Ἔνθετο λυτὸ τεμάχιο στὸ χειρόγραφο (156117 χιλ.): (recto) τὴν εὐγένειάν της ὡς εἰκὸς προσκυνῶ. Ἐγὼ μὲ ἔκαμε συγκατάβασιν κατά [3 δυασανάγνωστες γερμανικὲς λέξεις]· στὸ verso ἀριθμητικὲς πράξεις. Άγνωστο
Κώδικες
63 Αρχειακή περιγραφή results for Κώδικες
Ἔνθετο λυτὸ τεμάχιο στὸ χειρόγραφο (156117 χιλ.): (recto) τὴν εὐγένειάν της ὡς εἰκὸς προσκυνῶ. Ἐγὼ μὲ ἔκαμε συγκατάβασιν κατά [3 δυασανάγνωστες γερμανικὲς λέξεις]· στὸ verso ἀριθμητικὲς πράξεις. Άγνωστο
(φ. 5v, σ. ι) Τεχνολογικὸν χάριν τῶν ἀρχαρίων μαθητῶν κατ' ἐρωταπόκρισιν.
(φ. 8r, σ. ιε) ΑΝΑΣΤΑΣΙΜΑΤΑΡΙΟΝ ΠΕΤΡΟΥ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΟΥ «Ἀρχὴ σὺν θεῷ ἁγίῳ τὸ ἀναστασιματάριον συντεθὲν κατὰ τὸ ὕφος τῆς τοῦ Χ(ριστο)ῦ μεγάλης ἐκκλησίας παρὰ τοῦ μουσικολογιωτάτου Λαμπαδαρίου κὺρ Πέτρου Πελοποννησίου διὰ προσταγῆς τοῦ πανιερωτάτου Μητροπολίτου ἁγίου Προῦσης κνρίου κὺρ Μελετίου, διὰ ψυχικὸν μνημόσυνον τῆς αὐτοῦ Πανιερότητος».
Ἀρχὴ – ἦχος α´ (φ. 8r-14v, σ. ιε-κη): ἦχος α΄
(φ. 14v-21r, σ. κη-μα): ἦχος β΄.
(φ. 21r-27r, σ. μα-νγ) ἦχος γ΄.
(φ. 27v-35r, σ. νδ-ξθ) ἦχος δ΄.
(φ. 35r-43r, σ. ξθ-πε) ἦχος πλ. α΄.
(φ. 43r-49v, σ. πε-Ϟη) ἦχος πλ. β΄.
(φ. 49v-55r, σ. Ϟη-ρθ) ἦχος βαρύς.
(φ. 55r-60v, σ. ρθ-ρκ) ἦχος πλ. δ΄. τέλος τῆς ὀκτωήχου.
(φ. 61r-66r, σ. ρκα-ρλα) «Ἀρχὴ σὺν θεῷ ἁγίῳ τὰ ἕνδεκα ἑωθινὰ συνοπτικὰ ποιήματα τοῦ αὐτοῦ κὺρ Πέτρου δομεστίκου». Ἦχος α΄.
(φ. 66r, σ. ρλα): τέλος καὶ τῷ Θεῷ δόξα.
(φ. 64v, σ. ρκη): Τὸ παρὸν ἑωθινὸν εἶναι τοῦ διονυσίου ἐπὶ τῆς μεγάλης ἐκκλησίας. Πέτρος Πελοποννήσιος
(φ. 2r-15v) «ΠΙΝΑΞ ΤΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΝΤΟΣ ΝΟΜΙΜΟΥ». Στὸν Πίνακα περιεχομένων (15v) στὸ κεφ. υκα΄ ἀναγράφεται: Ὁμιλία ῥηθεῖσα ὑπὸ γενναδίου τοῦ σχολαρίου πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως περὶ τῆς ὀρθῆς πίστεως τῶν χριστιανῶν, πρὸς τοὺς Ἀγαρηνούς, ἐρωτηθεὶς παρὰ τοῦ ἀμηρᾶ αὐτῶν, σουλτᾶν μεχμέτ· τὸ κεφάλαιο ὅμως αὐτὸ λείπει ἀπὸ τὸ χειρόγραφο στὴν οἰκεία θέση, ὥστε τὰ κεφάλαια νὰ εἶναι υκγ΄ καὶ ὄχι υκδ΄.
