Χειρόγραφα

Ταξονομία

Κώδικας

Σημείωση περιεχομένου

Σημείωση(εις) πηγής

Display note(s)

Ιεραρχημένοι όροι

Χειρόγραφα

Equivalent terms

Χειρόγραφα

Σχετικοί όροι

Χειρόγραφα

105 Αρχειακή περιγραφή results for Χειρόγραφα

105 results directly related Exclude narrower terms

Γεώργιος Κορέσσιος , Θεολογικά έργα .

Τίτλος (4r): «ΘΕΟ-ΛΟΓΙΚΟΝ ΠΕΡΙ ΕΞΟΧΗΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ συγγραφὲν παρὰ τοῦ σοφωτάτου καὶ λογιωτάτου ἄκρου θεολόγου τῆς μεγάλης Ἐκκλησίας, καὶ ἐν ἰατροῖς ἀρίστου ΚΥΡΙΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΟΡΕΣΣΙΟΥ τοῦ Χίου καὶ ἀφιερωθὲν τῷ Παναγιωτάτῳ Θειοτάτῳ καὶ Σοφωτάτῳ ἀρχιεπισκόπῳ Κωνσταντινουπόλεως Νέας Ρώμης τῷ οἰκουμενικῷ Πατριάρχῃ ΚΥΡΙῼ ΚΥΡΙῼ ΚΥΡΙΛΛῼ τῷ ἐκ Βεῤῥοίας, Ταὐτὸν εἰπεῖν τῇ ἁγίᾳ τοῦ Χριστοῦ καθολικῇ Ἀποστολικῇ Ἀνατολικῇ ΕΚΚΛΗΣΙΑ· Ἐν ἔτει τῷ σωτηρίῳ ͵αχλα΄» (ἐρυθρόγραφα τὰ κεφαλαῖα πλὴν τῶν λέξεων ΚΥΡΙΟΥ, ΚΥΡΙῼ). – Ἀνέκδοτο. Γιὰ τὸ ἔργο καὶ τὰ σωζόμενα χειρόγραφα βλ. Στουπάκης, Γεώργιος Κορέσσιος, σ. 180-220 (βλ. Βιβλ.).
(φ. 5r-7r) Προσφώνηση ἀφιερωματικὴ τοῦ συγγραφέα πρὸς τὸν Οἰκουμ. Πατριάρχη Κύριλλο Β΄ ἐκ Βεροίας Χαλεπίου (Συρίας): (κεφαλαῖα) «Τῷ Παναγιωτάτῳ Θειοτάτῳ καὶ Σοφωτάτῳ Οἰκουμενικῷ Πατριάρχῃ κυρίῳ κυρίῳ Κυρίλλῳ τῷ ἐκ Βεῤῥοίας, Γεώργιος ὁ Κορέσσιος θεολόγος τῆς μεγάλης Ἐκκλησίας τὴν ὀφειλομένην εὐλάβειαν» (Τῷ Κυρίλλῳ: ἐρυθρόγραφα). Ἀρχ. Οἶδα ΠΑΤΕΡ ἐπιστάτα τῆς ἐκκλησίας ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΤΕ ΚΑΙ ΣΟΦΩΤΑΤΕ, ἄλλους μὲν ἄλλοις προσύλοις τῶν δωρεῶν τοὺς προϊσταμένους. Τέλ. καὶ σοφωτάτῳ νεύματι ἀπερχόμενος, εἴης τῶν ἐς βίον μακραίωνα ἀφικομένων. Στὴν ἄνω ὤα τοῦ φ. 5r: Χ(ριστὸ)ς ἡγοῦ.
(φ. 7v) Ἀπαντητικὴ ἐπιστολὴ Κυρίλλου Β΄: «ΚΥΡΙΛΛΟΣ Ο ΕΚ ΒΕΡ-ΡΟΙΑΣ ἐλέῳ Θεοῦ Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως νέας Ῥώμης καὶ οἰκουμενικὸς Πατριάρχης». Ἀρχ. Ἐχρονίσαμεν γράψαι σοι λογιώτατε καὶ σοφώτατε Ἰατρέ, οὐχ ὅτι ἀχάριστοι καὶ ἀμνήμονες, ἀλλ’ ὅτι πολλαῖς βαπριζόμενοι ταῖς τηκεδόσιν. Τέλ. ἀλλὰ παρὰ τοῦ θεοῦ καὶ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, οὗ ἡ χάρις μετὰ τῆς σῆς λογιότητος. Μετὰ τὴν ἐπιστολή (ἀπὸ κάτω): Ἐν ἔτει σωτηρίῳ ͵αχλζ΄ φευρουαρίου κϛ΄. Ὁ Κωνσταντινουπόλεως καὶ ἐν Χ(ριστ)ῷ εὐχέτης.
