Χειρόγραφα, Ελληνικά -- Κοζάνη
539 Αρχειακή περιγραφή results for Χειρόγραφα, Ελληνικά -- Κοζάνη
Γενικὸς Τίτλος (VIr): «ΤΟΥ ΜΑΚΑΡΙΤΟΥ ΜΕΛΕΤΙΟΥ ΣΥΡΙΓΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΥ ΤΕ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΣΥΓΓΕΛΟΥ ΤΗΣ ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΠΟΛΕΙ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ, Κατὰ τῶν καλβινικῶν κεφαλαίων, καὶ ἐρωτήσεων Κυρίλλου τοῦ Λουκάρεως, Ἀντίρρησις. Καὶ ΔΟΣΙΘΕΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΚΑΤΑ ΤΗΣ καλβνικῆς φρενοβλαβείας. Τυπωθέντα, διὰ δαπάνης τε, καὶ ἐπιτροπῆς, τοῦ πανεκλαμπροτάτου, εὐσεβεστάτου τε, καὶ γαληνοτάτου, αὐθέντου καὶ ἡγεμόνος πάσης οὐγκροβλαχίας, κυρίου, κυρίου, Ἰωάννου Κωνσταντίνου Μπασαράμπα βοεβόδα. Ἐπιμελείᾳ δέ, καὶ διορθώσει, τοῦ λογιωτάτου νοταρίου, τῆς μεγάλης Ἐκκλησίας κυρίου Μιχαὴλ Μακρῆ τοῦ ἐξ Ἰωαννίνων. Ἐν τῇ περιφήμω πόλει Μπουκουρέστη τῆς Οὐγκροβλαχίας: Ἐν ἔτει σωτηρίῳ : ͵αχϞ΄ [1690] Κατὰ Μῆνα Σεπτέμβριον.
Στὴ συνέχεια ὅπως στὸ ἔντυπο: (φ. VIv) Τρία ἐπιγράμματα εἰς τὸν ἡγεμόνα τῆς Βλαχίας Κωνσταντίνο Μπραγκοβάνο. – (φ. Vr-VIv) Ἐπιστολὴ Δοσιθέου Ἱεροσολύμων πρὸς τὸν ἀνωτέρω ἡγεμόνα, χρονολ. Μάιος 1690, Ἀρχ. Τὰ βιβλία καὶ τὰ συμβόλαια τὰ ἐν ἀνθρώποις. – (φ. VΙIr-VIIIv) Προσφώνηση Δοσιθέου Ἱεροσολύμων πρὸς τοὺς ἀναγνῶστες (τοῖς ἐντευξομένοις), χρονολ. Μάιος 1690, Ἀρχ. Πολλαὶ καὶ ἄλλαι συμφοραὶ εἰς τὴν οἰκουμένην κατὰ διαφόρους καιρούς. – (φ. ΙΧr-v) «Βίος Μελετίου τοῦ Συρίγου, συγγραφεὶς παρὰ Δοσιθέου Πατριάρχου Ἱεροσολύμων», Ἀρχ. Μελέτιος Ἱερομόναχος ὁ Συρίγου, τοῦ ἐν τῇ Κρήτῃ Χάνδακος ἦν γέννημα. – (φ. Χr-XIr) Πίνακας περιεχομένων τοῦ Ἐγχειριδίου τοῦ Μελετίου Συρίγου. – (φ. ΧIr-XIIr) Πίνακας περιεχομένων τοῦ Ἐγχειριδίου Δοσιθέου Β΄.
1(σ. Α 1-258) ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΣΥΡΙΓΟΣ, Κατὰ τῶν καλβινικῶν κεφαλαίων. Τίτλος (σ. Α 1): «ΜΕΛΕΤΙΟΥ ΣΥΡΙΓΟΥ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΥ ΤΟΥ ΚΡΗΤΟΣ Ἀντίῤῥησις πρὸς τὴν ἐκδοθεῖσαν ὁμολογίαν τῆς χριστιανικῆς πίστεως, ὑπὸ Κυρίλλου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως, ἐπιγραφεῖσαν ἐν ὀνόματι τῶν χριστιανῶν ἁπάντων ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΕΚ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΙΣ κοινὴν μετενεχθεῖσαν διάλεκτον. Ἀρχ. Ἀρκετὸν ἦτον νὰ ἐθέλαμεν πολεμᾶν ἐναντίον εἰς ἕνα μόνον ἐχθρόν.