1. (φ. 17r-29v) «Νομοκάνονας πάνυ πλουσιώτατων [!] ἐκλελεγμένον ὑπὸ πολλῶν θεοφόρων πατέρων». Συνεχίζουν τὰ περιεχόμενα. Κεφ. σοζ´-χϞδ´.
2. (φ. 29v-359r) Τίτλος: «Περὶ κριτοῦ ἤτοι ἀρχιερέως τοῦ εἶναι πρὸς πάντας συμπαθής, καὶ νὰ μὴν πιστεύῃ λόγους χωρὶς νὰ ἐξετάζῃ. Τοῦ Ματθαίου. Κεφ. α´». Ἀρχ. Πρέπει τὸν κριτὴν τοὐτέστι τὸν ἀρχιερέα. Τέλ. τοῦ Χρυσοστόμου ἐκ τοῦ λόγου τῆς κοιμήσεως αὐτοῦ. Ἀκούσατε οἱ τοῖς αἱρετικοῖς συνεσθίον<τες> … καὶ οὐδόλως ἐπιτρέπομεν. – Ἔκδ. Δ. Γκίνης – Ν. Πανταζόπουλος, Νομοκάνων Μανουὴλ νοταρίου τοῦ Μαλαξοῦ τοῦ ἐκ Ναυπλίου τῆς Πελοποννήσου μετενεχθεὶς εἰς λέξιν ἁπλῆν διὰ τὴν τῶν πολλῶν ὠφέλειαν, [Νόμος, Επιστ. Επετ. Σχ. ΝΟΕ 1 (1982)], Θεσσαλονίκη 1985· ἐπίσης στὸ ἴδιο, σ. 13. Μανουήλ Μαλαξού
(φ. 1r-38r): «Κανόνες τῶν ἱερῶν καὶ θείων ἀποστόλων». Ἀρχ. Δύο ἢ τρεῖς ἐπίσκοποι χειροτονοῦσιν Ἐπίσκοπον. Τέλ. κατ' εἰκόνα καὶ ὁμοίωσιν ἐργάζονται θεοῦ.
(φ. 1r-1v) Οἱ περιλήψεις τῶν Κανόνων ποὺ προτάσσει ὁ Ἀλέξιος Ἀριστηνὸς στοὺς ἀποστολικοὺς κανόνες- μὲ κάποιες παραλλαγές. Ἀντιγράφονται μόνο οἱ περιλήψεις τοῦ Ἀριστηνοῦ, ὄχι ὅμως καὶ τὰ σχόλιά του. Βλ. Γ. Α. Ράλλη- Μ. Ποτλῆ, Σύνταγμα τῶν θείων καὶ ἱερῶν Κανόνων, τ. 2, Ἀθῆναι 1852, σ. 1-112. Κανόνες τῶν ἱερῶν καὶ θείων ἀποστόλων. Ἀρχ. Δύο ἢ τρεῖς ἐπίσκοποι χειροτονοῦσιν Ἐπίσκοπον... Τέλ. συγγενεῖς εἰ μή. Περιλήψεις στοὺς κανόνες α´-ιβ´ (οἱ περιλήψεις τῶν ι´-ια´ κανόνων εἶναι ἑνοποιημένες στὸ χφ: Ὁ συνευχόμενος ἀκοινωνήτῳ ἢ καθῃρημένῳ αὐτοκατάκριτος), παραλ. ιγ´, ιδ´-κβ´ (παραλείπεται στὸν κ´ κανόνα ἡ φράση: δοὺς δέ, καθαιρεῖται), παραλ. κγ´-κδ´, κε´, παραλ. κς´-κζ´ καὶ κη´-λη´. τέλ. συγγενεῖς εἰ μὴ (καν. λη´).
