) «Ἐγχειρίδιον ῥητορικῆς ἤτοι μέθοδος καὶ διδασκαλία, καὶ τρόπος τοῦ συνθέτειν τὰς διδαχάς» (24 κεφ.). Ἀρχ. Τὸ πρῶτον, ὁποῦ πρέπει νὰ εἶναι εἰς εἴδησιν, ἐκείνου ὁποῦ θέλει νὰ κάμῃ τὸ ἔργον τοῦ ἱεροκήρυκος. Τέλ. ἐκ τῶν ὁποίων οἱ ἔξω ῥήτορες ἐδύνοντο νὰ συνθέσουν σχετικὰ προοίμια. – (φ. 170r-171v) «Πίναξ τῶν περιεχομένων εἰς τοὺς ἐξαρχῆς τῆς βίβλου τρόπους ὑπὲρ τῶν ἱεροκηρύκων».
– Ἀνέκδοτο. Τὸ ἔργο προσγράφει στὸν Δαμοδὸ ἡ Μπόμπου-Σταμάτη, σ. 212-216 (βλ. Βιβλ.). Ἄλλα χειρόγραφα τοῦ ἔργου: κώδ. ΔΒΚ 54, ΕΦΣΚ 33 βλ. γιὰ τὸ ἔργο βλ. στὸ ἴδιο, σ. 212.

Δαμοδός, Βικέντιος, 1700-1752

Γεράσιμος Βλάχος, Ρητορική. – Βικέντιος Δαμοδός , Ρητορική.

1. (σ. 1-22) ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΒΛΑΧΟΣ, «Διδασκαλία περὶ τοῦ ἀκραιφνοῦς τρόπου τοῦ
διδάσκειν τὸ θεῖον καὶ ἱερὸν εὐαγγέλιον, ἐκδοθεῖσα παρὰ Γερασίμου
Βλάχου τοῦ Κρητός». Ἀρχ. Προοίμιον ἐν εἴδει χρείας. Πορευθέντες εἰς
τὸν κόσμον ἅπαντα κηρύξατε τὸ εὐαγγέλιόν μου πάσῃ τῇ κτίσῃ. Τέλ.
ἡδοναῖς τισὶ καὶ εὐφροσύναις ἐνέτυχε, τὴν δὲ τούτων αἰτίαν ἐν ἄλλοις
δηλώσωμεν. Ἀκολουθεῖ ἁπλοϊκὸ σχῆμα ἐν εἴδει σχεδιαγράμματος: τῶν
καθ’ ὕπνους φαινομένων. α ον ἐνύπνιον. β ον φάντασμα. γ ον χρηματισμός.
δ ον ὅραμα. ε ον ὄνειρος. – Προηγεῖται τοῦ κειμένου προσφώνηση πρὸς τὸν
Βησσαρίωνα Μακρῆ, βάσει τῆς ὁποίας τεκμαίρεται ὅτι ἡ «Διδασκαλία
ἐκπονήθηκε κατ’ αἴτησιν τοῦ τελευταίου». Ἐπιγραφή: Τῷ
σεβασμιωτάτῳ ἐν πνευματικοῖς πατράσι καὶ λογιωτάτῳ ἐν Διδασκάλοις
κ(υρί)ῳ Βησ-σαρίωνι Μακρῇ, τῷ τῶν Ἰωαννίνων βλαστήματι καὶ
Διδασκάλῳ, Γεράσιμος Βλάχος κοινός, τῶν ἐπιστημῶν διδάσκαλος,
κήρυξ τοῦ ἱεροῦ εὐαγγελίου, καὶ καθηγούμενος τοῦ ἐν Κερκύρᾳ

