Το αρχειακό κουτί 1 αποτελείται από 7 Φακέλους, που περιλαμβάνουν τα ομαδοποιημένα έγγραφα τριών κατηγοριών με βάση τη δομή που ακολουθήθηκε για την έκδοση του βιβλίου του Γεώργιου Σαλακίδη με τίτλο "Τα Σουλτανικά Έγγραφα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης της Κοζάνης (1721-1909)'' Η ενότητα 1 περιλαμβάνει τους 3 φακέλους που αφορούν στην Εκκλησία κυρίως σε θέματα ανώτερου κλήρου αλλά και στη γενικότερη οργάνωση της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Φ01 Επισκοπικά και μητροπολιτικά διοριστήρια έγγραφα Φ02 Έγγραφα για την οργάνωση της Ορθόδοξης Εκκλησίας Φ03 Έγγραφα σχετικά με κοσμικά κτήρια Η ενότητα 2 περιλαμβάνει 2 φακέλους με έγγραφα σχετικά με το φορολογικό status της Κοζάνης, αλλά και με άλλα οικονομικά θέματα. Φ04 Έγγραφα σχετικά με το φορολογικό status της Κοζάνης Φ05 Έγγραφα σχετικά με άλλα οικονομικά θέματα. H ενότητα 3 περιλαμβάνει 1 φάκελο με έγγραφα σχετικά με εμπόρους και εμπορικά προνόμια. Φ06 3 έγγραφα σχετικά με εμπόρους και εμπορικά προνόμια Τέλος ο Φ07 περιέχει έγγραφο που προστέθηκε εκ των υστέρων και αφορά σε απονομή παρασήμου σε Επίσκοπο
Ο φάκελος Φ01 περιέχει φιρμάνια/διαταγές σχετικά με διορισμούς κληρικών ως Επισκόπων Σερβίων και Κοζάνης , στα οποία περιέχονται οι ρήτρες βερατίου που δόθηκαν στους Μητροπολίτες ούτως ώστε βάσει αυτών να ενεργούν οι επίσκοποι ως αντιπρόσωποί τους. Το Λ28 πρόκειται για βεράτιο διορισμού Μητροπολίτη στη θέση άλλου Μητροπολίτη. Μετάφραση των εγγράφων με αναγνωριστικά Λ3, Λ8, Λ14, Λ16, Λ28 διαθέσιμη αναλυτικά: Λ3 (σελ.23-31), Λ8 (σελ.32-40), Λ14 (σελ.41- 48), Λ16 (σελ. 49-56), Λ28 (σελ. 57-61) στο βιβλίο του Γεωργίου Σαλακίδη "Τα Σουλτανικά Έγγραφα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης της Κοζάνης (1721-1909)''
Κων/πολη, 5-14 Αυγούστου 1721 Προς τον ναΐπη του Εγρί Μπουτζάκ Μετά από αίτηση του ναΐπη χορηγείται άδεια επιδιόρθωσης της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου στην Κοζάνη, η οποία υπέστη ζημιές από σεισμό. Απαγορεύεται , όμως, ρητά η επέκταση της εκκλησίας. Verso: Άδεια επισκευής εκκλησίας Αγίου Νικολάου παθούσης εκ σεισμού / μέσα του μηνός Σεβάλ έτους 1233 αραβικού (Σαλακίδης, 2004, σ. 203) Μετάφραση του εγγράφου Λ1 είναι διαθέσιμη στις σελίδες σελ. 87-88 του βιβλίου του Γεώργιου Σαλακίδη'' Τα Σουλτανικά Έγγραφα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης της Κοζάνης (1721-1909)" Από τα έγγραφα του φακέλου αυτού μόνο αυτό είναι σουλτανικό διάταγμα σχετικό με επιδιόρθωση εκκλησίας στην προ των μεταρρυθμίσεων περίοδο.