2(σ. B 1-78) ΔΟΣΙΘΕΟΣ Β΄ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ, Ἐγχειρίδιον κατὰ τῆς καλβινικῆς φρενοβλαβείας. Τίτλος (σ. B 1): «ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ ΕΛΕΓΧΟΝ ΤΗΝ ΚΑΛΒΙΝΙΚΗΝ ΦΡΕΝΟΒΛΑΒΕΙΑΝ ΣΥΚΟΦΑΝΤΟΥΣΑΝ ΤΗΝ Ἀνατολικὴν ἁγίαν, καθολικὴν καὶ Ἀποστολικὴν Ἐκκλησίαν, φρονεῖν ἐν τοῖς περὶ θεοῦ καὶ τῶν θείων ὡς αὐτοὶ οὗτοι οἱ Καλουΐνοι δηλονότι, κακοφρονοῦσι, προβάλλοντες εἰς πίστιν δῆθεν τῶν λεγομένων αὐτοῖς, τὰ λεγόμενα Κυρίλλου τοῦ Λουκάρεως κεφάλαια, συντεθὲν παρὰ Δοσιθέου Πατριάρχου, τῆς ἁγίας πόλεως Ἱερουσαλήμ, κατὰ τὸ χιλιοστὸν ἑξακοσιοστὸν ἑβδομηκοστὸν δεύτερον ἔτος τῆς τοῦ Χριστοῦ καὶ θεοῦ ἡμῶν ἐνσάρκου ἐπιφανείας». Ἀρχ. Καιρὸς τοῦ λαλεῖν, καὶ καιρὸς τοῦ σιγᾶν ὁ σοφὸς Ἐκκλησιαστὴς παραινεῖ. Στὴ σ. Β 78, μετὰ τὸ πέρας τοῦ κειμένου, κολοφὼν μὲ χρονολογία Σεπτέμβριος 1690.
2. (φ. αr, σ. Γ 1-9) ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ, Ὀρθόδοξος ὁμολογία. – Τίτλος (φ. αr): «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΟΜΟΛΟΓΙΑ ἤτοι Ἔκθεσις ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΑΓΙΑΝ ΚΑΘΟΛΙΚΗΝ, ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΝ κατὰ κέλευσιν καὶ προτροπὴν τοῦ Παναγιωτάτου οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ(υρίο)υ κ(υρίο)υ Σεραφείμ, καὶ τῆς ἐν Κωσταντινουπόλει Ἱερᾶς Συνόδου συγγραφεῖσα, ὑπὸ τοῦ σοφολογιωτάτου διδασκάλου Εὐγενίου Ἱεροδιακόνου τοῦ Βουλγάρεως 1761». Ἀρχ. Πιστεύω εἰς ἕνα Θεόν, πνεῦμα ὄντα, καὶ νοῦν ὑπὲρ νοῦν.
Ὁ ἀνωτέρω τίτλος καὶ ὁλόκληρο τὸ ἔργο εἶναι κατὰ λέξιν ἀντιγραμμένα ἀπὸ τὴν ἔκδοση τοῦ ἔργου, Ἄμστερνταμ 1767 (ΘΠ, Ι, 1433). Νεώτερη (δεύτερη) ἔκδοση ἀπὸ τὸν Νεόφυτο Μεταξᾶ, Αἴγινα 1828. Ἀνατύπωση τῆς β΄ ἔκδοσης στὸ Εὐγενίου Βουλγάρεως ἔργα, ἐπιμ. Συμεὼν Πασχαλίδης, [Ἁγιορειτικὴ Ἑστία, Ἀθωνικὰ Ἀνάλεκτα 6], Θεσσαλονίκη 2013, σ. 211-266. Ἡ χρονολογία στὸν τίτλο παραπέμπει στὸ ἔτος συγγραφῆς τοῦ ἔργου καὶ ὄχι τῆς ἀντιγραφῆς τοῦ κειμένου στὸν παρόντα κώδικα. Γιὰ τὴ χρονολόγηση τῆς συγγραφῆς τοῦ ἔργου βλ. καὶ ἀμέσως κατωτέρω, σ. Γ 10.Τὸ αὐτὸ κείμενο καὶ στὸν κώδ. Καυσοκαλυβίων 138, φ. 2r-12r (ἐκεῖ μὲ χρονολογία Φεβρ. 1761) βλ. Stiernon, «Eugène Boulgaris», σ. 755 καὶ σημ. 168. Ἐπίσης καὶ στὸν κώδ. ΒΡΑ 1121, φ. 3r-14v (ἔτ. 1795)· βλ. Χαρίτων Καρανάσιος, «Ἡ ‘προαγωγός’ Ἐπιτομὴ τῆς ‘δυσαντήτου’ Λογικῆς τοῦ Βούλγαρη ἀπὸ τὸν Ματθαῖο μοναχὸ Γανοχωρίτη», [ὑπὸ ἔκδοση].