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΟΖΑΝΗΣ

 106 

σεβασμίου μοναστη-ρίου, τῆς ὑπεραγίας Θ(εοτό)κου Παλαιοπόλεως,
εὔχομαι εὖ διάγειν καθεκάτερον τὸν ἄνθρωπον. Ἀρχ. Ζητήσας παρὰ τῆς
ἡμετέρας εὐτελείας, σεβασμιώτατε, τὸν τρόπον τοῦ διδάσκειν τὸ θεῖον
καὶ ἱερὸν εὐαγγέλιον. Τέλ. καὶ διὰ γραμμάτων ἀποδοῦναι τὰς ἀμοιβάς.
Ἔῤῥωσο. –Ἔκδ. Κ. Δυοβουνιώτης, «Γερασίμου Βλάχου τοῦ Κρητός –
Διδασκαλία περὶ τοῦ ἀκραιφνοῦς τρόπου τοῦ διδάσκειν τὸ θεῖον καὶ
ἱερὸν εὐαγ-γέλιον», Ἐκκλησία 16 (1938) 163-165 (μερικὴ ἔκδ.)· Κ.
Κούρκουλας, Ἡ ἀνέκδοτος Ὁμιλητικὴ τοῦ Γερασίμου Βλάχου, Ἀθήνα
1958 (πλήρης ἔκδ.). Σχετικὰ μὲ τὸ ἔργο τοῦ Βλάχου βλ. Γ. Σπυριδάκης,
«Γεράσιμος Βλάχος», Ἐπετηρὶς τοῦ Μεσαιωνικοῦ Ἀρχείου 2 (1940) 70-
106: 258 188 (ΤΑ 31) 86 κ.ἑ.· Β. Τατάκης, Γεράσιμος Βλάχος ὁ Κρής
(1605/7-1685). Φιλόσοφος, Θεολόγος, Φιλόλογος, Βενετία 1973, σ. 44·
Βασιλικὴ Μπόμπου-Σταμάτη, «Παρατηρήσεις στὰ χειρόγραφα τῶν
ἔργων τοῦ Γερασίμου Βλάχου», Ἑλληνικὰ 28 (1975) 375-393: 387-389·
Χατζοπούλου, Κατάλογος χειρογράφων Μπενάκη, σ. 257-258. Γιὰ ἄλλα
χειρόγραφα βλ. https://archivesetmanuscrits.bnf.fr/ark:/12148/cc4290c/ca
112 .
1. (σ. 25-177) ΒΙΚΕΝΤΙΟΣ ΔΑΜΟΔΟΣ, «Ἐγχειρίδιον ῥητορικῆς, ἤτοι μέθοδος, καὶ
διδασκαλία, καὶ τρόπος τοῦ συνθέτειν τὰς διδαχάς» (24 κεφ.). Ἀρχ. Τὸ
πρῶτον, ὁποῦ πρέπει νὰ εἶναι εἰς εἴδησιν ἐκείνου, ὁποῦ θέλει νὰ κάμῃ
τὸ ἔργον τοῦ ἱεροκήρυκα. Τέλ. ἐκ τῶν ὁποίων οἱ ἔξω ῥήτορες ἐδύνοντο
νὰ συνθέσουν σχετικὰ προοίμια. – (σ. 178-181) «Πίναξ τῶν
περιεχομένων εἰς τοὺς ἐξ ἀρχῆς ταύτης τῆς βίβλου τρόπους ὑπὲρ τῶν
ἱεροκηρύκων». Γιὰ τὸ ἔργο βλ. κώδ. ΔΒΚ 24. — Βασιλικὴ Μπόμπου-
Σταμάτη, Ὁ Βικέντιος Δαμοδός. Βιογραφία-Ἐργογραφία 1700-1754,
ἐκδ. ΜΙΕΤ, Ἀθήνα, 1998, σ. 147-148
2. (σ. 183-227) ΒΙΚΕΝΤΙΟΣ ΔΑΜΟΔΟΣ, «Μέθοδος σύντομος πρακτικὴ περὶ
ῥητορικῆς τῶν ἱερῶν λόγων τοῦ δημηγορικοῦ, καὶ ἐπιδεικτικοῦ γένους,
πρὸς τὸν εὐλαβέστατον καὶ λογιώταταν ἐν ἱερεῦσι Πέτρον Μάνεσιν
Κερκυραῖον παρὰ Βικεντίου τοῦ Δαμῳδοῦ τοῦ ἐκ τῆς νήσου
Κεφαληνίας». Ἀρχ. Περὶ τοῦ δημηγορικοῦ λόγου, καὶ περὶ διδαχῆς.
Ὅλη ἡ δυσκολία ὁποῦ δοκιμάζεις, λογιώτατε δέσποτα, εἰς τὴν σύνθεσιν
τοῦ ῥητορικοῦ λόγου. Τέλ. Καὶ ταῦτα περὶ τῆς πραγματείας ταύτης
κατὰ συντομίαν γενομένης. Τέλος· τῷ Θεῷ δ’ ἔστω δόξα. — Βασιλικὴ
Μπόμπου-Σταμάτη, Ὁ Βικέντιος Δαμοδός. Βιογραφία-Ἐργογραφία
1700-1754, ἐκδ. ΜΙΕΤ, Ἀθήνα, 1998, σ. 147-148.

Βλάχος, Γεράσιμος ο Κρής, 1605 ή 7-1685

Βικέντιος Δαμοδός , Τέχνη ρητορικής.

(φ. 3r-188v) «Τέχνη ῥητορική». – Ἔκδ. Βενετία 1759. Γιὰ ἄλλα χειρόγραφα τοῦ ἔργου βλ. Μπόμπου-Σταμάτη, σ. 372 (βλ. Βιβλ.)· γιὰ τὸ ἔργο βλ. στὸ ἴδιο, σ. 199-202.
(φ. 3r-106r) «Βιβλίον Αον. Περὶ τῆς φύσεως τῆς ῥητορικῆς» (κεφ. α΄-κζ΄). Ἀρχ. Κεφ. αον. Τί εἶναι ῥητορική, πόθεν ὠνομάσθη, κατὰ τί ὁμοιάζει καὶ διαφέρει ἀπὸ τὴν διαλεκτικήν.
(φ. 106r-144r) «Βιβλίον Βον. Μέρος Βον τῆς ῥητορικῆς. Περὶ διαθέσεως καὶ τί εἶναι ἡ διάθεσις» (κεφ. α΄-γ΄). Ἀρχ. Ἡ διάθεσις εἶναι τῶν εὑρεθέντων πραγμάτων διάταξις.
(φ. 144r-159v) «Βιβλίον Γον. Περὶ τῆς μερικῆς εὑρέσεως, καὶ διαθέσεως, ἤγουν περὶ τῶν παηγυρικῶν λόγων καὶ ἑταίρων (sic) τοῦ δημηγορικοῦ γένους» (κεφ. α΄-η΄). Ἀρχ. Εἰς τὰ πρῶτα δύο βιβλία, ἐξηγήσαμεν τὴν εὕρεσιν, καὶ διάθεσιν κοινῶς.
(φ. 160r-188v) «Βιβλίον Δον. Μέρος Γον τῆς ῥητορικῆς. Περὶ ἑρμηνείας καὶ τί εἶναι» (κεφ. α΄-θ΄). Ἀρχ. Τὸ τρίτον μέρος τῆς ῥητορικῆς λέγεται ἑρμηνεία, διατί μὲ τούτην ὁ ῥήτωρ ἑρμηνεύει.
Τὸ αὐτὸ κείμενο πιθανότατα καὶ στὸν κώδ. ΜΠΤ 419· ΙΒ, τ. 4, σ. 403 (ἴδια Ἀρχ.).