(φ. 8r) Σημείωμα (συγγραφέα): Ἡ Θεολογία παρὰ τῇ γραφῇ λέγεται σοφία τοῦ θεοῦ … ὅμοιοι δὲ γινόμεθα, ἤγουν ἀγλαΐας θείας ἀνάμεστοι.
(φ. 8v) «ΕΠΙΓΡΑΜΜΑ Πρὸς τὸν εὐκλεέστατον σοφώτατον καὶ θεο-λογικώτατον καὶ ἐν Ἰατροῖς ἄριστον κύριον κύριον Γεώργιον τὸν Κορέσσιον, ἑλλάδι τε καὶ λατινίδι φωνῇ κεκοσμημένον ἄνδρα τῷ ὄντι εὐσεβείᾳ σωφροσύνῃ νοῦ καθαρότητι καὶ φιλανθρωπίᾳ διαπρεπῇ, πολλῶν ἀντάξιον ἄλλων» (ἐρυθρ.: τὰ κεφαλαῖα τοῦ τίτλου, τὸ πρωτόγραμμα Π, ὁ τίτλος τοῦ δευτέρου ἐπιγράμματος, ὅπως καὶ τὰ ἀρχικὰ τῶν μονῶν στίχων ποὺ ἀκολουθοῦν):
Οὐρανὸς ἑπτάζωνος χάρισιν εἶ γλυκερῇσιν
πάνσοφε τῷ Κορέσῃ πλημμύρα τῆς σοφίης·Οἷα κεκοσμημένος ἄστρασι λαμπροῖς ἑπτὰ πλανήτων
θεσμοῖς θειολόγοις παγχθονίων συνόδων.
Ἔξοχα δ’ ἠελίῳ γανόοντι πᾶσαν ἐπ’ αἶαν
πίστει τῇ ἀτρεκεῖ θεσπεσίων πατέρων·
Τῇ σε διαυγαζούσῃ ὣςς λιπαρὰν σελαναίαν,
οἷά τε ψυχοσόον σώματι ἀτερσόφον.
Πρὸς δὲ φέρεις πόλον αὖτε βόρειον νειλοτροφῆα,
εὐκελάδου ῥήτρης ἠδὲ θεηγορίης·
Ἀστέρα τηλεφανῆ Χίοιο, μέγ’ ὄμματε κόσμου,
ῥεύματα ὠκεανοῦ ἐκ προχέων σοφίης.
Καὶ πόλον ἠδὲ νότειον, δόγματα δεύτερα φῶτα
μυστοπόλων Χριστοῦ φθέγμασιν ἀμφιχέων.
Δωδεκάτην ζώων ἐκλαμπετόεσσαν ἀέλλην,
ἄρθρων πιστοσύνης φέρτατα σοῖς καμάτοις.
Ζώδια μὲν καλέουσιν ἀμύμονες οὐρανοφάνται,
φαίνεις ἀμβροσύνης πᾶσιν ἐπιχθονίοις.
Ναὶ μήν, καὶ θρασυκάρδιον Ὠρίονος ἀρίστου,
πάμμεγα Κορέσσιον τὸ ξίφος ἑκτάδιον.
Σφάτον ἅπαντας παμπήδην δολοφράδμονας ἄνδρας,
ἄλλος ἅτ’ Ὠρίων ἔκδικος εὐσεβίης.
Ἔστι δὲ καὶ λύρα τετράχορδος σαῖς δ’ ἐνὶ Μούσαις
φθόγγους κρουομένη αἰπυτάτης σοφίης.
Ἄθρει και τετράγωνον σαφαῖραν οὐρανιώνων
τέτταρα κλίματα γῆς, ἠδέ γε μέτρα θαλάσσης.
Τὰς ἀρετὰς ὡς ἄστρα μὲν ἀπλανέας τε πλάνητας
ἣν σὺ καταστερόεις ἤθεσι κυδαλίμοις.
Ἠρ’ ὅσον οὐρανὸς ἀστερόεις γαίης πολὺ κρείττων,
τοσσάτιον τελέθεις φέρτατος ἐκ μερόπων.