3. (σ. Γ 10) Πατριαρχικὸ γράμμα ΣΕΡΑΦΕΙΜ Β΄ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ πρὸς τὸν Εὐγένιο Βούλγαρη, ἐπίτιτλο καὶ ἐνυπόγραφο, χρονολογημένο Φεβρουάριος 1761. Ἀρχ. [Ὁσιώτατε ἐν Ἱεροδιακόνοις … κὺρ Εὐγένιε …] Εἰ τῶν δικαιοτάτων καθέστηκε τοὺς περί τι πονήσαντας γενναῖον. Τὸ γράμμα ὑπογράφουν δώδεκα συνοδικοὶ ἀρχιερεῖς.
– Ἔκδ. Ν. Π. Δελιαλῆς, «Δύο πατριαρχικὰ σιγίλλια Διονυσίου τοῦ Δ΄ καὶ Γρηγορίου τοῦ Ε΄», Μακεδονικὰ 1 (1940) 121-122, βάσει τοῦ κώδ. ΔΒΚ (Σιγάλας) 66, φ. 239v-240r, ὅπου ἡ ἡμερομηνία 9 Φεβρ. 1761. Τὸ αὐτὸ γράμμα καὶ στὸν κώδ. Ἑλλ. ἐμπορικοῦ σχολείου Ὀδησσοῦ, 2, τ. 2, φ. 235r-240r (ἐκεῖ μὲ ἡμερομηνία 1 Φεβρ. 1761)· βλ. Stiernon, «Eugène Boulgaris», σ. 755 καὶ σημ. 169. Ἐπίσης καὶ στὸν κώδ. ΒΡΑ 1121, φ. 1r-2r· βλ. Καρανάσιος, «Ἡ ‘προαγωγός’ Ἐπιτομὴ τῆς ‘δυσαντήτου’ Λογικῆς τοῦ Βούλγαρη», ὅ.π. Ἡ ἀνωτέρω πατριαρχικὴ ἐπιστολὴ εἶναι ἀπαντητικὴ τῆς ἐπιστολῆς Βούλγαρη τῆς 1ης Φεβρ. 1761 πρὸς τὸν Σεραφεὶμ Β΄ (Ἀρχ. Ἐσμὸς ἀγαθῶν ἐπὶ τῆς πανευκλεοῦς σου), μαζὶ μὲ τὴν ὁποία ὁ Βούλγαρης πρέπει νὰ ἔστειλε καὶ τὸ κείμενο τῆς Ὁμολογίας στὸν Πατριάρχη· βλ. Καρανάσιος, «Ἡ ‘προαγωγός’ Ἐπιτομὴ τῆς ‘δυσαντήτου’ Λογικῆς τοῦ Βούλγαρη», ὅ.π.
Παρόμοια κωδικολογικὰ χαρακτηριστικὰ μὲ τὸν κώδ. ΔΒΚ 5. Μελέτιος Συρίγος
Λατίνων συλλεγεὶς καὶ τυπωθεὶς, 413-490·Ἐξήγησις τοῦ ἱεροῦ συμβόλου, ἣν
ἡμεῖς διηρήκαμεν εἰς κεφάλαια δεκατρία. Ἀρχ. Πιστεύομεν καὶ
ὁμολογοῦμεν ἕνα καὶ μόνον ἀληθῆ Θεὸν τοῦ παντός.
(φ. 61v-64 r ) Μ. Ψελλός
(φ. 65 r -130 r ) Διάφορα θεολογικὰ ζητήματα Περὶ Ἀναστάσεως νεκρῶν κ.ἄ.
Τέλ. διὰ τὸ πνευματικόν ὕδωρ τὸ θρεπτικὸν τῶν ψυχῶν.
νῦν δὲ χρηματίσαντος μητροπολίτου Ναυπάκτου καὶ Ἄρτης, Εἰς
φιλοσοφίαν Προδιοίκησις». Ἀρχ. [Προοίμιον. Ὁποῖον τὸ τῆς φιλοσοφίας
ἀξίωμα] Τῶν ὅσα θηράσιμα πέφυκε τοῖς ἀνθρώποις καλὰ ἐν τῷ μετὰ
σώματος βίῳ. – Ἔκδ. Βενετία 1779. Διάσπαρτα κάποια λίγα
παρασελίδια σχόλια.
– (σ. 1-202) Βιβλίο α΄. – (σ. 202-299) Βιβλίο β.΄ – (σ. 301-340) Βιβλίο
γ΄. – (σ. 341-384) Βιβλίο δ΄. – (σ. 385-439) Βιβλίο ε΄. – (σ. 441-510)
Βιβλίο ϛ.΄ – (σ. 510-562) Βιβλίο ζ.΄ – (σ. 564-656) Βιβλίο η.΄ Τέλ. κολ.
