Οἱ κώδικες ΔΒΚ 13 καὶ 15 ἐμφανίζονται πανοιμοιότυποι ὡς πρὸς τὸ περιεχόμενο, ἐνῶ παρουσιάζουν πολλὰ κοινὰ κωδικολογικὰ στοιχεῖα. Προφανῶς ἔχουν κοινὸ πρότυπα (ὡς ἀπόγραφα), ἢ συνδέονται ἀμεσότερα· πιθανῶς τὸ ἕνα νὰ ἀποτελεῖ ἀπόγραφο ἄμεσο τοῦ ἄλλου.

(φ. 1r-189r) Μετάφραση καὶ σχολιασμὸς τῶν Ἀφορισμῶν τοῦ Ἱπποκράτη σὲ ἁπλὴ νεοελληνική (σὲ ἑπτὰ μέρη).
Ἔκδ. Ὑγιεινὴ ἤτοι ἑρμηνεία εἰς τοὺς ἀφορισμοὺς τοῦ Ἱπποκράτους καὶ Γαληνοῦ, καταστρωθεῖσα ὑπὸ Μπαλάνου Βασιλοπούλου, τύποις Σ. Ἰγνατιάδου, Κωνσταντινούπολη 1875 (Ἠλιοὺ – Πολέμη, τ. Α΄, σ. 913, ἀρ. 1875.791)· ἡ ἔκδοση περιλαμβάνει μόνον τὰ τρία πρῶτα μέρη. Ἡ ὕπαρξη δεύτερης ἔκδοσης τοῦ ἔργου (Κωνσταντινούπολη 1887· Ε. Ἀμυ-γδαλάκη – Α. Παρασκευοπούλου: http://anthemion.phs.uoa.gr/hellinomni mon/index.php/ projects/viographika/details/6/46?format=html) δὲν ἐπιβε-βαιώθηκε, οὔτε ἀναφέρεται ἀπὸ στὸ Ἠλιοὺ – Πολέμη. Τὸ αὐτὸ κείμενο καὶ στὸν κώδ. ΕΒΕ 1486, ἔτ. 1793· βλ. Σακελλίων, Κατάλογος χειρο-γράφων Ἐθνικῆς Βιβλιοθήκης, σ. 266.
(φ. 1r) Τίτλος: «Ἑρμηνεία εἰς τοὺς Ἀφορισμοὺς τοῦ Ἱπποκράτους καταστρωθεῖσα εἰς κοινὴν φράσιν ὑπὸ Μπαλάνου Βασιλοπούλου τοῦ ἐξ Ἰωαννίνων κατὰ τὸν Γαληνόν».
(φ. 1r-18v) «Μέρος Πρῶτον» (ἀφορισμοὶ α΄-κϛ΄). Ἀρχ. Κείμενον: Ὁ βίος βραχύς, ἡ δὲ τέχνη μακρά [...]· Ἑρμηνεία κατὰ λέξιν: Ἡ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ὀλίγη, καὶ ἡ τέχνη τῆς Ἰατρικῆς μεγάλη.
(φ. 19r-43v) «Μέρος Δεύτερον» (ἀφορισμοὶ α΄-νδ΄). Ἀρχ. [Κείμενον]: Ἐν ᾧ νοσήματι ὕπνος πόνον ποιέει [...]· [Ἑρμηνεία] κατὰ λέξιν: Εἰς ἐκείνην τὴν ἀσθένειαν ὁποῦ κάμνει πόνον καὶ βλάβην ὁ ὕπνος.
(φ. 44r-70r) «Μέρος Τρίτον» (ἀφορισμοὶ α΄-λα΄). Ἀρχ. [Κείμενον]: Αἱ μεταβολαὶ τῶν ὡραίων μάλιστα τίκτουσι νουσήματα [...]· [Ἑρμηνεία] κατὰ λέξιν: «ᾙ μεταβολαῖς τῶν καιρῶν γεννῶσι μάλιστα ἀσθένειαις.
(φ. 70v-105r) «Μέρος Τέταρτον» (ἀφορισμοὶ α΄-πγ΄). Ἀρχ. [Κείμενον]: Τὰς κυούσας φαρμακεύειν ἢν ὀργᾷ, τετράμηνα [...]· [Ἑρμηνεία] κατὰ λέξιν: Ταῖς ἐγκαστρωμέναις γυναῖκες ἀνίσως κινῶνται καὶ συγχύζονται οἱ χυμοί, πρέπει νὰ ταῖς ἰατρεύῃ μὲ βότανα εἰς τὸν τέταρτον μῆνα.(φ. 105r-131r) «Μέρος Πέμπτον» (ἀφορισμοὶ α΄-οβ΄). Ἀρχ. [Κείμενον]: Σπασμὸς ἐξ ἐλλεβόρου, θανάσιμον· [Ἑρμηνεία] κατὰ λέξιν: Ὁ γινόμενος σπασμὸς ἀπὸ τὴν σκάρφην, εἶναι θανατηφόρον σημεῖον.
(φ. 131v-154v) «Μέρος Ἕκτον» (ἀφορισμοὶ α΄-ξ΄). Ἀρχ. [Κείμενον]: Ἐν τῇσι χρονίησι λειεντερόῃσιν ὀξυρεγμὶς ἐπιγενομένη [...]· [Ἑρμηνεία] κατὰ λέξιν: Εἰς ταῖς πολυκαιριναῖς λειεντερίαις, ἀκολουθῶνται ὀξυρεγμία, ὁποῦ δὲν ἔγινε πρότερον.
(φ. 154v-173v) «Μέρος Ἕβδομον» (ἀφορισμοὶ α΄-π΄). Ἀρχ. [Κείμενον]: Ἐν τοῖσιν ὀξέσι νουσήμασι ψύξις ἀκρωθηρίων κακόν· [Ἑρμηνεία] κατὰ λέξιν: Εἰς τὰ ὀξέα νοσήματα ἡ ψυχρότης τῶν ἄκρων τοῦ σώματος εἶναι κακόν.
(φ. 174r-189r) Εὑρετήριο ὅρων-φράσεων (ἀλφαβητικά, μὲ παραπομπὴ σὲ ἀρ. Μέρους, ἀφορισμοῦ καὶ ἐδαφίου): «Πίναξ τῶν περιεχομένων ἐν περιλήψει εἰς τὴν ἑρμηνείαν τῶν ἀφορισμῶν κατὰ στοιχεῖον».