Εἰς τὸν αὐτόν.
Πνευματοῤῥύτων ἐκ φρεάτων ὁ Κορέσσιος ἀντλῶν,
νάματ’ ἀπὸ στομάτων πᾶσι βροτοῖς προχέει.
Γλώσσης τοὕνεχ’ ἑῆς γλυκερῆς κόρος, οὔποτ’ ἐσεῖται,
Ματέρος οἷα λόγων νέκταρος ἡδυτέρων.

Τὸ πρῶτο ἐπίγραμμα ἐκδίδεται καὶ στὸ Στουπάκης, Γεώργιος Κορέσσιος, σ. 181-182 (βλ. Βιβλ.)· ἀμφότερα ἐπίσης στὸ Ι. Σακελλίων, Πατμιακὴ Βιβλιοθήκη ἤτοι ἀναγραφὴ τῶν ἐν τῇ Βιβλιοθήκῃ τῆς κατὰ τὴν νῆσον Πάτμον γεραρᾶς καὶ βασιλικῆς Μονῆς τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου καὶ Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου τεθησαυρισμένων χειρογράφων τευχῶν, Ἀθήνα 1890, σ. 154-155, ἀπὸ τὸν κώδ. Πάτμου ΤΙΑ΄-ΤΙΖ΄. Στὸν ἐν λόγω κώδικα ἀναφέρεται ὡς συνθέτης τοῦ δευτέρου ἐπιγράμματος ὁ ἱερομόναχος Νεκτάριος Σιναΐτης, μετέπειτα πατριάρχης Ἱεροσολύμων (1660-1669). Τὰ δύο ἐπιγράμματα καὶ στὸν κώδ. 216 τοῦ Πατρ. Ἱεροσολύμων, φ. 7r· βλ. Α. Παπαδόπουλος-Κεραμεύς, Ἱεροσολυμιτικὴ Βιβλιοθήκη, τ. 1, [Ἁγία Πετρούπολη 1891], σ. 219 (ἀνατύπ.: Βρυξέλλες 1963).
(φ. 9r-14v) Πίνακας περιεχομένων. Τίτλος (9r): «ΕΛΕΓΧΟΣ ἢ πίναξ τῆς παρούσης Ἱερᾶς Θεολογίας, διῃρημένης ἐν βιβλίοις ἕξ». Σημειώνονται τὰ ἕξι βιβλία καὶ τὰ ὑποκεφάλαια μὲ τὴν ἔνδειξη φλ [: φύλλα], μὲ τὴν ὁποία ὑπονοῦνται ὅμως σελίδες. Ἡ παραπομπὴ σὲ φύλλα (δηλ. σελίδες) διακόπτεται στὴ σ. 173 τοῦ Πίνακα (πρὸς τὸ τέλος τοῦ Βιβλίου Β΄). Οἱ λέξεις ΕΛΕΓΧΟΣ, οἱ ἐπικεφαλίδες (ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ κ.λπ.) καὶ τὰ πρωτογράμματα τῶν ὑποκεφαλαίων: ἐρυθρόγραφα.
(σ. 1-101) «ΠΕΡΙ ΕΞΟΧΗΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ … ΒΙΒΛΙΟΝ ΠΡΩΤΟΝ» (ἐρυθρ.). Ἀρχ. Ἡ θεολογία κατὰ τὸν θεῖον Διονύσιον ἐν τῇ πρὸς Τῖτον ἐπιστολή. – (σ. 194-177) «ΒΙΒΛΙΟΝ ΔΕΥΤΕΡΟΝ» (ἐρυθρ.). Ἀρχ. Τὸ ἁμάρτημα τοῦ Ἀδὰμ ὑπῆρχε πεπερασμένον, ἀποτέλεσμα ὂν πεπερασμένης δυνάμεως. – (σ. 195-302) «ΒΙΒΛΙΟΝ ΤΡΙΤΟΝ Περὶ προορισμοῦ καὶ χάριτος» (ἐρυθρ.). Ἀρχ. Ὁ ἀγαθὸς καὶ ὑπεράγαθος θεὸς ὁ διὰ τὴν ἄκραν ἀγαθότητα. – (σ. 303-456) «… Περὶ φυσικῶν ἰδιωμάτων τοῦ Θεοῦ. ΒΙΒΛΙΟΝ ΤΕΤΑΡΤΟΝ» (ἐρυθρ.). Ἀρχ. Ἐπειδὴ ὅση δύναμις τοῖς προσωπικοῖς θεωρήμασι διητήμασι. – (σ. 457-518) «… ΒΙΒΛΙΟΝ ΠΕΜΠΤΟΝ Περὶ τῆς τῶν ἀγγέλων δημιουργίας» (ἐρυθρ.). Ἀρχ. Περιοδευομένης τῆς περὶ τῶν ἀσωμάτων θεωρίας, ἤδη πρὸς τὴν τῶν ἀσωμάτων οὐσιῶν δεῖν τρέπεσθαι ἔγνωμεν. – (σ. 519-618) «ΒΙΒΛΙΟΝ ΕΚΤΟΝ· Πραγματεία τῶν μυστηρίων διαλαμβάνουσα» (ἐρυθρ.). Ἀρχ. Τινὲς τὸ μυστήριον βούλονται εἶναι αἰσθητὸν σημεῖον ἱεροῦ πράγματος.
2. (σ. 619-733) «Ἀπολογία Γεωργίου Κορεσσίου Θεολόγου τῆς μεγάλης Ἐκκλησίας πρὸς τὸν ἐν τῇ Ἀγγλίᾳ τῶν σοφῶν σύλλογον ὡς ἐκ μέρους τῶν τῆς Κωνσταντινουπόλεως κληρικῶν» (ἐρυθρ.). Ἀρχ. Πρῶτον φὴς μὴ εἶναι ἀναγκαῖον τὴν ἀληθινὴν ἀποδιώκει τὴν οὐσίαν τοῦ σημαίνοντος. Τέλ. δι’ ἣν αἰτίαν καὶ μεσίταις κεχρήμεθα. – Ἀνέκδοτο. Γιὰ τὸ ἔργο καὶ τὰ σωζόμενα χειρόγραφα βλ. Στουπάκης, Γεώργιος Κορέσσιος, σ. 274-278 (βλ. Βιβλ.), ὅπου ὅμως δὲν ἀναφέρεται ὁ παρὼν κώδικας (στὸ ἴδιο, σ. 274). Τὸ ἔργο συνεγραφη τὸ 1631.
3. (σ. 734-769) [ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΡΕΣΣΙΟΣ], «Περὶ εὐαγγελικοῦ κήρυκος» (ἐρυθρ.) [Σχεδάσματα ἐκκλησιαστικῶν λόγων]. Ἀρχ. Ὀφείλει ὁ εὐαγγελικὸς κῆρυξ μετὰ τὸ προοίμιον καὶ τὴν προδιήγησιν καὶ τὴν διήγησιν τῆς προκατασκευῆς. Τέλ. πρὸς Ῥωμ.: καὶ ἀδελφοί, 23: τοῦ Ματθαίου, καὶ τὰ ἑξῆς. Μετὰ τὸ πέρας (ἐρυθρ.): Τέλος καὶ τῷ Θεῷ δόξα. – Ἀνέκδοτο. Γιὰ τὸ συγκεκριμένο ἔργο καὶ τὰ σωζόμενα χειρόγραφα βλ. Στουπάκης, Γεώργιος Κορέσσιος, σ. 410-423 (βλ. Βιβλ.), ὅπου ὅμως δὲν ἀναφέρεται ὁ παρὼν κώδικας (στὸ ἴδιο, σ. 410).
Ὁ κώδικας χρονολογεῖται βάσει γραφῆς δ΄ τέταρτο τοῦ 18ου αἰ., καὶ ὄχι στὸν 17ο αἰ., ὅπως τὸν χρονολογεῖ ὁ Σιγάλας (Βιβλ.), ὁ ὁποῖος παρασύρθηκε προφανῶς ἀπὸ τὴ χρονολογία συγγραφῆς τῶν ἔργων (ἔτ. 1631 τὰ δύο πρῶτα)· τὴ χρονολόγηση τοῦ Σιγάλα γιὰ τὸν κώδικα ἀντιγράφει καὶ ὁ Στουπάκης, Γεώργιος Κορέσσιος, σ. 160 (Βιβλ.). Γιὰ τὴ χρονολόγηση τοῦ χειρογράφου βλ. καὶ Γρ.
Παρόμοια κωδικολογικὰ χαρακτηριστικὰ μὲ τὸν κώδ. ΔΒΚ 6.