Κων/πολη, 08 - 17 Σεπτεμβρίου 1850 Προς τον μπεηλέρμπεη της Rumili και τον ναΐπη του καζά Τσαρτσαμπά Περιεχόμενα : Μετά από αίτηση του πατριάρχη και της ιεράς συνόδου Κων/πόλεως, εκδίδεται η διαταγή αυτή, για να μην παρενοχλείται ο ιερέας του χωριού Μπακσί του καζά Τσαρτσαμπά στην τέλεση θρησκευτικών συνηθειών σε σπίτια χριστιανών, επειδή αυτό αντιτίθεται στις διατάξεις του βερατίου που δόθηκε στον μητροπολίτη Θεσσαλονίκης, όπου υπάγεται ο ειρημένος καζάς. Verso: φ: παπάς-εβι του αγίου Σερίων του καζά Τσαρτσμπά του χωριού Γιακτση: 1266: εις τας αρχάς του Ζιλκατέ 1850: περί τα τέλη του αυγούστου. (Σαλακίδης, 2004, σ. 244) Μετάφραση του εγγράφου Λ17 είναι διαθέσιμη στις σελίδες 94-95 του βιβλίου του Γεώργιου Σαλακίδη'' Τα Σουλτανικά Έγγραφα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης της Κοζάνης (1721-1909)"
Κων/πολη, 24 Μαρτίου - 2 Απριλίου 1851 Προς τον μπεηλέρμπεη της Rumili και τον ναΐπη του καζά Τσαρτσαμπά Περιεχόμενα : Μετά από αίτηση του πατριάρχη και της ιεράς συνόδου Κων/πόλεως, εκδίδεται η διαταγή αυτή, για να μην παρεμποδίζεται ο ιερέας του χωριού Μικρά Βάντζα (προφανώς η Κάτω Κώμη , υπάρχουν ενδείξεις ότι για την ειρημένη περίοδο υπήρχε εκκλησία στο χωριό) του καζά Τσαρτσαμπά στην τέλεση θρησκευτικών συνηθειών σε σπίτια χριστιανών, επειδή αυτό αντιτίθεται στις διατάξεις του βερατίου που δόθηκε στον μητροπολίτη Θεσσαλονίκης, όπου υπάγεται ο ειρημένος καζάς. Verso: φ: παπάς-εβι του αγίου Σερβίων επισκόπου του αγίου Θεσσαλονίκης του καζά Τζιχαρσενπίχ χωρίον μικρά βάντζα στο μέσο μάρτι 1267 περί τα τέλη του τζεμάζι ουλ-εβελ ((Σαλακίδης, 2004, σ. 245) Μετάφραση του εγγράφου Λ18 είναι διαθέσιμη στις σελίδες 96-97 του βιβλίου του Γεώργιου Σαλακίδη'' Τα Σουλτανικά Έγγραφα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης της Κοζάνης (1721-1909)"
Κων/πολη, 19-28 Ιουλίου 1728 Προς τον διοικητή του εγιαλετιού της Rumili, τον καδή του Τζουμά και τον ναΐπη του Εγρί Μπουτζάκ. Μετά από επιστολή του ναΐπη στην οποία καταγράφονται τα παράπονα των μουσουλμανικών χωριών που βρίσκονται κοντά στην Κοζάνη, ότι δηλαδή οι κάτοικοι της τελευταίας κατασκεύασαν ένα εργαλείο σαν κουδούνι, του οποίου ο ήχος δεν επιτρέπει να ακουστεί το δικό τος προσκλητήριο για προσευχή, διατάζεται να απομακρυνθεί το εργαλείο αυτό. Verso: Το επάνω μέρος του φιρμανιού, στην οπίσθια πλευρά του οποίου είναι γραμμένο το ακόλουθο ελληνικό κείμενο, είναι αποκομένο και βρέθηκε μαζί με το φιρμάνι : από 1140.../ το φιρμάνι του σουλτάν μεημέτι όπου από έλεός του έκαμεν έμρι δια να έχωμεν εις την εκκλησίαν του αγίου Νικολάου σήμαντρα σιδερένια και ξύλινα. (Σαλακίδης, 2004, σ. 204) Μετάφραση του εγγράφου Λ2 είναι διαθέσιμη στις σελίδες σελ. 89-90 του βιβλίου του Γεώργιου Σαλακίδη'' Τα Σουλτανικά Έγγραφα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης της Κοζάνης (1721-1909)"