Πβ. κώδ. ΔΒΚ 72, ὁ ὁποῖος περιέχει τὴ Μετάφραση τῆς Μεταφυσικῆς τοῦ
Baumeister ἀπὸ τὸν Βάρκοση, ἀπὸ τὸν ἴδιο γραφέα.
Πρόκειται γιὰ μετάφραση ἢ παράφραση σὲ ἀρχαΐζουσα ἀπὸ τὸν Ν. Βάρκοση
τοῦ ἔργου: Friedrich Christian Baumeister, Institutiones philosophiae rationalis
methodo Wolfii conscriptae, Wittenberg 1735. Ἡ ἑλληνικὴ μετάφραση
ἐκδόθηκε 40 χρόνια μετὰ τὴν ἀντιγραφὴ τοῦ κώδ. ΔΒΚ 50: Φριδερίκου
Χριστιανοῦ Βαϋµαϊστέρου Λογική· Ξυνυφανθεῖσα µὲν ὑπ’ αὐτοῦ Λατινιστὶ
Μεθόδῳ Μαθηµατικῇ κατὰ Βόλφιον· Μεταφρασθεῖσα δὲ ἀπὸ τῆς Λατινίδος
εἰς τὴν Ἑλλάδα φωνὴν παρὰ τοῦ Σοφολογιωτάτου Διδασκάλου Κυρίου
Νικολάου Βάρκοση τοῦ ἐξ Ἰωαννίνων· Τύποις ἐκδοθεῖσα ἀναλώµασιν
Ἀθανασίου Γεωργίου Μανούση Τοῦ ἐκ Σιατίστης. Δι’ ἐπιµελείας καὶ
ἀκριβοῦς διορθώσεως σπουδαίου τινὸς περὶ τὰ ἐνταῦθα φιλοσοφικὰ
Μαθήµατα ἐνασχολουµένου. Ἐν Βιέννῃ τῆς Ἀουστρίας 1795. Ἐν τῇ Ἑλληνικῇ
Τυπογραφίᾳ Γεωργίου Βενδότη. Γιὰ τὴν πρώτη μορφὴ τῆς ἔκδοσης ἀπὸ τὸν
Ἀθανάσιο Ψαλίδα βλ. Ἠλίας Τεμπέλης, «‘Διδασκαλάκια ὅσα εὐγενίζουν’: Η
αντιπαράθεση του Αθανασίου Ψαλίδα με τον Σιατιστινό λόγιο Μιχαήλ
Παπαγεωργίου», Ἁλιάκμονος ῥοῦς 1 (2017) 53-72. Σημειωτέον, στὸ φ. 159 r ,
τοῦ κώδ. ΔΒΚ 50 (τελευταία σελίδα) ὁ ἀντιγραφέας Κ. Σακελλάριος
ἀναγράφει ἐντὸς τοῦ κειμένου τὴ χρονολογικὴ ἔνδειξη 1742, ἡ ὁποία εἶναι
ὀρθογραφικὸ λάθος (ὀρθό: 1722). Τὸ χειρόγραφο ἀντιγράφτηκε στὴν Κοζάνη
ἀπὸ τὸν Κων. Σακελλάριο ὡς μαθητὴ τοῦ Ν. Βάρκοση, οἰκιακοῦ διδασκάλου
τοῦ οἴκου Σακελλαρίου, ἐνῶ στὴ συνέχεια ταὶο χειρόγραφο πέρασε στὴν
κατοχἠ τοῦ γιοῦ του Κωνσταντίνου, Γεωργίου Σακελλαρίου.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΩΔΙΚΩΝ 1-100

 97 

(φ. 1 r -159 r ) «Προπύλαιον φιλοσοφίας» (κεφ. α΄-ι΄, § α΄-φκη΄). Ἀρχ. Κεφ. α ον .
Περὶ φιλοσοφίας ἐν γένει. Παράγραφος α η . Λογικήν τε καὶ λοιπὰ μέρη τὰ τῆς
φιλοσοφίας μέρη τοῖς ἐμοῖς ἀκροαταῖς ἀναπτύξοντι, λυσιτελέστατον ἔδοξέ
μοι. Τέλ. ἤπερ, ταύτης ἀμελουμένης ἄνευ λόγου νεωτερίζειν. Ἡ μετάφραση
συμφωνεῖ μὲ ταὴν ἔκδοση τοῦ 1795. – Αὐτιὰ σημειώσεων σὲ πολλὰ φύλλα.
Στὸ 27 r ἐπικολλημένο στὸ περιθώριο τεμάχιο χάρτου μὲ σημείωση (χέρι
γραφέα).
Στὰ φ. 160 v -161 r σημειώσεις λογικῆς (τόποι σχημάτων) ἀπὸ ἄλλο χέρι.
Στὸ φ. 168 r διάγραμμα λογικῆς.

(φ. 1r-38r): «Κανόνες τῶν ἱερῶν καὶ θείων ἀποστόλων». Ἀρχ. Δύο ἢ τρεῖς ἐπίσκοποι χειροτονοῦσιν Ἐπίσκοπον. Τέλ. κατ' εἰκόνα καὶ ὁμοίωσιν ἐργάζονται θεοῦ.
(φ. 1r-1v) Οἱ περιλήψεις τῶν Κανόνων ποὺ προτάσσει ὁ Ἀλέξιος Ἀριστηνὸς στοὺς ἀποστολικοὺς κανόνες- μὲ κάποιες παραλλαγές. Ἀντιγράφονται μόνο οἱ περιλήψεις τοῦ Ἀριστηνοῦ, ὄχι ὅμως καὶ τὰ σχόλιά του. Βλ. Γ. Α. Ράλλη- Μ. Ποτλῆ, Σύνταγμα τῶν θείων καὶ ἱερῶν Κανόνων, τ. 2, Ἀθῆναι 1852, σ. 1-112. Κανόνες τῶν ἱερῶν καὶ θείων ἀποστόλων. Ἀρχ. Δύο ἢ τρεῖς ἐπίσκοποι χειροτονοῦσιν Ἐπίσκοπον... Τέλ. συγγενεῖς εἰ μή. Περιλήψεις στοὺς κανόνες α´-ιβ´ (οἱ περιλήψεις τῶν ι´-ια´ κανόνων εἶναι ἑνοποιημένες στὸ χφ: Ὁ συνευχόμενος ἀκοινωνήτῳ ἢ καθῃρημένῳ αὐτοκατάκριτος), παραλ. ιγ´, ιδ´-κβ´ (παραλείπεται στὸν κ´ κανόνα ἡ φράση: δοὺς δέ, καθαιρεῖται), παραλ. κγ´-κδ´, κε´, παραλ. κς´-κζ´ καὶ κη´-λη´. τέλ. συγγενεῖς εἰ μὴ (καν. λη´).
(φ. 2r-12v) <ΜΙΧΑΗΛ ΨΕΛΛΟΣ Ἀποκρίσεις συνοπτικαὶ καὶ ἐξηγήσεις πρὸς ἐρωτήσεις διαφόρους καὶ ἀπορίας γραφεῖσαι πρὸς τὸν βασιλέα κυρὸν Μιχαὴλ τὸν Δούκαν, De omifaria doctrina>, Iter Psellianum [890] PHI.167 Ἀρχ. ἀκέφ: …] τόπων πνέοντες ἄνεμοι (= Περὶ ἐκνεφίου, κεφ. 148, 10, ἔκδ. Westerink). Στὸ χφ σώζεται διαφορετικὴ ἀρίθμηση· τὸ ἀκέφαλο τμῆμα μᾶλλον θὰ εἶχε ἀρίθμηση ρμς´, ὅπως μποροῦμε νὰ εἰκάσουμε ἀπὸ τὴν ἀρίθμηση τῶν κεφαλαίων ρμζ´-ρϞν´, ποὺ εἶναι τὰ κεφάλαια 149-152 ἀπὸ αὐτὴ τῆς ἔκδοσης Westerink. Ὁ ἀντιγραφέας ἔκανε σφάλμα στὴν ἀρίθμηση τοῦ κεφαλαίου ρνα´, τὸ ὁποῖο φέρει τὸν ἀριθμὸ ρνβ´. (= κεφ. 153, ἔκδ. Westerink), κεφ. ρνγ΄-ρπβ΄ (= κεφ. 154-183, ἔκδ. Westerink)- καὶ πάλι ὑπάρχει σφάλμα στὴν ἀρίθμηση· τὸ κεφ. ρνδ´ παρατίθεται ὡς ρδ´.