Κορέσσιος, Γεώργιος 1563-1661

Γνωμικά μονόστιχα – Μύθοι Αισώπου απόδοση σε ἁπλὴ γλώσσα (ψυχαγωγική ερμηνεία, κατά σύνταξιν)

. (φ. 1r-12v) Γνῶμαι μονόστιχοι κατὰ στοιχεῖον. – Τίτλος (φ. 1r) «ΕΞΗΓΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΛΩΡΑ. ΕΙΣ ΑΓΑΘΟΥΣ ΑΝΔΡΑΣ». Ἀρχ. Πάντως βέβαια, ὁ ἄνθρωπος ὁ καλὸς ἀγαθὸς ἐνάρετος δίκαιος. – Πρόκειται γιὰ μετάφραση σὲ ἁπλὴ γλώσσα μονoστίχων ποὺ ἀποδίδονται ἐσφαλμένα στὸν Μανουὴλ Χρυσολωρά, καὶ ἐκδίδονται στὸ Γνωμολογικὸν περιέχον τὰ κατὰ ἀλφάβητον γνωμικὰ μονόστιχα Χρυσολωρᾶ, ἔργο ποὺ γνώρισε πολλὲς ἐκδόσεις: Βενετία 1746, 1755, 1760, 1766, 1769, 1775, 1777, 1778 (2), 1793 (ΘΠ, ἀρ. 2500-2508), καὶ Βενετία 1801, 1802, 1807, 1810, 1815, 1817, 1819, 1830 (2), 1832, 1843 (Ἠλιού Α΄, ἀρ. 1801.8, 1802.8, 1807.11, 1810.7, 1815.31, 1817.28 1819.24, 1830.32, 1830.34, 1832.27, 1843.33). Στὸν κώδ. ΔΒΚ 16 παρατίθεται μόνον ἡ μετάφραση (χωρὶς τὸ πρωτότυπο) ἀπὸ τὰ μονόστιχα (Α-Ε): Εἰς ἀγαθοὺς ἄνδρας, Εἰς Ἀλήθειαν, Εἰς Ἁμαρτίαν, Εἰς Ἀνάγκην, Εἰς Ἀρετήν, Εἰς Ἀχαριστίαν, Εἰς Βασιλέα, Εἰς Βίον, Εἰς Βοήθειαν, Εἰς Βουλήν, Εἰς Γάμον, Εἰς Γέλωτα, Εἰς Γῆρας, Εἰς Γονεῖς, Εἰς Γυναῖκα, Εἰς Δῆμον, Εἰς Δίκαιον, Εἰς Δόξαν, Εἰς Δούλους, Εἰς Δυστυχίαν, Εἰς Ἐγκράτειαν. Ἡ νεοελληνικὴ ἀπόδοση (ἁπλὴ γλώσσα) ἀκολουθεῖ τὴ μέθοδο τῆς κατὰ σύνταξιν ψυχαγωγικῆς ἑρμηνείας, βάσει τῆς ὁποίας παρατίθεται (συντάσσονται) σὲ συνεχὲς κείμενο συνώνυμες λέξεις γιὰ κάθε ὅρο τοῦ πρωτοτύπου. Μετὰ τὸ πέρας τοῦ κειμένου (φ. 12v):
Ὥσπερ ξένοι χαίρουσι ἰδεῖν Πατρίδα.
Καὶ οἱ θαλαττεύοντες, ἰδεῖν, Λιμένα.
Καὶ οἱ πραγματεύοντες ἰδεῖν τὸ Κέρδος.
Οὕτω καὶ οἱ γράφοντες ἰδεῖν τὸ Τέλος.
Πανομοιότυπο τίτλο ἐμφανίζει ὁ κώδ. Κιέβου 113.Φ.310, φ. 80r-94v, ἔτ. 1735 «Γνῶμαι μονόστιχοι κατὰ στοιχεῖον ἐκ διαφόρων ποιητῶν συντεθεῖσαι παρὰ Μανουὴλ τοῦ Χρυσολωρᾶ»· E. Černukhin, Грецькi рукописи у зiбраннях Киева. Каталог, Κίεβο – Οὐάσιγκτον 2000, σ. 120-122, ἀρ. 82 (http://pina kes.irht.cnrs.fr/notices/cote/37408/). Τὰ ἴδια ἢ παρόμοια μονόστιχα ἐμφανίζονται ἐπίσης σὲ ἀρκετὰ χειρόγραφα ὑπὸ τὸν τίτλο: Γνῶμαι μονόστιχοι κατὰ στοιχεῖον ἐκ διαφόρων ποιητῶν (καὶ σοφῶν). Πβ. (ἐνδεικτικά): κώδ. Κολυβᾶ 66 (ΝΕ 13 [1916] 128)· κώδ. Δοχειαρίου 124 (Λάμπρος, Κατάλογος Ἁγίου Ὄρους, τ. Α΄, σ. 252)· κώδ. ΜΠΤ 767 καὶ 805 (ΙΒ, τ. 5, σ. 259 καὶ 295)· κώδ. Ἁγ. Τριάδος Μετεώρων 31, 4r-17v (Σοφιανός, Τὰ χειρόγραφα τῆς Μονῆς Ἁγίας Τριάδος, τ. Δ1΄, σ. 414).
2. (φ. 14r-36r) «ΕΞΗΓΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΤΟΥ ΑΙΣΩΠΟΥ ΜΥΘΩΝ. ΑΛΙΕΙΣ». Ἀρχ. Κάποιοι σαγηνευταὶ ἁλιευταὶ ἰχθυοβόλοι ψαράδες. Μετάφραση στὴν ἁπλὴ γλώσσα, χωρὶς τὸ πρωτότυπο κείμενο, τῶν Μύθων τοῦ Αἰσώπου (κατ’ ἀλφαβητικὴ σειρά καὶ κατ’ ἐπιλογήν): Ἁλιεῖς καὶ θύννος, Ἀνὴρ φέναξ, Βάτραχοι ἐν λίμνῃ, Γέρων καὶ θάνατος, Γραῦς καὶ ἰατρός, Γεωργὸς καὶ παῖδες αὐτοῦ, Γεωργὸς καὶ κύνες, Κυνόδηκτος, Νεανίσκοι καὶ μάγειρος, Ἐχθροὶ δύο, Αἴλουρος καὶ μύες, Ἀλώπηξ καὶ πίθηκος βασιλεὺς αἱρεθείς, Θύννος καὶ Δελφίς, Ἰατρὸς καὶ νοσῶν, Ἰξευτὴς καὶ ἀσπίς, Κάστωρ, Κύων καὶ μάγειρος, Κύων κοιμώμενος καὶ λύκος, Κύων καὶ ἀλεκτρυὼν καὶ ἀλώπηξ, Λέων καὶ βάτραχος, Λέων καὶ ὄνος καὶ ἀλώπηξ, Λέων καὶ ἄρκτος καὶ ἀλώπηξ, Μάντις, Μύρμηξ καὶ περιστερά, Νυκτερὶς καὶ βάτος καὶ αἴθυια, Νοσῶν καὶ Ἰατρός, Ξυλευόμενος καὶ Ἑρμῆς, Ὄνος καὶ κηπουρός. – Ἔκδοση τῶν Μύθων τοῦ Αἰσώπου: Émile Chambry, Aesopi fabulae, 2 τ., ἐκδ. Les Belles Lettres, Παρίσι 1925-1926. Οἱ τίτλοι στὸ χειρόγραφο ἐνίοτε ἀνεπαίσθητα παραλλαγμένοι. Τῆς ἀπόδοσης σὲ ἁπλὴ γλώσσα ἀκολουθεῖ «Ἐπιμύθιον» ἐν εἴδει ἠθικοῦ διδάγματος ἀπὸ ἕκαστο μύθο. Ἡ νεοελληνικὴ ἀπόδοση ἀκολουθεῖ τὴ μέθοδο τῆς κατὰ σύνταξιν ψυχαγωγικῆς ἑρμηνείας (βλ. προηγούμενο κείμενο).