Δαμοδός, Βικέντιος, 1700-1752

Νικόλας Βαρκόσης Μετάφραση τής λογικής του Fr. Chr. Baumeister

Πβ. κώδ. ΔΒΚ 72, ὁ ὁποῖος περιέχει τὴ Μετάφραση τῆς Μεταφυσικῆς τοῦ
Baumeister ἀπὸ τὸν Βάρκοση, ἀπὸ τὸν ἴδιο γραφέα.
Πρόκειται γιὰ μετάφραση ἢ παράφραση σὲ ἀρχαΐζουσα ἀπὸ τὸν Ν. Βάρκοση
τοῦ ἔργου: Friedrich Christian Baumeister, Institutiones philosophiae rationalis
methodo Wolfii conscriptae, Wittenberg 1735. Ἡ ἑλληνικὴ μετάφραση
ἐκδόθηκε 40 χρόνια μετὰ τὴν ἀντιγραφὴ τοῦ κώδ. ΔΒΚ 50: Φριδερίκου
Χριστιανοῦ Βαϋµαϊστέρου Λογική· Ξυνυφανθεῖσα µὲν ὑπ’ αὐτοῦ Λατινιστὶ
Μεθόδῳ Μαθηµατικῇ κατὰ Βόλφιον· Μεταφρασθεῖσα δὲ ἀπὸ τῆς Λατινίδος
εἰς τὴν Ἑλλάδα φωνὴν παρὰ τοῦ Σοφολογιωτάτου Διδασκάλου Κυρίου
Νικολάου Βάρκοση τοῦ ἐξ Ἰωαννίνων· Τύποις ἐκδοθεῖσα ἀναλώµασιν
Ἀθανασίου Γεωργίου Μανούση Τοῦ ἐκ Σιατίστης. Δι’ ἐπιµελείας καὶ
ἀκριβοῦς διορθώσεως σπουδαίου τινὸς περὶ τὰ ἐνταῦθα φιλοσοφικὰ
Μαθήµατα ἐνασχολουµένου. Ἐν Βιέννῃ τῆς Ἀουστρίας 1795. Ἐν τῇ Ἑλληνικῇ
Τυπογραφίᾳ Γεωργίου Βενδότη. Γιὰ τὴν πρώτη μορφὴ τῆς ἔκδοσης ἀπὸ τὸν
Ἀθανάσιο Ψαλίδα βλ. Ἠλίας Τεμπέλης, «‘Διδασκαλάκια ὅσα εὐγενίζουν’: Η
αντιπαράθεση του Αθανασίου Ψαλίδα με τον Σιατιστινό λόγιο Μιχαήλ
Παπαγεωργίου», Ἁλιάκμονος ῥοῦς 1 (2017) 53-72. Σημειωτέον, στὸ φ. 159 r ,
τοῦ κώδ. ΔΒΚ 50 (τελευταία σελίδα) ὁ ἀντιγραφέας Κ. Σακελλάριος
ἀναγράφει ἐντὸς τοῦ κειμένου τὴ χρονολογικὴ ἔνδειξη 1742, ἡ ὁποία εἶναι
ὀρθογραφικὸ λάθος (ὀρθό: 1722). Τὸ χειρόγραφο ἀντιγράφτηκε στὴν Κοζάνη
ἀπὸ τὸν Κων. Σακελλάριο ὡς μαθητὴ τοῦ Ν. Βάρκοση, οἰκιακοῦ διδασκάλου
τοῦ οἴκου Σακελλαρίου, ἐνῶ στὴ συνέχεια ταὶο χειρόγραφο πέρασε στὴν
κατοχἠ τοῦ γιοῦ του Κωνσταντίνου, Γεωργίου Σακελλαρίου.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΩΔΙΚΩΝ 1-100

 97 

(φ. 1 r -159 r ) «Προπύλαιον φιλοσοφίας» (κεφ. α΄-ι΄, § α΄-φκη΄). Ἀρχ. Κεφ. α ον .
Περὶ φιλοσοφίας ἐν γένει. Παράγραφος α η . Λογικήν τε καὶ λοιπὰ μέρη τὰ τῆς
φιλοσοφίας μέρη τοῖς ἐμοῖς ἀκροαταῖς ἀναπτύξοντι, λυσιτελέστατον ἔδοξέ
μοι. Τέλ. ἤπερ, ταύτης ἀμελουμένης ἄνευ λόγου νεωτερίζειν. Ἡ μετάφραση
συμφωνεῖ μὲ ταὴν ἔκδοση τοῦ 1795. – Αὐτιὰ σημειώσεων σὲ πολλὰ φύλλα.
Στὸ 27 r ἐπικολλημένο στὸ περιθώριο τεμάχιο χάρτου μὲ σημείωση (χέρι
γραφέα).
Στὰ φ. 160 v -161 r σημειώσεις λογικῆς (τόποι σχημάτων) ἀπὸ ἄλλο χέρι.
Στὸ φ. 168 r διάγραμμα λογικῆς.

Βαρκόσης, Νικόλαος

Νεμέσιος Έμεσης

Τοῦ αὐτοῦ περιεχομένου ὅπως καὶ τὸ προηγούμενο ΔΒΚ 59, ἀλλὰ νεώτερο ἀντίγραφο.(φ. 1 r -81 r ): Νεμεσίου Ἐπισκόπου Ἐμέσης, περὶ φύσεως ἀνθρώπου Τέλος.
Ἔκδ. M. Morani, Nemesii Emeseni de natura hominis [Bibliotheca
scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana (BT) Leipzig: Teubner,
1987]: 1-136.

Νεμέσιος , Επίσκοπος Εμέσης της Φοινίκης, (4ος/5ος αι.)

Νεμέσιος Έμεσης

(φ. 1 r -116 r ): Νεμεσίου Ἐπισκόπου Ἐμέσης, περὶ φύσεως ἀνθρώπου Τέλος.
Ἔκδ. M. Morani, Nemesii Emeseni de natura hominis [Bibliotheca
scriptorium Graecorum et Romanorum Teubneriana (BT) Leipzig: Teubner,
1987]: 1-136.

Νεμέσιος , Επίσκοπος Εμέσης της Φοινίκης, (4ος/5ος αι.)

Μιχαήλ Περδικάρης – Ευκλείδης – <Μεθόδιος Ανθρακίτης>

Ὁ κώδικας ἀποτελεῖται ἀπὸ τεύχη ποὺ συσταχώθηκαν πιθανῶς ἀπὸ κάποιον μαθητὴ στὶς ἀρχὲς τοῦ 19ου αἰώνα.