(φ. 1Ar) πολλαπλῶς κατεστραμμένο, τὸ κείμενο σὲ συμπλήρωση τοῦ Τσολάκη, μὲ μικρὲς τροποποιήσεις, 325:
Τὸ ἀποκ[ρινόμενον] [Τίτλος]
σπέρμ[α ἢ ἀπὸ τοῦ ἀνδρὸς ἢ ἀπὸ τῆς γυναικός·]
τὸ μὲν [ἀπὸ τοῦ ἀνδρὸς λόγους ἔχει τῶν ἐν αὐτῷ ἠθῶν]
καὶ [τρόπων καὶ τῆς μορφῆς, καὶ τὸ ἀπὸ τῆς μητρὸς δὲ ὡσαύτως.]
ὅ[ταν οὖν ἄμφω …] (ἔκδ. Westerink, Κεφ. 114, Πόθεν γίνονται τῶν γονέων αἱ ὁμοιώσεις καὶ αἱ πρὸς
τούτους ἀνομοιότητες, στ. 1-5)
(φ. 1Av)
[Πολλαὶ τῶν ὀνείρων εἰσὶν αἱ αἰτίαι. οἱ μὲν γ]ὰρ αὐτῶν
[εἰσὶ θεόπνευστοι ἄνωθεν διὰ μέσου τοῦ νοῦ] τῇ λογι-
[κῇ ψυχῇ ἡμῶν ἐγγινόμενοι· οἱ δὲ οἶον ἀπη]χήματα
[εἰσὶ τῶν ἡμερινῶν πράξεων· οἱ δὲ ἀπὸ τῆς φαν]τα-
[στικῆς ἐντυποῦνται δυνάμεως …] (ἔκδ. Westerink, Κεφ. 116, Πῶς ὄνειροι γίνονται, στ. 2-5)
(φ. 1Br)
τροπῆς [ἄρχονται πνεῖν, τοῦ ἡλίου ὄντος ἐν ἰχθύσι]
καὶ ἀπ[ὸ μὲν τῆς ἰσημερινῆς δύσεως πνεῖ ὁ ζέφυρος]
ἀπὸ δ[ὲ τῆς ἀνατολικῆς ἰσημερίας πνεῖ ὁ ἀπηλιώτης.]
Καὶ [αὖθις ἀπὸ μὲν τοῦ ἀρκτικοῦ πόλου πνεῖ ὁ]
ἀπ[αρκτίας, ἀπὸ δὲ τοῦ νοτίου πόλου πνεῖ ὁ νότος …] (ἔκδ. Westerink, Κεφ. 146, Περὶ ἀνέμων, στ. 34-37)
(φ. 1Bv)
[παχύνει τὴν ἀτμίδα πρὶν ἢ ἀποσοβῆσαι τὸ νέφ]ος καὶ
[ποιεῖ ὑετόν. καὶ οἱ μὲν κατ’ ἀντικρὺ ἄνεμοι οὐ δύναντα]ι ἅμα
[πνεῖν, οἱ δὲ μὴ κατ’ ἀντικρὺ δύνανται. ὁ δὲ καθ’ ἡμᾶς νότος
οὐκ ἀπὸ τοῦ νότου τοῦ παν]τὸς πνεῖ,
ἀλλ’ ἀπὸ τοῦ θερινοῦ τροπικοῦ.] (ἔκδ. Westerink, Κεφ. 146, Περὶ ἀνέμων, στ. (59-62)
[Περὶ τυφῶνο]ς
[Ὁ τυφὼν ἄνεμος ἐστίν, ὃν ὁ μὲν Ὅμηροςθύελλαν ὀνομά]ζει, [ὁ δὲ Ἀριστοτέλης ἀπὸ τοῦ παχὺ εἶναι τὸ πνεῦμα καὶ] οἶ[ον τύπτειν τὸ παρατυχόν, τυφῶνα…] (ἔκδ. Westerink, Κεφ. 147, Περὶ τυφῶνος, στ. 2-3)
(φ. 13r-25r) ΣΥΜΕΩΝ ΣΗΘ, Τίτλ. «Τοῦ αὐτοῦ ἐπιλύσεις ἕτεραι σύντομοι φυσικῶν ζητημάτων». ἔκδ. A. Delatte, Συμεὼν μαγίστρου τοῦ σὴθ Σύνοψις τῶν φυσικῶν, Anecdota Atheniensia et alia 2, Liège, Paris: Faculté de Philosophie et Lettres, 1939: 17-89.
(φ. 25r-38r) ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΡΠΑΘΙΟΣ, ΚΕΦΑΛΑΙΑ, «Τοῦ μακαρίου Ἰωάννου τοῦ Καρπαθίου Κεφάλαια. Περὶ ἀγεννήτου καὶ γεννητῶν καὶ ἀγαθοῦ καὶ καλῶν φυσιολογία, ἀσκητική», CPG 7856, ἔκδ. D. Balfour καὶ M. Cunningham, A Supplement to the Philocalia: The Second Century of Saint John of Karpathos [The Archbishop Iakovos Library of Ecclesiastical and Historical Sources 16. Brookline, Mass.: Hellenic College Press, 1994]: 42-124.