Γρηγόριος ο θεολόγος , Διάφορα κείμενα με ερμηνεία.

Τὸ κείμενο συνοδεύεται συνήθως ἀπὸ διάστιχες ἑρμηνευτικὲς σημειώσεις γλῶσσσες, ὑπομνηματισμὸ καὶ ἄλλες σποραδικὲς σημειώσεις στὸ περιθώριο.

(φ. Ir-Iv) ὑποτυπώδης πίνακας περιεχομένων μαζὶ μὲ δοκίμια κονδυλίου.
(φ. 1r-48v, σ. 1-96) «Βίος τοῦ ἐν ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν Γρηγορίου τοῦ θεολόγου Ἐπισκόπου Ναζιανζηνοῦ συγγραφεὶς ὑπὸ Γρηγορίου Πρεσβυτέρου». Ἀρχ. Συγκαλεῖ μὲν ὑμᾶς, ὦ ἄνδρες, Γρηγόριος... Τέλ. κολοβὸ (φ. 48v, σ. 96) συμπέσας αὐτοῦ τὸν πόδα ὀδυρμοῖς καὶ δά[κρυσιν ἱκέτευε τὸν μακάριον = κεφ. 19. 37. ἔκδ. X. Lequeux, Gregorii Presbyteri Vita Sancti Gregorii Theologi, Corpus Christianorum. Series Graeca 44, Turnhout, Brepols, 2001, σ. 119-201. Προηγεῖται τοῦ κειμένου περίληψη, Ἀρχ. Προίμιον μὲν ἀρεταὶ ποικίλαι. Τέλ. καὶ ἐμφύσεως σχηματίζει.
(φ. 55r-72v, σ. 109-136) «Τοῦ ἐν ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν Γρηγορίου Ναζιανζηνοῦ τοῦ Θεολόγου, Περὶ Θεολογίας καὶ καταστάσεως 'Επισκόπου. Λόγος αος» (=Λόγος Κ΄). Ἀρχ. <Ὅ>ταν ἴδω τὴν νῦν γλωσσαλγίαν καὶ τοὺς ἀνθημερινοὺς σοφοὺς. Τέλ. ἐν αὐτῷ Χριστῷ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν. PG 35, 1065-1080. Παρασελίδιες ἑρμηνευτικὲς σημειώσεις καὶ διάστιχες ἑρμηνευτικὲς σημειώσεις (γλῶσσσες).
(φ. 68r-73r, σ. 137-145) «Τοῦ αὐτοῦ Εἰς τὴν χειροτονίαν Δοαρῶν ὁμιλία ἐκδοθεῖσα Εὐλαλίῳ ἐπισκόπῳ». Ἀρχ. <Δ>έξασθε τὸν ἡμέτερον λόγον, ἀδελφοὶ, Τέλ. ἔθνος ἅγιον, βασίλειον ἱεράτευμα, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν. PG 35, 852-856. Παρασελίδιες ἑρμηνευτικὲς σημειώσεις καὶ διάστιχες ἑρμηνευτικὲς σημειώσεις (γλῶσσσες).
(φ. 73r-119r, σ. 145-237) «Τοῦ αὐτοῦ, Περὶ τῆς ἐν διαλέξεσιν εὐταξίας λόγος λδος» (Λόγος ΛΒ΄) Ἀρχ. Ἐπειδὴ συνεληλύθατε προθύμως. Τέλ. τεύξεσθε τῆς ἐκεῖθεν ἀληθείας καὶ θεωρίας, ἀμήν. PG 36, 173-212. Παρασελίδιες ἑρμηνευτικὲς σημειώσεις καὶ διάστιχες ἑρμηνευτικὲς σημειώσεις (γλῶσσσες).

Γρηγόριος ο Θεολόγος, (π. 328-391)

Διάφορα έγγραφα Ιστορικού αρχείου Κοζάνης

Περιλαμβάνονται χειρόγραφα και δακτυλογραφημένα κείμενα και ομιλίες τεκτόνων, αντίγραφα συγγραμμάτων και διάφορα έγγραφα του ιστορικού αρχείου Κοζάνης.

Διάφορα έγγραφα Ν.Π.Δελιαλή (1885-1930)

Περιέχονται χειρόγραφα και δακτυλογραφημένα κείμενα, αντίγραφα ανακοινώσεως, φωτοτυπίες, επιφυλλίδες και αφιερώματα σε πρόσωπα και ιστορικά γεγονότα.