Κων/πολη, 29 Ιουλίου - 7 Αυγούστου 1862 Προς τον υποδιοικητή του εγιαλετιού Rumili, τους ναΐπη και μουφτή του καζά Εγρί Μπουτζάκ και τους προκρίτους της περιοχής Περιεχόμενα : Φιρμάνι με το οποίο χορηγείται άδεια για την επισκευή και ανέγερση της εκκλησίας του Αγίου Αθανασίου στην Κοζάνη. Verso: Προς τον υποδιοικητή του εγιαλετιού Rumili, τους ναΐπη και μουφτή του καζά Εγρί Μπουτζάκ , και άλλους / (Καταχωρήθηκε στο κατάστιχο των υψηλών διαταγών της οικονομικής υπηρεσίας του Μοναστηρίου στις 6 του Rebiyulahir του έτους (12)79 [=1 Οκτωβρίου 1862]) ((Σαλακίδης, 2004, σ. 255) Μετάφραση του εγγράφου Λ23 είναι διαθέσιμη στις σελίδες 98-99 του βιβλίου του Γεώργιου Σαλακίδη'' Τα Σουλτανικά Έγγραφα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης της Κοζάνης (1721-1909)"
Κων/πολη, 16 - 24 Ιουλίου 1865 Προς τον βαλή του εγιαλετιού Rumili, τους ναΐπη και μουφτή του καζά Τσαρσαμπά, και τους προκρίτους της περιοχής Περιεχόμενα : Φιρμάνι με το οποίο χορηγείται άδεια για την επισκευή και επέκταση της εκκλησίας της Αγίας Τριάδας της μονής Ιλαρίωνα verso: (Προς τον βαλή της Rumili, τους ναΐπη και μουφτή του καζά Τσαρσαμπά , και άλλους) / Φερμάνη δια την εκκλησίαν του Μοναστηρίου Ιλαριού 1865 : οκτώμβ. 26 Κασαπάς Τζαρσαμπάς ((Σαλακίδης, 2004, σ. 258) Μετάφραση του εγγράφου 26 είναι διαθέσιμη στις σελίδες 100-101 του βιβλίου του Γεώργιου Σαλακίδη'' Τα Σουλτανικά Έγγραφα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης της Κοζάνης (1721-1909)"
Κων/πολη, 22 Ιουλίου 1872 Προς τον διοικητή του σαντζακίου Μοναστηρίου, τους ναΐπη και μουφτή του καζά Εγρί Μπουτζάκ, και τα μέλη του συμβουλίου (του καζά) Περιεχόμενα : Φιρμάνι με το οποίο χορηγείται άδεια για την εκ νέου ανέγερση μιας εκκλησίας του Αγίου Δημητρίου στο χωριό Ihten Verso: (Προς τον διοικητή του σαντζακίου Μοναστηρίου, τους ναΐπη και μουφτή του καζά Εγρί Μπουτζάκ , και τα μέλη του συμβουλίου) Δεύτερη σειρά Καταχωρήθηκε στο βιβλίο νόμων του γραφείου αλληλογραφίας Φιρμάνι της εκκλησίας του Μηλοτίνι εξεδόθη το 1871,τουρκιστί 1289 ((Σαλακίδης, 2004, σ. 259) Μετάφραση του εγγράφου Λ27 είναι διαθέσιμη στις σελίδες 102-103 του βιβλίου του Γεώργιου Σαλακίδη'' Τα Σουλτανικά Έγγραφα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης της Κοζάνης (1721-1909)"
Κων/πολη, 11 Ιουνίου 1896 Προς τον βαλή του βιλαετιού Μοναστηρίου, τον διοικητή του σαντζακιού Σερβίων και τα μέλη του συμβουλίου (του καζά) Περιεχόμενα : Φιρμάνι με το οποίο χορηγείται εκ των υστέρων, άδεια για την ανέγερση και διαπλάτυνση της εκκλησίας του Ταξιάρχη στο χωριό Μαρτσίστη του καζά Νασελίτς. Οι εργασίες είχαν γίνει πριν από οκτώ χρόνια χωρίς επίσημη άδεια, η οποία δίνεται τώρα με τη μεσολάβηση του πατριάρχη. Verso: (Προς τον βαλή του βιλαετιού Μοναστηρίου, και τον διοικητή του σαντζακιού Σερβίων, και άλλους ((Σαλακίδης, 2004, σ. 264) Μετάφραση του εγγράφου Λ29 είναι διαθέσιμη στις σελίδες 104-105 του βιβλίου του Γεώργιου Σαλακίδη'' Τα Σουλτανικά Έγγραφα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης της Κοζάνης (1721-1909)"