1. (φ. 1r-12v) ΜΙΧΑΗΛ ΠΕΡΔΙΚΑΡΗΣ, «Περὶ θεωρίας ἰατρικῆς σύνοψις». Ἀρχ. Εἰ ἰδίως ἡ τέχνη τῆς ἰατρικῆς οὐκ ἔστιν ἕτερον ἢ δύναμίς τις δι’ ἧς ἰατρεύονται τὰ νοσήματα τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος, καὶ φυλάττεται ἡ ὑγεία. Τέλ. τοῖς δὲ στυφοῦσας ἔχουσας κοιλίας ὡς τὴν βούγλωσσον, καὶ μαλάχην, σεύτλων, σπαναχίων, καὶ τῶν ὁμοίων. Τέλος καὶ τῷ θεῷ δόξα.
Περιλαμβάνει τὰ κεφάλαια: – (1r-v) «Περὶ θεωρίας ἰατρικῆς σύνοψις». – (1v-2r) «Περὶ τῶν μὴ φυσικῶν». – (2r-3r) «Περὶ τῶν παρὰ φύσιν». – (3r-v) «Περὶ τῆς αἰτίας τῆς νόσου». – (3v-4r) «Περὶ τῶν συμπτωμάτων τῆς νόσου». – (4r-v) «Περὶ σφιγμῶν καὶ τῶν διαφορῶν αὐτοῦ». – (4v-5v) «Περὶ οὔρων διαγνώσεως». – (5v-6v) «Περὶ κρίσεων καὶ κρισίμων ἡμερῶν». – (6v) «Περὶ τῶν τεσσάρων καθόλου καιρῶν τῶν νοσημάτων». – (7r-8v) «Περὶ προγνώσεων κανόνες». (8v-9r) «Περὶ τῶν τεσσάρων καιρῶν τοῦ χρόνου». – (9r-10v) «Περὶ τῶν εἰδῶν τῶν θεραπειῶν κατὰ γένος». – (10v-11r) «Περὶ συκειάσεως». – (11r-12r) «Περὶ βδελλῶν». – (12v) «Περὶ διαίτης». – Μετὰ τὸ πέρας τοῦ κειμένου, σημείωμα τοῦ γραφέα: Ἐκφωνηθέντα μοι παρὰ τοῦ ἐξοχωτάτου κυρίου Μιχαὴλ τοῦ Πρεδηκάρη. Θεὸς δὲ αὐτῷ τάχος ὄλβια δώσει. Ἀνέκδοτο.
Στὸ φ. 13r-v πέντε συνταγές «διὰ κτικιάρους».
Στὸ φ. 15r (ἴδιο χέρι) «Περὶ τῶν σφιγμῶν τῶν ἀσθενούντων». Ἀρχ. Ὅταν προσέλθῃς τῷ νοσοῦντι, κράτησον τὸν σφιγμὸν αὐτοῦ πρὸς ὀλίγον.
2. (φ. 23r-83v) ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ, Στοιχεῖα (Βιβλία 1-6). Τίτλος: «Εὐκλείδου<ς> στοιχεῖον 1ον. Ἐκ τῶν τοῦ Θέωνος συνουσιῶν ὅροι». Ἀρχ. αον. Σημεῖον ἐστίν, οὗ μέρος οὐθέν. Τέλ. οὕτως καὶ ἡ γωνία πρὸς τὴν γωνίαν. Ἐν τοῖς ἴσοις κύκλοις κ(αὶ τὰ τοιαῦτα). Τέλος τοῦ ϛ΄ βιβλίου τοῦ Εὐκλείδους. Μεγάλη ὁμοιότητα κειμένου μὲ τὴν ἔκδοση: [Μεθόδιος Ἀνθρακίτης – Μπαλάνος Βασιλόπουλος], Ὁδὸς μαθηματικῆς, Βενετία 1749, σ. 7-171. Γιὰ τὴν ἔκδοση τοῦ Εὐκλείδη βλ. Euclidis, Elementa, post I. L. Heiberg edidit E.S. Stamatis, ἐκδ. Teubner, 21969. Στὰ περιθώρια, σὲ κάθε σελίδα, γεωμετρικὰ σχήματα.
3. (φ. 84r-132r) <ΜΕΘΟΔΙΟΣ ΑΝΘΡΑΚΙΤΗΣ>, Λογικὴ Πραγματεία.
(φ. 84r-106v) Τίτλος: «Εἰσαγωγὴ τῆς Λογικῆς <πραγματείας>». Ἀρχ. Τὸ μέσον δι’ οὗ ἕκαστος ἐν ἁπάσῃ ἐπιστήμῃ καὶ τέχνῃ διαλέγεσθαι δύναται. Τέλ. δεῖ δὲ ἐν τοῖς τοιούτοις μὴ ἁπλῶς ἀπαντᾶν, ἀλλὰ διαιρέσει, τὰ μὲν ξυγχωροῦντες τὰ δὲ ἀναιροῦντες. Τέλος καὶ τῷ θεῷ δόξα. – Τὸ αὐτὸ κείμενο, μὲ ἀπόδοση στὸν Ἀνθρακίτη, καὶ στὸν κώδ. British Library 8227, φ. 4r-42r, τοῦ ἔτους 1726, μὲ τίτλο: «Εἰσαγωγὴ τῆς Λογικῆς Πραγματείας»· βλ. Κ. Θ. Πέτσιος, «Ἡ διδασκαλία τῆς Λογικῆς κατὰ τὴν περίοδο τοῦ νεοελληνικοῦ Διαφωτισμοῦ», Πρακτικὰ Συνεδρίου “Nεοελληνικὸς Διαφωτισμός”, Kοζάνη 8-10.11.1996, [Ἰνστ. Bιβλίου καὶ Ἀνάγνωσης], Κοζάνη 1999, σ. 369-370. Τὸ κείμενο ἐπίσης στὸν κώδ. Πατρ. Ἱεροσολύμων 107.4 καὶ πιθανῶς στὸν κώδ. Μονῆς Σπηλαίου 101 (olim)· βλ. Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, ΙΒ, τ. 1, σ. 201 (ἀνώνυμα), καὶ N. A. Bees, Verzeichnis der griechischen Handschriften des peloponnesischen Klosters Mega Spileon, τ. 1, Λειψία 1915, σ. 96 (μὲ ἐσφαλμένη ἀπόδοση στὸ Γεώργιο Σουγδουρή).
(φ. 107r-116r) Τίτλος: «Ζητήματα τῆς Λογικῆς πρὸς ἄσκησιν τῶν λογικευoμένων». Ἀρχ. Ζήτημα α΄. Διάλεξις α΄. Πότερον ἀναγκαία ἐστὶν ἡ λογικὴ πρὸς τὴν τῶν ἐπιστημῶν ἐπίκτησιν. Διχῶς ἡ λογική, ἡ μὲν φυσική, ἡ δ’ ἔντεχνος. Τέλ. καὶ ὅπερ ἡ λογικὴ συνεσταλμένως, τοῦτο ἡ ῥητορικὴ διεξοδικωτέρως διαλαμβάνει. Μετὰ τὸ πέρας: Τέλος τῆς λογικῆς τέχνης, ἐφ’ ἑξῆς δὲ περὶ τῶν καθόλου. – Τὸ αὐτὸ κείμενο καὶ στὸν κώδ. British Library 8227, φ. 42v-63r, τοῦ ἔτους 1726, καθὼς καὶ στὸν κώδ. ΔΒΚ 45, φ. 106r-113v.