Διάφορα σχολικά κείμενα εκκλησιαστικά και θύραθεν, με διάστιχες «γλώσσες»

(φ. 1 r -16 r ) ΑΓΑΠΗΤΟΣ, ΔΙΑΚΟΝΟΣ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ,
Ἔκθεσις κεφαλαίων παραινετικῶν. Τίτλος:«Ἔκθεσις κεφαλαίων
παραινετικῶν σχεδιασθεῖσα παρὰ Ἀγαπητοῦ διακόνου τῆς ἁγιωτάτης
ἐκκλησίας· ὧν ἡ ἀκροστιχὶς ὧδε πῶς ἔχει· Τῷ θειοτάτῳ, καὶ σεβασμιωτάτῳ
βασιλεῖ ἡμῶν Ἰουστινιανῷ, ἀγαπητὸς ὁ ἐλάχιστος διάκονος». Τὸ κείμενο
ἔκδ. R. Riedinger, Agapetos Diakonos. Der Fürstenspiegel für Kaiser
Iustinianos [Ἑταιρεία Φίλων του Λαοῦ. Κέντρον Ἐρεύνης Βυζαντίου 4.
Athens 1995]: 24, σ. 26-76. Μετὰ τὸ κείμενο: (φ. 16 r ) Τέλος ἐκθέσεως
παραινετικῆς ἀγαπητοῦ διακόνου Ἰουστινιανοῦ τοῦ Καίσαρα, ἥτις παρ᾽
Ἕλλησι βασιλικὴ ὀνομάζεται σχέδη.
(φ. 17 r -24 v ) ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ, Περὶ τοῦ ἐνυπνίου ἤτοι βίος Λουκιανοῦ, ἔκδ. A.M.
Harmon, Lucian, vol. 3, Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1921
(repr. 1969): σ. 214-232.
(φ. 25 r -32 v ) ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ, Νεκρικοὶ διάλογοι Ἔκδ. Jacobitz, Luciani, τ. 1. (φ.
25 r -26 v ) Διογένους καὶ Πολυδεύκους Ἔκδ. σ. 136-138. – (φ. 26 v -27 v ) Νεκρῶν
Πλούτωνι κατὰ Μενίππου (χφ. Πλούτων, ἢ κατὰ Μενίππου) Ἔκδ. σ. 138-
139. – (27 v -28 r ) Μενίππου, Ἀμφιλόχου καὶ Τροφωνίου (28 v -29 r ) Ἑρμοῦ καὶ
Χάρωνος Ἔκδ. σ. 140-141. – (29 r -30 r ) Πλούτωνος καὶ Ἑρμοῦ (30 r -31 v ),
Τερψίωνος καὶ Πλούτωνος Ἔκδ. σ. 142-144. – (32 r -32 v ) Ζηνοφάντου καὶ
Καλλιδημίδου Ἔκδ. σ. 145-146.
(φ. 35 r -52 v ) <ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ>, Πῶς ἄν τις ὑπ᾽ ἐχθρῶν ὠφελεῖτο. ἔκδ. F.C.
Babbitt, Plutarch's moralia, vol. 2, Cambridge, Mass.: Harvard University
Press, 1928 (repr. 1962): 4-40.
(φ. 53 r -70 v ) ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, Ὁμιλία πρὸς τοὺς νέους ὅπως ἂν ἐξ
ἑλληνικῶν ὠφελοῖντο λόγων (CPG 2867). PG 31, 564-589. Ἔκδ. Boulenger,
Saint Basile, σ. 41-61. Κείμενο μὲ διάστιχη ψυχαγωγικὴ ἑρμηνεία.
(φ. 70 v -71 r ) ΔΙΑΦΟΡΑ ΙΑΤΡΟΣΟΦΙΑ Τίτλος «Προφυλακτικὰ διὰ νὰ μὴ κάμῃ
τινὰς πέτραν». Ἀρχ. Γένια ἤτοι ρίζαις πρασῶν … Τέλ. καὶ ποτὲ δὲν θέλει
κάμῃ πέτραν φ. 71 r Τίτλος: «Ἰατρικὰ διὰ τὴν πέτραν». Ἀρχ. Βεργάουροι
λεγόμενον Τέλ. πολλὰ καλὸν διὰ τὴν πέτραν Τίτλος «εἰς πρίξιμον λαιμοῦ»
Ἀρχ. Μῆλα γλυκά. Τέλ. ἐπὶ τοῦ λαιμοῦ καὶ ἰατρεύσαι.
(φ. 73 v -82 v ) ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, Περὶ φθόνου. PG 31, 372-385.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΩΔΙΚΩΝ 1-100

 95 

(φ. 82 v -93 r ) Εἰς τὸ πρόσεχε σεαυτῷ. S.Y. Rudberg, L'homélie de Basile de
Césarée sur le mot `observe-toi toi-même', Stockholm: Almqvist & Wiksell,
1962: 23-37.   
(φ. 93 r -103 r ) Τοῦ αὐτοῦ, Κατὰ {τῶν} ὀργιζομένων. PG 31, 353-372.
(φ. 103 r -119 v ) Τοῦ αὐτοῦ, Ὅτι οὐκ ἔστιν αἴτιος τῶν κακῶν ὁ Θεός. PG 31,
329-353.
(φ. 120 r -144 v ) ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, Περὶ παίδων ἀγωγῆς. Ἔκδ. Sirinelli –
Philippon, Plutarque, τ. 1, 1, σ. 34-63.
(φ. 145 r -167 v ) Τοῦ αὐτοῦ, Περὶ τοῦ ἀκούειν. Ἔκδ. Klaerr – Philippon –
Sirinelli, Plutarque, σ. 36-62.
(φ. 168 r -186 r ) Τοῦ αὐτοῦ, Περὶ πολυπραγμοσύνης, Dumortier – Defradas,
Plutarque, σ. 266-284.
(φ. 186 v -213 r ) Τοῦ αὐτοῦ, Περὶ τοῦ πῶς ἄν τις αἴσθοιτο ἑαυτοῦ
προκόπτοντος ἐπ᾽ ἀρετῇ. F.C. Babbitt, Plutarch's moralia, vol. 1, Cambridge,
Mass.: Harvard University Press, 1927 (repr. 1969): 400-456.
(φ. 216 r -271 v ) ΣΥΝΕΣΙΟΣ ΚΥΡΗΝΗΣ, Ἐπιστολαί. Τέλος κολοβό: ἅττα
ἡμεῖς περὶ τοῦ χρόνου πρὸς σὲ ἤδη βούλει καὶ τὴν ἐπιστολήν.
(Ἐπιστολὴ 61, 42) A. Garzya, Synésios de Cyrène, Correspondance: Lettres I-
CLVI, vols. 2-3, Paris: Les Belles Lettres, 2000: 1:1-79; 2:173-307.