(φ. 2r-12v) <ΜΙΧΑΗΛ ΨΕΛΛΟΣ Ἀποκρίσεις συνοπτικαὶ καὶ ἐξηγήσεις πρὸς ἐρωτήσεις διαφόρους καὶ ἀπορίας γραφεῖσαι πρὸς τὸν βασιλέα κυρὸν Μιχαὴλ τὸν Δούκαν, De omifaria doctrina>, Iter Psellianum [890] PHI.167 Ἀρχ. ἀκέφ: …] τόπων πνέοντες ἄνεμοι (= Περὶ ἐκνεφίου, κεφ. 148, 10, ἔκδ. Westerink). Στὸ χφ σώζεται διαφορετικὴ ἀρίθμηση· τὸ ἀκέφαλο τμῆμα μᾶλλον θὰ εἶχε ἀρίθμηση ρμς´, ὅπως μποροῦμε νὰ εἰκάσουμε ἀπὸ τὴν ἀρίθμηση τῶν κεφαλαίων ρμζ´-ρϞν´, ποὺ εἶναι τὰ κεφάλαια 149-152 ἀπὸ αὐτὴ τῆς ἔκδοσης Westerink. Ὁ ἀντιγραφέας ἔκανε σφάλμα στὴν ἀρίθμηση τοῦ κεφαλαίου ρνα´, τὸ ὁποῖο φέρει τὸν ἀριθμὸ ρνβ´. (= κεφ. 153, ἔκδ. Westerink), κεφ. ρνγ΄-ρπβ΄ (= κεφ. 154-183, ἔκδ. Westerink)- καὶ πάλι ὑπάρχει σφάλμα στὴν ἀρίθμηση· τὸ κεφ. ρνδ´ παρατίθεται ὡς ρδ´.
(φ. 1Ar) πολλαπλῶς κατεστραμμένο, τὸ κείμενο σὲ συμπλήρωση τοῦ Τσολάκη, μὲ μικρὲς τροποποιήσεις, 325:
Τὸ ἀποκ[ρινόμενον] [Τίτλος]
σπέρμ[α ἢ ἀπὸ τοῦ ἀνδρὸς ἢ ἀπὸ τῆς γυναικός·]
τὸ μὲν [ἀπὸ τοῦ ἀνδρὸς λόγους ἔχει τῶν ἐν αὐτῷ ἠθῶν]
καὶ [τρόπων καὶ τῆς μορφῆς, καὶ τὸ ἀπὸ τῆς μητρὸς δὲ ὡσαύτως.]
ὅ[ταν οὖν ἄμφω …] (ἔκδ. Westerink, Κεφ. 114, Πόθεν γίνονται τῶν γονέων αἱ ὁμοιώσεις καὶ αἱ πρὸς
τούτους ἀνομοιότητες, στ. 1-5)
(φ. 1Av)
[Πολλαὶ τῶν ὀνείρων εἰσὶν αἱ αἰτίαι. οἱ μὲν γ]ὰρ αὐτῶν
[εἰσὶ θεόπνευστοι ἄνωθεν διὰ μέσου τοῦ νοῦ] τῇ λογι-
[κῇ ψυχῇ ἡμῶν ἐγγινόμενοι· οἱ δὲ οἶον ἀπη]χήματα
[εἰσὶ τῶν ἡμερινῶν πράξεων· οἱ δὲ ἀπὸ τῆς φαν]τα-
[στικῆς ἐντυποῦνται δυνάμεως …] (ἔκδ. Westerink, Κεφ. 116, Πῶς ὄνειροι γίνονται, στ. 2-5)
(φ. 1Br)
τροπῆς [ἄρχονται πνεῖν, τοῦ ἡλίου ὄντος ἐν ἰχθύσι]
καὶ ἀπ[ὸ μὲν τῆς ἰσημερινῆς δύσεως πνεῖ ὁ ζέφυρος]
ἀπὸ δ[ὲ τῆς ἀνατολικῆς ἰσημερίας πνεῖ ὁ ἀπηλιώτης.]