(φ. 118r-132r) Τίτλος: «Κοινῶς περὶ τῶν καθόλου». Ἀρχ. Εἴρηται τὰς ἐπιστήμας περὶ τῶν καθόλου καταγίνεσθαι, τὴν δὲ λογικὴν ὄργανον τούτων εἶναι. Τέλ. καὶ ὅτε αἱ φύσεις γινώσκονται ὡς μία, τότε οὐκ εἰσὶ καθ’ ἑαυτὰς χωρισταί. Τέλος.
– Τὸ αὐτὸ κείμενο καὶ στὸν κώδ. British Library 8227, φ. 63r-88r, ὅπου ὅμως τὸ κείμενο περαιτοῦται ὡς: ἑτερότης οὐ δίδοται ἐσωτερικῶς ὡς δέδεικται, καθὼς ὁ κώδ, ΔΒΚ 41 περιέχει καὶ μικρὸ κεφάλαιο (24 ἀράδες) ὑπὸ τὸν τίτλο: «Ἀνασκευὴ τῶν καθόλου μετὰ τὰ πολλά». Ἀρχ. Δοξάζουσι τινὲς τὸ καθόλου οὐκ ἐκ μέρους τοῦ πράγματος ἐντελῶς. Τὸ κείμενο ἐπίσης στὸν κώδ. Πατρ. Ἱεροσολύμων 107.5 (ἀνώνυμα), καὶ στὸν κώδ. Μονῆς Σπηλαίου 101 (olim)· βλ. Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, ΙΒ, τ. 1, σ. 201, καὶ N. A. Bees, Verzeichnis der griechischen Handschriften des peloponnesischen Klosters Mega Spileon, τ. 1, Λειψία 1915, σ. 96 (μὲ ἐσφαλμένη ἀπόδοση στὸ Γεώργιο Σουγδουρή). Βλ. καὶ κώδ, ΔΒΚ 45, φ. 113v-114r.
4. (φ. 134r-182r) ΑΔΗΛΟΣ, «Περὶ φυσικῆς» (ἀτελές). Ἀρχ. Μέρος α΄. Κεφάλαιον α΄. Τί φυσικὴ καὶ τίνα τὰ παρ’ αὐτῆς θεωρούμενα. Τῷ τῆς φυσικῆς ὀνόματι τὴν τῶν φυσικῶν πραγμάτων ὡς οἷόν τε ἐπιστήμην ἀρχάς τε καὶ λόγους χορηγοῦσαν. Τέλ. ὁ γὰρ ἰατρὸς τὴν τοῦ φαρμάκου δύναμιν, οὐ δύναται προορῶν [ .
5. (φ. 184r-202v) <ΜΕΘΟΔΙΟΣ ΑΝΘΡΑΚΙΤΗΣ>, [Φιλοσοφικὸ τετράδιο] (κολ.). Τίτλος: «Ὅπως διὰ τῆς ἀψευδοῦς γνώσεως ἣν ἕκαστος ἔχει περὶ αὑτοῦ δύναται βαθμηδὸν ἐλθεῖν ἐφ’ ἑτέρας καθόλου». Ἀρχ. Οὐκ οἶδ’ ὅπως τῶν πάλαι τινὲς τῷ τῆς φιλοσοφίας οὐκ εἰκότως τιμηθέντες ὀνόματι. Τέλ. (κολ.) οὐ δύνανται, ὡς ἐστὶν ἐν τῷ θείῳ νοῒ ἀληθῶς;
Τὸ ἴδιο ἔργο περιέχεται καὶ στὸν κώδ. ΕΒΕ 1331, φ. 101r-168v, μὲ Τέλ. καὶ ταῦτα μὲν ἅλις περὶ τούτων· ἐφεξῆς δὲ ῥητέον περὶ τῶν ἐν σώματι θεωρουμένων αἰσθήσεων (http://dacalbo.hpdst.gr/archive/item/722?lang=en, ὅπου περιγραφὴ καὶ ψηφιακὸ ἀντίγραφο τοῦ κώδικα). Τὸ πέρας τοῦ κειμένου στὸν κώδ. ΔΒΚ 41 ἀντιστοιχεῖ στὸ τέλος τοῦ φ. 136r στὸν ΕΒΕ 1331. Τὸ αὐτὸ ἔργο καὶ στὸν κώδ. ΕΒΕ 1324, φ. 1r-20r (http://dacalbo.hpdst.gr/archive/item/754?lang=en, ὅπου περιγραφὴ καὶ ψηφιακὸ ἀντίγραφο τοῦ κώδ.), τὸν κώδ. Πατρ. Ἱεροσολύμων 117.6 (ἀνώνυμα) καὶ τὸν κώδ. Μονῆς Σπηλαίου 101 (olim)· βλ. Καράς, Οἱ ἐπιστῆμες στὴν Τουρκοκρατία, τ. 2, σ. 326-327, 559 (χωρὶς ἀπόδοση σὲ κάποιον συγγραφέα), Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, ΙΒ, τ. 1, σ. 201, καὶ N. A. Bees, Verzeichnis der griechischen Handschriften des peloponnesischen Klosters Mega Spileon, τ. 1, Λειψία 1915, σ. 96 (μὲ ἐσφαλμένη ἀπόδοση στὸ Γεώργιο Σουγδουρή).
Ἡ ταύτιση στὸ Κ. Θ. Πέτσιος, «Μεθόδιος Ἀνθρακίτης: Ἐργοβιογραφικὴ ἀνασυγκρότηση. Ἕνα ἄγνωστο φιλοσοφικὸ ‘Τετράδιο’: Ἡ Φυσική». Ἡ Λογιοσύνη τοῦ Ἀνατολικοῦ Ζαγορίου. Α΄ Πανελλήνιο ἐπιστημονικό συνέδριο, [Πανεπ. Ἰωαννίνων. Τομέας Φιλοσοφίας], Ἰωάννινα 2002, σ. 69-120. – Ὁ Σοφοκλῆς Κ. Οἰκονόμος ἀποδίδει τὸ ἔργο ἐσφαλμένα στὸν Γεράσιμο Βλάχο, βάσει σύγκρισης τοῦ ὕφους τοῦ ἀνωτέρω κειμένου, ποὺ σωζόταν σὲ χειρόγραφο τῆς προσωπικῆς του βιβλιοθήκης, μὲ τὰ σχόλια τοῦ Βλάχου στὰ Μετεωρολογικὰ τοῦ Ἀριστοτέλη· βλ. Γ. Κ. Σπυριδάκης, «Γεράσιμος Βλάχος», ΕΜΑ 2 (1940)101 καὶ σημ. 2. Τὸ χειρόγραφο τοῦ Οἰκονόμου ταυτίζεται μὲ τὸν κώδ. ΕΒΕ 1324· βλ. Βασιλικὴ Μπόμπου-Σταμάτη, «Παρατηρήσεις στὰ χειρόγραφα τῶν ἔργων τοῦ Γερασίμου Βλάχου», Ἑλληνικὰ 28/2 (1975) 384-385, ἡ ὁποία ἐπίσης τὸ ἀποδίδει στὸν Βλάχο.