Λουκιανός

Δωρόθεος Πρωίος – Ευγένιος Βούλγαρης.

1. (φ. 1 r -127 r ) Τίτλος (2 r ): «Θέματα κατ’ εἶδος. Τοῦ σοφωτάτου διδασκάλου
τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει σχολῆς κυρίου Δωροθέου [Πρωΐου] τοῦ ἐκ
Μιτυλήνης». Ἀρχ. Εἰς τὸ α΄ εἶδος. Ἁπλοῦν. Ὅποιος ἐπιθυμεῖ τὴν
προκοπήν του, βέβαια, ἀγαπᾷ καὶ τοὺς κόπους. – Πρὶν ἀπὸ τὸν τίτλο, ἡ
ἡμερομηνία ͵αψοε΄ ἰουνίου ε΄ [1775]. Τὸ κείμενο τῆς θεματογραφίας στὸ
φ. 1 r-v προστέθηκε μετὰ τὸ 1775, βάσει διαφορᾶς στὴ γραφή.
– Στὸ φ. 150 r-v τὸ κείμενο: «Περὶ Μετοχῶν». Ἀρχ. Δωδεκαχῶς
ἀναλύονται αἱ μετοχαί. α΄ ρηματικῶς. Τὸ κείμενο ἀνήκει πιθανῶς στὴ
θεματογραφία, λόγω συνάφειας περιεχομένου.
2. (φ. 127 v -130 v ) [ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ ;], Σχέδιο νεκρώσιμου λόγου. Τίτλος:
«Λογίδριον Νεκρώσιμον. Ε. Β.». Ἀρχ. Εἰς τὸ κοινὸν αὐτό, καὶ
ἀπαραίτητον τοῦ θανάτου συνάντημα. Τέλ. Καὶ τὸν ἐξ ἡμῶν σήμερον
μεταστάντα ἀπολαῦσαι, καὶ ὑμᾶς τυχεῖν ἐν Χριστῶ κτ. κτ. κτ.
3. (φ. 131 r -149 v ) ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ, Περὶ τῶν παλιρροιῶν (ἐπιστολιμαία
διατριβή). Τίτλος: «Τῷ θεοφιλεστάτῳ, καὶ ἐλλογιμωτάτῳ ἐπισκόπῳ
Καμπανίας κυρίῳ μοι κυρίῳ Θεοφίλῳ τίνα [!] τῶν πάλαι καὶ νῦν περὶ
τῶν παλιῤῥοιῶν φιλοσοφηθέντα ζητήσαντι. Ὁ εὐπειθεὶς καὶ ὑπήκοος
υἱὸς ἐν Χριστῷ καὶ δοῦλος Εὐγένιος ὁ Βούλγαρης». (131 r-v )
Προσφώνηση: Ἀρχ. Ἐμοὶ μὲν εἰς τὴν παροῦσαν κατάστασιν. Τέλ. Θέλω
τύχω εὐμενοῦς τοῦ ἐμοῦ Εὐρυσθέως. Κείμενο (132 r -149 v ): Ἀρχ. Τὸ
πρᾶγμα τῶν παλιῤῥοιῶν εἶναι ἕνα φαινόμενον, τὸ ὁποῖον ἀφ’ οὗ
ἄρχησαν οἱ ἄν(θρωπ)οι νὰ φιλοσοφοῦν. Τέλ. Καὶ ἡ ἀκριβεστέρα θεωρία
ἐλέγχεται. Ἅλις τῶν παλιῤῥοιῶν καὶ καταβάλλωμεν. Ἔκδ. Αἰνιάν,
Συλλογὴ ἀνεκδότων συγγραμμάτων, Ἀθήνα 1838, σ. 13-40.
Στὸ ἔσω πρόσθιο κάλυμμα:

Στίχοι καρκινικοί, καὶ λέξεις ἀντιστρέφουσαι.
» Νίψον ἀνομήματα μὴ μόναν ὄψιν.
» ἀρετᾷ παρεῖχε με χεῖρα, πατέρα.
» ὦναξ ἐν ὅσῳ, σῶσον ἐξ ἄνω.
» ἀμαθῶς ὤν, ἔχε νῷ σῷ θαμά.
» ἃ ἱερῶς ὦδε σοφὸς ἔδω σωρείᾳ.
» νοῶ νῦν ὠόν.
σός, σοφός, ἄρα.
(στὴν κάτω ὤα)
» ἱερὰ σὰ παρὰ χείλη ἥλιε χαρὰ πᾶσα ῥεῖ.

Ευγένιος Βούλγαρης

Δωρόθεος, εξήγηση στον περί βασιλείας λόγο Συνέσιου .

(φ. 1r-50 «Δωροθέου Ἐξήγησις εἰς τὸν περὶ βασιλείας λόγον Συνεσίου πρὸς τὸν Αὐτοκράτορα Ἀρκάδιον» (ἐρυθρογραφία) σὲ ἁπλὴ γλώσσα, Ἀρχ. (φ. 1r) Τάχα ὡς ἔοικε, καθὼς φαίνεται, ἀνίσως καὶ κανένας διδάσκαλος φιλόσοφος. Τέλ. (φ. 50r) καὶ ὁ Ὑφικράτης καὶ ὁ Περι<κλῆς> οἱ στρατηγοί […].