Καὶ [αὖθις ἀπὸ μὲν τοῦ ἀρκτικοῦ πόλου πνεῖ ὁ]
ἀπ[αρκτίας, ἀπὸ δὲ τοῦ νοτίου πόλου πνεῖ ὁ νότος …] (ἔκδ. Westerink, Κεφ. 146, Περὶ ἀνέμων, στ. 34-37)
(φ. 1Bv)
[παχύνει τὴν ἀτμίδα πρὶν ἢ ἀποσοβῆσαι τὸ νέφ]ος καὶ
[ποιεῖ ὑετόν. καὶ οἱ μὲν κατ’ ἀντικρὺ ἄνεμοι οὐ δύναντα]ι ἅμα
[πνεῖν, οἱ δὲ μὴ κατ’ ἀντικρὺ δύνανται. ὁ δὲ καθ’ ἡμᾶς νότος
οὐκ ἀπὸ τοῦ νότου τοῦ παν]τὸς πνεῖ,
ἀλλ’ ἀπὸ τοῦ θερινοῦ τροπικοῦ.] (ἔκδ. Westerink, Κεφ. 146, Περὶ ἀνέμων, στ. (59-62)
[Περὶ τυφῶνο]ς
[Ὁ τυφὼν ἄνεμος ἐστίν, ὃν ὁ μὲν Ὅμηροςθύελλαν ὀνομά]ζει, [ὁ δὲ Ἀριστοτέλης ἀπὸ τοῦ παχὺ εἶναι τὸ πνεῦμα καὶ] οἶ[ον τύπτειν τὸ παρατυχόν, τυφῶνα…] (ἔκδ. Westerink, Κεφ. 147, Περὶ τυφῶνος, στ. 2-3)
(φ. 13r-25r) ΣΥΜΕΩΝ ΣΗΘ, Τίτλ. «Τοῦ αὐτοῦ ἐπιλύσεις ἕτεραι σύντομοι φυσικῶν ζητημάτων». ἔκδ. A. Delatte, Συμεὼν μαγίστρου τοῦ σὴθ Σύνοψις τῶν φυσικῶν, Anecdota Atheniensia et alia 2, Liège, Paris: Faculté de Philosophie et Lettres, 1939: 17-89.
(φ. 25r-38r) ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΡΠΑΘΙΟΣ, ΚΕΦΑΛΑΙΑ, «Τοῦ μακαρίου Ἰωάννου τοῦ Καρπαθίου Κεφάλαια. Περὶ ἀγεννήτου καὶ γεννητῶν καὶ ἀγαθοῦ καὶ καλῶν φυσιολογία, ἀσκητική», CPG 7856, ἔκδ. D. Balfour καὶ M. Cunningham, A Supplement to the Philocalia: The Second Century of Saint John of Karpathos [The Archbishop Iakovos Library of Ecclesiastical and Historical Sources 16. Brookline, Mass.: Hellenic College Press, 1994]: 42-124.
2. 16ος αἰ. Χαρτὶ 200130 χιλ. φ. 38v-62r, στ. 2.
(φ. 38v): <ΜΑΝΟΥΗΛ ΦΙΛΗΣ, Στίχοι διάφοροι ἰαμβικοί>. ἔκδ. Κοτζάμπαση, σ. 360. Ἀρχ. Τὸ πνεῦμα τὸ ζῶν ἡ θεόδροσος χύσις. Τέλ. ὡς ὑπὸ ληστῇ τῷ φθορεῖ πάντα φθόνον.
3. 16ος αἰ. Χαρτὶ 185120 χιλ. φ. 63r-97r
Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, Ἐπιστολαὶ πρὸς Εὐστάθιον τὸν φιλόσοφον τὸν ἀπὸ Ἀντιοχείας «πρὸ τοῦ πρεσβύτερον κατασταθῆναι». Ἀρχ. Ἀπειρηκότα μὲν ἤδη πρὸς τὰς παρὰ τῆς τύχης ἐπηρεἰας. Τέλ. (κολοβὸν) καὶ παρὰ σοῦ τινὰ εὑρέσθαι.