Ευκλείδης

Μπαλάνος Βασιλόπουλος , Αριθμητική

(φ. Ιr-ΙΙv, σ. 1-181) Σύνοψη ἀριθμητικῆς. Τίτλος (σ. 1): «Συνοπτικὴ ἑρμηνεία καθ’ ἑκατέρα αὐτῆς τὰ μέρη πολλῆς τῆς ἀκριβείας καταστρωθεῖσα παρὰ τοῦ σοφολογιωτάτου καὶ ἐπιστημονικωτάτου κυρίου Μπαλάνου Βασιλοπ(ού)λ(ου) τοῦ πρωτοπαπᾶ καὶ διδασκάλου τῆς πρώτης σχολῆς Ἰωαννίνων». – Ὁ τίτλος μετὰ τὸ σοφολογιωτάτου ἀπὸ διόρθωση τοῦ χ2· μετὰ τὸ σοφολογιωτάτου διαγραμμένο τὸ ἀρχικὸ κείμενο τοῦ τίτλου, ποὺ ἦταν γραμμένο ἀπὸ χ1: ἐν ἱεροδιδασκάλοις κυρίου κὺρ Μπαλάνου πρωτοπαπᾶ. – Ἔκδ. Μπαλᾶνος Βασιλόπουλος Ἔκθεσις ἀκριβεστάτη τῆς Ἀριθμητικῆς, Βενετία 1803· Ἠλιοὺ Α΄, σ. 86-87, ἀρ. 1803.76 (ἐκδότης ὁ Κοσμᾶς Μπαλᾶνος, γιὸς τοῦ Μπαλάνου Βασιλοπούλου).
(σ. 1-128) Ἀριθμητική, Πρακτικὸ μέρος.
(σ. 1-56) Βιβλίο Α΄ (ἀπὸ χ2): «Καὶ πρῶτον περὶ τοῦ πρακτικοῦ μέρους αὐτῆς» [ἀρχικὸς τίτλος ἀπὸ χ1, διαγραμμένος: Περὶ ἀριθμητικῆς πρακτικῆς]. Ἀρχ. Τὸ μὲν δὴ ζητεῖν [δὴ ζητεῖν add. sl. χ2] εἰ ἐστὶν ἐν τοῖς οὖσιν [ζητεῖν del. χ2] ἐπὶ τῶν καθ’ αὑτὸ γνωρίμων καὶ πᾶσιν ὁμολογουμένων. Τέλ. ὅτου χάριν καὶ ἡμεῖς συντομίας ἕνεκα πέρας τοῦ αου βιβλίου ἐνταῦθα δεδώκαμεν.
(σ. 57-100) Βιβλίο Β΄: «Περὶ κλασμάτων, τί τε ἐστὶ τὸ κλάσμα, καὶ ὅπως γράφεται». Ἀρχ. Κεφ. αον. Πληρωθέντος ἤδη τοῦ αου βιβλίου τῆς παρούσης πραγματείας, καὶ τῶν ταύτῃ χρειωδεστέρων. Τέλ. ὡς καὶ ἐν τῷ ϛῳ ὑπετέθη τοῦ προτέρου προβλήματι (εἶτα ἀκολουθεῖ, τό, τοιαύτη μὲν οὖν ἡ τῶν κλασμάτων χρῆσις, σελ.).
(σ. 101-110) «Περὶ Γεωμετρικῆς [διορθωμένο ἀπό: Ἀστρονομικῆς] ψηφοφορίας». Ἀρχ, Ψηφοφορία, ἥτις καὶ ψηφηφορία μεταλήψει τοῦ στοιχείου παρά τισι λέγεται. Τέλ. Τοιαύτην γάρ τινα πρὸς ἄλληλα τὰ λεπτὰ ἀναλογίαν τηροῦσιν ἐν τῷ γράφεσθαι.
(σ. 111-128) «Περὶ Ἀστρονομικῆς ψηφοφορίας». Ἀρχ, Ἀστρονομικὴ δὲ ψηφηφορία ἐστίν, ᾗπερ οἱ τῶν ἀστρονόμων παῖδες ἐπὶ τῶν κινήσεων τῶν οὐρανίων σφαιρῶν καὶ ἀστέρων χρῶνται. Τέλ. σαφεστέρα γενήσεται [διαγραμμένο: ἡ περὶ αὐτῶν ἑρμηνεία] ἐπί τε τῆς τῶν γεωμετρικῶν καὶ ἀστρονομικῶν προβλημάτων πραγματείας.
(σ. 129-178) Ἀριθμητική, Θεωρητικὸ μέρος. «Περὶ τοῦ θεωρητικοῦ τῆς ἀριθμητικῆς μέρους. Βιβλίον Α΄. Προοίμιον». Ἀρχ. Τοῦ αου τῆς ἀριθμητικῆς πληρωθέντος μέρους εἰς χρῆσιν ἀνήκοντος τῶν ἀριθμῶν, ἑπόμενόν ἐστι διαλαβεῖν καὶ περὶ τοῦ βου ταύτης μέρους. Τέλ. (σ. 176) ἵνα δὲ σαφεστέρα ἡ τούτων γένηται ἑρμηνεία, ταχθήτω καὶ ταῦτα εὐτάκτως, συστοιχοῦντα τοῖς παρ’ Ἕλλησιν ἀριθμητικοῖς χαρακτῆρσι. – Ἀκολουθοῦν (σ. 176-178) οἱ χαρακτῆρες τῶν ἀρχαιοελληνικῶν ἀριθμῶν καὶ ἀριθμητικῶν.
Στὰ φ. Ιr-ΙΙv καὶ στὶς σ. 35α-β, 82α-β, 129α-β, 179-181, σημειώσεις σχετικὰ μὲ τὸ κείμενο, μὲ παραπομπὲς σὲ ἀντίστοιχες σελίδες. Στὴ σ. 181α δοκίμια κονδυλίου καὶ ἀριθμητικὲς πράξεις.