(βιβλίο η΄, κεφ. ζ΄) …] οὐ μἐντοι ἐστὶν ἡ τοιαύτη ἀντιπερίστασις αἰτία
τῆς τοῦ ῥιπτομένου φορᾶς. Κορυδαλλεύς, Θεόφιλος, 1570-1646
(φ. 1 v ) «Ἕτερον προοίμιον». Ἀρχ. Ὅσα ἕνεκά του κινεῖται, (τοιαῦτα τά τε
φύσει ἢ καὶ λόγω χρώμενα) ἀγαθοῦ τινὸς ἐφιέμενα πάντως. Τέλ. ὥστε πρὸς
τῶν ἄλλων τὸν ὁριστικὸν λόγον ὡς ἐν βραχεῖ ληπτέον. – Ἔκδ. Καρανάσιος,
«Ὅσα ἕνεκά του κινεῖται» (Βιβλ.). – (φ. 2 r -3 v ) «Προοίμιον εἰς ἅπασαν τὴν
λογικὴν πραγματείαν». Ἀρχ. Οὐ μόνον καλῶς, ἀλλὰ καὶ λίαν ὀρθῶς τοῖς
ἐρωτῶσι. – (φ. 3 v -67 v ) «Προσδιορισμὸς τῶν λέχθησομένων, καὶ ζητήματα τῆς
ὅλης λογικῆς πραγματείας» κ.λπ. – (φ. 68 v -108 v ) «Σχολαστικαὶ σημειώσεις
εἰς τὴν τοῦ Πορφυρίου εἰσαγωγήν», (φ. 109 r -208 v ) «Ὑπόμνημα εἰς τὰς
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΩΔΙΚΩΝ 1-100
89
Ἀριστοτέλους κατηγορίας», (φ. 209 r -213 r ) «Περὶ τῶν μετὰ τὰς κατηγορίας»,
(φ. 213 v -249 v ) «Εἰς τὸ περὶ ἑρμηνείας τοῦ Ἀριστοτέλους ὑπομνήματα», (φ.
250 r -293 r ) «Εἰς τὰ πρότερα ἀναλυτικὰ προθεωρία», (φ. 293 r -328 r ) «Εἰς τὰ
ὕστερα ἀναλυτικά». – Ἔκδ. Θεόφιλος Κορυδαλλεύς, Εἰς ἅπασαν τὴν
Λογικὴν τοῦ Ἀριστοτέλους ὑπομνήματα καὶ ζητήματα, Βενετία 1729 (ΘΠ, ἀρ.
3201).
Στὸ φ. 328 v : Περὶ ὀνομασίας ἤχων ζώων, πτηνῶν κ.λπ. Τίτλος: «Διαφορὰ
φωνῆς», Ἀρχ. Ἐπὶ κύκνου, ἅδειν· ἐπὶ ἀηδόνοις, τερετίζειν·ἐπὶ τέττιγος, ἠχοῦν.
Τέλ. ἐπὶ μυῶν, τρίζειν· ἐπὶ όλυβερίου ληρεῖν. – Ἔκδ. Αἴλιος Ἡρωδιανός,
Ἐπιμερισμοί, ἔκδ. J. Fr. Boissonade, Λονδίνο 1819, σ. 291-292 (ἀνατύπ.
Hakkert, Ἄμστερνταμ 1963).
Κατωτέρω, ἀποφθέγματα ἀρχαίων σοφῶν:
Σόλων: Γνῶθι σαυτόν. Χίλων: Τέλος ὁρᾶν μακροῦ βίου. Πιττακός: Καιρὸν
Γνῶθι. Βίας: Οἱ πλείονες κακοί. Περίανδρος: Μελέτει τὸ πᾶν. Κλεόβουλος
Ἄριστον μέτρον, Θαλής: ἐγγύα πάρα δ’ ἄτη.
Β (σ. 1-93) Τοῦ αὐτοῦ, Εἰς Εὐαγόραν Ἐγκώμιον, σὲ μετάφραση.
Γ. (σ. 1-73) Ἰσοκράτους, Λόγος πλαταϊκός, μὲ διάστιχη ἑρμηνεία (γλῶσσες).
Δ (σ. 1-77) Ἰσοκράτους, Πρὸς Δημόνικον παραίνεσις.
Ε (σ 1-58) Ἐξήγησις τοῦ Ἰσοκράτους Λόγου Πρὸς Δημόνικον παραίνεσις. Ισοκράτης