4. 18ος αἰ. Χαρτὶ 225158 χιλ. φ. 98r-118r
Ἀρχ. ἀκεφ. μακρὰν ταῦτα διὰπορθμάσαν. Τέλ. οὕτω δεκτὸς εἶναι τῇ τοῦ ἀγαθοῦ αἰωνίως.
Πβ. κώδ. ΔΒΚ 72, ὁ ὁποῖος περιέχει τὴ Μετάφραση τῆς Μεταφυσικῆς τοῦ
Baumeister ἀπὸ τὸν Βάρκοση, ἀπὸ τὸν ἴδιο γραφέα.
Πρόκειται γιὰ μετάφραση ἢ παράφραση σὲ ἀρχαΐζουσα ἀπὸ τὸν Ν. Βάρκοση
τοῦ ἔργου: Friedrich Christian Baumeister, Institutiones philosophiae rationalis
methodo Wolfii conscriptae, Wittenberg 1735. Ἡ ἑλληνικὴ μετάφραση
ἐκδόθηκε 40 χρόνια μετὰ τὴν ἀντιγραφὴ τοῦ κώδ. ΔΒΚ 50: Φριδερίκου
Χριστιανοῦ Βαϋµαϊστέρου Λογική· Ξυνυφανθεῖσα µὲν ὑπ’ αὐτοῦ Λατινιστὶ
Μεθόδῳ Μαθηµατικῇ κατὰ Βόλφιον· Μεταφρασθεῖσα δὲ ἀπὸ τῆς Λατινίδος
εἰς τὴν Ἑλλάδα φωνὴν παρὰ τοῦ Σοφολογιωτάτου Διδασκάλου Κυρίου
Νικολάου Βάρκοση τοῦ ἐξ Ἰωαννίνων· Τύποις ἐκδοθεῖσα ἀναλώµασιν
Ἀθανασίου Γεωργίου Μανούση Τοῦ ἐκ Σιατίστης. Δι’ ἐπιµελείας καὶ
ἀκριβοῦς διορθώσεως σπουδαίου τινὸς περὶ τὰ ἐνταῦθα φιλοσοφικὰ
Μαθήµατα ἐνασχολουµένου. Ἐν Βιέννῃ τῆς Ἀουστρίας 1795. Ἐν τῇ Ἑλληνικῇ
Τυπογραφίᾳ Γεωργίου Βενδότη. Γιὰ τὴν πρώτη μορφὴ τῆς ἔκδοσης ἀπὸ τὸν
Ἀθανάσιο Ψαλίδα βλ. Ἠλίας Τεμπέλης, «‘Διδασκαλάκια ὅσα εὐγενίζουν’: Η
αντιπαράθεση του Αθανασίου Ψαλίδα με τον Σιατιστινό λόγιο Μιχαήλ
Παπαγεωργίου», Ἁλιάκμονος ῥοῦς 1 (2017) 53-72. Σημειωτέον, στὸ φ. 159 r ,
τοῦ κώδ. ΔΒΚ 50 (τελευταία σελίδα) ὁ ἀντιγραφέας Κ. Σακελλάριος
ἀναγράφει ἐντὸς τοῦ κειμένου τὴ χρονολογικὴ ἔνδειξη 1742, ἡ ὁποία εἶναι
ὀρθογραφικὸ λάθος (ὀρθό: 1722). Τὸ χειρόγραφο ἀντιγράφτηκε στὴν Κοζάνη
ἀπὸ τὸν Κων. Σακελλάριο ὡς μαθητὴ τοῦ Ν. Βάρκοση, οἰκιακοῦ διδασκάλου
τοῦ οἴκου Σακελλαρίου, ἐνῶ στὴ συνέχεια ταὶο χειρόγραφο πέρασε στὴν
κατοχἠ τοῦ γιοῦ του Κωνσταντίνου, Γεωργίου Σακελλαρίου.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΩΔΙΚΩΝ 1-100
97
(φ. 1 r -159 r ) «Προπύλαιον φιλοσοφίας» (κεφ. α΄-ι΄, § α΄-φκη΄). Ἀρχ. Κεφ. α ον .