Βασιλόπουλος, Μπαλάνος

Σύμμικτος Φιλολογικός

1. (φ. 1r-31r) <ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΟΥΓΔΟΥΡΗΣ, Εἰσαγωγὴ Λογικῆς> (ἀκέφ.). Ἀρχ. ἑαυ]τοῦ οὐκ ἐσήμαινον οἷον ἡ φωνή, ἄνθρωπος, ἥτις ἀφ’ ἑαυτῆς οὐδὲν [μᾶλλον ση]μαίνει, ἥπερ ἡ βλίτηρι (τὸ κείμενο ἄρχεται ἀπὸ τὸ μέσον τοῦ κεφ. β΄ τοῦ α΄ μέρους. – (1r-12r) <«Μέρος α΄. Περὶ τῶν ἀνηκόντων εἰς τὴν βαν τοῦ νοὸς ἐνέργειαν, ἤτοι περὶ ὅρων»> (βάσει του κώδ. ΔΒΚ 44, φ. 11r). – (12v-20r) «Μέρος β΄ Περὶ τῶν ἀνηκόντων εἰς τὴν βαν τοῦ νοὸς ἐνέργειαν». – (12v-20r) «Μέρος γ΄. Περὶ τῶν ἀνηκόντων εἰς τὴν γαν τοῦ νοὸς ἐνέργειαν». Διαγράμματα: φ. 5v, 17v, 19v. – Ἔκδ. Γεώργιος Σουγδουρῆς, Εἰσαγωγὴ Λογικὴ ἤτοι Προδιοίκησις, Βιέννη 1792 (ΘΠ, ἀρ. 5318)· πβ. κώδ. ΔΒΚ 44, φ. 10r-49v.
2. (φ. 33r-48v) ΑΦΘΟΝΙΟΣ, Προγυμνάσματα. Τίτλος: «Ἀφθονίου σοφιστοῦ Προγυμνάσματα. Ὅρος μύθου». Ἀρχ. Ὁ μῦθος ποιητῶν μὲν προήλθε, γεγένηται δὲ καὶ ῥητόρων κοινὸς ἐκ παραινέσεως. Τέλ. καὶ τὸ κεκολάσθαι οὐ πέρας, ἀλλ’ ἀρχὴν γενήσεται πάθους. – Ἔκδ. Patillon, Corpus Rhetoricum, σ. 112-162.
Στὸ φ. 49v (ἀπὸ μετγν. χέρι, ἀρχ. 19ου αἰ.): τὸ διδασκαλικὸν διαιρεῖται εἰς δίδαξιν τινὸς α. τέχνης ἢ ἐπιστήμης, β. ἢ ἐξηγήσεις ἢ παλαιῶν ὑπομνήματα, γ. καὶ ἄλλο τι σαφηνίζοντες.
3. (φ. 49r-94r) ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΟΥΓΔΟΥΡΗΣ, Περὶ τοῦ πῶς δεῖ ὁμιλίαν συγγράφειν. (49r) Τίτλος: «Περὶ τοῦ πῶς δεῖ ὁμιλίαν, ἤξτοι διδαχὴν ξυγγράφειν· (μετὰ ἀπὸ κενό) 1678 ἐν Παταυΐῳ. Μεταφρασθὲν ἐκ τῆς τῶν Ἰταλῶν εἰς τὴν τῶν Ἑλλήνων φωνὴν παρὰ τοῦ σοφωτάτου καὶ λογιωτάτου ἡμῶν καὶ κατ’ ἄμφω [προσθήκη: τῆς τε ἑλληνικῆς καὶ Ἰταλίδι] δασκάλου κυρίου κυρίου Γεωργίου ἱερέως Σουγδουρῆ τοῦ ἐξ Ἰωαννίνων». Τὸ κείμενο στὰ φ. 50r-94r. Ἀρχ. Μέλλοντι ὁμιλίαν συγράφειν (ἣν διδαχὴν εἰώθαμεν λέγειν). Τέλ. εἰς τὸ δύνασθαι ἀφ’ ἑαυτῶν εὑρεῖν κρείττω τῶν ὑφ’ ἡμῶν ἁπλῶς εἰρημένων. – Ἔκδ. Κ. Δυοβουνιώτης, «Μελετίου Ἀθηνῶν, Περὶ τοῦ πῶς δεῖ ὁμιλίαν συγγράφειν», Ἐκκλησιαστικὸς Φάρος 19 (1920) 326-341 (ἀποσπ. κεφ. 3 καὶ πλῆρες τὸ κεφ. 10)· Κ. Κούρκουλας, Ἡ θεωρία τοῦ κηρύγματος κατὰ τοὺς χρόνους τῆς Τουρκοκρατίας, Ἀθήνα 1957, σ. 45-49 (ἀποσπ.)· πβ. Χατζοπούλου, Κατάλογος χειρογράφων Μπενάκη, σ. 72.