2. 16ος αἰ. Χαρτὶ 200130 χιλ. φ. 38v-62r, στ. 2.

(φ. 38v): <ΜΑΝΟΥΗΛ ΦΙΛΗΣ, Στίχοι διάφοροι ἰαμβικοί>. ἔκδ. Κοτζάμπαση, σ. 360. Ἀρχ. Τὸ πνεῦμα τὸ ζῶν ἡ θεόδροσος χύσις. Τέλ. ὡς ὑπὸ ληστῇ τῷ φθορεῖ πάντα φθόνον.

3. 16ος αἰ. Χαρτὶ 185120 χιλ. φ. 63r-97r

Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, Ἐπιστολαὶ πρὸς Εὐστάθιον τὸν φιλόσοφον τὸν ἀπὸ Ἀντιοχείας «πρὸ τοῦ πρεσβύτερον κατασταθῆναι». Ἀρχ. Ἀπειρηκότα μὲν ἤδη πρὸς τὰς παρὰ τῆς τύχης ἐπηρεἰας. Τέλ. (κολοβὸν) καὶ παρὰ σοῦ τινὰ εὑρέσθαι.
4. 18ος αἰ. Χαρτὶ 225158 χιλ. φ. 98r-118r
Ἀρχ. ἀκεφ. μακρὰν ταῦτα διὰπορθμάσαν. Τέλ. οὕτω δεκτὸς εἶναι τῇ τοῦ ἀγαθοῦ αἰωνίως.