Δωρόθεος

Ενστάσεις της επιτροπής στεγάσεως

Περιλαμβάνονται διάφορες χειρόγραφες και δακτυλογραφημένες επιστολές, αιτήσεις αντιρρήσεων, συμφωνητικά, ιατρικές γνωματεύσεις και δηλώσεις, σχετικά με ενστάσεις της επιτροπής στεγάσεως, των ετών 1945-1946.

Εξηγήσεις του Κορνηλίου.

1. (φ. 1r-31r) Κορνηλίου Νέπωτος, Βίοι τῶν ἐξόχων αὐτοκρατόρων ἡγεμόνων Τίτλος (φ. 1r) «Ἐξηγήσεις τοῦ Κορνηλίου»– (φ. 1r-v) Προοίμιον (Το)ῦ Κορνηλίου τοῦ Νεπώτου βίοι τῶν ἐξόχων αὐτοκρατόρων, ἡγεμόνων, στρατηγῶν, Ὑπόθεσις τοῦ προοιμίου, περιέχει πῶς δὲν φαίνονται τὰ ἴδια πράγματα εἰς <ὅ>λους τίμια καὶ αἰσχρά· καὶ οὐδένα βλάπτει αὐτο, ἐὰν εἰς τοὺς ἕλληνας εἰ ἐπαινετέα ἄγονται, ἤγουν ἐπαινοῦνται, ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα εἰς τοὺς Ῥωμαίους φαίνονται ἀπρεπῆ·καὶ ταπεινὰ ποταπά – (φ. 1v-9r) Μιλτιάδης – (φ. 9r-12v) Θεμιστοκλῆς – (φ. 12v-13v) Ἀριστείδης – (φ. 14r-16r) Παυσανίας – (φ. 16r-17v) <Κίμων> – (φ. 17v-19v) Λύσανδρος – (φ. 19v-26r) 7. Ἀλκιβιάδης – (φ. 26v-28v) Θρασύβουλος – (φ. 28v-31r) Κόνων – (φ. 31r) Δίων (μόνο ὁ τίτλος, χωρὶς κείμενο).
2. (φ. 33r-40v) Ἐξήγησις (χ1) τῆς Xρηστομαθίας:- (χ2):~ τοῦ διδασκάλου ὡραίου | ρωμαίου; Πέτρου Μιλλέρου τοῦ γυμνασίου τοῦ ἐν ἀλεύσις σχολάρχου χρηστομάθεια λατινικὴ εἰς τὸ εὐρυθμίζον τόσον τὸν νοῦν, ὅσον καὶ τὴν ψυχὴν τῆς παιδικῆς ἡλικίας προσηρμοσμένη, ἔκδοσις βα πλέον διορθωμένη καὶ αὐξημένη, σὺν τῇ προνομίᾳ ἀδείᾳ τοῦ βασιλέως τῆς πολονίας, καὶ ἡγεμόνος τῆς Σαξονίας· εἰς τὸ ἐλμστάδιον παρὰ χριστοφόρῳ φρειδερίκῳ βεϋνάνδορι· 1760. (στὴ δεξιὰ ὤα) Ἀρχ. Ἀνδράσι τοῖς λίαν σεβασμίοις … Ἰωάννης Πέτρος Μήλλερ [= Johannes Müller von Königsberg, Ἰωάννης Μύλλερ ὁ ἐπικαλούμενος Ρηγιομοντάνος].
3. (φ. 33r-40v) Ἀρχ. Κεφάλαιον ἐπιτομὴ τῆς εὐσεβείας τῆς χρ(ιστ)ιανῆς. Τέλ. (40v) καὶ εἰς τὴν οἰκίαν ἑκάτερος ἐπῆλθε χαρούμενος.
4. (φ. 40v-41v) Τίτλος (φ. 40v) «Διαλέξεις παιδικαὶ Ἰωάννης-Μιχαήλ». Ἀρχ. Ἰω: Μήπως ἔχεις τὰ κονδύλι μου καὶ τὸ καλαμάρι μου. Τέλ. τὰ ἑκτιμόρια – (φ. 41v-42r) Γουιλιέλμος·Μαγδαληνή – (φ. 42r-v) Γουιλιέλμος, Μαγδαληνή, πατήρ. – (φ. 42v-43r) 4. Πέτρος, Ἱερώνυμος – (φ. 43r-v) 5. Μαρτῖνος, Σουσάνα – (φ. 43v-44r) Μαρτῖνος, πατὴρ 6. – (φ. 44r-v) 7. μάμη, Νικόλαος, Μαγδαληνή. – (φ. 45r-v) 8. Θωμᾶς, μαρτῖνος, μέλκιορ – (φ. 45v-46r) – Λουδουβίκος, μάρκος πατὴρ – (φ. 46v) 10. Σαμουὴλ Τοβίας – (φ. 46v-47r) 11. Μάρκος, Λουδοβίκος, Κάρολος, Ἰάκωβος – (φ. 47r) 12. Κρυψίνους, βάλδεμάρκος, βουνεβάλδους – (φ. 47r-v) 13. Λουδοβίκος εὐρίκος φρυδερίκος(!) – (φ. 47v-48v) ιδ. Βερναρδος μάρκος μήτηρ.
5. (φ. 49r-50r) Τίτλος (φ. 49r) «Προσθῆκαι τῆς νέας ἐκδόσεως ἐκλεκταὶ τῆς σχολῆς τῆς παλαιᾶς νετάτης, περὶ τῆς φυλακτέας ὑγείας παραγγέλματα ῥοβέρτῳ τῶ βασιλεῖ τῆς ἀγκλίας (!) ἀφιερωμένα». Ἀρχ. Τῶν ἄγγλων βασιλεῖ ἀναγράφει ἡ σχολή. Τέλ. ἑαυτοῦ παιδὸς οὕτως ἐπιτιμητικὸς καὶ παιδευτὴς τῶν κατωτέρων.

Κορνήλιος Νέπως

Αποτελέσματα 41 έως 50 από 105