Στὸ φ. 94v (χέρι τοῦ φ. 49v): α. θάπτο (!) τὶς νεοσφαγὲς σῶμα ἐπ’ ἐρήμιας ἄρα τὸ θάπτεις ἐστι σημεῖον φόνου οὐκ ἔστι πιθανόν, ὅτι θάπτουσι, καὶ ἀγαθοὶ καὶ φαῦλοι. Διὸ καὶ τὸν θάπτοντα ἐξετάζειν, καὶ μάρτυρας. β. υἱοῦ τινὸς ἀσώτου ὁ πατὴρ ἐφονεύθη. ἄρα ὁ υἱὸς ἀμφίβολος. ἔστι γὰρ καὶ πατρικὴ στοργὴ ήτι δύναται νικήση τὴν ἀσωτίαν, ὅθεν μάρτυρας. γ. νέοι ώμοσαν μὴ γῆμαι, καὶ φεύγουσι κακοῦ βίον. τὸ δὲ τέλος ἀμφίβολον. οὐ γὰρ βουλοντα πορνεύειν, ἀλλὰ παρθενεύειν. διὸ καὶ τοὺς βίους αὐτῶν ἐξετάζουσι.
4. (φ. 97r-209v) ΝΙΚΟΜΑΧΟΣ ΓΕΡΑΣΗΝΟΣ, Ἀριθμητική. – (φ. 97r) Τίτλος: «Νικομάχου Γερασηνοῦ Ἀριθμητικῆς εἰσαγωγῆς τῶν εἰς δύο τὸ αον, ὅπερ ἐξηγεῖται ὁ φιλόσοφος Πρόκλος». Ἀρχ. Οἱ παλαιοὶ καὶ πρῶτοι μεθοδεύσαντες ἐπιστήμην κατάρξαντος Πυθαγόρου. Τέλ. καὶ πάντες οἱ ἐν τῷ τῆς μουσικῆς ὀργάνῳ τῶν συμφωνιῶν λόγοι ἀνελλειπεῖς. Ἐνίοτε μὲ μικρὰ παρασελίδια σχόλια, ἐνσωματωμένο στὸ κείμενο σχήματα, καθὼς καὶ ἐρυθρόγραφα γράμματα. – Ἔκδ. Nicomachi Geraseni Pythagorei introductionis arithmeticae libri II. ἐκδ. R. Hoche, Teubner, Λειψία 1866. Βλ. καὶ Εὐάγγ. Κ. Σπανδάγος, Ἡ Ἀριθμητικὴ Εἰσαγωγὴ τοῦ Νικομάχου τοῦ Γερασηνού, ἐκδ. Αἴθρα, Ἀθήνα 2001.
Στὸ φ. 209v ὑπὸ τὸν τίτλο «τοῦ Ψελλοῦ» οἱ ἑξῆς στίχοι, γνωστοὶ ὡς Hexastichon iambicum ex theologia Leonis magistri fortasse desumpti:
θεὸς τὸ διττὸν οὐκ ἔχων τῶν πνευμάτων
ἔχει τὸ τριττὸν οὐδενὶ τῶν σωμάτων.
Αὐτὸς μετασχὼν οὐ ρεούσης τετράδος
Αίσθήσεως πέφυκεν ἔξω πεντάδος.
Κίνησιν οὐ πάσχων δὲ διπλῆς ἑξάδος,
Φέρει τὸ σεπτὸν τῆς ἀρίστης ἑπτάδος.
Ἐρυθρόγραφες «γλῶσσες» ἐπὶ τῶν ὑπογραμμισμένων λέξεων:
στ. 1: κτιστὸν περιγραπτὸν
στ. 2: πλάτος, μῆκος, καὶ βάθος
στ. 3: τῶν [τεσσάρων;] στοιχείων
στ. 4: ἀμέτοχος τῶν ε΄ αἰσθήσεων
στ. 5: γέν[εσις], φθ[ορά], αὔξησ[ις], μείωσις, ἀλλοίωσ[ις], φορ[ὰ] ἄνω, κάτω, δεξιά. ἀριστερά, ἔμπροσθεν, ὄπισθεν
στ. 6: τῶν ἑπτὰ χαρισμάτων
Γιὰ ἄλλα χειρόγραφα μὲ τὸ Ἑξάστιχο βλ. στοὺς Pinakes (http://pinakes.irht.cnrs.fr/notices/oeuvre/4139/).

Αφθόνιος, 4ος αι. μ.Χ.

Αποτελέσματα 41 έως 50 από 63