Περὶ φιλοσοφίας ἐν γένει. Παράγραφος α η . Λογικήν τε καὶ λοιπὰ μέρη τὰ τῆς
φιλοσοφίας μέρη τοῖς ἐμοῖς ἀκροαταῖς ἀναπτύξοντι, λυσιτελέστατον ἔδοξέ
μοι. Τέλ. ἤπερ, ταύτης ἀμελουμένης ἄνευ λόγου νεωτερίζειν. Ἡ μετάφραση
συμφωνεῖ μὲ ταὴν ἔκδοση τοῦ 1795. – Αὐτιὰ σημειώσεων σὲ πολλὰ φύλλα.
Στὸ 27 r ἐπικολλημένο στὸ περιθώριο τεμάχιο χάρτου μὲ σημείωση (χέρι
γραφέα).
Στὰ φ. 160 v -161 r σημειώσεις λογικῆς (τόποι σχημάτων) ἀπὸ ἄλλο χέρι.
Στὸ φ. 168 r διάγραμμα λογικῆς.
1. (φ. 1r-104αv) «Παράφρασις εἰς τὴν Ἰλιάδα τοῦ Ὁμήρου παρὰ Νεοφύτου 'Ιεροδιακόνου» (σὲ ἁπλὴ γλώσσα). Ἀρχ. Φράσον μοι, ὦ μοσηγέτις θεά, τὴν τοῦ Ἀχιλλέως ὀλεθρίαν ὀργήν. Τέλ. μέσα εἰς τοὺς κονιορτοὺς ἕνα κοντὰ εἰς τὸν ἄλλον. – (φ. 1r, 52r-53v, 2r-11v) Α. – (φ. 11v-20v) – Β. – (φ. 23r-44r), Α. – (φ. 44v-62v) Β. – (φ. 62v-73r) Νηῶν κατάλογος. – (φ. 73v-87v) Γ. – (φ. 88r-104αv) Δ.
2. (φ. 107r-v) «Μεταφυσική, Εἰσηγήσεις τῆς μεταφυσικῆς, μέρος αον Προλεγόμενα. Περὶ τῆς μεταφυσικῆς φύσεώς τε καὶ τῆς ἰδιότητος. Ἀρχ. § 1. Εἰ καί τινες εἰσιν, οἵπερ [διαγρ. μὴ δεῖν] παραδίδοσθαι δεῖν ἀποφάσκουσι τὴν μεταφυσικήν. Τέλ. (κολ.) τὸ τὰς τῶν πραγμάτων κοινὰς καὶ γε[νικω-.
Στὸ φ. 108r διαχωρισμὸς θεῶν τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων:
Θεοί. Ἐπουράνιοι Ὀλύμπιοι· 1. Ζεύς, 2. Ἀπόλλων, 3. Ἄρης, 4. Ἑρμῆς, 5. Κρόνος, 6. Ἄρτεμις, 7. Ἥρα. Ἐπιχθόνιοι, ἐπίγειοι· 1. Δήμητρα, 2. Πᾶν, 3. Π<ρ>ίαπος, 4. Βάκχος, 5. Ἥφαιστος, 6. καὶ Ἀσκληπιός, 7. Ποσειδῶν. Χθόνιοι, ὑποχθόνιοι, καταχθόνιοι· 1. Πλούτων. Νεόφυτος Ιεροδιάκονος καυσοκαλυβίτης.
Ἔκδ. M. Morani, Nemesii Emeseni de natura hominis [Bibliotheca
scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana (BT) Leipzig: Teubner,
1987]: 1-136. Νεμέσιος , Επίσκοπος Εμέσης της Φοινίκης, (4ος/5ος αι.)
Ἔκδ. M. Morani, Nemesii Emeseni de natura hominis [Bibliotheca
scriptorium Graecorum et Romanorum Teubneriana (BT) Leipzig: Teubner,
1987]: 1-136. Νεμέσιος , Επίσκοπος Εμέσης της Φοινίκης, (4ος/5ος αι.)